حکومت و قانون

کرسی علمی ترویجی تعامل مرجعیت با نهاد ولایت فقیه با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه فقه و اندیشه سیاسی با بررسی و تدقیق بر مهمترین نظرات و آراء در این عرصه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ارائه دهنده بحث در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

کتاب «مبانی آرمان‌گرایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» تألیف محمد فلاح سلوکلایی به همت دفتر نشر معارف در اسفندماه ۱۳۹۷ منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آنچه در کتاب مبانی آرمان‌گرایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که به همت معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی سامان یافته است بررسی گردیده توجه به روی‌کرد آرمان گرایانه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و …

می‌گوییم حکومت فقیه مطلقه است و ناظر به آن ولایت مقیده‌ای است که برخی از فقها تفوه کرده بودند که امور حسبیه یا امور ضروریه را شامل می‌شد. یعنی مطلقۀ ما در مقابل آنها است نه مطلق کلی. دو قید اساسی که عرض کردیم حتماً باید باشد. اما چون خوب بیان نمی‌شود، سبب شبهه شده است. در خطبه نماز جمعه …

سال گذشته مطلبی راجع به نظریات سیاسی آیت‌الله بهجت منتشر شد که تناسبی با مبانی ایشان نداشت و از قضا این مطلب جزء پر بازدیدترین مطالب سال قرار گرفت. متن پیش‌رو مختصری در رد این انتسابات به آیت‌الله بهجت(ره) است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه امروزه، برای ما بیش‌ازپیش عادی شده، خواندن اقوال و نظرهای متفاوت و بعضاً متناقضی است که …

فقه سیاسی به مثابه دانشی که الگوی عملی و عینی برای اجتماع و سیاست ارائه می‌نماید، دانشی جوان است و ضرورت دارد در این زمینه کوشش‌های علمی متنوعی صورت گیرد و زوایای مختلف آن واکاوی شود. این مجموعه که چند نشست و گفتگوی علمی را در بر دارد، کوششی در همین راستاست. صاحب‌نظران در حوزۀ فقه و فقه سیاسی در …

اگر قرار باشد ما انقلاب اسلامی و محتوا و ارزش‌هایش را صادر کنیم باید بر اساس مدل مردم سالاری دینی باشد؛ به عبارت دیگر اگر غرب توانست دموکراسی را در همه جهان صادر کند ما نیز می‌توانیم مدل مردم سالاری دینی را در جهان حاکم کنیم، مردم سالاری دینی می‌گوید حاکمیت شایستگان و نَه حاکمیت هرکسی که انتخاب شود بلکه …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی طی حکمی حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی را به تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند. به گزارش شبکه اجتهاد،‌ حضرت آیت الله خامنه‌ای در حکمی حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ احمد مروی را به تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند. متن حکم رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم جناب حجهالاسلام …

اینکه عده‌‌ای می‌گویند پیامبر اسلام در صلح حدیبیه چیزی داده و چیزی گرفته است، باید از آنان پرسید که پیامبر چه چیزی به دشمنانش داد که توانست این همه امتیاز بگیرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «مذاکره و مصالحه در سیره اهل بیت علیهم‌السلام» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد غفوری، عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی، در روزهای پایانی اسفندماه …

شبکه اجتهاد: رییس قبلی قوه قضائیه در آخرین روزهای حضور در قوه قضائیه ابلاغیه‌‌ای را در مورد ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه کشورمصوب ۱۳۷۹- که موجب شکل گیری مرکز امور مشاوران و کارشناسان قوه قضائیه به عنوان نهاد موازی کانون وکلا وکانون کارشناسان دادگستری و حتی مراکز مشاوره روانشناسی وخانواده گردید- صادر نمود که مفاد آن باور به ساختارهای …

شبکه اجتهاد: کلمه‌ها آن قدر توان ندارند که سوگ بزرگ ترین شخصیت هستی را بنمایانند؛ بهترین عبارت در این زمینه جمله‌ای از امام علی (ع) که به مناسبتی در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه که با ترجمه زیبای دکتر شهیدی این گونه می‌فرماید: «الهی دامنه لغت کوتاه است و هیجان ضمیر بی‌پایان؛ دل می‌خروشد وسینه می‌نالد معانی در سراچه صندوق سینه توده و انباشته است، کو واژه‌ای که ترجمان احساس باشد و اسرار دل را بی‌پروا فاش سازد.» به واقع کو واژه‌ای که ترجمان این حقیقت بزرگ باشد.

آن کسی که امروز با «جمهوری اسلامی» دشمن است، مثل همان کسی است که در صدر اسلام با «بعثت پیامبر» دشمن بود. بعضی می‌گویند دشمن‌تراشی نکنید؛ نه! ما دشمن‌تراشی نمی‌کنیم، حرف اسلام را می‌گوییم، به‌خاطر همین، دشمنی ایجاد می‌شود. آمریکا از شما می‌خواهد از اسلام دست بردارید. نوکرهای آمریکا مثل آل سعود هم همین را می‌خواهند. به گزارش شبکه اجتهاد، …

شبکه اجتهاد: امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و بنیان گذار نظام جمهوری اسلامی ایران، برای نخستین بار در تاریخ بیستم مهرماه ۱۳۵۷ از نظامی با نام «جمهوری اسلامی» سخن گفت و در روزهای بعد در تبیین آن اظهار داشت: «اما جمهورى، به همان معنایى است که همه جا جمهورى است. لکن این جمهورى بر یک قانون اساسى‏اى متکى …

شبکه اجتهاد: پیامبر خاتم، را پیامبر اخلاق و مهر و رحمت می‌دانیم، او نیز محبت و رافت را ابزاری برای دعوت به شریعت اسلام مورد استفاده قرار داد. چنانچه هنوز هم وقتی از خصایص نبی (ص) سخن به میان می‌آید، دلهای مظلومان می‌لرزد و اشک بر گونه ترک خورده عدالت می‌غلطد. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در این ارتباط می‌گوید: این ویژگی هر انسانی است که نسبت به محبت خالصانه و رأفت پدرانه یک سرپرست کرنش نشان می‌دهد پیامبر (ص) با استفاده از خصلت و خلق نیکوی خویش، آنچه را در لوای دستورهای الهی مدنظر داشتند، به دیگران منتقل نمودند و آن مسایل و مطالب در ذهن مخاطبان ثبت و تثبیت شد مگر آنهایی که دل‌هایی بیمار داشتند.

‌آیت‌الله سیستانی بر اهمیت زندگی مسالمت آمیز بر اساس اصل مراعات حقوق همدیگر و احترام متبادل بین تمامی بافت‌های دینی و قومی در منطقه و فراهم کردن امنیت و ثبات و پیشرفت و شکوفایی برای ملت‌های منطقه تاکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، رییس مجلس لبنان دوشنبه گذشته با ‌آیت‌الله سید علی سیستانی در نجف اشرف دیدار و گفتگو کرد. …

شبکه اجتهاد: هنگامی که سخن از سیره سیاسی به میان می‌آید، ناخواسته پای موضوع سیاست. یعنی قدرت و دولت نیز به میان می‌آید و به نوعی، رفتاری، سیاسی قلمداد می‌شود که به قدرت، مرتبط با معطوف باشد. به همین دلیل، سیاست را شناسایی رفتاری دانسته اند که با حکومت یک سرزمین ارتباط دارد، و می‌کوشد با سایر دولت‌ها رابطه برقرار کند.

یک جلسه خصوصی محرمانه با خود امام، برگزار کردند. یکروز قبل از ظهری بود که ما با آقازاده ایشان در خدمتشان بودیم منزل رفتیم منتهی داخل اتاق نرفتیم، آنجا فقط مرحوم حاج شیخ و امام، دونفری بودند. این دیدار حدود یک ساعت طول کشید. بعد از یک ساعت ملاقات که بیرون آمد، پسر ایشان سؤال کرد که چگونه یافتید آقا …

شبکه اجتهاد: مدیریت و هدایت صحیح مردم، تنها با تشکیل نظام اسلامی و الهام از قرآن و مکتب اهل‌‌بیت (ع) امکان‌‌پذیر است. تجربه‌های تاریخی نشان می‌دهد بدون تشکیل حکومتی بر اساس تعالیم اسلامی، خدمت به مردم و هدایت آنان که هدف از آفرینش نیز همین است، یا اصلاً ممکن نیست یا دست‌کم صوری و ناقص است و هرگز به تحقق …

پس از انقلاب اسلامی ایران براساس قانون اساسی جدید، جایگاه فقاهت بسیار بالا رفت و علاوه بر آن مفاهیم جدیدی به منظومه معرفت فقهی افزوده شد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر با عنوان «نگاهی گذرا به تحولات فقهی چهل ساله اخیر» به قلم حجت‌الاسلام سیدمحمد مهدی رفیع پور، پژوهش‌گر و مدرس سطح عالی و خارج حوزه علمیه قم است …

شبکه اجتهاد: ما هنوز نتوانسته ایم زبان اختصاصی منسجم شکل گرفته فقه حکومتی را تدوین کنیم، شما الان می خواهید بگویید ضرر، یک ملاکی برای منع و تجویز است، تا زمانی که ما در اجتماع تأثیرگذار نبودیم و اجتماع در ما نقشی نداشت و ما مفرد زندگی می کردیم، در خیلی از مسائل اصلا به ذهن ما نمی رفت که …

خط اتصال اندوختن و به کار بستن تجربه‌های گذشتگان، تاریخ است و حوزه ای که می‌خواهد وارد امر حکمرانی نظام اسلامی بشود. باید بداند دویست سال است که این کار را کرده است و اگر عقبه خود را خوانش نکند و از آن نیاموزد، مثل کسی است که دچار فراموشی شده است. شخصی که فراموشی دارد، ممکن است یک‌دفعه جلوی …

شبکه اجتهاد: از زمانی که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سکان رهبری انقلاب را به دست گرفته‌اند، هر ساله در اولین روز سال نو محورهای مورد تأکید و افق‌های پیش روی جمهوری اسلامی را در پیام نوروزی اعلام می‌کنند و مسئولان در راستای تحقق‌بخشیدن به شعار سال، خواسته‌های ایشان را در رویه‌ها و قوانین دخیل می‌کنند. این نکته جالب توجه است که …

دکتر احمد الریسونی رئیس جدید «اتحادیه جهانی علمای مسلمان» که اخیرا جایگزین شیخ یوسف قرضاوی شده در جدیدترین مقاله خود با عنوان «مستقبل الإسلام بین الشعوب والحکام» (آینده اسلام بین ملت‌‌‌ها و حاکمان) به بحثی انتقادی درباره مسئله اقامه «حکومت اسلامی» پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، ریسونی این بار در ادامه رویکرد گذشته‌‌اش تلاش کرد تا نگاهی انتقادی به رویکرد …

هرکسی مناسب باذوق خودش و نه نیازهای اصلی، مطالب را تفسیر می‌کند. ما عادت داریم در خیلی امور، از شخصیت‌ها و سخنان آن‎ها کاریکاتور می‌سازیم؛ یعنی یک‌گوشه را برجسته می‌کنیم و بقیه اعضاء رئیسی مغفول و متروک می‌ماند. همه این ابتلا را دارند. ما واقعاً درباره همه امور، در مورد معرفی اهل‌بیت، در ارائه الگو، در مسائل انقلاب، در مسائل …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز سال نو در اجتماع پرشور انبوه زائران و مجاوران حرم رضوی، سال ۹۸ را «سال فرصتها» خواندند و با تأکید بر اینکه تحقق شعار امسال یعنی «رونق تولید» موجب ایجاد تحول در بخشهای مختلف، افزایش اشتغال، حل مشکلات معیشتی، اصلاح نظام بانکی، افزایش ارزش پول ملی و توازن بودجه‌ای خواهد …

شبکه اجتهاد: فقه سیاسی به مثابه شاخه‌‌ای از دانش فقه در کنار دانش‌های دیگر بالندگی، رشد، گسترش و فراز و فرودش بر شرایط تاریخی-محیطی و تاریخی-بین‌الاذهانی استوار شده است. شرایط متغیر محیطی و بین‌الاذهانی حاکم بر دوره غیبت در جهان تشیع به عنوان بستری محدودکننده و ظرفیت‌ساز برای فقه سیاسی عمل کرده است و در نتیجه سه نظریه در سه …

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بیانیه‌ مهمی است که به نظر من می‌تواند یکی از اسناد فقه سیاسی در آینده به شمار رود و در صورتی که اهتمام لازم به آن صورت گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» با مرور تجربه‌ی ۴۰ ساله‌ی انقلاب اسلامی اعلام کردند: انقلاب «وارد دوّمین مرحله‌ی خودسازی و …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در حکم انتصاب حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدابراهیم رئیسی به ریاست قوه قضائیه خواستار آن شدند که «گسترش عدل و احیاء حقوق عامه و آزادیهای مشروع و نظارت بر اِعمال قانون» در «رأس برنامه‌ها» قرار گیرد. موضوعی که پیش از این نیز به‌عنوان یک مطالبه‌ی مهم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از قوه‌ی قضاییه مطرح شده بود. به گزارش …

فراتی با بیان اینکه نظریه‌های مختلف در باب زعامت فقیهان تأثیر بسزایی در نوع تعامل نهاد ولایت‌فقیه با سایر مجتهدین و مراجع تقلید دارد، گفت: درواقع، الگوهای تعامل میان این دو نهاد، بازتابی از نظریه‌های مذکورند که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی-ترویجی «تعامل مرجعیت دینی با نهاد ولایت فقیه» هفته گذشته با ارائه دکتر …

برای امام خمینی(ره) حس حضور معصوم اتفاق افتاد؛ یعنی همواره خود را در بحث‌های فقهی، در این مقام نگاه می‌کرد که اگر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله الآن بودند؛ چگونه با مسائل برخورد می‌کردند، اگر معصوم و ائمه(علیهم السلام) بودند با مسائل فقهی چگونه برخورد می‌کردند، این حس باید در ما ایجاد شود، متأسفانه این حس در خیلی …

شبکه اجتهاد: دیدار حسن روحانی با آیت‌الله سیستانی، بار دیگر نقش ویژه این مرجع تقلید شیعه را در تحولات جهان اسلام و منطقه برجسته ساخت. کنش هر فعال یا اندیشمند بزرگ سیاسی و رهبر معنوی، به مبانی معرفتی و دستگاه فکری او بازمی‏گردد. به همین منظور، برای فهم بهتر آراء فکری آیت‌الله سیستانی روزنامه سازندگی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش …