اجتهاد و اصول فقه

ما فقه حکومتی نداریم، شاید به دلیل اینکه کلام به کمک فقه نیامده است. اگر بحث کلامی را بیاوریم و با این دامنه وارد فقه شویم، استنتاج‌های ما در فقه متفاوت خواهد شد و رویکرد حاکم بر فقه اگر رویکرد کلامی باشد، رویکرد حداکثری خواهد شد. اگر فقه با مبانی برخواسته از کلام شکل بگیرد،‌ نه تنها برای جامعه مؤمن …

شیخ الازهر با اشاره به لزوم تقویت فرهنگ همزیستی مسالمت آمیز بر لزوم تشکیل کارگروه فقه شهروندی با هدف بررسی احکام فقهی موضوعات شهروندی تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، احمد طیب شیخ الازهر مصر در جلسه افتتاحیه ۵۰مین سالگرد تاسیس جمعیت اسلامی لیسبون پرتغال از آمادگی الازهر برای راه اندازی بخش زبان پرتغالی در این دانشگاه اسلامی خبر داد. …

استاد سید منیر الخباز گفت: آیت‌الله‌ سیستانی مکتب ویژه خود را دارد به این معنا که مکتب سید سیستانی از لحاظ فقه و اصول کاملاً با مکتب سید خوئی متفاوت است. به گزارش شبکه اجتهاد، سید منیر الخباز متولد ۱۹۶۵ میلادی در قطیف عربستان بوده، از ۱۳ سالگی طلبگی را در حوزه علمیه نجف آغاز کرده و در دوران حضور …

متاسفانه عده‌ای گمان می‌کنند که ما چون روحانی هستیم یا تعلق به نظام جمهوری اسلامی داریم که البته به این تعلق افتخار هم می‌کنیم، به این دلیل از علم دینی دفاع می‌کنیم. در حالی که من کاملاً روش‌مندانه و مستدل از این امر دفاع می‌کنم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین استاد عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران، …

کتاب «سبک شناسی دانش رجال الحدیث» اثر عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تجدید چاپ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «سبک شناسی دانش رجال الحدیث» اثر حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برای دومین بار چاپ شد. اساس علم رجال الحدیث بر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «ماهیت تشکیکی گزاره‌ها و مفاهیم اخلاقی»، روز چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمد عالم زاده نوری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، به‌عنوان ارائه‌کننده و حجت‌الاسلام‌والمسلمین رضا حبیبی، پژوهشگر حوزه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «ماهیت تشکیکی گزاره‌ها و مفاهیم اخلاقی»، روز چهارشنبه ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی واقع در شهر مقدس قم، برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام‌ محمد عالم زاده نوری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه به ‌عنوان ارائه ‌کننده و حجت‌الاسلام‌ والمسلمین رضا حبیبی …

شبکه اجتهاد: مسأله حجاب زنان در ایران، تاریخی به درازای عمر ورود مدرنیته و مفاهیم مدرن به کشورمان دارد. نه رضاشاه آغازکننده آن بوده و نه توانست پایان‌بخش این جدال باشد؛ بلکه با اجباری کردن پوشش خاص برای مردان و زنان، بدفهمی بزرگ تاریخی بر سر این مسأله ایجاد کرد. اکنون با موضع‌گیری آیت‌الله خامنه‌ای علیه «دختران خیابان انقلاب»، «فریب‌خورده» …

شبکه اجتهاد: هفته دهم از دوره رویکردشناسی فقه حکومتی، هفته گذشته با ارائه حجت‌الاسلام والمسلیمن استاد ابوالقاسم علیدوست، رییس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم برگزار شد. علیدوست ابتدا بحث مفهوم‌شناسی فقه حکومتی را مطرح کرد و گفت: فقه سه کاربست دارد؛ گاهی فقه دانشی است که در خدمت کشف شریعت است. فقه کاشف و شریعت مکشوف است. شریعت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر سجاد ایزدهی، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «علوم حوزوی در تراز حوزه‌ی انقلابی» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، ازنظر شما می‌گذرد.  احساس خطر مقام …

به نظرم در فرمایشات آقای عالم‌زاده باید دوباره به آن توجه بشود این است که افعل تفضیل اصلاً حتی در اسلوب عرفی‌اش، نه‌فقط در اصطلاحات روایی، به‌طور طبیعی حیثی است. لااقل غالباً حیثی است. وقتی در بیانات عرفی می‌گوییم که بهترین راننده کسی است که نگذارد آب در دل مسافرها تکان بخورد، بهترین راننده کسی است که وقتی می‌خواهد راه …

شبکه اجتهاد: مهدی کریمی دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی، پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی به امکان اجتماعی سازی فقه در مواجهه با مسائل معاصر بر مبنای فقه جواهری پرداخته است: فقه نیز مانند همه علوم دیگر در مسیر تطور و پیشرفت قرار دارد. سیر فقه از آغازین روزهای حرکت دینی رسول خدا صلی الله علیه و آله آغاز …

مکتب اصولی شیخ انصاری با ایجاد توسعه در منابع و روش دستیابی به معرفت، علاوه بر ایجاد پویایی در فقه اسلامی، ظرفیت‌ نقد علوم انسانی مدرن و تولید علوم انسانی اسلامی را دارا است. شبکه اجتهاد: یکی از نامورترین فقیهان قرون متأخر که کارنامه درخشانش در حوزه علم و عمل، وی را به یکی از شخصیت‌های ماندگار حوزه علمیه بدل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر قاسم ترخان، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «حوزه و علوم انسانی (ضرورت و گام‌های تحول)» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، …

کرسی ترویجی «کاوش در مفاد صیغه تفضیل در آموزه‌های اخلاقی دینی» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ اسلامی، واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد عالم زاده نوری، به ‌عنوان ارائه ‌دهنده و حجت‌الاسلام امیر غنوی و حجت‌الاسلام محمد عمومی به ‌عنوان ناقد حضور داشتند. دبیر علمی این جلسه، جناب آقای حسین مرادی بود. به گزارش …

نه مفهوم شتر عوض ‌شده است و نه مصداق آن تغییر کرده، ولی همین موجود تغییر ناکرده در ظاهر و در لغت و در مفهوم، در کارکرد تغییر پیدا کرده است. شتر وقتی دیه قرار داده شد که مربوط به قبل از اسلام بود و در اسلام سنت شد، شتر حیوانی بود که بار می‌برد و مَرکب بود و شیر …

در اصول فقه، قواعدی داریم که به دویست اصل و قاعده می‌رسد. اگر بنا بود اصول فقه موجود، ما را به فقه تمدنی برساند تا حال باید می‌رساند. مستحبات در تشخیص موضوعات یک امر فردی است. لذا متدینین در مساجد به ائمه‌ی جماعات می‌گویند: دلم نمی‌خواهد این مستحب را انجام دهم. لذا اصول فقه موجود، فقه تمدنی را تأمین نکرده …

شیوه‌های زیستن در انحصار زیست مدرن نیست. بنابراین همچنان می‌توان به سراغ فقه رفت و پیشنهاد پیامبر را کشف کنیم و براساس آن زندگی کنیم. پس من به دنبال فقه‌شناسی و معرفت‌شناسی فقه، به‌مثابه یک دانش و معرفت؛ نه به‌مثابه یک پدیده روان‌شناختی یا پدیده اجتماعی یا نهاد اجتماعی و… هستم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «چهارمین کارگاه آموزشی و پژوهشی …

حجت‌الاسلام مریجی با اشاره به رویکردهای پنچ‌گانه فقه‌الاجتماع عنوان کرد: فقه‌الاجتماع در رویکرد اول تک‌گزاره‌های اجتماعی با رویکرد فقهی استنباط شده است. رویکرد دوم با امتداد «خانواده» مرتبط است مانند خانواده و اقتصاد، خانواده و حکومت، خانواده و تربیت اما رویکرد اول با روابط «فرد» در جامعه مرتبط است. رویکرد سوم براساس برداشت و تعاریف خاصی از پدیده‌های اجتماعی است. …

این کتاب کوشیده است مباحث نظری را با نمونه‌های حدیثی قرین کند؛ اما کسی را از خواندن مکرر و همواره حدیث بی نیاز نمی‌کند و فهم حدیث، یک مهارت برخاسته آگاهی و کاربرد است و به تدریج میسر می‌شود. از این رو، مطالعه این کتاب، قواعد و روش را به دست می‌دهد؛ اما جایگزین تلاش شخصی در خواندن متون روایی …

کتاب «سلفی‌گری افراطی» به کوشش ابراهیم قاسمی توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، سلفی‌گری افراطی یکی از جریان‌هایی است که در سـال‌های اخیـر، نقـش بسـزایی در سیاست‌هـای منطقه‌ای ایفا کرده‌است و هر روز بردامنه گسترش نفوذ آن در منطقه افزوده می‌شود؛ این گروه با انتشار عقـایـد خـود در کشـورهای اسـلامی، اختـلافـات و …

شبکه اجتهاد: این گفتار به مناسبت سالگرد نامه تاریخی امام خمینی (ره) خطاب به علما و طلاب حوزه‌های علمیه در سال ۶۷ ارایه می‌شود. این نامه در همان سال به “منشور روحانیت” شهرت پیدا کرد و بخشی از آن درباره فقه پویا است. مباحثی که خواهد آمد ادامه بحث نظریه “دولت مکلف” است که در کرسی‌های نقد نظریه پردازی طرح …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از پدیده‌های رایج اجتماعی معاصر مسأله مد و مُد‌گرایی است. این مساله، از نمونه‌های بارز اسراف که از تأثیرات جامعه بر فرد می‌باشد، محسوب شده و باعث ترویج فرهنگ اسراف در جامعه می‌شود. حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی، اگرچه بیشتر به نام پدرش مشتهر است، اما او خود نیز از اساتید به نام حوزه قم به شمار …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ حسن جواهری استاد برجسته درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف اشرف اظهار می‌دارد: رای من آن است که فقیه ولایت عامه بر امت دارد یعنی ما می‌گوییم ولایت مطلقه برای فقیه هست مثل آقای خمینی و نظر ما این است. نظر صاحب جواهر هم همین ولایت مطلقه است ولی این ولایت مطلقه فقیه را …

عضو خبرگان رهبری خواستار تدبیر و برنامه ریزی مدیران و تصمیم گیران حوزه برای پیگیری جدی مقوله تحول شد و در عین حال از برخی جریان‌ها که به دنبال سوء استفاده از این موضوع هستند انتقاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی در درس اخلاق هفتگی مدرسه علمیه معصومیه با اشاره به این که شکل ایده آل حوزه …

اسدی، دانشیار دانشگاه گفت: با این که چند دهه است در حوزه علوم انسانی مشغولیم ولی حرف تازه و محکم در این حوزه کم داریم، لذا باید در قدم اول این چند دهه را بازبینی کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، زاویه در برنامۀ این هفته نیز به ادامۀ بررسی موضوع اسلامی شدن علوم انسانی پرداخت و اینبار جنبۀ سیاسی و …

شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر نامه‏ای منتسب به استاد داوری اردکانی در فضای مجازی و رسانه‏‏‌ها منتشر گردید که موضوع آن “علم دینی” و”علوم انسانی اسلامی” بود. با توجه به اهمیت موضوع و نسبت بنیادین و وثیق آن با نیازهای امروزین انقلاب اسلامی، برخوردها و برداشت‏های متفاوتی پیرامون آن رخ داد. این نامه بهانه‏ای شد تا بار دیگر، مدافعان و …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بیا کرد: عدم نگاه شبکه‌ای به اجتماع را یکی دیگر از آسیب‌های فقه موجود دانست و گفت: یک فقیه وقتی می‌خواهد استنباط بکند، یک مسئله‌ای می‌کشد بیرون و مجزا و بریده از احکام و مسائل دیگر، آن را محل بحث قرار می‌دهد، بعد حکم و فتوایی می‌دهد که مطلق است. به گزارش …

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اعتقاد امام به لزوم طراحی حکومت و محقق کردن احکام در جامعه برای رسیدن به عدالت، اظهار کرد: ایشان معتقد هستند که عدالت جزء مقاصد الشریعه‌ است و ما نباید به یک حکمی از احکام تسلب داشته باشیم و حکمی از احکام را مقصود بالذات بدانیم، بلکه احکام مطلوبات عرضی …

شبکه اجتهاد: علامه سید جعفر مرتضی عاملی در سال ۱۳۶۴ق در روستای عیتا الجبل از نواحی جنوب لبنان (منطقه مارون الراس) دیده به جهان گشود. آغاز تحصیل وی نزد پدرش سپری شد و در سال ۱۳۸۲ قمری به نجف اشرف وارد شد. در سال ۱۳۸۸ قمری به قم مهاجرت کرد و در دروس حضرات آیات شیخ مرتضی حائری، میرزا‌هاشم آملی، …