مذاهب اهل سنت

الجزیره نوشت: شیخ الازهر، دکتر احمد الطیب، اخیرا مطلبی را در فیسبوک منتشر کرده است که در آن از خطرات تغییرات آب و هوایی می‌گوید و بر ضرورت مقابله جدی با آنها تأکید می‌کند. این مطلب توجه شبکه‌های اجتماعی عربی را به خود جلب کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش احمد الطیب دعوتی رسمی برای حضور در نشست رهبران ادیان درباره تغییرات آب و هوایی دریافت کرد. این نشست در پایتخت ایتالیا، رم، برگزار می‌شود و انگلیس اداره آن را بر عهده دارد. در این نشست شخصیت‌های بارز دینی و سیاسی از اطراف عالم حضور دارند. خیلی نادر …

ششمین همایش جهانی فتوا با عنوان «کنفرانس بین‌المللی مؤسسات فتوا در عصر دیجیتال – چالش‌‌های توسعه و ابزار‌‌های همکاری» به همت دارالافتای مصر با نظارت دبیرخانه «دفاتر پاسخگویی به سؤالات شرعی در جهان»، با شرکت علمای دینی ۸۵ کشور در قاهره برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین کنفرانس بین المللی دارالفتوای مصر به مدت دو روز و با حضور مفتیان، وزرا و شخصیت‌های ۸۵ کشور و با مشارکت رهبران دینی و نمایندگان دفاتر پاسخگویی به سؤالات شرعی در جهان، برگزار شد. اهداف این کنفرانس، افزایش آگاهی نسبت به اهمیت دیجیتالی شدن و فعال‌سازی آن در موسسات فتوایی، توضیح در …

عربستان با برگزاری کنگره «هم‌افزایی مراجع دینی عراقی» و مشارکت افراد گمنام تحت‌عنوان مرجع، اقدام معناداری انجام داد. به گزارش شبکه اجتهاد، خبرگزاری‌های سعودی روز چهارشنبه ۴آگوست (۱۴ مرداد)، از برپایی کنگره «هم‌افزایی مراجع دینی عراقی» در مکه مکرمه خبر دادند. مقامات برگزارکننده این نشست اعلام کرده‌اند که هدف از این نشست ایجاد «وحدت کلمه» در میان مذاهب اسلامی عراق است. این کنگره که با سخنرانی «احمد حسن‌الطه»، از علمای مجمع فقهی اهل‌سنت عراق آغاز شد، در طول برگزاری توسط شبکه‌ تلویزیونی سعودی «العربیه» پوشش داده شد. متولی برگزاری نشست نیز موسسه بزرگ سعودی «رابطه العالم الإسلامی/اتحادیه جهان اسلام» است. …

شبکه اجتهاد: در روزهای گذشته و در پی کودتای نظامی امنیتی در تونس، رئیس جمهور در اقدامی کم سابقه نخست وزیر این کشور را برکنار و پارلمان – به ریاست راشد الغنوشی – را به حالت تعلیق درآورد. با این شرایط تونس در بحرانی ترین شرایط سیاسی پس از انقلاب ۲۰۱۱ میلادی قرار گرفته است وآینده این کشور در‌هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. این نوشتار در پی تحلیل وقایع سیاسی چندروز اخیر تونس نیست؛ بلکه در پی بیان نکاتی در مورد نقش حرکه النهضه به عنوان بزرگترین نسخه از اسلامی سیاسی در زادگاه ابن خلدون است. یکم. جنبش النهضه …

شبکه اجتهاد: بیش از ده روز از فوت علامه قاضی محمد اسماعیل عمرانی یکی از برجسته ترین علمای معاصر یمن که به وی لقب شوکانی عصر را داده بودند می‌گذرد. وی علاوه بر منصب رسمی مفتی یمن تا قبل از اتحاد یمن در سال ۱۹۹۰ ریاست دفتر رسیدگی به شکایات ریاست جمهوری و ریاست کمیته تدوین شریعت اسلامی را در پارلمان یمن به عهده داشت. او که با یک واسطه از شوکانی و سیزده واسطه از بخاری نقل روایت می‌کرد[۱] جایگاه بسیار بالایی در میان علمای معاصر یمن داشت. فوت وی که با مکانت علمی بالای خود یکی از عوامل …

شبکه اجتهاد: ظریف عزیزی؛ پژوهشگر مقیم افغانستان که مدرک کارشناسی جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه هرات گرفته است، در یادداشتی که از این ولایت برای «راوی نیوز» نوشته، گزارشی از مواضع علمای شیعه و سنی افغانستان درباره پیش‌روی‌های اخیر گروه طالبان ارائه کرده است: علمای افغانستان سال‌هاست که در حوزه سیاست نقش فعال دارند. با اینکه مذاهب مختلفی در این کشور وجود دارد، ولی پیروان دو مذهب حنفی و جعفری در این کشور اکثریت را تشکیل داده‌اند. درباره قضایای جاری افغانستان، علمای حنفی به‌صورت عموم به سه گروه بزرگ تقسیم‌ شده‌اند؛ دسته اول به حکومت فعلی افغانستان وفادارند و این …

کتاب «مشروعیت حکومت در اندیشه سیاسی اسلام» به قلم سمیر ساسی(نویسنده تونسی و عضو گروه پژوهشی «پدیده دین در تونس»)، پژوهش در «فقه سیاست مشروع» و «مفاهیم مشترک بین سنی و شیعه» را بررسی می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع نظام حکومت در اسلام، از جمله مهمترین موضوعاتی است که در قالب پژوهش در «فقه سیاست مشروع» بدان پرداخته شد، به طوری که دیدگاه‌های مختلفی درباره سازماندهی حکومت در اسلام و قدرت در حکومت اسلامی و نیز تفاوت حکومت در متون تاسیسی و واقعیت امروزین بروز کرد، اما زوایای پرداختن به این مسئله و اختلاف مذهبی و سیاسی و اشکال …

شبکه اجتهاد: بررسی تحولات وادوار تاریخی یکصدسال حضور سیاسی – اجتماعی «جنبش اخوان‌المسلمین» روشن می‌کند که چندسال اخیر، محنت بارترین دوران ازحیات منادیان اسلام سیاسی در جهان اسلام است. صبحگاه چهاردهم آگوست ۲۰۱۳ میلادی شهروندان مصری با صدای رگبار گلوله ارتش و جاری شدن سیلاب خون در «میدان رابعه العدویه» در قلب قاهره از خواب پریدند و به یکباره مشاهده کردند که حدود هزارنفر از هموطنانشان، به‌جرم اسلام‌خواهی و دفاع از اندیشه اسلام سیاسی قتل عام شده‌اند؛ کشتار خونینی که در تاریخ مصر معاصر کم نظیر وبی مثال بود. تروریستی خواندن این جنبش در دسامبر ۲۰۱۳ و آتش زدن دفاتر …

در حالی که بسیاری از کشورها با گونه‌های جدید ویروس کرونا مقابله می‌کنند مسلمانان در چهار گوشه جهان، با رعایت اصول پیشگیری نماز عید قربان را در داخل مساجد یا در فضای باز اقامه کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، امسال، تعطیلات جشن‌های عید قربان – که از امروز سه شنبه آغاز شده در حالی برگزار می‌شود که بسیاری از کشورها با نوع دلتای ویروس کرونا که برای اولین بار در هند تشخیص داده شد مبارزه مبارزه می‌کنند. برخی کشورها محدودیت‌های جدیدی را اعمال کرده یا از مردم خواسته‌اند از تجمعات خودداری کنند و پروتکل‌های بهداشتی را جدی بگیرند. در ادامه …

شبکه اجتهاد: شیخ عبدالله بن شیخ المحفوظ بن بیّه مشهور به «عبدالله بن بَیِّه» برجسته‌ترین فقیه امارات متحده عربی است که با ۸۶ سال سن در جهان اسلام به نماد «عقل‌گرایی در فقه و قلب محوری در تصوف» اشتهار دارد. تقریباً رهبران و پیروان اکثر مذاهب اسلامی از او به‌عنوان یک محقق ویژه نام می‌‌برند. بن بیّه که دانش‌آموخته جامعه الزیتونه تونس است، به‌نوعی حلقه اتصال اسلام رایج در امارات با جامعه الازهر است. او پیشتر در موریتانی(در غرب آفریقا) در قوه قضائیه یکی از قضات عالی‌رتبه بوده است و اخیراً نیز در امارات متحده عربی به‌عنوان رئیس دار الافتاء …

شبکه اجتهاد: خبر هولناک اعدام سران و عالمان اخوان المسلمین- به عنوان بزرگترین نماد اسلام سیاسی در جهان اسلام – آنقدر تلخ و دلخراش بود که به آسانی مذاکرات عادی سازی روابط قاهره و آنکارا را به تعویق انداخت. دو دولت پس از هشت سال تنش در روابط دپیلماتیک حاصل کودتای مصر که منتج به برکناری مرسی در سال ۲۰۱۳ میلادی شد، در ماه‌‌های اخیر مذاکرات عادی سازی روابط را از سر گرفتند که ناگهان بمب خبری تأیید اعدام‌‌ها و واکنش‌‌های طرفین به آن این مسیر را ناهموار کرد. پس از سخنان مشاور اردوغان در خصوص اعتراض به صدور احکام …

شوقی علام مفتی مصر تأکید کرد: فتوا یک تخصص است و نیازمند مجوز و اجازه است و نباید شخص غیر متخصص در این زمینه وارد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، شوقی علام مفتی مصر در سخنانی اظهار داشت: بشریت اکنون در عصر تخصص زندگی می‌‌کند و به هیچ وجه شایسته نیست که پزشک یا وکیل یا مهندس، مجوزی از سوی اتحادیه خود نداشته باشد. وی افزود: فتوا و صدور فتوا یک تخصص و تجربه است و تا حد زیادی نیازمند علم و دانش فراوان است و همچنین نیاز است که مفتی ادله شرعی و ابعاد مختلف آن و پیچیدگی‌های آن …

احمد الطیب، شیخ الازهر طی پیامی در توئیتر و فیس‌بوک به ۱۵ زبان دنیا، تمام ملت‌ها و رهبران جهان را به تلاش و دخالت برای توقف تجاوزات نیروهای اشغالگر اسرائیلی علیه ملت فلسطین فراخواند. به گزارش شبکه اجتهاد، در این پیام که به ۱۵ زبان از جمله عبری در صفحه شخصی شیخ الازهر در توئیتر و فیس بوک منتشر شد، آمده است: ملت‌ها و رهبران جهان را به حمایت از ملت مظلوم و صلح طلب فلسطین دعوت می‌کنم و از آنان می‌خواهم این ملت را در مسئله مشروع و عادلانه خود برای بازپس گرفتن حق، سرزمین و مقدساتشان یاری رسانند. …

شبکه اجتهاد: این یادداشت درصدد است که نشانه‌های پدیدۀ تغییر مذهب را در چارچوب پردامنه‌ترین مذاهب در جغرافیای اسلامی رصد و ترسیم کند. شواهد عمیق و نشانه‌های عجیبی که در این اثر بررسی شده، صرفا نمونه‌ای است که بیش از ۱۰% این پدیده را دربرنمی‌گیرد؛ یعنی همان نزدیک به ۵۰۰ عالمی که دست به تغییر مذهب زدند و نام‌های ایشان در کتاب‌های تراجم ثبت شده است. انگیزه‌های متنوع برای تغییر مذهب چکیدۀ مباحثات طولانی علما دربارۀ حکم فقهی تغییر مذهب، این است که شاغلان به تحصیل دینی اگر به ترجیح برسند، می‌توانند مذهب خود را تغییر دهند. اما در واقعیت …

شبکه اجتهاد: بررسی فهرست ۵۰۰ نفره از تاثیرگذارترین چهره‌های شاخص جهان اسلام در طی پنج سال اخیر، از چهره‌ای کمترشناخته شده رونمایی می‌کند که تاکنون کمتر به او و کارویژه‌اش در جهان اسلام توجه کرده‌ایم. پیش از معرفی عثمانی بجاست اشاره شود فهرست سالیانه پانصدمسلمان تاثیرگذار جهان اسلام به معرفی تاثیرگذارترین مسلمانان جهان، طبق شاخصه‌های «مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام» در اَمان پایتخت اُردن‌هاشمی منتشر می‌شود. بنابر اساسنامه این موسسه که در وب سایت رسمی آن منتشر شده است، هدف از انتشار این لیست کشف فرصت‌های تازه برای نخبگان جهان اسلام است و هر مسلمانی که به هر شکلی بیشترین …

هیأت افتاء و شورای روحانیت اهل سنت استان بوشهر در خصوص رؤیت هلال و شروع ماه رمضان بیانیه ای صادر و بر لزوم تبعیت از رهبر انقلاب در این زمینه تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، هیأت افتاء و شورای روحانیت اهل سنت استان بوشهر در خصوص رؤیت هلال و شروع ماه مبارک رمضان بیانیه ای صادر کرد. متن این بیانیه به شرح زیر است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» سوره نساء آیه ۵۹ از آنجا که اعلام شروع ماه مبارک رمضان و عید فطر و قربان از شئون حاکم اسلامی است و طبق …

این فهرست سالیانه به معرفی تاثیرگذارترین مسلمانان جهان، طبق شاخصه‌های «مرکز سلطنتی تحقیقات راهبردی اسلام» در امان پایتخت اردن‌هاشمی منتشر می‌‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، بنا بر اساسنامه این موسسه که در وب سایت رسمی آن منتشر شده است، هدف از انتشار این لیست کشف فرصت‌های تازه برای نخبگان جهان اسلام است و هر مسلمانی که به هر شکلی تاثیر بیشتری بر کشور خود، جهان اسلام و یا جهان انسانیت بگذارد در این لیست  ۵۰۰ نفره جای خواهد گرفت. طبق گزارشات متوسط سالیانه این لیست رهبران ایران، ترکیه، اردن، عربستان سعودی و همچنین شیخ الازهر بعنوان تاثیرگذارترین مسلمانان جهان در صدر این …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین و نخستین مکاتب فقهی زیدیه، مکتبی است که در عراق و در قرن سوم هجری شکل گرفته است. در این مقطع فقیهانی برجسته و صاحب فتوا مطرح بوده و آثار فقهی شان در دسترس پیروان مذهب شیعه زیدیه بوده است. فقیهانی همچون: احمد بن عیسی بن زید، حسن بن یحیی بن حسین بن زید، قاسم بن ابراهیم طباطبا مشهور به قاسم رسّی، محمد بن منصور مرادی و… اگر چه بسیاری از آثار فقهی و تالیفات زیدیه در آن دوره اکنون در دسترس نیست ولی شخصیتی زیدی در قرن پنجم به نام ابوعبدالله محمد بن علی …

حسن البنا از قوانین فقهی و حقوقی فقهای گذشته و دیدگاه‌های مختلف مذاهب فقهی درباره ضرورت جهاد و بیانیه‌ها و قراردادهای جنگی، آگاهی کامل دارد. او تفاوت میان جهاد، به‌عنوان یک تکلیف فردی و به‌عنوان یک تکلیف جمعی و گروهی را بیان می‌کند و درباره این موضوع به نقل فتاوی معتبر فقهی می‌پردازد. او می‌گوید اساساً جهاد مسلحانه و نظامی و وظیفه جمعی برای جامعه اسلامی به منظور افزایش ایمان جامعه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حسین روحانی صدر، کارشناس گروه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در یادداشتی برگرفته از کتاب «امام حسین‌پژوهی برای جهان معاصر» …

با مدرن شدن و زیاد شدن ثروت نفت،‌ نوعی ناسیونالیسم سعودی و ناسیونالیسم دینی شکل می‌گیرد. از اواخر دهه ۶۰، هم ثروت هست و هم نوعی ناسیونالیسم‌ دینی ایجاد شد برمحور وهابیت نجدی و این وهابیت، نهادها و تشکیلات آموزشی و تبلیغی خود را سامان داد و به کشورهای دیگر رفت. همتای طبیعی آن‌ها سلفی‌هایی بودند که در کشورهای دیگر بودند و یا کسانی بودند که گرایش سلفی داشتند و شروع به تقویت آنها کرد به ‌لحاظ مالی و هم شکل دادن به سلفیت آن‌ها که پیش از آن وهابی نبود اما آن‌ها را وهابیزه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

شبکه اجتهاد: دکتر علی محی‌الدین قره‌داغی از علمای برجسته اخوانی در گفتگو با شبکه الجزیره از حجم بالای ثروت مردم کشورهای اسلامی (نه دولتها) سخن می‌گوید که زکات آن سالانه به ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار می‌رسد و  درصورت برنامه ریزی صحیح با این مبلغ بسیاری از مشکلات اقتصادی کشورهای اسلامی حل خواهد شد./ شعوبا  

شبکه اجتهاد: معمولاً ایام فاطمیه که می‌شود از طرف برخی از آقایان اهل تسنن، مطالبی بیان می‌شود و تقریباً محور همه آنها این است که آنچه که شیعیان در ایام فاطمیه بیان می‏‌کنند و حتی یک روز را تعطیل عمومی اعلام می‌‏کنند و از واژه «شهادت» حضرت زهرا استفاده می‌کنند و بالطبع مطالبی در این زمینه بیان می‌‏شود، اینها درست نیست. از جمله امسال در تاریخ ۲۶ دی ماه ۹۹ (طبق آنچه که در اخبار و خبرگزاری‌ها نقل شده)، امام جمعه خاش مطلبی را در همین زمینه مطرح کرده و بیان می‌کند که: «حضرت زهرا، شش ماه بعد از رحلت …

«شیخ غالب ربابعه» امام جماعت دربار پادشاهی اردن و نزدیک به پادشاه این کشور به سرعت بهای اظهارات اخیرش در رسانه‌های این کشور را پرداخت کرد و استعفایش بلافاصله از سوی دربار پادشاهی پذیرفته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دربار پادشاهی اردن علاوه بر قبول استعفای شیخ ربابعه، «شیخ احمد الخلایله» را به عنوان جانشین شیخ ربابعه ای معرفی کرد که گفته‌ می‌شود پس از اظهارات اخیرش در انتقاد از عملکرد دولت این کشور مجبور به استعفا شده است. ماجرا از این قرار بود که شیخ ربابعه چند روز پیش در جریان اظهاراتی که در یکی از شبکه‌های دولتی بر …

شبکه اجتهاد: جناب مولوی گرگیج در خطبه‌های اخیرشان، دربارۀ نسبت شهادت حضرت فاطمه (س) با وحدت اظهاراتی داشته‌اند که خلاصه‌اش این است: ۱- قابل باور نیست که شیر خدا و فاتح خیبر، از حریم خود دفاع نکرده و در عوض، بارها به خلفا کمک هم کرده باشند. ۲- با وجود دشمنان و چالش‌های مشترک، طرح شهادت حضرت فاطمه (س) موجب تفرقۀ امت اسلامی است و به کار بردن شهادت، توهین به اهل‌سنت است. ۳- وقتی علمای اهل‌سنت می‌بینند که افراد کم‌اطلاع، اهل‌سنت را دشمن اهل‌بیت (ع) می‌دانند، علیرغم میلشان مجبورند به این‌جور مسائل بپردازند. از بررسی صدر و ذیل کلام …

اتحادیه جهانی علمای مسلمان به لزوم تحریم کامل رژیم اشغالگر اسرائیل، از جمله تحریم اقتصادی آن فتوا داد تا زمانی که از تمام سرزمین اشغالی فلسطین عقب نشینی کند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از القدس العربی، این فتوا در ضمن بیانیه این اتحادیه که در صفحه رسمی‌اش در فیسبوک انتشار داده شده و توسط احمد الریسونی، رئیس اتحادیه علمای مسلمان و علی محی الدین قره داغی، دبیر کل آن امضا شده، آمده است. در این بیانیه تصریح شده است: «فتوای ما در خصوص رژیم اشغالگر اسرائیل و کالاها و محصولات این رژیم است، زیرا أراضی و خانه‌های ما …

دارالفتوای مصر ملت این کشور را به اجابت درخواست مقامات مصری دعوت نمود و استفاده از واکسن کرونا را واجب اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دارالفتوای مصر آن دسته از ملت این کشور که شرایط استفاده از واکسن کرونا را دارند را به اجابت درخواست مقامات مصری دعوت نمود و استفاده از این واکسن را واجب اعلام کرد. “خالد عمران” دبیر دارالفتوای مصر بر ضرورت همکاری همگی با دولت و وزارت بهداشت تأکید کرد و آن را  امری واجب دانست. شایان ذکر است که وزارت بهداشت مصر به تازگی از راه اندازی یک سایت الکترونیک برای داوطلبان دریافت واکسن …

نزدیک به سه ماه هست که مذاکرات صلح بین طرف‌های مختلف افغانی آغاز شده است. نمایندگان دولت و طالبان در دوحه و دیگر گروه‌ها در محافل خصوصی، در حال رایزنی برای آینده افغانستان هستند. مذاکرات به کندی پیش‌رفته است و یکی از علل آن نپذیرفتن رسمیت فقه جعفری توسط طالبان بوده است. اصلی که از سال ۱۳۸۸ وارد قانون اساسی افغانستان شده بود. شبکه اجتهاد: با دکتر مناقبی، کارشناس مسائل حقوقی و از نویسندگان قانون احوال شخصیه اهل تشیع در افغانستان به گفتگو نشسته‌ایم. او اصالتا اهل ولایت دایکندی افغانستان هست و تحصیلاتشان در ایران بوده است. در بخش تحصیلات …

شوقی علام از بیانیه هیئت کبار علمای سعودی قدردانی و استقبال کرد و گفت: دارالفتوای مصر عضویت در جماعت اخوان را حرام می‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، شوقی علام مفتی مصر گفت: موضع گیری شرعی در خصوص سازمان بین المللی اخوان المسلمین از روی هوی و هوس و سیاست نیست، بلکه دارای مرجعیت دینی و شرعی بوده و تاریخ بر آن گواه است. وی از بیانیه هیئت کبار علمای سعودی و از موضع گیری عبد العزیز آل شیخ مفتی منفور سعودی قدردانی کرد و گفت: این موضع گیری شرعی بیانگر ممنوعیت عضویت در جماعت اخوان المسلمین است و بر اساس …

مرکز فقهی ولایت به همت مرکز اسلامی جاکارتا با هدف توسعه و نشر معارف فقهی و ارتباط با حوزه‌های اهل سنت در اندونزی تأسیس شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز اسلامی جاکارتا با هدف توسعه و نشر معارف فقهی و تبیین احکام و مسائل شرعی و همچنین به منظور زمینه‌سازی بستر گفتمانی فقه مقارن و ارتباط با حوزه‌های اهل سنت، اقدام به تأسیس مرکز فقهی ولایت کرده است. طراحی وب‌سایت فقه، برگزاری دوره‌های آموزش فقه احکام به صورت حضوری و عملی و از طریق شبکه‌های مجازی، تولید بولتن فقهی به صورت هفته‌نامه، تولید کتاب‌های فقهی موضوعی براساس فتاوی مقام معظم …

شیخ الازهر مصر به دلیل صدور فتواهای جنجال برانگیز در این کشور تصمیم به تشکیل کمیته عالی فتوا در الازهر گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مصراوی، در پی فتواهای جنجال برانگیز در مصر از طریق ماهواره‌های دولتی و خصوصی، «احمد طیب» شیخ الازهر مصر تصمیم گرفته است تا کمیته عالی فتوا در الازهر را ایجاد کند. این کمیته متشکل از هفت نفر از علمای الازهر خواهد بود و «عباس شومان» معاون پیشین الازهر بر آن نظارت دارد. تشکیل این کمیته با هدف تحت کنترل قرار دادن همه نهادهای فتوا وابسته به الازهر از جمله مرکز فتوای …