دیدگاه و گزارش

کرسی ترویجی «عرضه و نقد ایدۀ علمی روش‌شناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر» ۳۰ بهمن‌ماه با ارائه حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی رحمانی(عضو هیئت علمی و مدیر مرکز تخصصی آخوند خراسانی) و نقد حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسنعلی علی اکبریان (دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی) و حجت‌الاسلام‌ والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد) از سوی، پژوهشکده اسلام …

استاد شیخ محمد سند گفت: رکن اعتبار حدیث در نزد شیخ مفید به لحاظ مضمون است نه طرق روایات. صحت در کلام نجاشی، شیخ و ابن غضائری مضمونی است؛ بنابراین صحت از نگاه متقدمان، صحت مضمونی است و نه صحت طریقی. صحت مضمونی، به این معناست که یک گزاره‌ی روایی به قوانین اساسی اسلام (محکمات قرآن و سنت) عرضه شود …

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکل‌گیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصص‌های معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشته‌ای)، …

شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیت‌شناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح می‌باشد: ۱- مبانی علم اصول در بحث‌های علوم انسانی چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …

استاد سطوح عالی فقه و اصول حوزه علمیه قم معتقد است: نواندیش دینی و نوآور فقهی، اسلام‌شناس توانمند، زمان‌شناس و نوپردازی است که میان «اصل» و «عصر» جمع می‌کند؛ آن هم جمعی از نوع سالم و نه مکسّر. در عین حالی که عصر و زمانه را در نظر می‌گیرد از اصول اساسی نیز تخطّی نمی‌کند و سعی می‌کند بر اساس …

راه فهم تفاوت در روش‌های اجتهاد نجف و قم، خواندن تطبیقی آثار هر دو روش است؛ فرمولیزه شدن فقه در نجف، اگر با اصول و مبانی دقیق باشد، می‌تواند ما را به نتایج خوبی برساند؛ اما فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در مسائل تمدنی و نظام‌سازی خیلی کارساز نیست؛ چراکه در نظام‌سازی ما فقط به‌دنبال حجت …

چاپ دوم کتاب «مبانی اصولی شیخ اعظم انصاری» با تصحیح و اضافات که مشتمل بر ۱۵ فصل و ۲۵۹ عنوان و با مطالعه خط به خط همه کتب شیخ انصاری تدوین شده است، توسط انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) به زیور طبع آراسته شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در طول تاریخ تشیع، فقها و اصولیان زیادی ظهور و بروز کردند …

شبکه اجتهاد: احکام اجتماعیِ فقه تفاوتهایی با احکام فردیِ فقه دارد از اینرو اقامه حکومتی بر اساسِ آموزه‌های دینی و فقهی دقّت‌هایی مضاعف می‌خواهد. نگارنده با نفیِ اندیشه سکولار و نیز با نفیِ اندیشه تعطیلیِ احکام اجتماعی در دوران غیبت، تلاش دارد تا راهی سوم ارائه دهد و آن لزوم ابتنایِ احکام اجتماعی بر یقینیات است به عبارتی دیگر با …

ارائه دهنده کرسی نظریه‌پردازی «محوریه النص القرآنی فی البحث الفقهی» با بیان اینکه به قوانینی مشخص و روشن در علم اصول نیاز است، گفت: نمی‌خواهیم چیزی از اصول حذف کنیم بلکه قصد است مرجعیت قرآن در حد موعظه و نصیحت نشود و به عنوان چند بند در علم اصول نسبت به مرجعیت قرآن اضافه شود بنابراین باید در نظر گرفت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی علمی-ترویجی «معیار مستحدثه بودن مسئله فقهی» با ارائه حجت‌الاسلام سیدرضا شیرازی، مدرس حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و حجت‌الاسلام دکتر سید علی دلبری، دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دبیر علمی حجت‌الاسلام دکتر محمدتقی کریمی، …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: گاهی خبر واحد از مسائل حیاتی و مهم دینی است؛ سیدمرتضی در این زمینه معتقد است خبر واحد در این مسائل، معتبر نیست، زیرا عقلا در مسائل مهمه به خبر واحد اعتنا نمی‌کنند، مگر آنکه اطمینان نسبی ایجاد و محفوف به قرائن قطعی باشد. ببه گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدضیاء …

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه سیدمرتضی گاهی به نقد صریح برخی اخبار آحاد می‌پرداخت و برخی مواقع از آن در احتجاجات استفاده می‌کرد، گفت: سیدمرتضی نسبت به قرآن خضوع فوق‌العاده دارد و روحیه تعبد شرعی در شخصیت وی نهادینه است، لذا عقل‌گرایی او به صورت مطلق نیست که منکر اخبار شود. یبه گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه حدیث …

مرحوم سیدتقی طباطبایی قمی همه وجوه استدلال مخالفان مرجعیت زنان را رد کرده و از جمله استدلال استاد خود آیت‌الله خویی را غیرمحصل و اخص از مدعا شمرده است؛ زیرا جواز تقلید از زنان مستلزم عهده‌داری امور عمومی نیست و این دو مسئله کاملاً از هم متمایز است؛ زیرا ممکن است زنی مجتهد و در عین تستر و پوشش باشد …

آیت‌الله مصباح یزدی پس از عمری مجاهدت کم نظیر در مسیر اسلام و انقلاب، لحظاتی قبل در سن ۸۶ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و به ملکوت اعلی پیوست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، بنیان‌گذار و رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، نماینده منتخب مردم استان خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری، عضو سابق شورای …

شبکه اجتهاد: سید مرتضی، نقطه اوج عقل گرایی در تفکر شیعی است، به طوری که بسیاری از آراء او متمایز از پیشینیان بود و بعد از او هم، برخی از آنها به فراموشی سپرده شده و کنار گذاشته شد. در این نوشته، خاستگاه عقل گرایی سید مرتضی از نظر توجه به مبحث معرفت شناسی توسط وی به عنوان رکن اول …

استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه سیدمرتضی خبر واحد غیرمحفوف به قرینه معتبر و خبر واحد اهل تسنن همچنین اجماع را قبول ندارد، گفت: شرایط سیاسی و اجتماعی سبب شده تا وی قائل به عدم حجیت خبر واحد شود، وگرنه وی خبر واحد محفوف به قرینه را در شیعه می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی دلبری، …

شبکه اجتهاد: اولین جلسه از سلسله جلسات هم اندیشی «فقه نظام» به همت دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح با همکاری دفتر مطالعات تخصصی فقه نظام در محل جامعه مدرسین برگزار گردید. در این جلسه اساتید محسن اراکی، ابوالقاسم علیدوست و عباس کعبی به ارائه مباحث خود پیرامون معانی و ماهیت فقه نظام پرداختند. آنچه پیش روی شما قرا می‌گیرد بخشی …

یک مدرس حوزه و دانشگاه گفت: قاعده نفی ظلم فقه شیعه را کاملا به اصل عدل الهی پایبند می‌کند و هر آنچه را در هر باب فقهی با عدل الهی منافات داشته باشد و به تشخیص عقل، ظلم محسوب شود، از شریعت دور می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به تازگی کتاب «فقه دادگر؛ بررسی ادله، مفاد، مصادیق و گستره قاعده …

به دلیل فراگیر بودن و محلّ ابتلا بودن اطمینان و دخالت آن در احراز حدّ نصاب تعلّم احکام کلّیّه شرعیّه و عمل خارجی مکلّفین، لغزش هر کس در شناخت آن و لوازم آن، لغزشی عادی نیست و اثرات آن در تحریف دین و سخت‌گیری یا سهل‌انگاری غیر مرضیّ شارع مقدّس مشهود است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سی‌وچهارمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: دومین نشست شبکه نوآوری‌های فقهی صراط با ارائه نظریه استاد محمدتقی شهیدی‌پور مبنی بر «عدم حجیت اطمینان» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن روحبخش و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدفرید حاجی سیدجوادی و حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله محمدی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین سید طاهر غفاری، در حوزه علمیه امام کاظم (ع) قم به صورت وبینار برگزار شد. در این نشست …

اینکه پذیرش خبر را منحصر کنیم به وثاقت راوی اشتباه است. ملاک پذیرش خبر وثاقت راوی است اما وثاقت فقط احتراز از کذب نیست بلکه شهرت و سرشناسی او هم مؤثر است. محققان غیرمسلمان هم درگیر این مسئله هستند و برای راستی آزمایی اخبار متعدد و گاه متناقض در این عصر ارتباطات و فضای مجازی تحقیقات و پژوهش‌هایی نموده و …

اگر فقیهی می‌گوید من از آنچه ستاد کرونا می‌گوید تبعیت می‌کنم و هر موضوعی که آن‌ها لازم می‌دانند من هم به لزوم آن فتوا می‌دهم بر این اساس است که در موضوع شناسی باید به اهل فن اعتماد کنیم. «فاسئلوا اهل الذکر» معنایش فقط مراجعه به اهل‌بیت علیهم‌السلام در علوم الهی نیست؛ بله آن‌ها سرسلسله علوم‌‌‌اند اما در هر موضوعی، …

استاد رشاد با بیان اینکه فلسفه شریعت ذیل فلسفه دین تعریف می‌شود، اظهار کرد: شریعت عبارت از آن چیزی شد که در نفس‌الامر از ساحت الهی فرود آمده است، اما فقه معرفتی است که فقیه برای شناخت آن شریعت نفس‌الامری تلاش کرده است و همان چیزی که از ساحت الهی نازل شده را می‌شناسد. پس شریعت، «الفقه المنزل» است و …

مدل‌ها باید بر اساس نگاهی جامع و منظومه وار از احکام فقهی شکل بگیرد. با یک فرع مدل اجتماعی درست نمی‌‌شود، بلکه باید ارزش‌های حاکم بر حکم، هدف از اجراء حکم، کارکرد حکم در جامعه و سایر عناصر مربوط به حکم شناخته شوند. لذا برای کاربردی کردن فقه، نیاز به استخراج نظام واره از فقه در عرصه‌های فراخ و وسیع …

مقاصدی که از آیات و روایت و حکم عقل قطعی به دست می‌آیند لحاظ می‌شوند و اگر حکم فرعی فقهی با آن‌ها در تضاد بود کنار گذاشته می‌شود، چرا که کل ما خالف کتاب الله و سنه نبیه را باید کنار گذاشت. چنان که عقل دلیل است و مخصص و مقید عمومات و اطلاقات احکام است، خودش هم می‌تواند در …

شبکه اجتهاد: چندی است اعتقاد به نارسایی فقه سنتی رایج در حوزه‌‌های علمیه موجب شده است تا گروهی برای تدوین فقه نظام به شکل فردی و یا با تاسیس موسسات علمی تلاش کنند. طرفداران این اندیشه خود را وامدار شهید صدر می‌دانند. با این وجود اصالت این ادعا نیاز به بررسی دارد. این نوشتار با روش تحلیل محتوا به بررسی …

استاد حمید درایتی گفت: عمده عدم انگیزه در طلاب، عدم علم و اطلاع از تأثیر علم اصول در فقاهت و ادامه مسیر است؛ علم اصول علمی مختص درون حوزه نیست بلکه کاربرد‌های برون حوزوی نیز دارد. علم اصول روش‌ نمی‌دهد بلکه قاعده‌ می‌دهد و ما بی‌نیاز از تنقیح و تحلیل این قواعد برای استنباط نیستیم مخصوصاً در موارد نوظهور کشف، …

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در تبیین بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید بر پایگاه جامع الاحادیث به بیان پنج ویژگی منحصر به فرد این پایگاه در مقایسه با دو کتاب شریف کافی و بحارالانوار پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی در نشست علمی مجازی «بررسی عناصر شکل گیری جوامع حدیثی با تأکید …

یکی از تأسیسات سیدمرتضی، فقه مقارن است که اولین نفر در این عرصه است؛ کتاب مسائل الخلاف وی که البته از بین رفته به صورت مفصل در این باره نوشته شده است. در دوره سید، بحث عدد و رؤیت در ماه رمضان مطرح بوده؛ یعنی برخی علمای شیعه قائل به عدد بودند و می‌گفتند ماه رمضان همیشه ۳۰ روزه است؛ …

«جایگاه توبه در سقوط جرایم علیه امنیت ملی از منظر فقهی و حقوقی»، «نظریۀ اصالت جنگ یا صلح از دیدگاه اباضیه»، «نقد و بررسی دیدگاه آیت‌الله خویی (ره) در حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن»، «بررسی امکان وصیت کودکان»،«واکاوی فقهی مقابله‌به‌مثل در ناسزا»، «ضمان ناشی از عدم نظارت شهرداری بر اماکن و معابر عمومی» و «چالش‌های ناظر بر اختلال‌های دوجنسی …