اجتهاد و اصول فقه

مدیر حوزه علمیه استان قم گفت:‌ شورایعالی حوزه بر ایجاد نظم بیشتر در سطوح عالی و منظم برگزار شدن کلاس‌های این سطوح تاکید دارد و ما هم با اجازه از بزرگان حوزه تصمیم گرفتیم که گام نهایی ساماندهی سطوح عالی حوزه را برداریم و از ابتدای سال تحصیلی ۹۶-۹۵ حضور طلاب سطوح ۲ و ۳ حوزه در کلاس‌های درس الزامی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ فال مدیر حوزه علمیه استان قم در جمع اصحاب رسانه در مدرسه عالی دارالشفاء به تشریح جزییات طرح ساماندهی دروس سطوح عالی حوزه علمیه استان قم پرداخت و از اجرای گام …

در این گزارش، نظر مراجع و بزرگان حوزه در رابطه با کتاب «حلقات» را از نظر می‌گذرانیم تا خبر از تمایل عمومی بسیاری از نخبگان حوزه نسبت به ورود این کتاب به جایگاه رسمی تدریس در حوزه علمیه دهیم. شبکه اجتهاد: تقدیر الهی این بود که همت و تلاش آیت‌ا‌لله شهید سید محمدباقر صدر (رضوان الله علیه) که به گفته بزرگان و به شهادت آثارش از نوابغ عصر ماست، بیش از همه علوم معطوف به علم اصول شود و از اقبال بلند حوزه‌های علمیه ما، این مغز متفکر، خود به تدوین کتابی درسی در زمینه اصول فقه برای حوزه پرداخت، …

یادداشت حاضر، نقد حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است بر مصاحبه‌ی استاد کاظم قاضی‌زاده با مباحثات،‌ درباره‌ی حواشی فایل صوتی منتشرشده از آیت‌الله منتظری بود؛ این فایل صوتی مربوط به جلسه‌ی آیت‌الله منتظری با برخی مسئولین قضایی است درباره‌ی اعدام‌های منافقین در سال ۱۳۶۷ش. شبکه اجتهاد: در برخی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی مصاحبه‌ای از یکی از اساتید محترم دیدم مبنی بر این‌که اختلاف میان امام خمینی و آیت‌الله منتظری درباره منافقین موضوعی بود. بر آن‌چه در این مصاحبه ارائه شده بود ایرادی ندارم؛ ولی بر ناقص‌بودن بحث ایرادی وارد است؛ درواقع استاد محترم نیمی از …

مدیر حوزه‌های علمیه در جمع نخبگان علوم انسانی گفت: اگر فقه ما بخواهد به الگوپردازی کمک نماید، باید براساس تجربیات جدید، ابواب جدیدی را پایه‌گذاری کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در آخرین روز از نشست دومین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی که به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در وسف قم برگزار شد، اظهارداشت: معتقدیم اسلام دین تمدنی بوده و می‌تواند بشریت را در همه ساحت‌ها به شکل نظام‌وار هدایت کند و انقلاب درصدد تحقق گفتمان تمدنی و بازتولید گفتمان اسلامی است. مدیر حوزه‌های علمیه ادامه داد: ما باور داریم هر کاری در حوزه تمدنی …

رهبرمعظم انقلاب اسلامی در جمع اعضای هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین در رابطه با نقش اساتید و محققین حوزه گفتند: حوزه علمیه قم خیلی کارها را هنوز انجام نداده، کار زیاد شده، اما کارهای انجام نگرفته چندین برابر کارهای انجام شده می‌باشد، باید مباحث فقهی توسعه پیدا کند، کارهای انجام نگرفته را باید شناسایی، انجام و توسعه داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال، با اشاره به دیدار اعضای هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم روز دوشنبه ۲۵ مرادماه با مقام معظم رهبری، به بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار اشاره کرد و …

اولین شماره فصلنامه تخصصی موضوع شناسی فقهی به صاحب امتیازی حجت‌الاسلام محمدحسین فلاح‌زاده، بهار ۱۳۹۵ در قم چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره فصلنامه «موضوع شناسی فقهی» با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه به همراه چکیده عربی و انگلیسی در ۱۸۱ صفحه روانه بازار مطبوعات شد. «ساحتِ قدسی فتوا» به قلم مجتبی احمدی، «موضوع شناسی دانشی نو» به قلم عباس ظهیری، «بن‌یاخته‌های خون بند ناف، کارآزمایی بالینی» به تحقیق گروه علمی فصلنامه، «مفهوم‌شناسی رشوه» به قلم محمدسعید جواهری، «غناء در پویۀ تاریخ» به قلم روح‌الله حاجی اسمعیلی و نیز «سخن فصل» به …

مدیر گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد با بیان اینکه قلمرو فقه حکومتی بسیار وسیع‌ است و استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست، گفت: استخراج نظام، تبیین چارچوب‌های آن، مسائل محوری مورد نیاز در این سیستم‌ها و بیان موقِف عملی دین در هر مورد بسی فراتر از استنباط حکم حکومتی صرف است. اما مقید کردن مسائل این دانش به کارآمدی یا اجرای احکام که برخی به آن اشاره کرده‌اند، قابل پذیرش نیست. شبکه اجتهاد: با کاوشی گذرا در کتاب‌های فقهی فقهای شیعه، این واقعیت نمایان می‌شود که در طول تاریخ فقه شیعه، دو نوع رویکرد به فقه وجود …

طرح پژوهشی «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه» که در گروه فقه کاربردی مرکز پژوهش‌های علوم اسلامی و انسانی که با هدف توسعه مباحث فلسفه علم اصول به تصویب رسیده بود، پایان یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، بلال شاکری مؤلف این اثر پیرامون محتوای پروژه، با بیان اینکه مباحث حکم شناسی از دیرزمان مورد توجه اصولیان بوده است، گفت: مباحث حکم شناسی در طول تاریخ تحولات و تطورات علم اصول فقه فراز و نشیب‌هایی را به خود دیده است و در برخی زمان‌ها مورد توجه بوده و در برخی زمان‌های دیگر مغفول واقع شده است. اما در نگاه اصولیان معاصر …

اگر فقیهان دوره پیشین با استناد به اصل امر به معروف و نهى از منکر بر آن بودند تا تضمین‌هاى مناسب را براى برپاماندن حجاب و پررونق گشتن این ارزش فراهم آورند، فقیهان این دوره وظیفه دارند تا با نگاه به همین اصل، به سمت بحث از دولت که کارویژه بحث انگیزى را به خود اختصاص داده است، بروند و با در نظر گرفتن شناخت دقیق موضوع، احکام فقهى آن را ارائه کنند. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی طی مقاله‌ای با …

احمد رهدار با بیان اینکه ظرفیت فقهی مذاهب اسلامی از حکمت غربی بیشتر است، از تدوین طرح «سفیر فقیه» خبر داد و گفت: از پیش زمینه‌های طرح سفیر فقیه، ایجاد رشته فقه بین‌الملل در حوزه علمیه است. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار، رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه بر لزوم اجرای طرح سفیر فقیه تاکید کرد و به ایکنا گفت: این طرح در گام اول به دنبال شناسایی و تبیین ظرفیت فقهی جهان اسلام یعنی مذاهب خمسه و حتی اسکن فقهی جهان غیر اسلام است. وی با بیان اینکه این طرح عمدتا طرحی ستادی است …

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه برخی افراد، تصویرشان از فقه خیلی محدود است و فکر می‌کنند فقیه کارش این است که هر سوالی مطرح می‌شود مجاز یا غیر مجاز بودن آن را اعلام کند، تصریح کرد: نقش فقه فقط ترسیم کننده خطوط قرمز نیست و جانب ایجابی هم دارد و در عرصه اجتماع هر جا پای استنباط از منابع دینی است فقه و فقاههت آنجا حضوری فعال خواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در دومین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، …

عقل کاشف است و شریعت و دین مکشوف البته عقل خالق نیست از این رو نمی‌تواند قانون خلق کند بلکه آنچه را که قانون است و اراده شارع به آن تعلق گرفته عقل کشف می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، سال‌هاست به منقح کردن عرصه‌های نوپدید فلسفه فقهی و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون کتاب «فقه و مصلحت»، «فقه و عرف» و «فقه و عقل» و ده‌ها مقاله و مصاحبه علمی قابل مشاهده است. فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا در شماره چهاردهم با …

حسینعلی سعدی: چرا شهید صدر از فقه به سراغ نظام سازی رفته است؛ گزاره‌های فقهی گزاره‌های هنجاری است؛ ایشان از این گزاره به سراغ استکشاف رفته است؛ امروزه نقد جدی به مباحث جدی ایشان مطرح است که بقیه علوم اسلامی در بحث نظام سازی از نظر ایشان به حاشیه رفته است و ایشان به آن‌ها توجه نکرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاداندیشی با موضوع «فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سید محمدباقر صدر و آیت‌الله‌ هاشمی شاهرودی»، توسط اداره کل پژوهش دانشگاه عدالت در راستای طرح کمیته تحول در علوم انسانی با همکاری مؤسسه …

اصلا فقه در زمانه امروز کارکردی دارد و آیا پاسخگوی نیازهای امروز ماست؟ وضعیت امروز فقه و تفقه در حوزه‌های علمیه حاکی از چیست، رسوب یا پویایی آموزه‌ها؟ چرا پس از گذشت قرن‌ها هنوز سوالاتی بی‌جواب و حتی عرصه‌های دست نیافتنی در فقه وجود دارد؟ شبکه اجتهاد: عدم تَفَقُه در فقه سال‌هاست منتقدانی دارد و در سال‌های اخیر این انتقادها از سوی بسیاری از جمله برخی از حوزویان مکررا در حال تکرار است. برخی معتقدند باید مرزهای دانش را به سمت فقه‌های نوین گسترش دهیم تا حوزه از محدوده تنگ و مداربسته فقه و اصول بگذرد و عده‌ای هم معتقدند …

مشکلی که این‌گونه فتاوا دارد، نگاه فردی به مقولات اجتماعی است. آنچه مورد نظر است نقطه آغاز رهایی از فقه فردی، تغییر «صورت مسئله‌های بسیطی» است که در مقابل دستگاه فقاهت قرار داده می‌شود. مسئله «موضوع شناسی فردی» در حال حاضر مهم‌ترین پاشنه آشیل فقاهت موجود است. شبکه اجتهاد: در خصوص بازنشر فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی درباره رعایت حجاب در کشورهایی که قانون منع حجاب دارند، در این مدت واکنش‌ها و توضیحات زیادی داده شده است و افراد متعددی مانند آقایان سروش محلاتی، طاهرزاده، کاشانی اظهار نظرهایی کرده‌اند، و در این میان نیز فتاوای بزرگانی بازنشر داده شده است، منتهی …

متن حاضر تلاشی است در جهت صورت بندی نقدهای مرحوم سید منیرالدین حسینی الهاشمی در حوزه موضوع شناسی فقه شیعه و تصویری اولیه از تحولی که وی در این پایگاه به دنبال آن بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نوشتار پیش رو تقریری آزاد از مشاوره دانش‌پژوهان گروه روش تفقه فرهنگستان علوم اسلامی قم است با حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری درباره «نقدهای علامه سید منیرالدین حسینی الهاشمی(ره) در حوزه موضوع شناسی فقه شیعه» که توسط حجت‌الاسلام حسین مهدیزاده دانش پژوه گروه روش تفقه، تقریر شده است. یکی از مدخل‌های مهمی که قائلین به امکان تحول خواهی در عرصه فقاهت به آن …

لزوم توجّه به تأثیرات یک حکم فقهی و فتوا و نحوۀ تبیین آن در نگرش افراد به شبکۀ احکام شرعی و حتّی اعتقادات و اخلاق است. گاهی یک فتوا باعث می‌شود نگاه افراد به منظومۀ آموزه‌های دینی تغییر نماید. این نکته صحیح است که نباید پیش ذهنی‌های مقلّدین موجب رد فتوا و حکم مرجع تقلید شود، ولی بحث در آن است که برای بسیاری از متخصصین نیز سؤالات فراوانی دربارۀ این فتوا و توضیحات و جوابیه‌های متفرّع بر آن وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، اخیراً فتوائی از یکی از مراجع معظّم تقلید حفظهم الله تعالی در فضای مجازی منتشر …

صمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم گفت: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم و رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، در گفتگو با رسای اندیشه اظهار کرد: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. پیش‌بینی می‌کنیم یک روز بیاید مثلاً وزیر تلفنی یا حضوری سؤال کند …

دوازدهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «آموزه‌های فقه مدنی» و دهمین دوفصلنامه «آموزه‌های حقوق کیفری» به همت دانشگاه علوم اسلامی رضوی چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوفصلنامه «آموزه‌های فقه مدنی» و دوفصلنامه «آموزه‌های حقوق کیفری» از سوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی چاپ و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. عناوین مقالات منتشر شده در دوازدهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «آموزه‌های فقه مدنی» عبارتنداز: «جریان خیارات در اقاله»، «واکاوی وضعیت حقوقی معامله با جهت نامشروع در فقه امامیه با مطالعۀ تطبیقی در حقوق موضوعه ایران و مصر»، «مبانی تداوم شخصیت حقوقی انسان پس از مرگ در مذاهب خمسه …

مفتی اردن گفت: بحث و فتوا دادن درباره مسائلی که به زیان وحدت و همزیستی مردم باشد جایز نیست به ویژه در مورد مسائلی که میان مردم فتنه ایجاد کند. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ عبدالکریم الخصاونه مفتی اردن در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌های اردن گفت: بحث و فتوا دادن درباره مسائلی که به زیان وحدت و همزیستی مردم باشد جایز نیست به ویژه در مورد مسائلی که میان مردم فتنه ایجاد کند. وی افزود: از این به بعد مسائل مهم و حساس فقهی مانند اجاره به شرط تملیک و مسائل مستحدثه فقهی و مسائلی که در وحدت و …

کرسی آزاداندیشی فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سید محمد باقر صدر و آیت‌الله هاشمی شاهرودی به میزبانی دانشگاه عدالت برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، اداره کل پژوهش دانشگاه عدالت در راستای طرح کمیته تحول در علوم انسانی با همکاری موسسه دایرۀ المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و شورای عالی انقلاب فرهنگی، کرسی آزاداندیشی با موضوع «فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر و آیت‌الله هاشمی شاهرودی» را برگزار می‌کند. بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین ملک‌زاده، مدرس خارج حوزه علمیه قم به عنوان ارائه کننده، حجت‌الاسلام والمسلمین اسلامی …

تسبیب و اعانه دو قاعده فقهی مهم به شمار می روند که آثار مهمی بر آن ها بار می شود. معین و سبب که ماحصل این دو قاعده است دارای شباهت زیادی می باشند و اینکه چه فرقی دارند بسیار مبهم است. تفاوت های ظریف این دو گاهی موجب خلط در تطبیق گشته و مصادیق هر یک با دیگری اشتباه گرفته می شود. ما در پنج محور تفاوت های دو عنوان فوق را بررسی نموده ایم. بحث از محوریت یا عدم محوریت هر یک، اشتراط و عدم اشتراط مباشر عاقل، اشتراط قصد در صدق دو عنوان، شمول دو قاعده نسبت به ترک و عدم ترک و بیان حکم تکلیفی و وضعی اعانه و تسبیب محورهای این مقاله را تشکیل می دهد.

نرم‌افزار کتابخانه «احادیث فریقین» با موضوع حدیث و علوم حدیث، حاوی متن کامل ۱۴۵ جلد کتاب از منابع اولیه شیعه و اهل سنّت، به زبان عربی، به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در قم تولید شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نرم‌افزار کتابخانه «احادیث فریقین» مشتمل بر مصادر اصلی حدیثی شیعه و سنی است که متن کامل ۲۱ عنوان کتاب حدیثی در ۱۴۵ جلد، از منابع اولیه و معتبرِ شیعه و اهل سنّت، به زبان عربی می‌باشد. شیعه: نهج البلاغه؛ صحیفه کامله سجادیه با ترجمه فارسى؛ المحاسن؛ الکافی(ط – دار الحدیث)؛ الکافی (ط – إسلامیه)؛ من لا یحضره الفقیه؛ …

هدف اصلی تحقیق «انسان‌شناسی سیاسی از منظر فقهی» توسعه فقه به حوزه اجتماع و سیاست برای ایفای نقش فعال در جوامع بشری است. این کتاب در چهار بخش و بیست فصل مستقل نگاشته شده است. به گزارش شبکه اجتهاد از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب «انسان‌شناسی سیاسی از منظر فقهی» اثر محقق گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامی محمد حسنی در آینده‌ای نزدیک به زیور چاپ آراسته خواهد شد. در این بخش به‌اجمال، معرفی کوتاهی در مورد این اثر خواهید خواند. «انسان‌شناسی سیاسی از منظر فقهی» برای مطالعه انسان سیاسی تابه‌حال، دو رویکرد فلسفی و جامعه‌شناختی در پیش‌گرفته …

هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با پرونده‌های ویژه‌ای چون «فقه اجتماعی» و «مغز متفکر اسلامی»، همراه با آثار و گفتاری از شخصیت‌‌های مطرح حوزه و دانشگاه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به همت مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا، هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با مدیرمسئولی رضا غلامی و سردبیری مسعود معینی‌پور منتشر شد. این شماره صدرا، یادداشت‌ و گفتگوهایی از آیات و حجج‌اسلام، تسخیری، آصفی، هادوی تهرانی، رشاد، اسلامی، پارسانیا، علیزاده، واعظی، سیدجوادی، اکبرنژاد، رحیم پورازغدی، پایا و… منتشر کرده است. پرونده «مغز متفکر اسلامی» «پروژه فکری شهید صدر» محمدرضا فلاح، …

آیین اسلام برای همه مردم و همه زمان‌ها آمـده اسـت، لذا اسلام پاسخگوى همه احتیاجات انسان است، لیکن شکل پاسخگویى به نیازهاى انسان در زمان‌هاى مختلف فرق می‌‌کند که این با دخالت زمان و مکان در اجتهاد قابل تحقق است. آنچه امروز به عنوان مسائل مستحدثه مطرح است، دستاورد عنصر زمان است؛ که پرسمان‌ها و مسائل نوپیدا در حوزه‌های گوناگون مسایل عبادی تا مسایل معاملات و پدیدارهای طبی و همانند آن را در بر می‌گیرد. شبکه اجتهاد: بی شک اسلام یک دین جهانی و جاودانی است، لذا جهان شمول است زیرا قرآن، رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله …

متن پیش‌روی می‌کوشد با طرح دیدگاه شهید صدر در ساخت نظریه اسلامی (فقه نظریه)، روشن کند این فرایند علمی و تلاش فکری و معرفتی، چه نسبت و تشابهی با مهندسی و کار مهندسان دارد! به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام علی الهی‌خراسانی پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه مشهد، در نقد مقاله دکتر علی پایا با عنوان “فقیه به‌منزله‌ی یک مهندس”، طی یادداشتی در شماره هفدهم فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا با عنوان «فقیه، مهندس نیست!» آورده است: فقه، به مثابه ابزار و صناعت و مهندسی نیست! بلکه از جنس معرفت و شناخت عمیق و تولید گزاره و نظریه است. او در …

شورای گسترش آموزش عالی با ایجاد رشته «فقه و حقوق اسلامی» در مقطع کارشناسی به شیوه الکترونیکی در دانشگاه قرآن و حدیث موافقت به عمل آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در جلسه مورخ ۲۵/۲/۹۵ با ایجاد رشته فقه و حقوق اسلامی به‌صورت الکترونیکی (مجازی) در مقطع کارشناسی دانشگاه قرآن و حدیث با تأمین شرایط علمی و آموزشی موافقت قطعی به عمل آورد. براین اساس مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث از مهرماه سال جاری، از میان برادران و خواهران علاقه‌مند به ثبت‌نام از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور پذیرش …

در فقه اسلامی با عبارت هایی از جمله «یغتفر فی الدوام (البقاء، الاستدامه) ما لایغتفر فی الابتداء» مواجه می شویم که از سیاق آن این گونه برمی آید که این عبارت، نزد فقها به عنوان قاعده ای مشهور و مقبول مورد لحاظ واقع شده است. لکن پس از بررسی ردپای این عبارت در کتب فقه و قواعد فقه به نظر می رسد در خصوص خاستگاه اصلی این عبارت و حتی استقلال آن، وحدت نظری وجود ندارد. برخی آن را ذیل قواعد «الدفع اقوی من الرفع» یا «التابع تابع» و یا «المانع طاری» ذکر کرده اند و برخی نیز از آن در مبحثی مستقل نام برده اند. در انتها پس از تحلیل و بررسی گفته ها در خصوص این عبارت و بیان ادله، به نظر می رسد می توان به عنوان نتیجه، آن را نه ذیل قواعد سه گانه مذکور بلکه به عنوان قاعده ای مستقل لحاظ کرد مبنی بر اینکه آنچه ابتدا به آن حرام و ممنوع است در ادامه، دوام و بقای آن حرام و ممنوع نیست.

آیت‌الله بروجردی می‌فرمود: «علم اصول با جذب مباحثی از علوم دیگر و فرض فروع غیرلازم متورم شده و بسیاری از مباحث آن، برای استنباط احکام کاربرد عملی ندارد و جز تضییع عمر نتیجه‌ای نخواهد داشت». می‌فرمود: «استاد ما آخوند خراسانی با تألیف کفایه خواست علم اصول را خلاصه کند؛ ولی حاشیه‌نویسان به توسعه‌ی آن افزودند». به گزارش شبکه اجتهاد، سیزدهم شوال امسال (۹۵/۴/۲۸ش) برابر است با پنجاه و هفتمین سالگرد رحلت آیت‌الله‌ بروجردی. به همین مناسبت مباحثات بخش کوتاهی از کتاب «خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی» (منتشرشده توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی) را برای انتشار انتخاب کرده‌ است؛ آیت‌الله امینی در …