ما تاکنون نگاه فردی به مسائل داشتهایم، در حالی که ما امروز باید یک نگاه ساختاری به مسائل داشته باشیم، از موضع حکمرانی به مسائل نگاه کنیم نه از موضع یک تجویز شخصی. متاسفانه باید بگویم ما فعلا در زمینه «فقه نظام» که بتواند از یک موضع فقهی، شاخص تعیین مصادیق عدالت و ناعدالتی باشد، دچار فقر تئوریک هستیم. به …
Read More »آخرین اخبار
واکاوی پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت در «پژوهشنامه متین»
هشتاد و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه متین» به صاحبامتیازی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تدوین الگوی توسعه سرمایه اجتماعی در دانشگاهها با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)»، «پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت با نظری بر آرای امام خمینی(ره)»، «قانون حاکم بر وصیت در …
Read More »برآمدن حوزههای علمیه سلفی؛ دلائل و پیآمدها
با مدرن شدن و زیاد شدن ثروت نفت، نوعی ناسیونالیسم سعودی و ناسیونالیسم دینی شکل میگیرد. از اواخر دهه ۶۰، هم ثروت هست و هم نوعی ناسیونالیسم دینی ایجاد شد برمحور وهابیت نجدی و این وهابیت، نهادها و تشکیلات آموزشی و تبلیغی خود را سامان داد و به کشورهای دیگر رفت. همتای طبیعی آنها سلفیهایی بودند که در کشورهای دیگر …
Read More »ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی
شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیتشناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح میباشد: ۱- مبانی علم اصول در بحثهای علوم انسانی چه تأثیری میتواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …
Read More »آیتالله گلپایگانی در فتوا به قول مشهور اهمیت میداد/ خلاف شرع را میدید بازگو میکرد/ بیشترین تأیید را از نظام داشت و بیشترین کمک را به امام (ره) کرد
آنچه در درس آیتالله گلپایگانی نمود داشت، گاهی مسئلهای را دنبال میکرد و پس از بررسی اقوال و ادله، نظرش بهجایی منتهی میشد، منتهی میگفت این قول، خلاف مشهور است. چون رأی خود را خلاف مشهور میدید، خیلی برایش مشکل بود که خلاف آن فتوا بدهد، لذا احتیاط میکرد. از این جهت احتیاطهایی که در حاشیه عروه و وسیله النجاه …
Read More »حاکم و حکومت در نظام سیاسی اسلام
کتاب «حاکم و حکومت در نظام سیاسی اسلام، به ضمیمه کتاب بازجویی در اسلام»، اثر استاد احمد عابدی توسط نشر معارف بهزیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه برنامه زندگی انسان از گهواره تا گورو جوابگوی نیاز بشری در ساحتهای فردی و اجتماعی اعم از فرهگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی است. با وجود هزار و اندی سال از …
Read More »نقد فرضیه عرفى شدن دین
شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عدهاى به این فکر افتادند که چگونه مىتوان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره …
Read More »استمرار سنت فقهی/ولائی آیتالله بروجردی در تراز ملی جمهوری اسلامی
شبکه اجتهاد: به تازگی یادداشتی درباره سیره مرحوم آیتالله بروجردی (ره) در یکی از گروههای مجازی مشاهده کردم و از جهاتی، تحلیل این یادداشت برای من اهمیت پیدا کرد. یک جهت آن اشارهای است به بخشی از سنت فقهی آیتالله بروجردی [۲] به مثابه مرجع عالیقدر و مطلق در دورهای از تاریخ معاصر که مقارن با نهضت امام خمینی (ره) …
Read More »امام تحول؛ از فهم فقاهتی تا جهان وطنی/ مصباحالهدی باقری
شبکه اجتهاد: امام خمینی (ره)، ذهنی چندلایه داشتند. هم در مسیر سلوک و عرفان نظری و عملی، درسآموخته و مربی شده بودند، هم در فلسفه به غایهالمنتهایی دست یافته بودند، هم فقیهی متبحر و پیشرو بودند، هم ادیبی کارآزموده و هم آشنا به موضوع تشکیلات و تعاملات. همه اینها، امام را در تلاقی بینظیری در تقاطع حکمت و عرفان و …
Read More »نگاه جدید به احکام خانواده بر مبنای ارتباط فقه و اخلاق/ بررسی امکان بازتعریف برخی احکام خانواده با استناد به آیه حسن معاشرت
حجتالاسلام احمدیان با اشاره به آیات «قوامیت مردان» و «حسن معاشرت زنان» در قرآن کریم و با تأکید بر لزوم در نظر گرفتن توأمان این آیات بر مبنای ارتباط میان فقه و اخلاق، در تدوین احکام و قوانین خانواده، گفت: با استناد به «حسن معاشرت» میتوان برخی احکام را بازنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام عبدالرسول احمدیان، در نشست …
Read More »یاران حَضر، همراهان سفر؛ گزارشی از سفر جمعی از علمای مشهد به تهران و دیدار با امام خمینی
شبکه اجتهاد: پانزدهم بهمن ماه بود؛ یعنی درست نیمی از زمستان سرد سال ۵۷ سپری شده بود و نیمی در پیش. مدارس، مساجد، بازارها، دانشگاهها و همه کشور، در یک اعتراض مدنی و هماهنگیِ مردمی تعطیل شده بود؛ شاه از ایران رفته بود، نظام ستمگرش در آستانه فروپاشی قرار داشت و با آمدن امام خمینی به تهران، جان تازهای به …
Read More »تخصصی شدن فقه، اتقان بیشتر در ابواب را رقم میزند/ موفقیت نظام اسلامی به موفقیت در نظریات فقهی گره خورده است
ضرورت راهاندازی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی در واقع تربیت نیرویهای ممحض و متخصص در ابواب مختلف فقهی است. اگر فقه تخصصی شد، قهراً از هر باب، علم در آن متقنتر، عمیقتر و با ژرفنگری بیشتری مورد نگرش، بحث و مداقه قرار میگیرد و در نتیجه اتقان مباحث بالا میرود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه فقههای تخصصی …
Read More »موفقیتهای دارالحدیث در توسعه حدیثپژوهی در کشور
رئیس مؤسسه دارالحدیث با بیان اینکه توفیقات فعالیتهای حدیثپژوهی و ایجاد مؤسسه دارالحدیث فقط مدیون عنایت و لطف خداوند است، گفت: امروز متون حدیثی دانشگاهها به حوزه و دارالحدیث سپرده شده است. ۲۲ اثر به عنوان کتاب درسی در دانشگاهها تدریس میشود و وزارت علوم، هم بحث تدوین متون درسی حدیثی را به دانشگاه قرآن و حدیث سپرده است. به …
Read More »رونمایی از نسخ مکاسب و صلاه به خط شیخ مرتضی انصاری
همزمان با روز بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری، در هفتاد و دومین برنامه سهشنبه های علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دو نسخههای خطی مکاسب و صلاه، به خط شیخ مرتضی انصاری معرفی و رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دارای مصاحف شریف و نسخه های خطی بسیار ارزشمندی در …
Read More »فراخوان مقالات همایش ملی «اجتهاد عقلگرا» در هشت محور
فراخوان مقالات همایش ملی اجتهاد عقلگرا (نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی) به همت گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام دکتر محمدحسن قدردان قراملکی عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی و دبیر علمی همایش ضمن اعلام این خبر گفت: همایش ملی اجتهاد عقل گرا به همت …
Read More »روحانیت مشهد در تب و تاب انقلاب؛ تصاویری که تاکنون ندیدهاید
شبکه اجتهاد: شهر مشهد به لحاظ بافت مذهبی فرهنگی و اجتماعی خویش، همواره در جنبشهای استقلالطلبانه و دینی تاریخ معاصر پیشتاز بوده است. پس از آغاز نهضت امامخمینی در دهه ۴۰ نیز، حوزه علمیه، مراجع و عالمان و نیز مردم این شهر به این حرکت حقطلبانه واکنشی مثبت نشان دادند و از آن حمایت کردند. از نیمه دوم دهه ۴۰ …
Read More »بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه
یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: …
Read More »امام موسی صدر با شاه ملاقات کرده است!
نشریه «عهد» در شمارهی جدید خود با آثار و گفتاری از محمدعلی مهتدی، مهدی فیروزان، مهدی چمران و شریف لکزایی؛ به واکاوی شخصیت و اندیشه امام موسی صدر پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شصت و هشتمین شماره دوهفته نامه علمی-فرهنگی «عهد» ویژه واکاوی سیره و اندیشه امام موسی صدر به همت خانه طلاب جوان قم منتشر شد. در این …
Read More »جمهوری اسلامی؛نقطه عطف تکلیف شرعی مردم و فقیهان/ محمد قطبی
شبکه اجتهاد: بدون تردید نظریه ولایت فقیه، هم به لحاظ تاریخی و هم به لحاظ دامنه شمولِ موضوعی، تازهترین و متعالیترین نظریه در پهنهی حکومت و حکمرانی است و امام خمینی رحمتالله علیه با إشراف فقهی، کلامی و تاریخی بر مبانی و نظریات پیشین کوشیده در این نظریه بخشهای مغفول و ناگفته را تبیین کند. اگر چه نقد و تحلیل …
Read More »غربیها چون آزادی جنسی دارند آیه ضرب را نمیفهمند!/ اطلاقات احکام زنان، زمانی هم هستند/ فرقی بین احکام مستخرج از قرآن و احکام مستخرج از روایات وجود ندارد
در بحث نشوز که آیه ضرب داریم، آیه ضرب را غربیها نمیتوانند بفهمند، چون آنها آزادی جنسی دارند. کسانی که آزادی جنسی را به رسمیت بشناسند بحث نشوز را نمیفهمند. بحث نشوز قسمتی از آن نظام است که نسبت به تامین نیاز جنسی حساسیت دارد و نسبت به انحرافات جنسی، حساس است. مرد و زن هیچکدام نمیتوانند نیاز جنسیشان را …
Read More »میرزایی: با قانونی شدن رواج مسکوکات طلا، عرف جامعه و قانون به یکدیگر نزدیک میشوند/ توتونچیان: متأسفانه اینگونه پیشنهادها ناشی از درک ناصحیح از بانکداری بدون ربا است
شبکه اجتهاد: در روزهای گذشته حجتالاسلام حسین میرزایی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در گفتوگویی درباره طرح استفاده از طلا بهعنوان پول گفته بود: طرح استفاده از طلا بهعنوان پول هنوز در مجلس مطرح نشده است اما تصمیم داریم بند «د» ماده ۲ قانون پولی و بانکی کشور را تغییر بدهیم و اینکه گفته شده مسکوکات طلا رواج …
Read More »قرارداد ریپو و شرط باز خرید در بیع
استاد عشایری میگوید: با خوانش برخی از فقهاء از بیع الخیار، میتوان ریپو را از مصادیق آن دانست. بر اساس جستجویی که شیخ اعظم انصاری انجام داده، بیشتر فقیهان امامیه بیع الخیار را بدین صورت فهمیدهاند که فروشنده در تمام مدت شرط شده، حق فسخ دارد. اما برخی فقیهان، بیع الخیار را در قالب «عقد به شرط بازخرید» قابل تصور …
Read More »حسینی: تخریب کننده جنگلها، مفسد فیالارض است!/ مالکیت جنگلها با دولت است/ با سیره عقلا نمیتوان احکام مستحدثه را حل کرد/ برجی: مگر با تخریب یک درخت، افساد صورت میگیرد؟!/ منابع نقلی بسیار زیاد است و ما غافلیم
اختصصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله برنامههای طرح ملی مشق اجتهاد، نشست تخصصی «فقه محیط زیست؛ ابعاد و چالشها»، توسط مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با مشارکت پژوهشگاه فقه نظام برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام دکتر سید علی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان ارائه کننده و حجتالاسلام دکتر یعقوبعلی برجی، رئیس مرکز تخصصی مجتمع …
Read More »با پول زکات مسلمانان چه کارهایی میشود انجام داد؟
شبکه اجتهاد: دکتر علی محیالدین قرهداغی از علمای برجسته اخوانی در گفتگو با شبکه الجزیره از حجم بالای ثروت مردم کشورهای اسلامی (نه دولتها) سخن میگوید که زکات آن سالانه به ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار میرسد و درصورت برنامه ریزی صحیح با این مبلغ بسیاری از مشکلات اقتصادی کشورهای اسلامی حل خواهد شد./ شعوبا
Read More »از «لزوم توجّه توأمان اجتهاد نوع اول و دوم در حوزه علمیه» تا «تدوین زیست بومها و الگوریتمهای احکام و مفاهیم اسلامی»
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با تأکید بر لزوم تلاش روزافزون در بارور شدن اجتهاد نوع اول در حوزههای علمیه، تصریح کرد: باید اجتهاد نوع اول در حیطهها و مسألههای جدید انجام شود و به روز رسانی در احکام را داشته باشیم، اما باید در کنار آن اجتهاد، اجتهاد نوع دوم را هم در حوزههای علمیه شروع کنیم و طلبهها …
Read More »نسخ، اصلی تربیتی و جاری در فقه
امامی پناه با بیان اینکه نسخ؛ روشی عقلایی، تربیتی و فرا زمانی است، گفت: یکی از آسیبهایی که فقه و اصول هیچ گاه از آن مصون نبوده، نگاه تعبدی و توقیفی به آن است. کمتر دیده میشود که قبل از مواجهه با یک پدیده و سوال فقهی و اصولی به سنخ شناسی آن مسأله بپردازیم و ببینیم آیا مسأله ما …
Read More »خاطرات آیتالله نظری از مبارزات نهضت انقلاب و همراهی با امام(ره)
شبکه اجتهاد: آیتالله عبدالله نظری (خادم الشریعه) از مبارزان صدیق نهضت انقلاب اسلامی که عمر با برکت خود را در راه اعتلای دین، انقلاب، نظام اسلامی و خدمت به مردم صرف کرد، از چهارم بهمن ماه به دلیل بیماری در یکی از بیمارستانهای تهران بستری شد، ظهر امروز، یکشنبه ۱۲ بهمن ماه ۹۹ در سن ۸۸ سالگی به دیار معبود …
Read More »حکم تطهیر لباس با ماشین لباسشویی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین قلاحزاده، عضو دفتر استفتائات رهبر معظّم انقلاب و رئیس سابق مرکز موضوعشناسی احکام فقهی میگوید: اگر لباس (پس از برطرف شدن عین نجاست)، یک بار با آب متصل به کُر در ماشین لباسشویی شسته شود یا دو بار با آب قلیل شسته شود، لباس پاک میشود.
Read More »ابعاد فقهی و حقوقی بهکارگیری قراردادهای هوشمند در نظام مالی ایران
گزارش سیاستی بررسی ابعاد فقهی و حقوقی بهکارگیری قراردادهای هوشمند در نظام مالی ایران توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، قرارداد هوشمند ازجمله تحولات فنّاورانه در عصر جاری است که در حال دگرگونسازی فرایندهای صنعت و کسبوکار است. با ظهور فنّاوری بلاکچین، قراردادهای هوشمند شکلی تازه بهخود گرفته و امکان اجرای شرایط قرارداد …
Read More »چرا دفتر فقه معاصر راهاندازی شد؟
دفتر فقه معاصر به دنبال این است که مسائل مورد ابتلاء در عصر حاضر که با زندگی بشر عجین شده است را در کتب درسی حوزه بگنجاند تا طلاب و دانش پژوهان در مرحله سطح با آنها و فروعات و ادله آنها آشنا شوند و پس از آن خود به خود در درسهای خارج هم مطرح میشود، زیرا بسیاری از …
Read More »