دیدگاه و گزارش

حجت‌الاسلام مبلغی با اشاره به اینکه “کنترل بازار حلال در سطح جهانی بر اساس مشترکات فقهی” هم معقول است و هم ضروری و هم امکان پذیر، گفت: مشارکت فعال ایران اسلامی در فرایند این کنترل همراه با سایر کشورهای اسلامی دارای فواید متعددی است که از آن جمله تعمیق وحدت اسلامی در حوزه حلال است و دیگر آن که به افزایش سهم ایران در گردش مالی مربوط به حلال در جهان از این رهگذر منتهی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و فقیه ناظر بر امور حلال سازمان استاندارد ایران، در …

با توجه به اینکه مسئله جمعیت تنها مسئله شخصی و خانوادگی نیست، بلکه دارای تأثیرات اجتماعی است؛ از این‌رو حاکم می‌تواند با توجه به محدوده مصالح اجتماعی در این مسئله دخالت کند. شبکه اجتهاد: وظیفه حاکم اسلامی در خصوص جمعیت، در درجه اول، زمینه‌سازی اجرای احکام اسلامی و فراهم ساختن امکانات لازم برای تربیت آحاد افراد جامعه است؛ زیرا طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب بسیاری از مشکلات، ناشی از سبک غلط زندگی است نه کمبودهای اقتصادی. در مرحله بعد وظایف حاکم دخالت در موارد خاص مطابق مصلحت جامعه و جعل قوانین برای تقلیل یا تکثیر جمعیت است؛ بنابراین ولی امر …

به‌منظور بررسی و تعیین حکم فقهی و علمی روزه‌داری در ماه رمضان امسال که هم‌زمان شده با ایام شیوع بیماری کرونا، نشست مشورتی با حضور اساتید فقه پزشکی چون استاد محمد قائینی و اساتید متخصص دانشگاه علوم پزشکی مشهد به همت هیئت اندیشه‌ورز دین و سلامت معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نشست دو ساعته نظرات متعددی پیرامون حکم فقهی و علمی روزه‌داری در ایام شیوع کرونا از سوی کارشناسان دینی و علم پزشکی مطرح شد که برآیند این نظرات بر عدم تداخل روزه‌داری با سلامت افراد غیر بیمار (سالم) دلالت داشت و …

سلسله نشست‌های «فقه سلامت» در شبهای ماه مبارک رمضان، به همت هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان با حضور اساتید محمد قائنی، محمد عندلیب همدانی و حسین شوپائی به صورت آنلاین برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی، با هدف استفاده طلاب و پژوهشگران دوره فقه پزشکی، و همچنین عموم طلاب و علاقه مندان، برنامه‌های علمی و پژوهشی ویژه‌ای با عنوان «مدرسه رمضانیه فقه سلامت» در نظر گرفته است، که با توجه به گسترش ویروس کرونا و مشکلات ناشی از آن، این برنامه‌ها به صورت آنلاین و در …

متخصصان تأکید کردند: نه تنها روزه برای سلامت و سیستم ایمنی مشکلی ندارد بلکه می‌تواند به‌عنوان یک عامل مؤثر برای سلامتی نیز شناخته شود و بدون دلیل پزشکی متقن روزه هیچ ضرری ندارد. حتی از نظر طب سنتی ایرانی در اشخاصی که سالم باشند، یکی از راه‌های تقویت قوای جسمی تقلیل غذا و به عبارتی همان روزه‌داری می‌باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پزشکان متخصص به سؤالی مهم در آستانه ماه مبارک رمضان مبنی بر اینکه «در صورت سلامت عمومی فرد و عدم ابتلاء به کرونا آیا روزه‌داری در شرایط فعلی برای وی ضرری دارد؟» پاسخ دادند. هفت تن از متخصصان …

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، نامه‌ای در خصوص روزه داری در شرایط کرونایی به مراجع عظام تقلید و مسئولان ارسال کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نامه آمده است: موضوع روزه داری در بحران ویروس کرونا در جلسه‌ای با حضور اساتید متدین دانشگاه‌ھا از تخصص‌ھا و فوق تخصص‌ھای مختلف و با مشارکت حجت‌الاسلام فلاح‌زاده رئیس موسسه موضوع شناسی فقھی در محل فرھنگستان علوم پزشکی مورد بحث قرار گرفت. جمع بندی نظرات پس از مشورت با وزیر محترم بھداشت، و برخی از مسئولین محترم ستاد مبارزه با کرونا و تائید آنان به پیوست جھت استحضار و ھر گونه اقدام مقتضی تقدیم …

مسئولیت انسانها نسبت به سلامت دیگران یکی از مسائلی است که امروز و در پی شیوع بیماری ویروس کرونا در کشور اهمیت فراوانی پیدا کرده است. وقتی رعایت نکردن بهداشت فردی موجب ضرر رساندن به بهداشت جامعه شود، می‌توان از ابزار قدرت برای اعمال بهداشت در جامعه استفاده کرد، بر همین مبنا شهید مطهری «بهداشت اجباری» را امری منطقی و بنابر مصلحت جامعه تحلیل می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، به همین مناسبت پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در این مطلب مروری بر سخنان شهید مطهری درباره‌ی «بهداشت اجباری» دارد که در کتاب پانزده گفتار منتشر شده است. سلامتی، مسئله سلیقه‌ای نیست وقتی …

کروناویروس، موضوع اول این روزهای ایران و بسیاری از نقاط مختلف جهان است. موضوعی که اولین بیمار مبتلا به این ویروس رسماً در ۲۹ بهمن‌ماه ۹۸ از سوی وزارت بهداشت شناسایی و تأیید شد و تا امروز شمار مبتلایان و قربانیان این بیماری رو به افزایش بوده و به این زودی خیال مفارقت ندارد. در این میان، وظیفه شبکه اجتهاد، به‌عنوان بزرگ‌ترین پایگاه علمی و اطلاع‌رسانی فقهی کشور، واکاوی جنبه‌های فقهی و حقوقی و پیرامونی این ویروس است، ابعادی نظیر: وظایف حکومت و نهادها در برابر پیشگیری از شیوع و درمان آن، چگونگی رویارویی نهادهای دینی در مواجهه با شیوع …

تجویزهای غیرموثق و غیرعلمی (مانند تجویز دارو و درمان، به استناد روایاتی که به لحاظ سند و دلالت مخدوش است، یا به اتکای نظرات عامیانه و غیرعالمانه) در صورت ایجاد خسارت و ایجاب ضرر موجب ضَمان است؛ و اگر باعث تحمیل هزینه بر افراد شود، تجویز کننده مدیون است؛ و هرگاه چنین دستورها و معالجاتی منجر به نقص عضو بیمار گردد حسب مورد و شروط، مستلزم دیه یا قصاص خواهد بود، اگر فردی بر اثر چنین تجویزی فوت کند موجب دیه بر تجویز کننده است، و در صورتی که خطر فوت بر اثر تجویز و معالجه‌ی غیرمجاز، عقلاً و عرفاً …

یک عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم می‌گوید: اگر نهادهای مربوطه تشخیص بدهند تجمع عده‌ای از مردم در مکانی ضرر دارد و یا خوف ضرر است، در این‌جا فقه تابع نظر کارشناسان است. تجمع چه برای فیلم، چه برای بازی و یا زیارت و نمازجماعت باشد صحیح نیست و این یک بحث روشن در فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در پاسخ به این سوال که اگر شورای تامین بر اساس نظر کارشناسان حکمی را صادر کرد و اجتماعات حتی در نمازهای جماعت و زیارت اماکن مقدسه را به دلیل خطرات موجود (مانند شیوع ویروس کرونا) …

ما باید به این نتیجه برسیم که آیا این بیماری، موجب ضرر قطعی هست یا نه؟ اگر ضرر قطعی باشد، طبیعی است که باید اجتناب صورت بگیرد و راهکارهایی که مسئولین مطرح کرده‌اند از قبیل تعطیلی برخی از مراکز و ضدعفونی کردن آن‌ها، باید انجام بگیرد. البته منوط بر اینکه قطع پیدا کنیم که ورود در این مکان‌ها موجب می‌شود که شخص، مبتلا به بیماری شود. اگر قضیه این‌گونه شد، مصداق آیه مبارکه است که فرموده: «لاتُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَهِ» در مورد القاء نفس در تهلکه هم تمام فقها فتوا می‌دهند که اگر موضوع مسلم شد، القاء حرام خواهد بود. …

شبکه اجتهاد: در عبور روزگار همواره حادثه‌ها و اتفاق‌هایی در زندگی بشر پیش‌ می‌‌آید که کارشناسان مربوطه بر اساس تجربه و آزمایش و فریضه‌های علمی به ارائه راهکار‌ می‌‌پردازند. در این روزها، کشور عزیز ما مواجه است با بیماری کرونا و متخصصین و کارشنان مربوطه به صراحت اعلام کردند از هر گونه تجمع و اجتماعات پرهیز شود تا از شیوع این بیماری جلوگیری شود. اینجا؛ برخی به ظاهر متدینین با مسلک«تقدیرگرایی» دست روی دست‌ می‌‌گذارند و‌ می‌‌گویند؛ خدا خواسته و بس! برخی دیگر باتمسک به برخی روایات ضعیف السند، ارائه نسخه‌ می‌‌کنند و منکر طب جدیدند. و برخی راه مقابله …

قدرت سخت در خانواده، قدرت آشکار و ملموسی است که ساختارهای حقوقی مبتنی بر آن هستند. قدرت نرم، توجه ویژه به تصرف ذهن فرد دیگر، از طریق ایجاد جاذبه است و زمانی یک فرد در درون خانواده قدرت نرم دارد که بتواند اطلاعات، دانایی، اخلاق و زیبایی را به منظور پایان بخشیدن به موضوعات مورد اختلاف به کار بندد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی‏ علمی ـ ترویجی با موضوع: «اسلام و ساختار توزیع قدرت در خانواده» با ارائه خانم دکتر زارعی و با حضور حجت‌الاسلام‌ والمسلمین آقای دکتر رهدار (ناقد) و به دبیری خانم دکتر عبدالله‌‏آبادی چندی قبل در ساختمان …

در این‌گونه موارد حکومت یک وظیفه شرعی دارد و مردم هم یک وظیفه شرعی دارند. درنتیجه حفظ جان انسان‌ها و نجات مسلمان ازاین‌گونه خطرها که ممکن است منجر به مرگ انسان‌ها شود، واجب است. بحث مبتنی بر باز بودن مکان‌های مذکور نیست؛ بلکه چون این ویروس برای هر شخصی مضرّ است و نسبت به انسان‌ها شدت و ضعف دارد و بعضی‌ها را تا مرز هلاکت پیش می‌برد، بر هرکسی و هر مجموعه‌ای که قدرت جلوگیری از آن را دارد، واجب است از آن جلوگیری کند. در این ویروس هم احتمال قوی است و زود سرایت می‌کند و هم محتمل قوی …

هر شایعه‌ای که موجب ضرر به جامعه می‌شود، باید جلوی آن را گرفت. اول باید به شخصی که شایعه‌پراکنی می‌کند، باید تذکر داده شود. اگر پذیرفت که هیچ، اما اگر قبول نکرد باید جلوی او را گرفت. چون خیلی‌ها شایعه را می‌شنوند ولی جواب آن شایعه به آن‌ها نمی‌رسد. لذا چون حفظ سلامت روانی جامعه، بر عهده حکومت اسلامی است و بر هم زدن این سلامت روانی، باعث اضرار به مردم است، باید جلوی آن گرفته شود؛ چون از مصادیق ضرر معنوی است. البته تشخیص مصادیق معنوی ضرر، کار مشکلی است و فقها هم کمتر وارد این مباحث شده‌اند؛ اما …

سرپرست معاونت اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی، جزئیات اقدامات این آستان در راستای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا در حرم رضوی را تشریح کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مصطفی فیضی، سرپرست معاونت اماکن متبرکه و امور زائران آستان قدس رضوی، با بیان اینکه این آستان برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در حرم مطهر رضوی اقدامات گسترده‌ای را براساس دستورالعمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام داده است، اظهار کرد: پیش از ورود ویروس کرونا به کشورمان، جلسات مدیریت بحران و نشست‌های آموزشی و کنترلی از جمله آموزش کارکنان، خدمه و میزبانان برای پیشگیری و رعایت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نشست هم‌فکری مسئولان ارشد و اساتید علوم پزشکی خراسان رضوی با علما و اساتید حوزه علمیه خراسان، پیرامون معرفی و روش‌های پیشگیری و بررسی میزان شیوع و علل ابتلاء به ویروس کرونا، سوم اسفند ماه ۹۸  در بیت آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی برگزار شد. در این جلسه هم‌اندیشی آیت‌ا‌الله اشرفی شاهرودی، آیت‌الله سیدجعفر سیدان و حجج‌اسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه (دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان)، حمید درایتی (استاد خارج فقه و اصول)، مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه و اصول و رئیس میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی)، سیدهادی مرتضوی (استاد خارج …

در اواخر ماه دسامبر سال ۲۰۱۹، ویروس جدیدی با نام «کرونا» در یکی از شهر‌های کشور چین شیوع پیدا کرد و طی چند روز به کشورهای متعددی چون ایران گسترش یافت. این دوره آموزشی کوتاه و مفید، به صورت خلاصه به دانستنی‌های ضروری در رابطه با این ویروس می‌پردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سامانه آموزش آنلاین معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، پیرو مثبت شدن بیماران مبتلا به ویروس کرونا در کشور، دوره آموزش همگانی «ویروس کرونا؛ پیشگیری و دانستنی‌های ضروری» را راه‌اندازی کرد. براین اساس، این دوره آموزشی کوتاه و رایگان، در کمتر از ۱۵ دقیقه با …

شبکه اجتهاد: در ماه‌های اخیر کرونا ویروس به‌عنوان مهم‌ترین عامل مسری عفونی تنفسی در دنیا مطرح شده و در روزهای اخیر مواردی از شیوع آن نیز در کشور مشاهده و ثبت شده است. ویروس کرونا از جمله ویروس‌هایی است که قدرت انتقال نسبتا بالایی نسبت به دیگر عوامل عفونی میکروبی دارد و به همین دلیل ۲۰ نکته مهم را در شرایط کنونی برای مقابله با انتقال این ویروس ارائه می‌دهیم که به شرح زیر است: ۱- یکی از مشکلات مرتبط به این ویروس مقاومت محیطی آن بوده و می‌تواند روی سطوح از دو ساعت تا ۹ روز بنا به شرایط …

آنچه در این موضوع اهمیت دارد تشخیص ضرورت و تبیین محدوده آن است؛ اگر بتوانیم از ادله استفاده کنیم که مقصود از ضرورت اعم از ضرورت در حفظ حیات و حفظ سلامتی فرد است، پس‌ می‌توان حکم به جواز برداشت عضو داد و در غیر این صورت نمی‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در راستای برنامه‌های علمی پژوهشی هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در حیطه فقه پزشکی، نشست تخصصی «جواز برداشت عضو و بافت پیوندی از بیماران مرگ قلبی» با حضور اساتید حوزه علمیه به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در سالن شهید‌ هاشمی‌نژاد بیمارستان …

مجمع عالی طب اسلامی ایرانی وابسته به اندیشکده حوزه‌های علمیه درمورد بیماری ناشی از ویروس کرونا بیانیه‌ای منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این بیانیه آمده است: ضمن تشکر از جامعه پزشکان انقلابی و دلسوز، به استحضار مردم شریف ایران می‌رساند با توجه به اعلام شیوع بیماری موسوم به «کرونا» و با عنایت به توانمندی تشخیص در طب اسلامی ایرانی؛ بر خلاف نگرانی‌های موجود، پیشگیری و حتی درمان این بیماری آسان بوده و با عمل به موارد ذیل به راحتی قابل مهار خواهد بود. شایان ذکر است علائم این بیماری؛ تب شدید همراه با سرفه شدید و بعضاً اسهال …

نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی گفت: ایجاد سامانه حلال محصولات پروتئینی در برزیل علاوه بر نظارت آنلاین بر ذبح شرعی، موجب کاهش مدت زمان صدور مجوزها به ۲۴ ساعت می‌شود. تقوی براین باور است که ایجاد سامانه آنلاین حلال ایران در کشتارگاه‌های برزیل نگرانی برخی مردم و مراجع قم را در نحوه عملکرد ذبح شرعی دام‌ها در کشورهای خارجی برطرف می‌کند. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی در نشست آیین رونمایی از سامانه حلال ایران، یکی از ارکان مدیریت در کشور را نظارت دقیق بر فرایند کارها برشمرد و افزود: برخی از مدیران ما به اجرای …

وسعت ابعاد تأثیرگذاری فقه اخلاق را می‌توان به شش قسم ترسیم کرد. نخست؛ تربیت فرزندان در سطح الگوهایی که ارائه می‌شود. دوم؛ عفاف درونی در برابر شره و خمودی. سوم؛ عدالت در برابر ظلم و انظلام در خانواده و جامعه را شکل می‌دهد. چهارم؛ شجاعت در برابر تهور و ترس را شکل می‌دهد. پنجم؛ حق حیوانات و محیط زیست مراعات شود. ششم؛ چتر حکمت را در برابر سفاهت و بلاهت پهن می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مجتبی صانعی مدیر گروه فقه اخلاق حکومتی مؤسسه فتوح اندیشه و استاد سطح عالی حوزه قم در نشست علمی «ابعاد تأثیر فقه اخلاق …

از مجموع ۲۰۰ میلیون اسپرمی که در هر انزال از مرد خارج می‌شود فقط یک اسپرم با تخمک لقاح پیدا می‌کند که اگر دو اسپرم وارد تخمک شود باعث مرگ جنین می‌شود. موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم اندازه‌ هر اسپرم ۴ میکرون است و فاصله‌ آن با تخمک نزدیک به ۱۴ سانتیمتر است که به تناسب اندازه‌ اسپرم باید ۲۰۰ کیلومتر راه طی کند تا به تخمک برسد. این پیمایش اهمیت دارد چرا که اسپرم نباید مسیر خود را گم کند. برای اینکه اسپرم مسیر خود را در رحم پیدا کند یک ساختار در خود اسپرم وجود دارد …

در گذشته، مهریه آن گونه که باید به چشم نمی‌آمد و مثل‌های «مهریه را کی داده و کی گرفته» و «عروس با لباس سفید می‌آید و با کفن می‌رود» در آن دوران بیشتر به گوش می‌رسید و در حقیقت مهریه به منزله رعایت ارزش و منزلت بانوان و در راستای رعایت شرع، در سند ازدواج قید می‌شد، ولی امروزه، مهریه بلای جان برخی خانواده‌ها شده و مشکلات بزرگی را برای آن‌ها به وجود آورده است. در کنار محاکم خانواده اگر سری به‌زندان‌ها هم زده شود مشاهده می‌شود که بسیاری از محکومان مالی به دلیل عدم توان در پرداخت مهریه مشغول …

ما می‌خواهیم در بیرون سبک زندگی را رقم بزنیم و انتخاب‌هایی را داشته باشیم که معطوف به معارف اسلامی باشد در طراحی این الگو‌های مرتبط با سبک زندگی این مجموعه، معارف و آیات و روایات اخلاقی در واقع منبع هستند. اگر سبک زندگی مجموعه روایات و اخلاقیات تعریف شود به نوعی رواج اخباری‌گری است؛ این امور منبع‌های معرفتی، دانشی، هنجاری و ارزشی هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی -تخصصی «راه‌های ترویج سبک زندگی اسلامی» با محوریت چالش‌های موجود در ترویج سبک زندگی اسلامی در مقایسه با سبک زندگی غربی و ظرفیت‌های آستان قدس رضوی در ترویج سبک زندگی اسلامی …

این یادداشت بخشی از مهم‌ترین اصول سیره‌ی عملی آن بانوی ارجمند را در سه بخش «دوران زندگی با پیامبراکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) و به عنوان فرزند ایشان»، «دوران زندگانی با حضرت علی (علیه‌السّلام) در جایگاه همسر آن امام همام» و «دوران زندگانی با فرزندان‌شان و در مقام یک مادر»، مورد بررسی قرار می‌دهد. شبکه اجتهاد: الگو گرفتن از زندگی ائمه(علیهم‌السلام) جزو تأکیدات اسلامی و در جهت ساختن سبک زندگی مناسب مؤمنان است، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی الگو گرفتن از زندگی حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) می‌فرمایند: «در زندگی فاطمه‌ی زهرا باید دقیق شد، با نگاهی نو آن زندگی را شناخت، فهمید و به معنای …

استاد رشاد ضمن انتقاد از تصدی هیئت بولینگ و بیلیارد از سوی یک طلبه گفت: این رفتار کتاب‌سوزی بسیار قبیح بود و یادآور دانش‌ستیزی و دانشمندسوزی قرون وسطایی بود. هزار سال پیش شیخ صدوق گفته است که مواظب باشید ممکن است دم زدن از طب اسلامی توطئه باشد و بخشی از روایات ساخته مخالفان برای مخدوش کردن چهره مکتب اهل بیت(ع) نزد مردم باشد. به گزارش شبکه اجتهاد،‌ استاد علی اکبر رشاد در ابتدای درس خارج فقه خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران طی سخنانی در واکنش به اقدام نابخردانه یکی از معمّمین در به آتش کشیدن یکی از …

روز گذشته ویدئویی از آتش زدن کتاب طب داخلی هاریسون توسط عباس تبریزیان که به عنوان استاد و مروج طب اسلامی مشهور است، منتشر و باعث بروز واکنش‌هایی بسیار منفی از سوی مدیر حوزه‌های علمیه قم، اساتید و وزارت بهداشت شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، طب اسلامی از موضوعات پرمناقشه امروز در حوزه‌هاست ‌در حالی‌که بسیاری از علما و اساتید حوزه و دانشگاه به صراحت وجود طب اسلامی را رد و افراط و تفریط در طب اسلامی را نقد و احادیث طبی را برای زیربنا قراردادن‌ چنین ادعایی گزاف می‌دانند، اما حجت‌الاسلام تبریزیان با وجود چندین بار پیگیری و‌ برخورد …

اگر کسی مالی دارد که در خرج کردن آن، تجمل و اسراف و تبذیر می‌کند. بر مالش سلطه دارد و می‌خواهد این را خیلی بیش ازآنچه نیاز دارد مصرف کند. این عقل کجا می‌گوید قبیح است؟ به چه دلیل می‌گوید قبیح است. اگر شما گفتید دفع مضار، عقلاً واجب است، فرق نمی‌کند ضرر حیثیتی باشد مطلقاً، ضرر مالی باشد یا ضرر جانی باشد. عقل، فی‌الجمله ضرر را واجب الدفع می‌داند؛ ولی چه ضرری را؟ حسن دفع غیر از لزوم دفع است. عقل می‌گوید، خوب است این ضرر را از خودت دور کنی ولی اگر نکردی هم به‌جایی برنمی‌خورد. بین لزوم …