ابتکار مربوط به روش تعلیم و تعلم است. سابقاً طلاب، مراجعه به کتاب میکردند ولی امروز، میتوانند از مقالاتی که در سرتاسر دنیا هست، استفاده کنند و درسشان را قوت ببخشند. همچنین میتوانند از وسایل و ابزار جدید برای تعلیم و تعلم استفاده کنند؛ مثلاینکه از ویدئو پروژکتور استفاده کنند. درسها را منظم کنند و از پاور پوینت استفاده کنند. …
Read More »دیدگاه و گزارش
انتشار نخستین شماره «پژوهشهای رجالی»، گامی برای رفع مهجوریت و تکمیل تلاش پیشینیان
اولین شماره سالنامه «پژوهشهای رجالی» با استفاده از سرمایه مباحث رجالی آیتالله سید موسی شبیری زنجانی و دیگر اساتید و دانشپژوهان رجال میکوشد گامهایی را باهدف رفع مهجوریت از این علم و تکمیل تلاش پیشینیان بردارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره سالنامه «پژوهشهای رجالی» (بهار ۱۳۹۷) به صاحبامتیازی و مدیرمسئولی سیدعلی شبیری، سردبیری ابوالقاسم مقیمی حاجی، از سوی مدرسه …
Read More »امام(ره) تصریح دارد بسیاری از بحثهای اصولی از اساس زائدند، هیچ ثمری در فقه ندارند و باید حذف شوند
اینکه ادعا شده است، زائد بودن گاه به معنای متورم شدن یک مساله ولو مفید است با ورودهای غلط و حاشیه سازیهای کاذب، حرف حقی است و بنده نیز در فصل اول از کتاب زوائد اصول به آن پرداخته و مثالهایی زدهام. اما اینکه ادعا کنید برخورد امام با زوائد از این قسم است و ایشان مثلاً با عنایت به …
Read More »اظهار تأسف امام(ره) از برخی شیوههای استنباط از اخبار و احکام الهی/ اگر حیات امام ادامه داشت، شاهد تحول بنیادین در مسائل فقهی بودیم
بعد از انقلاب وقتی اقتضائات حکومت به میدان آمد، یک مقدار افکار و اندیشههای مرحوم امام با بعضی از افکار دیگر در تقابل قرار گرفت تا جایی که شاگردهای بسیار شاخص ایشان از منظر فقهی در تقابل با مرحوم امام برآمدند؛ مثل بحث شطرنج و نامهنگاری آیتالله قدیری و ابراز تأسف امام از شیوه ایشان در استنباط و برداشت از …
Read More »«اعتباری بودن قضایای فقهی و اصولی» دفاع شد
جلسه دفاع سطح ۴ با عنوان «اعتباری بودن قضایای فقهی و اصولی» با ارائه حجتالاسلام حسین فرزانه در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این جلسه حجتالاسلام حسین فرزانه در دفاع از رساله خود با بیان اینکه از جمله موضوعاتِ شایستۀ طرح در دانش نوپای فلسفۀ اصول فقه، «چیستی شناسی قضایای فقهی و …
Read More »انگارههای گوناگون در کارآمدی دانش رجال
عضو گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان به تبیین انگارههای گوناگون در کارآمدی دانش رجال پرداخت و گفت: دو دیدگاه کلی عموما در حوزه علم رجال مطرح میشود که یکی از این دیدگاهها برای مخالفان و دیگری موافقان علم رجال میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر سیدعلی دلبری، دکترای علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی در نشست …
Read More »امام (ره) راهکار حل تورم اصول را در حذف ابواب نمیدانست/ مشکل امروز دستگاههای استنباطی، عدم انجام محیط شناسی خطاب است
مشکلی که امروز در دستگاههای استنباطی داریم، این است که محیط شناسی خطاب را انجام نمیدهیم. اکنون علم اصول به عنوان واسط، دستگاه، نظام ساز و منطق زبان شناسی دین مطرح است. یک عده مشکلشان با علم اصول این است که علم اصول، متورم است. پس باید علم اصول را تهذیب کنیم. برای اینکه تورم علم اصول را حل کنند، …
Read More »تکفیر و یکساننگری مخالفان عقیدتی مهمترین موانع همزیستی است/ برخورد فنی با فتاوای تفرقهافکن
عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن برشمردن موانع، آفات و راههای همزیستی میان انسانها، تأکید کرد: تکفیر و تعصب بیجا و همچنین یکساننگری مخالفان عقیدتی مهمترین موانع همزیستی است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمد عندلیب همدانی، عضو سابق جامعه مدرسین حوزه، شنبه گذشته در نشست علمی «فقه و همزیستی» که در مؤسسه علمی پژوهشی فهیم در قم برگزار …
Read More »اجتهاد قلهای دست یافتنی یا نایافتنی؟
شبکه اجتهاد: امروزه در حوزههای علمیه، اجتهاد در یکی از قلل رفیع ودست نایافتنی مرجعیت قرار دارد. اوحدی از علما هم شاید به سختی بتواند به این قله صعود نماید، البته بگذریم از کسانی که به سبب جهت گیریهای سیاسیشان، آنان را آیتالله مینامند (به نظر میرسد این عنوان مشیر به مجتهد بودن آن شخص باشد) یا به راحتی در …
Read More »برخورد حوزه در مقوله فقه نظام، منعفلانه است/ نباید بعد از چهل سال، هنوز از چیستی فقه نظام صحبت شود!/ رویکردهای غیرفقهی، تولید نظامات را عقب انداخته است
پاسخ به مسائل مستحدثه به این معناست که جامعه راه خودش را میرود و ساختارها بر موازین دیگری شکل میگیرد و در دل این ساختارهای پدید آمده مسائل جدیدی مطرح میشود که این مسائل به حوزهها عرضه میشود و حوزهها بهصورت کاملاً منفعل پاسخگوی این مسائل هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: در چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، مناسب است تلاش حوزه …
Read More »«روش نظریهپردازی شبکهای» در بوته نقد
در صورت شفافسازی در روش قدمبهقدمِ تولید و ارزیابی یک نظریه، میتوان به جهشی در تولید نظریهها و جهشی در اعتبارسنجی نظریهها امیدوار بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روش نظریهپردازی شبکهای» به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با ارائه حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحمید واسطی و با حضور ناقدان حجتالاسلام والمسلمین دکترعلیرضا …
Read More »کشف ساختارهای اجتماعی؛ وظیفه خطیر فقیه فقه نظام/ فقه نظام به سمت ساخت تمدن حرکت میکند
رییس پژوهشگاه فقه نظام با بیان اینکه ساختار اجتماعی ما متناسب با قوانین دینی شکل نگرفته است، گفت: فقیه میتواند مکتب اجتماعی را کشف کند، ساختارهای اجتماعی را ایجاد کند و تحت نظر فقها سازمانهای اجتماعی توسط کارشناسان ایجاد شود، در این زمان شاهد زمینه تحقق احکام الله خواهیم بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رییس …
Read More »ادعای عدم تولید نظریه علمی در حوزه، گزافه است/ متون فعلی حوزه، از زمان حضرت آدم که نبودهاند! / متون جدید نگاشته شده، غالبا ضعیف هستند
میتوان گفت که درس خواندن در آن زمان بسیار جدیتر بوده است و حوزههای علمی، گرمتر بوده است و نمیتوان گفت ما تولید نظریه نداریم. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، باید مباحث و حرفهای تازه، سنجیده شود و بهطورکلی نمیتوان نظر داد، ولی در اینکه آدمهای موفقی مثل مرحوم آخوند اینهمه شاگرد که در سطح مراجع عالی تقلید مثل مرحوم آیتالله …
Read More »ویژگیهای مدرسه حدیثی کوفه
حسینی شیرازی با تاکید بر این که بدون بررسی حوزه حدیثی کوفه نمیتوانید حقیقت احادیث شیعه را تحلیل کنید، گفت: حوزه حدیثی کوفه مادر حوزههای حدیثی شیعه است و اگر حوزه حدیثی کوفه را در مطالعات حدیثی را کنار گذاشته و یا نتوان سهم واقعه را ادا کرد، یقین بدانید در مطالعات تاریخ حدیث در آینده دچار مشکل خواهیم شد. …
Read More »شیخ صدوق و شیخ طوسی هرگز به دقت کلینی در فهم روایات نمیرسند/ تفاوت دروس حوزوی با درس حدیث/ متاسفانه توجه چندانی به حدیث خوانی در حوزه نمیشود
مرحوم کلینی در سال آخر غیبت صغری از دنیا رفته است و احتمالا اوایل غیبت صغری بدنیا آمده است. ایشان بسیار مورد اعتماد اهل سنت نیز بود؛ لذا به او ثقه الاسلام میگویند. شیخ صدوق و شیخ طوسی هرگز به دقت کلینی در فهم روایات نمیرسند و حتی مجلسی با همه عظمت خود در بحارالانوار ریزه خوار سفره مرحوم کلینی …
Read More »ناکارآمدی «امر به معروف» بدون ملاحظات اخلاقی/ منطقی که پند و بند ندارد
مدیر گروه فلسفه اخلاق دانشگاه ادیان و مذاهب با انتقاد از محدود کردن دایره معروف و منکر به چند موضوع خاص از جمله مسئله حجاب، تصریح کرد: منطق امر به معروف منطق پند و بند نیست، بلکه منطق تربیت و عقلانیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیدحسن اسلامی اردکانی، استاد تمام و مدیر گروه فلسفه اخلاق دانشگاه ادیان و …
Read More »مکاتبهای پیرامون ولایت تشریعی ائمه اطهار(ع)
شبکه اجتهاد: استاد محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) چندی قبل در نامهای برای حضرت آیتالله شیخ جعفر سبحانی، نظر ایشان را درباره «توحید در تشریع» در کتاب «پژوهشی در دیه انسان» جویا شد و نکاتی را بازگو کرد، سپس معظمله پاسخی را مرقوم داشت که در ادامه میخوانید. بسم الله الرحمن الرحیم حضرت مستطاب آیتالله العظمی آقای …
Read More »بسیاری از نظرات فقهی علامه طباطبائی مجمل است/ علامه و شاگردانش، مرادشان از قرآن را روشن نکردهاند
اختصاصی شبکه اجتهاد: علامه سید محمدحسین طباطبایی را اگرچه بسیاری به جهت تفسیر المیزان یا درسهای فلسفی و عرفانی وی میشناسند، اما وی پیش از همه اینها، یک اصولی و فقیه زبردست به شمار میرفت. حواشی وی بر کفایه و نظریات بدیعی که در همین حواشی مختصر، اتخاذ و بیان کرده است، به روشنی بیانگر این مدعا است. به همین …
Read More »مدافع فقه جواهری هستم، نه هر گزاره فقهی/ تبیین نسبت «ماکیاولیسم» و «اهم و مهم»
استاد برجسته حوزه علمیه ضمن تبیین نسبت میان اهم و مهم و ماکیاولیسم گفت: در تبیین موضوعات فقهی، مدافع ظرفیتهای فقه جواهری و پایبندی به روش و اصل آن هستم نه اینکه بخواهم از هر نظر و یا گزاره فقهی دفاع کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه شامگاه شنبه ششم …
Read More »از نگاه آیتالله خامنهای، روش استنباط فقهی باید در کلام نیز جریان پیدا کند
رهبری از معدود متفکّرانی هستند که در کلام دغدغههایی را مطرح کردند و به کلام سیاسی اهتمام ورزیدند و صراحتاً دست روی شاخه کلام سیاسی گذاشتند و گفتند که کلام روش استنباط ندارد و لازم است یک دستگاه روشی داشته باشد. ایشان بارها گفتهاند که همین سبک و سیاق فقه را باید در کلام هم ببریم و گزارههای کلام را …
Read More »تصریح شهید صدر به نظامسازی در مقدمه فلسفتنا/ حجیت پاشنه آشیل نظریه صدر است
استاد و محقق حوزه علمیه با بیان اینکه در مدرنیته نظامسازی میشود، ولی شهید صدر معتقد به نظامیابی از نصوص دینی است، تصریح کرد: برخی میگویند که شهید صدر از نظام سخن نگفتهاند یا با ذوقزدگی با اشاره به منطقهالفراغ او را متهم به سکولاریسم میکنند، در حالی که ایشان ولایت منطقه فراغ را به ولی امر و نه شهروندان …
Read More »اگر طلبهای چهار سال تقریرنویسی کند، مجتهد متجزی میشود/ چاپ تقریرات متعدد از یک استاد، تضییع بیتالمال است/ معنا ندارد از امام خمینی، پنج تقریرات اصولی چاپ شود که اکثرش هم ناقص است!
یکی از مشکلاتی که سر راه ما حوزویان این است که هر چه درس شلوغتر باشد، آن درس و آن استاد در تربیت و پرورش طلاب موفقتر است؛ درحالیکه مطلب، برعکس است. تقریری که نوشته میشود باید توسط استاد بازبینی شود. مثل کلاسهای دکتری در دانشگاه که حداکثر کلاس، هشت نفر هستند. حداقل آنهم ممکن است سه یا چهار نفر …
Read More »نظامشناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود/ منکرین فقه نظام، مطالب شهید صدر را درست نخواندهاند!/ نسبت فقیه سنتی به فقیه فقه نظام، مثل پزشک عمومی به پزشک متخصص است
متأسفانه منتقدین فقه نظام آثار شهید صدر را خوب و کامل نخواندهاند و اگر خواندهاند به جهت سخت بودن ادبیات ایشان عمق مطلب را به طور کامل متوجه نشدهاند. نظام شناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود و در متن برنامههای دروس خارج حوزه وارد شود. در مرحله سطح نیزباید مقدمات نظام شناسی و نظام سازی تدریس شود. اختصاصی …
Read More »فرایند شکلگیری مقام افتاء و سطوح اجتماعی فتوا در دنیای تشیع
مقام افتاء یک مرجع اجتماعی نیرومند، پردامنه و پرکارکرد است و میتواند در شکل دادن به روندها تنظیم روابط، جلوگیری از پیدایش وضعیتهای خاص اجتماعی و یا ایجاد وضعیتهای خاص اجتماعی تأثیرات اساسی داشته باشد و از آنجا که زندگی مبتنی بر رعایت فتوا تعیین کننده نوع نسبت رفتار جامعه با پدیدههای مختلف اجتماعی میباشد طبیعتاً نظام کنشگری خاصی را …
Read More »ساختاربندی نظام فقهی شیعی در نگاه شهید ثانی
حجتالاسلام طالبی با اشاره به اینکه شهید ثانی نگاه خاصی به ساختاربندی نظام فقه شیعی داشته است، تصریح کرد: برای کنار گذاشتن یک ساختار، لازم است ساختار جدیدی ارائه شود که مزایایش نسبت به ساختار قبلی بیشتر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تحول در ساختار علم فقه در نگاه مرحوم شهید ثانی» سوم بهمنماه، با حضور حجتالاسلام طالبی …
Read More »علوم حدیث بازآرایی و رشتههای جدید به آن اضافه شود/ لزوم تشکیل جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی
مدیر گروه فلسفه و کلام مرکز تخصصی آخوند خراسانی با بیان اینکه تا جنبش علمی ایجاد نشود، حتی اگر یک پژوهشگر حدیث تمام همت و توان خود را نیز به کار گیرد، نمیتواند کار زیادی را از پیش ببرد، اظهار کرد: تا زمانی که جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی نباشد، کاری از پیش نمیرود و تا دانشمندان …
Read More »چاپ تقریرات متعدد از یک فقیه، وجهی ندارد/ مقررین مطالب تازه خود را به صورت حاشیه بنویسند نه تقریر دوباره!/ شخصی میگفت: از حاشیه من بر جواهر، فعلا ۴۳ جلد آماده است!
اگر از یک دوره پنج تقریر وجود داشته باشد، شایسته است که یکی از آنها منتشر شود و باقی مقررین در آن کتاب نگاه کنند. اگر مطلب جدیدی دارند یا اشکال مهمی به ذهنشان میرسد، میتوانند، حاشیه و تعلیقه بزنند که با صرف وقت کمتر و صرف هزینه و مواد چاپی کمتر، خواننده را به مقصود خودشان برسانند و لازم …
Read More »در روش پیشرفته تدریس، استاد نباید مطالب را مستقیما آموزش دهد/ خروجی دروس خارج فعلی، کمتر از یک درصد است/ با ۱۳ سال آموزش میتوان نظریهپرداز فقه نظام تربیت کرد
الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج میکند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان میکند. این روش، البته باارزش است، اما کاراییاش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر بهعنوان آدم توانمند بیرون میآید درحالیکه اگر روشمندتر و …
Read More »مخاطب آیتالله فاضل لنکرانی، فرهنگستان علوم اسلامی بود/ شهید صدر، صراحتاً اقتصاد اسلامی را نفی میکرد/ برخی طرفداران فقه نظام، روش استنباط جواهری را قبول ندارند
آقایان میگویند ما در مواجهه با این علوم و موضوعاتی که زائیده فنّاوری و تمدن جدید است، منفعلانه برخورد میکنیم؛ یعنی مسائل را آنها در چارچوبی که خودشان درست کردهاند، میسازند و ما منفعلانه باید پاسخگوی این مسائل باشیم. ما باید از این انفعال خارج شویم. خودمان مبتنی با نیازهای انسان ایدئال و انسانی که جهات دیگری در آن در …
Read More »نظم کلی و درونی فقه را مدیون محقق حلی هستیم/ محقق حلی اولین کسی بود فقه شیعه را از رسوبات فقه اهلسنت پاکسازی کرد/ حوزه به مسائل تاریخ مصرف گذشته نپردازد و سراغ مسائل جدید برود/ درس متنمحور طلبه را بهجایی نمیرساند
نظم فقه را مدیون مرحوم محقق حلی هستیم و فقهای بعدی همان مسیر محقق را طی کردهاند، دیدهاند مسیر عقلانی است و نظم منطقی دارد و معیار نظم منطقی زایش هر مسئلهای از مسئله گذشته است. الآن یکی از مشکلات ما در اصول، بینظمی و درهمریختگی علم اصول است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه از سلسله نشستهای علمی «بررسی …
Read More »