استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به ماجرای عضویت شهروند زرتشتی در شورای شهر یزد گفت: ما همچنان دچار نوعی تناقض و سرگردانی میان نگرش به مفهوم امت و نیز جامعه اسلامی، دیدگاههای رایج در فقه از یک طرف و مفهوم دولت و کشور و ملت و قانون نویسی هستیم.
توضیحات بیشتر »اصل دیه حکم شرعی است اما مقدار آن حکم الهی نیست/ افزایش دیه در ماه حرام مورد قبول همه علما نیست
در اولین نشست فقه پژوهشی که با موضوع دیه، ضمن پر اشکال دانستن احکام دیه در ایران، بر بکار گیری اجتهاد جدید در مسائل فقهی و همچنین احیای قانون مسئولیتهای مدنی تأکید شد.
توضیحات بیشتر »تأملی دوباره در مفهوم یا مصداق سلاح در جرم محاربه/ جلیل محبی
شبکه اجتهاد: فقها به استناد روایاتی که در باب محاربه وارده شده است، یکی از شروط تحقق جرم محاربه را کشیدن سلاح میدانند و حقوقدانان نیز به پیروی از آنان در تعریف محاربه این عنصر را وارد کردهاند و قانون گذار جمهوری اسلامی ایران نیز آن را پذیرفته است. پرسش مهمی که در این خصوص قابل طرح است، موضوعیت یا طریقیت داشتن سلاح در محاربه و نوع سلاح است. پرواضح است که با پذیرش هر یک از دو رویکرد میبایست به آثار و تبعات آن پایند بود.
توضیحات بیشتر »راهکارهای فقهی آیتالله آصفی برای تولید امنیت در دولت اسلامی
آیتالله آصفی(ره) در فقه الاعتراض بحث امر به معروف و نهی از منکر را ارتقا داده است. امر به معروف و نهی از منکر درباره حاکم ظالم در قالب فقه الاعتراض ارائه شده است. او میگوید در جهان عرب در برابر حاکمان مستبد سکوت نکنیم. ببینید در عربستان بر سر بحث امر به معروف و نهی از منکر چه آوردهاند.
توضیحات بیشتر »رفتار سیاسی آیتالله سیستانی با تأکید بر وحدت و نفی اشغالگری
دیدگاه و رفتار سیاسی آیتالله سیستانی بعد از سقوط صدام، بهعنوان یک نیروی سیاسی فعال در عراق، بیشازپیش مورد توجه قرار گرفت. یافتههای بحث نشان میدهد که موضع گیریهای مردم سالارانه و رفتار سیاسی آیت الله سیستانی با پشتیبانی و رضایت نسبی تمام اقوام و پیروان مذاهب مختلف در عراق همراه شد
توضیحات بیشتر »پنج پرونده ویژه در ششمین شماره ماهنامه رسائل
ششمین شماره رسائل با پنج پرونده: «مسئله اجتماعی حجاب»، «آیتالله را بهتر بشناسیم»، «اقتصاد اسلامی داریم»، «عرفی شدن حوزه در مواجهه با امر سیاسی» و «پرسشگری و پویایی اندیشه» منتشر شده است.
توضیحات بیشتر »ضرورت حبسزدایی از جرائم خانوادگی و اعمال مجازاتهای جایگزین
یکی از مجازاتهایی که در قوانین موضوعۀ جرائم مرتبط با کیان خانواده وجود دارد، کیفر حبس است. پیگیری پیامدهای چنین عقوبتی، نشان از ناهمخوانی فلسفه وضع این مجازات با بسیاری از مصادیق آن دارد. این مسئله خود عاملی برای ایجاد بحرانها و آسیبهای مضاعف شده است.
توضیحات بیشتر »تقریرات درس «نظام حقوق بشر اسلامی» چاپ و منتشر شد
کتاب «نظام حقوق بشر اسلامی» که حاصل تقریرات درس حقوق بشر حجتالاسلام دکتر محمدجواد ارسطا است، به کوشش سید عزیزالله موسوی تدوین شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا با شیوه اجتهادی و استدلالی مرسوم در فقه شیعی، مواد اعلامیه اسلامی حقوق بشر را بررسی کند.
توضیحات بیشتر »توصیههای چندباره مراجع به دولت، از بانک ربوی و معیشت مردم تا بهبود سیاست خارجه
نوبخت در این دیدارها گزارشی از فعالیتهای دولت به ویژه در زمینه بودجه سال ۹۷ ارائه کرد و مراجع و علما نیز مهمترین مشکلات کشور و کمبودها را به نماینده دولت گوشزد کردند.
توضیحات بیشتر »رویکردی انتقادی به آیین دادرسی «خانواده»
کتاب رویکردی انتقادی به آیین دادرسی خانواده «با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱» تألیف امین امیرحسنی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.
توضیحات بیشتر »امام رضا(ع)؛ دیدگاهها و نظرها
شبکه اجتهاد: مقالات پیشروی برشهای است از دیدگاهها و نظرهای اندیشهوران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و بینالادیانی حضرت امام رضا علیهالسلام را تبیین کردهاند؛ سویههایی که بخشی از دیدگاههایی را نمایندگی میکنند که برای دینپژوهان و فقه پژوهان موثر مینماید.
توضیحات بیشتر »تدابیر ویژه امام رضا(ع)؛الهامبخش فقهسیاسی/حمزه واقعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: میخواهم با وام گرفتن اصطلاح «زمین بازی» و «قاعده بازی» از یک واقعیت تاریخی سخن بگویم که هم تعریف فقهی و حقوقی دارد و هم تعریف اخلاقی و هم تعریف معرفتی و کلامی.
توضیحات بیشتر »امام رضا(ع) چگونه به مرجعیت فکری جامعه تبدیل شد/ علی عسکری
اختصاصی شبکه اجتهاد: امام رضا(ع) اکثر عمر شریف خودش را در مدینه سپری کرد. امامتش در زمان خلافتهارون الرشید خلیفه مقتدر و ظالم عباسی و دو فرزند وی امین و مأمون قرار داشت. پس از مرگهارون؛ مأمون و امین پنج سال در حال جنگ بر سرقدرت بودند و کمتر فرصت تعرض به خاندان عصمت و طهارت علیهمالسلام را داشتند. در این فرصت پیش آمده امام رضا(ع) به ترویج و توسعه معارف دینی و مکتب فکری خود در مدینه مشغول بود.
توضیحات بیشتر »این ولایتعهدی به شرط لا / رسول جعفریان
اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از آنکه مأمون بر برادرش امین، پیروز شد، در حقیقت، حکومت عباسیان را که در اصل تکیه بر خراسانیان داشت، بیشتر از پیش، خراسانی کرد. حکومت امین، تکیه بر عناصر عربی و خاندان عباسیان داشت، اما حکومت مأمون از این دو جهت، ضعیف بود. لذا وی سعی کرد تا پایگاه دیگری بدست آورد
توضیحات بیشتر »سویههای ارتباطی فقهپژوهان و جامعهسازی پیامبر اعظم(ص)/ حمزه واقعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بینش، منش، رفتار، گفتار و سلوک پیامبر(ص) و نوع نگاهشان، در ساحتهای مختلف اعم از: جامعه سازی، اخلاق مداری، کرامت مندی و... باید مورد بررسی و کندوکاو عالمان، اندیشهوران و فقه پژوهان قرار گرفته و آن را معیار و مدل ایده پردازی، نظریه پردازی در ساحت فقه قرار دهند.
توضیحات بیشتر »صلح امام حسن(ع) پرشکوهترین نرمش قهرمانانه تاریخ
بدون تردید باید گفت این کتاب همچنان اثری ارجمند و محققانه درباره این مقطع از تاریخ شیعه بوده و پاسخگوی بیشتر پرسشهایی است که بسا در این زمینه در اذهان جوانان و دوستداران تاریخ اهل بیت(ع) پدید آید؛ اما به نظر میرسد این کتاب تاکنون آنچنان که باید و شاید به صورت مردمی توزیع نشده و در انحصار نویسندگان خاص باقی مانده است! این مظلومیتی مضاعف برای امام مجتبی(ع) است!
توضیحات بیشتر »پیامبر(ص) زبان این مردم را عوض کردند/ احمد رهدار
اختصاصی شبکه اجتهاد: نقش پیامبر خاتم در گذار دادن مردم حجاز جاهلی به حجاز اسلامی مسالهای است که از زوایای مختلف قابل برسی و مطالعه است. یکی از ورودیهایی که میتوانیم از آن به این موضوع نگاه کنیم موضوع رسالت نبی است. نبی وقتی وارد یک قوم میشود اولین نیازی که دارد بحث دیالوگ و سخن گفتن با مردم است. پس از این روست که نبی ناگزیر است که زبان مردم خود را استخدام کند تا بتواند در مقام دیالوگ قرار بگیرد.
توضیحات بیشتر »از دولت قبیلهای تا دولت نبوی/ سیدمهدی طباطبایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در مورد وضعیت حکومت در شبه جزیره عربستان پیش از اسلام به این نکته مهم باید توجه کرد که در نواحی مرکزی حجاز پیش از اسلام به طور قطع حکومت واحد وجود نداشته است و تنها چهار شهر مطرح بیشتر وجود ندارد و غیر این چهار شهر واحهها و مجموعه چادرهایی بوده اند که در کنار هم تشکیل یک واحه را میدادهاند.
توضیحات بیشتر »رویکرد صلحطلبانه نبی رحمت(ص)/ محمدجواد پاینده
اختصاصی شبکه اجتهاد: اسلام جنگ افروز یا اسلام صلح آفرین؟ این سوالی است که این روزها در بسیاری از مراکز رسانهای جهان و خصوصاً پایگاههای رسانهای و مجازی، در شبکههای اجتماعی و البته از جانب نواندیشان اسلام ستیز مطرح میشود، با تکیه بر برداشتهای غیر متعارف تاریخی و یا تحریف تاریخ به منظور وارونه جلوه دادن حقیقت در پیشگاه وجدانهای بیدار جامعه جوانی که نسبت به جنگ و خونریزی احساس نفرت و انزجار میکند.
توضیحات بیشتر »امام حسن(ع)؛ دیدگاهها و نظرها
شبکه اجتهاد: مقالات پیشروی برشهای است از دیدگاهها و نظرهای اندیشهوران و اهل قلم کشور که ساحت سیاسی- اجتماعی و حقوقی حضرت امام حسن مجتبی علیهالسلام را تبیین کردهاند؛ سویههایی که بخشی از دیدگاههایی را نمایندگی میکنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر مینماید.
توضیحات بیشتر »ادبِ نقد یا هیجانِ تحریف/ محمد صادقیان هرات
اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت عاشورا، عدالت و حکومت دینی، نوشته آقای سید محمد عیسینژاد در نقد برخی دیدگاههای استاد محمدرضا حکیمی، یکی از بسیار نوشتجاتی است که در بررسی دیدگاههای این اندیشمند مطرح شده است و این بار کتاب قیام جاودانه ایشان بهانۀ این نوشتار گردیده است.
توضیحات بیشتر »چگونگی نسبت کارکنان با دولت و نقش آن در ثبوت ضمان دولت
شبکه اجتهاد: ثبوت و عدم ثبوت ضمان و مسئولیت مدنی دولت در معنای مترادف با حکومت، در برابر اعمال زیانبار کارکنان، افزون بر استدلال به برخی ادله خاص که در اصل پژوهش ما بررسی شده است، نیازمند شناخت برخی مبانی موضوعی است تا معلوم شود فرض مسئولیت دولت بر پایه کدام یک از ۱- مبانی کلی فقهی در باب ضمان، یا ۲- مسئولیتهای کلی دولت، یا ۳- مصالح عمومی جامعه استوار است؟
توضیحات بیشتر »منظومهای از دادرسی عادلانه موجود در فقه تهیه شود
عضو هیئت علمی گروه حقوق خصوصی دانشگاه مفید، گفت: در فقه بر اساس مکتب اهل بیت(ع) دادرسی عادلانه بسیار دقیق و ظریفی وجود دارد که باید تنظیم شود و به عنوان منظومهای در داخل و خارج کشور مورد استفاده قرار بگیرد.
توضیحات بیشتر »تکلیف آوری عاشورا و چندگانه فقها
امام حسین(ع) در شرایطی بودند که بیعت ایشان با یزید به معنای تأیید حکومت یزید بود و به نام دین، تمام میشد. لذا بین بیعت امام حسین(ع) و بیعت مردم عادی باید تفاوت قائل شد. اگر یزید تنها با مردم عدهای بیعت کند، نمیتوانست رفتار و سلطنت خود را به دین منتسب کند؛ چرا که تأیید آنان، تأییدی نبود که به نام دین نوشته شود.
توضیحات بیشتر »اربعین؛ رسانه پرقدرت شیعه در عرصه جهانی/ محمدحسن قدیری ابیانه
اختصاصی شبکه اجتهاد: راهپیمایی چند ده کیلومتری شیعیان از کشورهای مختلف در آستانۀ اربعین حسینی به سمت کربلای معلی دارای ویژگیها و خصوصیات منحصر به فردی است که هر کدام از زوایای آن، نیاز به تحلیل مبسوطی دارد. با این همه، آثار فردی، اجتماعی، سیاسی و به ویژه بینالمللی این رویداد، آنچنان مهم و تأثیرگذار است که نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد؛ بنابراین باید رسانههای مکتوب، مجازی و تصویریِ جهان شیعه، توجه بیش از پیشی به این مقوله داشته باشند.
توضیحات بیشتر »نظر مراجع درباره مشارکت اهل کتاب در امور مسلمانان
حضرات آیات سیستانی، سبحانی و صانعی به پرسشی در مورد حقوق اقلیتهای مذهبی در جامعه اسلامی و مشارکت اهل کتاب در امور مسلمانان پاسخ دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پرسش شفقنا و پاسخ این مراجع بدین شرح است: (پاسخ استفتاء آیتالله سیستانی به مهر و امضاء دفتر ایشان در قم مقدسه رسیده است) پرسش: اگر غیر مسلمان تعهد دهد که درچارچوب مقررات و قوانین نظام اسلامی عمل کند، آیا انتخاب فردی از اقلیتهای مذهبی توسط مردم از طریق برگزاری انتخابات در شهرهایی با اکثریت مسلمان و یا بر عهده گرفتن نمایندگی مردم توسط او جهت انجام امور مدنی و …
توضیحات بیشتر »شورای نگهبان جای مصلحتسنجی نیست/ دیگران مصلحت را تشخیص دهند، ما تابع هستیم
سخنگوی شورای نگهبان، با تشریح چرایی اعلام نظر مجدد شورای نگهبان درباره مصوبه چند سال قبل، منطق خلاف شرع اعلام کردن نامزدی اقلیتها در شوراهای شهر و روستا را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عباسعلی کدخدایی، درباره موضوع تعلیق عضویت «سپنتا نیکنام» عضو زرتشتی شورای اسلامی شهر یزد و حواشی ایجاد شده در این رابطه و علت اعلام نظر شورای نگهبان در مورد مصوبه چند سال قبل، اظهار داشت: شورای نگهبان به استناد اصل ۴ و تبصره ۲ ماده ۲۰۱ قانون آییننامه داخلی مجلس، این اختیار را دارد که هر گاه مصوبهای را خلاف موازین شرع تشخیص داد، …
توضیحات بیشتر »نظر فقهای شورای نگهبان خلاف مصلحت بود/ آیتالله لاریجانی در محتوا با نظر شورای نگهبان درباره سپنتا مخالف است
معاون رئیس قوه قضاییه اگر چه از نظر شکلی میگوید که شورای نگهبان حق ورود به مسئله عضو زرتشتی شورای یزد را داشته اما معتقد است نظر فقهای شورای نگهبان خلاف مصلحت بود؛ ضمن آنکه او تاکید میکند نظر رئیس قوه قضاییه هم همین است که شورای نگهبان میتوانستند در نگاه فقهیشان مصلحت را هم در نظر بگیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه مخالفتها با تصمیم شوراین نگهبان با لغو عضویت منتخب زرتشتی شورای شهر یزد، حالا معاون رئیس قوه قضاییه هم میگوید نظر فقهای شورای نگهبان خلاف مصلحت بود، او در گفتوگویی که با «ایران» داشته، تاکید میکند …
توضیحات بیشتر »توضیحات کامل آیتالله یزدی پیرامون مبانی فقهی موضوع سپنتا نیکنام/ اقلیتها بدانند شورای نگهبان مخالف حقوق شهروندی نیست
شبکه اجتهاد: اختلاف نظرها درباره تعلیق عضویت یک شهروند زرتشتی در شورای شهر یزد به اوج خود رسیده است. از سویی شورای نگهبان بر اعلام نظر خود پابرجا و بر اجرای آن مصمم است، از سویی دیگر رییس مجلس شورای اسلامی اعتقاد دارد که «بازگشت شورای نگهبان به اظهارنظر درباره قوانین مجلس بعد از گذشت فرصت تعیینشده، باعث ایجاد اختلال میشود». با توجه به این اختلافنظر میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، «صبح نو» به سراغ آیتالله یزدی عضو محترم و با سابقه شورای نگهبان رفت تا ابهامات موجود درباره این نظر فقهی شورای نگهبان را بررسی کند. عضو …
توضیحات بیشتر »در نامه شورای نگهبان هیچ استدلال فقهی دیده نمیشود/ قاعده نفی سبیل، اکثریت و اقلیت ندارد/ فتوای میت حجت نیست، ملاک نظر ولی فقیه حاضر است
در این نامه هیچ استدلال فقهی دیده نمیشود با اینکه شورای نگهبان در موارد دیگر سعی میکند استدلال خود را مطرح سازد و صرف استناد به برداشتی از نظر امام خمینی(ره)، نشان میدهد که استدلالی وجود نداشته است. آیا برداشت شورای نگهبان با نگاه امام به حقوق اقلیتها، نگاه امام به قانون اساسی و همچنین نگاه فقهی خاص امام در زمینه قاعده نفی سبیل سازگار است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «بررسی فقهی، حقوقی لغو عضویت سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد» با حضور و سخنرانی حججاسلام والمسلمین سید ضیاء مرتضوی، مدرس دروس خارج حوزه علمیه قم، جلیل محبی حقوقدان …
توضیحات بیشتر »