آخرین اخبار

مدیر گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی و عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) در دومین کارگاه معرفت شناسی فقه به مقایسه معرفت شناسی اصولیان شیعه و اهل سنت پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید علی طالقانی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در دومین کارگاه «معرفت شناسی فقه» که پچندی قبل برگزار شد، به تبیین مطالب زیر پرداخت که توجه شما را به مطالعه آن جلب می‌کنیم. معرفت شناسی توصیفی عبارت است از توصیف معرفت شناسی دیگران و معرفت شناسی هنجاری یعنی آن گونه که سزاوار است. با فرض …

شبکه اجتهاد: در حالی دهه چهارم انقلاب اسلامی را پشت سر گذاشتیم که علی‌رغم دستاوردهای علمی در حوزه علمیه، گفتمان‌های متفاوتی از درون حوزه شنیده می‌شود؛ مسائلی مانند توهم دانستن فقه نظامات، کم‌کاری حوزه در اقتصاد اسلامی، تعدد دروس خارج تکراری، کم بودن دروس مستحدث، زندگی زیر خط فقر طلاب و استادان حوزه و تفاوت حمایت‌ها از حوزه و دانشگاه برخی از این مسائل است. در همین زمینه ایکنا؛ با آیت‌الله مهدی ‌‌هادوی تهرانی، از استادان سطوح عالی حوزه علمیه و طراح نظریه «اندیشه مدون»، گفت‌وگویی داشته است که با بخش نخست آن به موضوعاتی همچون خلأ علمی در ابتدای …

اندیشه اصلاح گری دینی در عصر جدید در جهان اسلام به بازنگری در اندیشه‌های دینی توجه نشان داد که مجموع آن‌ها را می‌توان در اصلاح بر پایه نقد عمل مسلمانان، نقد آموزه‌های مذهبی سنتی و نقد روش‌ها و رویکرد‌های سنتی خلاصه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشگر و دانشجوی دکترای فقه و حقوق دانشگاه امام صادق (ع) در نشست «مطالعات میان رشته‌ای فقهی در جهان غرب» که در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد؛ بیان کرد: متاسفانه تا کنون تحقیق جامعی درباره شناخت جریان‌‌های تجدد خواه و رویکرد‌‌های نواندیشی دینی در جهان عرب انجام نگرفته است و بیشتر آنچه …

شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اسلامی چندی قبل در دیدار اعضای مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی بیاناتی درباره مسائل علوم دینی و اقتضائات حوزه انقلابی داشتند. یکی از حاضران در جلسه حجت‌الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بود. «صبح نو» در گفت‌وگو با او الزامات حوزه انقلابی و پژوهش مسأله‌مند را به بحث گذاشته است. اگر انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی نباشد، روحانیت به همان معنای سنتی و قدیمی کلمه باقی خواهد ماند یا همین هم از بین خواهد رفت؟ ایزدهی: روحانیت یک مقوله مشکک است. مقوله‌ای نیست که بین وجود و عدم …

دو پایان نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی فقهی و حقوقی شرط مماثلت در قصاص اعضا» و «بررسی ضوابط تکفیر از منظر مذاهب فقهی» در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان نامه سطح سه با عنوان «بررسی فقهی و حقوقی شرط مماثلت در قصاص اعضا» در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد. حجت‌الاسلام سیدمحمد سیدی، تدوینگر این پایان نامه با اشاره به تعریف قصاص، گفت: جنایت بر عضو عبارت است از «هر آسیب کمتر از قتل» که شامل قطع عضو، جراحت و آسیب به منفعت و… …

مناسبات میان علما و اعتراضات آنها بر یکدیگر و پاسخ‌‌هایی که می‌دهند، روشنگر نکات جالبی است. در این یادداشت، دوستی از علما، دوست دیگرش را به خاطر برخی از کارهایش عتاب کرده و او پاسخ داده و در این پاسخ تفکیکی میان احکام جاری در زندگی بدست داده که جالب است. شبکه اجتهاد: تأمل در این که کدام حکم شرعی است و کدام چنین نیست، بلکه کار عقل و عرف است، از روز نخست در روش اجتهاد فقهی مسلمانان مطرح بوده است. قرن اول، حکمش فرق می‌کند، زیرا وفور احادیث در اواخر قرن اول و سپس قرن دوم، این تصور …

شبکه اجتهاد: در بیانیه راهبردی رهبری به تحلیل منصفانه این چهار دهه، بیان ظرفیت‌ها و فرصت‌ها و آینده‌پژوهی و اقداماتی که باید انجام شود، اشاره شده است. باید تمدن نوین اسلامی را بر پایه محتوای انقلاب و شعارهای انقلاب قرار دهیم. نکته مهم این بیانیه تأکید به گفتمان انقلاب اسلامی است که به محتوای معنایی و شعار اصلی انقلاب مانند عدالت، عقلانیت، برادری، آزادی و غیره تأکید داشته که راه نجات انقلاب است. اموری نظیر تمدن‌سازی، ایجاد پیشرفت اسلامی، جامعه‌سازی و دولت‌سازی که در واقع کلان طرح ایجاد تغییر و مهندسی اجتماعی است به مجموعه‌ای از عناصر وابسته است که …

فراتی با بیان اینکه نظریه‌های مختلف در باب زعامت فقیهان تأثیر بسزایی در نوع تعامل نهاد ولایت‌فقیه با سایر مجتهدین و مراجع تقلید دارد، گفت: درواقع، الگوهای تعامل میان این دو نهاد، بازتابی از نظریه‌های مذکورند که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی-ترویجی «تعامل مرجعیت دینی با نهاد ولایت فقیه» هفته گذشته با ارائه دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این پژوهشگاه برگزار شد. فراتی ابتدا مسأله بحث را طرح کرد و گفت: مروری بر ادبیات مطالعات فقهی نشان می‌دهد که نسبت مراجع تقلید و فقهای خارج از حکومت …

ما چند برنامه تلویزیونی برای تشریح دیدگاه های اسلام و طرح مباحث علمی داریم، جبهه مقابل اما برنامه های تلویزیونی بسیاری برای القاء افکار خود به مردم دارند و این در حالی است که در گذشته بستر لازم فراهم شده تا ما کار کنیم و کار نکردن طلاب و فضلای حوزه خیانتی به خون شهدایی مانند مرحوم صدر است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی در دیدار فرزند مرحوم آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی که در موسسه امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار داشت: درگذشت آیت‌الله شاهرودی برای حوزه علمیه ضایعه بزرگی بود. رئیس موسسه امام خمینی(ره) گفت: افزود: همه …

شبکه اجتهاد: گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون جوادالائمه علیه‌السلام پیش‌ رویتان قرار می‌گیرد. مبتکر بحث‌های آزاد اجتماعی بحث آزاد کار خوبی است، من موافقم با بحث آزاد؛ از اول هم موافق بودم. این نکته‌ی اول که بحث آزاد را ما رد نمیکنیم بلکه استقبال هم میکنیم. مبتکر بحث آزاد اجتماعی امام جواد صلوات‌الله‌علیه است. البته قبل از امام جواد هم در زمان ائمه بحث زیاد میشد، اما اینیکه حالا بنشینند جمعا صحبت کنند امام جواد اول بار این کار را کردند. (۱۳۶۰/۳/۲) او امام و پیشاهنگ حرکت ملت ایران بود خاطره‌ی خونین ۱۷ شهریور؛ دنباله‌ی …

مراجع تقلید در دیدار وزیر صنعت، معدن و تجارت ضمن گلایه از وضعیت اقتصادی کشور و مردم، بر لزوم نظارت دقیق دولت بر قیمت‌گذاری‌ها، احیای واحدهای تولیدی تعطیل شده و تشکیل کارگروهی به منظور آسیب‌شناسی این موضوع و بهره‌گیری مسئولان کشور از ظرفیت نخبگان تأکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، رضا رحمانی وزیر صنعت در جریان سفر به قم، با حضرات آیات صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی و علوی گرگانی دیدار و گفتگو کرد. بخشی از سخنان مراجع را می‌خوانید: آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی: اخباری که انسان راجع به اختلاس‌ها و دزدی‌هایی که در نظام اقتصادی کشور می‌شود را …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به نظر می‌رسد نظم عبارت است از «نوعی وحدت در کثرت»؛ بنا بر این به اموری منظم گفته می‌شود که در عین کثرت، بین اجزاء و افراد آن نوعی وحدت خاصّ نیز مشاهده شود، حال یا وحدت غایی یا صوری و یا …. . تقسیم نظم به دو قسم صناعی و تکوینی چنانچه آیت‌الله جوادی هم در کتاب براهین اثبات واجب مرقوم فرمودند، نظم به دو قسم صناعی و تکوینی تقسیم می‌شود؛ صناعی مثل غالب مصنوعات بشری مانند ساعت، ماشین، کامپیوتر، صور منقوشه و … و تکوینی مانند بدن انسان، نظام خورشید و ماه و …. . …

شبکه اجتهاد: در یکی دو سال اخیر، با افراد متعددی، پیرامون پژوهش بر اساس رجال کشی برای پایان نامه‌‌های دانشگاهی و حوزوی، و نیز پژوهش‌‌های مستقل، گفتگو‌‌هایی داشته‌ام. این مختصر جمع‌بندی نکاتی است که به دوستان عرض کرده‌ام. بر اساس رجال کشی، چند پژوهش اساسی می‌توان انجام داد: ۱- بازسازی رجال عیاشی، و نیز رجال نصر بن صباح: البته گویا مرحوم آیت‌الله بروجردی کتاب «ترتیب اسانید کشی» را نوشته‌اند که بر اساس این (کتاب ترتیب اسانید کشی) می‌توان آسانتر هم رجال عیاشی را بازسازی کرد و هم رجال نصر بن صباح را؛ البته حجم رجال عیاشی بیشتر از رجال نصر …

کتاب «سنت‌‌های کهن حوزه علمیه» با نگاهی به زندگی و مدرسه آیت‌الله موسوی نژاد(ره) توسط حجت‌الاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تألیف شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب جدید ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، با عنوان «سنت‌‌های کهن حوزه علمیه» توسط وی به رشته تحریر در آمده و از سوی موسسه بوستان کتاب وابسته به مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و منتشر شده است. این کتاب در دوبخش سنت‌‌های کهن حوزه علمیه و بایسته‌‌های امروز و مدرسه آیت‌الله موسوی نژاد تنظیم شده است، بخش اول …

برای امام خمینی(ره) حس حضور معصوم اتفاق افتاد؛ یعنی همواره خود را در بحث‌های فقهی، در این مقام نگاه می‌کرد که اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله الآن بودند؛ چگونه با مسائل برخورد می‌کردند، اگر معصوم و ائمه(علیهم السلام) بودند با مسائل فقهی چگونه برخورد می‌کردند، این حس باید در ما ایجاد شود، متأسفانه این حس در خیلی از فقها نیست؛ تصور فقهای ما این بوده که ما احکام تکلیفی و وضعی افراد را مشخص ‌کنیم، ولی اصلا دلیلی وجود ندارد که بگوییم مکلف فقط فرد است،دولت هم یکی از مصادیق مکلف است و در فقه سیاسی بحث …

شبکه اجتهاد: دیدار حسن روحانی با آیت‌الله سیستانی، بار دیگر نقش ویژه این مرجع تقلید شیعه را در تحولات جهان اسلام و منطقه برجسته ساخت. کنش هر فعال یا اندیشمند بزرگ سیاسی و رهبر معنوی، به مبانی معرفتی و دستگاه فکری او بازمی‏گردد. به همین منظور، برای فهم بهتر آراء فکری آیت‌الله سیستانی روزنامه سازندگی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی به گفت وگو نشسته است. ‌با توجه به دیدار آقای روحانی با آیت‌الله سیستانی، بار دیگر جایگاه ویژه مرجعیت شیعه و شخصیت ممتاز آیت‌الله سیستانی در کانون توجهات قرار گرفته است. کنش سیاسی ایشان، ویژگی‌‌های خاصی دارد. آیت‌الله سیستانی …

باید طوری جلو رفت که همان مطالب اصلی فقه محفوظ بماند و این مطالب را از آن استخراج کنید و در واقع کار شما توضیح مطالب و روایات اهل بیت علیهم السلام باشد و به عبارت دیگر فقه ما جدید نیست در عین حال که جدید است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی در دیدار اعضای شورای علمی دفتر فقه معاصر که در بیت معظم له برگزار شد، با تقدیر بسیار از توجهات و تنبهاتی که در این شورا حاصل گردیده و موفقیت‌هایی که فراهم شده، گفت: کار انجام شده کار بزرگی است و فقه ما پاسخگوی همه …

رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم گفت: یکی از موضوعاتی که در حوزه کمتر به آن توجه شده، بحث روش شناسی اجتهاد است، اگر کسی از روش شناسی در بحث اجتهاد بهره برد، توانسته گام موفقی در عرصه اجتهاد بردارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در نشست «روش شناسی اجتهاد در مسائل نوپیدا» توسط کمیته هماهنگی برگزاری نشست‌‌های علمی سطوح عالی و خارج حوزه و با همکاری انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه در مدرسه فیضیه برگزار شد، گفت: یکی از موضوعاتی که در حوزه کمتر به  آن توجه شده بحث‌‌های روش شناسی اجتهاد …

مردم دغدغه‌‌ها و نارضایتی‌‌هایی از دستگاه قضایی دارند؛ تاکید ما این است که باید با برنامه ریزی مناسب مشکلات حل شود و رضایت مردم جلب شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در ابتدای درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم، با اظهار خوشبختی از انتصاب ‌حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی به عنوان رییس جدید دستگاه قضا، توصیه‌‌هایی مهم خطاب به ایشان و دیگر دست اندرکاران قوه قضاییه ارائه کرد. ایشان با بیان این که امیدواریم با آمدن ایشان تحولی در قوه قضاییه پیدا شود، فرمود: مردم دغدغه‌‌ها و نارضایتی‌‌هایی از دستگاه قضایی دارند؛ تاکید ما این است که …

دشمنان برای مقابله با شیعه، اخباریین را علم کردند و توانستند حوزه را به تسخیر در بیاورند. همین مسئله باعث بدعت‌‌هایی در حوزه شد و در پی این همه مسئله توانستند اصولین و مراجع را مورد تسلط بگیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار اعضای انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم، گفت: قبل از صفویه در ایران شیعه نبود و صفویه اولین طایفه بود که توانستند مکتب شیعه را در ایران ترویج دهند و بعدها با عظمت شد، اما به مرور زمان دشمنان برای مقابله، اخباریین را علم کردند و توانستند حوزه را به تسخیر در …

مرحوم حائری شیرازی در بحث اهمیت علوم انسانی می‌گفت: حواستان باشد مسأله علوم انسانی حکایت بحث حکمیت است؛ به ما گفتند هر دو کنار بگذاریم، شما علی را کنار بگذارید و ما هم معاویه را؛ آن وقت چه کار کردند؟ آن‌ها بایدها و مطالب سکولار خود را در جامعه جهانی نهادینه می‌کنند و از ارزش‌هایشان براساس علوم انسانی دفاع می‌کنند. به گزارش خبرنگار شبکه اجتهاد، بیست و دوم اسفند ماه، نشست علمی «نقش علوم انسانی اسلامی در گام دوم انقلاب» با ارائه حجت الاسلام والمسلمین دکتر قاسم ترخان، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و به همت مؤسسه حیات …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتی است ریاست انجمن اصول فقه عزم خود را جزم کرده تا روزی را به نام این علم در تقویم به ثبت برساند. اخیرا هم در این راستا دیداری با یکی از مراجع تقلید داشت تا موافقت ایشان را با خود همراه کند و به نظر می‌رسد این دیدارها ادامه خواهد یافت. در این دیدار حجه الاسلام محمدی علم اصول را علم پایه و مهم‌ترین علم حوزوی و نقش آفرین در سایر علوم خواند. در ادامه نیز از مخالفین و منتقدین اصول فقه گلایه کرده و گفت ایشان با عناوین مختلف مانند طولانی شدن دوره تدریس اصول …

من معتقدم که بیانیه را خارج از شعار و خارج از اینکه رهبری فرموده است و واقعاً صادقانه و عالمانه تبیین کنیم. البته اول باید خودمان به‌خوبی بیانیه را فهم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: بیانیه گام دومی رهبری، با تمجید و تعریف فراوانی از سوی طرفداران نظام و مسوولان کشور روبرو شد. در این بین اما کمتر به بخش‌های مرتبط با فقه و روحانیت در آن پرداخته شد. شبکه اجتهاد اما در راستای وظیفه رسانه‌ای خود، تلاش دارد تا پیوست‌های حوزوی و فقهی این بیانیه را به بحث بگذارد. بحث‌هایی که البته فارغ از تملق و مجیزگویی، به واکاوی علمی …

طلاب ما مهارت نوشتن را ندارند. قبلاً حوزه علمیه شوشتر تا سی سال پیش، چهار مجتهد مسلم زندگی می‌کردند. حضرات آیات: محمدتقی شوشتری، آل طیب، موسوی جزایری و هرکدام از این بزرگواران، طلبه‌هایی را دور خود جمع کرده بودند. از همان ابتدای صرف میر تا آخر طلبه پیش ایشان درس می‌خواند. حتی تبلیغ و تقریر نویسی نیز زیر نظر این بزرگواران بود. ما متأسفانه سیستم غربی دانشگاهی را در حوزه وارد کردیم و به حوزه لطمه زدیم. مهارت قبلاً در حوزه‌های علمیه ما بود و با دست خودمان آن را کنار گذاشتیم. طلاب با حضور در درس خارج ۵۰۰ نفری …

شبکه اجتهاد: نشست نقد و بررسی کتاب «مناهج الفقهاء فی علم الرجال و دورها فی الفقه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی با حضور استاد حسین غیب غلامی در مدرسه مبارکه امام صادق (علیه السلام) مشهد برگزار شد.  

کتاب «تأثیر دیدگاه‌‌های فقهی بر قوانین کیفری در جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص» توسط دکتر اسماعیل آقابابائی بنی در گروه مسایل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق تهیه گردیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در پشت جلد این کتاب آمده است: از جمله دغدغه‌ها در قانونگذاری، تدوین قانون بر اساس مبانی شرعی است که اصول متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از جمله اصول‌۴ و ۹۴ بر آن تأکید دارد. قانونگذاری گر چه دامنه گسترده‌ای را در بر می‌گیرد، کتاب حاضر به تأثیر پذیری قوانین از آرای فقهی در جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص پرداخته و پس از بیان …

کتاب «جریان افراط‌گرای شیعه، مختصات فکری و رفتاری» به قلم حجت‌الاسلام مهدی مسائلی با فصولی همچون «اسلام آمریکایی ادامه اسلام اموی» و «روش‌شناسی مواجهه» منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جریان افراط‌گرای شیعه، مختصات فکری و رفتاری» به قلم حجت‌الاسلام مهدی مسائلی نویسنده، پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه اصفهان منتشر شد. بنابر این گزارش، این کتاب در پنج فصل تنظیم شده که «اسلام آمریکایی ادامه اسلام اموی» و  «ریشه‌ها و عوامل پیدایش افراط‌گری در شیعه» دوفصل اول این اثر را تشکل می‌دهد. همچنین «مختصات فکری و رفتاری جریان افراط‌گرا»، «ابزارها و روش تبلیغ» و  «روش‌شناسی مواجهه» سه فصل دیگر …

شبکه اجتهاد: نشست علمی نقد کتاب «طب اخباری گری»  با حضور حجت‌الاسلام‌ والمسلمین ابوالحسن معلمی‌زاده مؤلف کتاب، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین مجتبی میرسیستانی به عنوان استاد ناقد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی به عنوان استاد داور و حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سید حمید علوی‌آزیز به عنوان دبیر علمی جلسه، در مدرسه آیت‌الله خویی (ره) با حضور فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد برگزار شد.

یک پژوهشگر حوزه مطالعات اسلامی معتقد است که جامعه ایران از دیدگاه آشتی بین قوانین مدرن و احکام شریعت و تعریف مناسبات میان این دو، هنوز به پایان راه نرسیده و سه راه حل پیش روی خود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی در «همایش تحولات حقوق کیفری در کشورهای اسلامی» که شنبه گذشته در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: به نظر من مثلثی وجود دارد که یکی از اضلاع آن ایران، ضلع دیگرش شریعت و ضلع سوم آن دولت مدرن است. وقتی به این مباحث نگاه می‌کنیم، به نظر می‌رسد …

حاضران در بخش دوم نشست نقد کتاب «پل تا جزیره» بر لزوم تحلیل چندبعدی از تحولات حوزه علمیه همچون روند بوروکراتیزاسیون و پیگیری ایده «جامعه‌شناسی فتوا» که می‌تواند نشانگر دغدغه‌های جامعه دینی در ادوار مختلف تاریخ اجتماعی اسلام باشد، تأکید کردند. شبکه اجتهاد: جامعه‌شناسی روحانیت یکی از گرایش‌های نوپا در مطالعات دانشگاهی کشورمان است که سبک زندگی روحانیون، نظام آموزشی و مناسبات آنان با گروه‌های دیگر جامعه را واکاوی جامعه‌شناختی می‌کند. حوزه و روحانیت، بخش مهمی از داشته‌های فرهنگی و شیعی ما در ایران و جهان اسلام است که تغییر و تحولات آن مستقیماً بر فرهنگ و جامعه تأثیر می‌گذارد. …