همه مطالب

استاد محمدجواد فاضل لنکرانی بر آن است که مقاصدیون در کشف تعداد ملاکات دچار تزلزل هستند و خلط مبحث در ارائه ملاکات احکام وجود دارد. همچنین این ملاکات احکام با ملاکات دین در مواردی تعارض وجود دارد. عدم وجود دلیل معتبر از قرآن و حدیث دال بر مشروعیت مقاصد الشریعه از موانع جدی مراجعه به فقه المقاصد است. به گزارش شبکه اجتهاد، به‌تازگی انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) درس گفتارهای استاد محمدجواد فاضل لنکرانی را با عنوان «نگاهی به فقه المقاصد» را روانه بازار نشر کرد. به مناسبت انتشار اثر در یادداشت پیش رو به معرفی کتاب «نگاهی …

شبکه اجتهاد: نام‌گذاری فضای اینترنت و نرم‌افزار به فضای مجازی به خودی خود منشأ پاره‌ای سوء برداشت‌ها و مغالطات شده است؛ از جمله اینکه برخی گمان می‌کنند، چون مجاز در مقابل حقیقت است، پس این فضا هیچ اصالت و واقعیتی ندارد و از این‌رو، احکام فضای عینی و حقیقی بر او مترتب نمی‌شود و یا حتی اساساً بگوییم احکامی ندارد. برای برخی هم این‌طور است که فضای مجازی نیز مجاز است و در مقابل حقیقت است و مجاز در مقابل حقیقت چیزی نیست و چیزی ندارد؛ لکن این تصور بسیار تصور نادرستی است و اساساً در برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و همچنین …

کتاب «مجموعه نکات و مطالب پیرامون روش تحصیل نجفی» اثر سیدایمان حسینی و مصطفی سلیمانیان در چهار فصل، از سوی انتشارات عزیزی روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هر شیوه آموزشی برای خود دارای امتیاز‌هایی است، اما در این میان برترین قله‌های فقه و اصول و تفسیر و فلسفه و کلام و عرفان، بزرگانی هستند که روش تحصیل نجفی داشته‌اند و از اساتیدی با روش نجفی کسب علم کرده‌اند؛ اینجا است حس کنجکاوی بیشتری نسبت به روش نجفی پیدا می‌شود. در این میان حوزه بزرگ و بین‌الملل قم مقدسه استقبال خوبی نسبت به بزرگان علمی نجف و تولیدات …

«پژوهشکده تاریخ معاصر ایران» به تازگی کتاب «گزیده ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر» را که با پژوهش محمدحسن رجبی (دوانی) تدوین شده، در پنج جلد منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نگارنده، گزیده‌هایی از آثار نوشتاری و یا گفتاری مراجع و علمای برجسته شیعه را در برابر خطراتی که در طول پنج قرن گذشته از خارج یا داخل ِ سرزمین‌های اسلامی، استقلال سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و یا تمامیت ارضی جوامع اسلامی را به خطر می‌افکنده، بر حسب تقدم تاریخی در این مجموعه گرد آورده است. خطرات برشمرده، مواردی از این قبیل است: حمله استعمارگران غربی به سرزمین‌های …

افتتاح «بیت العائله الابراهیمیه؛ مرکز خانواده ادیان ابراهیمی» در امارات که متشکل از یک مسجد، یک کلیسا و یک کنیسه در کنار یکدیگر است، جنجال‌هایی را ایجاد کرده است. شاید جنجالی ترین واکنش، انتشار فتوایی قدیمی از لجنه دائمی افتاء عربستان در مسأله وحدت بین ادیان و فراخوان ساخت مسجد، کلیسا و معبد در یک محوطه از سوی برخی از افراد در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی بود که به صراحت به مخالفت با وحدت بین ادیان تأکید دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این فتوا آمده است: یکی از اصول اعتقادی اسلام که مسلمانان بر آن اتفاق نظر دارند این …

مدیر مؤسسه معنا معتقد است: مرحوم امام تشخیص موضوعات احکام را به دست مجلس شورای اسلامی (که هم نماینده عرف و هم از عرف هستند) می‌داند و دخالت فقیه را در آن جائز‌‌ نمی‌داند و بحث «متولی تطبیق عناوین ثانویه در حکومت اسلامی» هم از بحث‌های موضوع شناسی و محول به عرف است که البته در مبنای فقهی امام (ره) هیچ‌گاه دچار دوگانگی بین احکام ثابت و متغیر نخواهیم شد و در واقع احکام اولیه و ثانویه در یکدیگر مندک و ادغام خواهد شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «قانون اراضی» در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های …

شبکه اجتهاد: استاد عندلیب همدانی، در متنی با عنوان «اضطرار در استنباط و اجراء دین»(۱) از ملازمه «اضطرار در استنباط» با «اضطرار در اجراء» و از عوامل تحقق‌بخش اضطرار اجرائی سخن گفته و در نهایت، چنین نتیجه می‌گیرد: «اجرای اضطراری یعنی پذیرفتن قوانین بین المللی، یعنی مدارا و همزیستی و تقیه را اصل و پایه قرار دادن.» درباره بیان ایشان، پیرامون استنباط اضطراری و اجراء اضطراری و نتیجه نهایی که گرفته است، نکاتی تقدیم می‌شود: ۱. درباره اضطرار در استنباط اولاً: استنباط اضطراری، معنای محصل و روشنی ندارد. چون در ادبیات فقهی، «حال الاضطرار» در مقابل «حال الاختیار» قرار می‌گیرد …

در ادبیات فقهی و در لابه‌لای مباحث و ابواب مختلف، فقها تمایزهای متفاوتی برای انسان مطرح کردند که برخی ادله قطعی دارد و برخی اختلافی است. برای‌ به سامان رسیدن مباحث همان مبنی و روش شیخ انصاری تأسیس اصل را پیشنهاد می‌کنم. بعضی از فقها در این زمینه کارهایی کردند و تأسیس اصل نمودند که انسان به ماهو انسان حرمت و کرامت دارد و به آیه «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ …» تمسک کرده‌اند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله نشست‌ها علمی مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به آیت‌الله اشرفی شاهرودی، نشست علمی «مفهوم و جایگاه انسان در منظر شارع مقدس» …

مجله «مصباح ما» ویژه‌نامه همایش ملی بزرگداشت آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی (ره)، به سردبیری عباس مهدوی‌خواه در ۱۰۴ صفحه از سوی حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این ویژه‌نامه که در پاسداشت مقام مشکات معرفت و مصباح فضیلت انتشار یافته، دارای گفتارهایی از حضرات آیات، اساتید و حجج‌اسلام والمسلمین تحریری، محمود رجبی، شب‌زنده‌دار، اعرافی، مسعودی خمینی، رشاد، میرباقری، خیاط، خسروپناه، آقاتهرانی، شریفی، پیروزمند، رهدار، محمدی عراقی، برنجکار، ابوطالبی، مجتبی و علی مصباح یزدی و دکتر فنایی شکوری، فرامرز قراملکی، لگنهاوزن، رحیم پور ازغدی، جمشیدی و … می باشد. محتوای این ویژه نامه به چهار بخش «مصباح انقلاب»، …

مراجع تقلید در دیدار با فرمانده فراجا و وزیر آموزش و پرورش بر لزوم شناسایی علل حوادث مسمومیت‌ها در مدارس و برخورد قاطعانه با عوامل احتمالی در این ماجراها تأکید کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در پی تکرار حوادث مسمومیت دانش‌ آموزان در مدارس قم و برخی از شهرهای کشور و تقویت گمانه‌زنی‌ها در خصوص دست داشتن عوامل انسانی در ایجاد این حوادث که موجب نگرانی دانش آموزان، خانواده‌ها و جامعه شده است؛ مراجع تقلید نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و از مسئولان دستگاه‌های انتظامی و امنیتی خواستند تا با شناسایی علل حوادث با عاملان احتمالی برخورد قاطعی …

حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ حسین دست‌پروری، عالم مردمی و از شاگردان مرحوم آیت‌الله میرزا علی فلسفی، پس سال‌ها تبلیغ و تدریس اخلاق و معارف اسلامی برای طلاب و دانشجویان و عموم مردم، در روز جمعه ۱۲ اسفند ۱۴۰۱ دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ایام پرفیض و نورانی ماه شعبان، عالم ربانی، خطیب گرانقدر، استاد اخلاق و معارف اهل‌البیت (ع) حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ حسین دست‌پروری در سن ۷۲ سالگی  به دیدار حق شتافت. ضمن تسلیت درگذشت این عالم مجاهد، به عموم مؤمنان و علاقمندان، به اطلاع می‌رساند پیکر آن خطیب فرزانه، امروز جمعه ۱۲ اسفند …

استاد دانشگاه قرآن و حدیث ضمن اشاره به اینکه صدور روایات طبی از اهل بیت(ع) قطعی است تصریح کرد: استناد بیشتر روایات طبی به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) از منظر سندی دچار چالش است یعنی معمول روایات طبی وثاقت سندی ندارد و موثوق الصدور هم نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاد اندیشی «چالش‌های بهره‌گیری از احادیث طبی» صبح امروز ۹ اسفندماه با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم طباطبایی، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث در این دانشگاه برگزار شد که گزیده آن را می‌خوانید؛ اگر در بحث روایات پزشکی طیف دیدگاه‌ها را بررسی کنیم خیلی متنوع و …

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: برخی وقتی بحث حقابه مطرح می‌شود طبق نگاه قدیم می‌گویند قابل اجرا نیست ولی معتقدم حقابه منطق قویم و قوی فقهی دارد ولی باید به روز شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، در نشست علمی «حقابه از منظر فقه و قانون» که از سوی مؤسسه دین‌پژوهان برگزار شد، با بیان اینکه بحث هم فقهی و هم حقوقی است، گفت: البته بحث حقوقی به دو صورت قابل انجام است؛ یک‌بار ما بحث تحلیل حقوقی داریم و نظریه‌ای ارائه می‌دهیم ولی بار دیگر حقوق توصیفی داریم. مثلاً حقوق ایران در مورد حقابه چگونه شکل …

برای این جمله «اسلام هوالحکومه» باید سمینارها برگزار کرد تا به عمق این نگاه پی برد. بدون هیچ تعصّب علمی عرض‌ می‌کنم که این کلام را در سخن و نگاه هیچ فقیهی ندیدم. امام خمینی‌ می‌خواهد بگوید که دین برای تشکیل حکومت آمده است. مستندات قرآنی در این کلام امام خمینی وجود دارد؛ با وجود آیات متعدد در رابطه با حکومت اما نه در تفاسیر و نه در کتب فقهی، منظومه‌‌‌ای از آیات در رابطه با قرآن کریم داریم. باید مستندات قرآنی «الاسلام هو الحکومه» بیان شود. متاسفانه این «الاسلام هوالحکومه» را برخی به فقه حکومتی منتهی کردند درحالیکه این …

استاد رضا استادی گفت: امام خمینی فرمود ما حوزه را لازم داریم و اهمیت حوزه به فقه و مقدمات فقه است؛ فقه هم فقه جواهری است یعنی در قم اگر تحولات در این مسیر و برای ترویج فقه و ملاشدن باشد، خوب است؛ لذا کسانی که دنبال تحول هستند، در هر تحولی باید یادشان باشد که آیا به فقه جواهری ضرر‌ می‌‌رساند یا سود؟ ایشان فرمودند اگر فقه بماند، همه‌چیز خواهد ماند؛ گویی اصل ماندگاری جمهوری هم به فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد بازگشت امام خمینی(ره) به قم، نشست علمی «امام خمینی(ره) و …

موسیقی از کارکرد لهو و لعبی در بسیاری از رویکردهای هنری خارج شده است و الآن موسیقی در رسانه‌ها، به‌عنوان یک عنصر بیانی مطرح است؛ یعنی موسیقی فقط تزیین و مشاطه‌گری پیام رسانه‌ای نیست؛ بلکه حامل پیام است و اساساً بخشی از معنا را در فراگرد پیام به عهده دارد. پس این تغییر کارکرد در حوزه موسیقی ایجاد شده است که می‌تواند موضوعات جدید فقهی و ابواب جدید فقهی را ایجاد کند که فقها باید به آن توجه کنند و هنرمندان هم باید این وجهه عنصر بیانی و وجوه دیگر هنر موسیقی را برای فقها باز کنند. اختصاصی شبکه اجتهاد: …

شبکه اجتهاد: عربستان سعودی اخیراً مراسم عید کریسمس را در فضایی برگزار کرد که نشان دهنده تمایل جامعه برای استقبال از ادیان دیگر و کنار گذاشتن افراط گرایی مذهبی بود. به گفته تحلیلگران، این تأثیر مثبتی بر ثبات منطقه خواهد داشت. همچنین ممکن است گامی در جهت ساختن کلیسایی باشد که مسیحیان (ساکنان و گردشگران) را قادر می‌سازد تا مراسم مذهبی خود را در آن انجام دهند. نزدیکی قابل توجه بین ریاض و نهادهای کلیسایی در جهان، و مجوز اخیر یک رویداد مذهبی برای قبطی‌ها در خاک عربستان سعودی، نشان دهنده سرعت اقدامات عملی پادشاهی سعودی در راستای مقابله با …

یکی از نوآوری‌های امام خمینی در عرصه فقاهت، گشودن افق‌های جدید در زمینه استنباط، با طرح مسئله نقش زمان و مکان در اجتهاد است. بااین‌که در آثار فقهای بزرگ شیعه در گذشته نیز اشاره‌هایی به این مسئله شده است؛ اما طرح روشن و دقیق و عملیاتی کردن آن در صحنه اجتماع از ابتکارات امام خمینی بود. خوانش و کاوش تاریخ اجتهاد خود گویای این مسئله است. شبکه اجتهاد: پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و انقطاع وحی، بیشتر مسلمانان در رویارویی با پدیده‌ها و نیازهای جدید که حکم شرعی آن‌ها مشخص نبود؛ به قیاس و استحسان و مصالح مرسله پناه می‌بردند …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از آنجا که عمده ادله احکام فقهی لفظی می‌باشند پرداختن به مباحث صغروی و کبروی ظهورات نصوص شرعی، برای فقیهان امری لازم است و از همین روی مباحث الفاظ بخش مهمی از علم اصول را به خود اختصاص داده است. نکته‌ای که کار در این سنخ از مباحث را مقداری سخت و پیچیده ‌می‌کند، این است که قاعده‌مند نمودن ظهورات و چهارچوب دادن به آن نیاز به تحلیل و پردازش سیره تکلمی عرف دارد که امری مشکل بوده و احتمال خطا و اشتباه نیز در آن زیاد است. این نوشته نیز به یکی از این مباحث تحلیلی …

کتاب تعامل شرع و قانون و تأثیر آن بر نظام قانون گذاری دربردارنده سخنرانی جمعی از فضلای حوزوی و دانشگاهی صاحب‌نظر است که در سومین دوره مدرسه پارلمانی به ارائه نظرات و راهکارها درخصوص دغدغه‌های مذکور پرداختند. این کتاب به قلم محمد رجبی از محققان مرکز تحقیقات اسلامی مجلس است که در حاشیه پنجمین مدرسه پارلمانی با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی و برخی دیگر از شخصیت‌‌‌ها، رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از ظرافت‌های قانون‌گذاری، توجه به نحوه انعکاس مبانی نظام قانون‌گذاری در قوانین مصوب است. ازآنجاکه نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر موازین شرع مقدس اسلام …

«مسئولیت کارگر برای جبران خسارت»، «پرداخت اجرت کمتر از مقدار تعیین شده»، «سفر شخصی ضمن سفر شغلی» و «امتیاز خودروی واگذار شده» از جمله استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب است که اخیراً منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اسفند‌ماه ۱۴۰۱) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن ذیل، ۱۰ سؤال و جواب در موضوع عبادات و معاملات است که توسط بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری پاسخ داده شده و به صورت ماهانه به‌روز رسانی می‌شود. مسئولیت کارگر برای جبران خسارت سؤال۱: اگر کارگر با وجود دقت و توجه در هنگام کار، سهوا …

مروری بر سه کتاب منتشرشده درباره‌ی حضرات آیات سیدمحمدتقی خوانساری، احمد خوانساری و علامه طباطبایی شبکه اجتهاد: مرزبان ایمان و یقین؛ عنوان کتابی است که در احوالات آیت‌ﷲ سید محمدتقی خوانساری نگاشته شده است. در این کتاب ۷۶۰ صفحه‌ای، احوالات این عالم برجسته از زبان افرادی که ایشان را رؤیت کرده‌اند و یا ذکری از ایشان شنیده‌اند بازگو شده است. دکتر مهدی محقق از جمله افرادی است که در وصف سید محمدتقی خوانساری سخن گفته و عنوان کرده است که: اینجانب از میان تمام علمایی که در طول زندگی خود دیده‌ام، مرحوم سید محمدتقی خوانساری را یکی از با ابهت‌ترین …

شبکه اجتهاد: مرحوم میرزا خلیل کمره‌ای (۱۳۱۷ ـ ۱۴۰۵ (۱۲۷۷ ـ ۱۳۶۳ش) کتابچه‌ای با عنوان «فلسفه غیبت بر اساس تقریرات آقای کمره‌ای» تحریر توسط سید محمدحسن جزائری در سال ۱۳۲۳ منتشر کرده است. این کتاب در موضوع مهدویت است و در پایان این گفتگو، بحث به وضعیت در عصر غیبت می‌رسد. کمره‌ای در اینجا به ارائه نوعی طرح برای حکومت فقیه و فقها در آینده‌ می‌دهد که تقریبا در انقلاب اسلامی ۵۷ محقق شد. کمره‌ای آن وقت زنده بود، اما فاصله‌‌اش با روحانیون انقلابی زیاد شده بود و سال‌های حیاتش بعد از انقلاب را در گمنامی سپری کرد. زمانی که …

وحدت رویه در فرآیند استنباط و در مواجهه با روایات در ابواب مختلف خصیصه‌ای است که در این مبنا به چشم‌‌ می‌خورد چراکه در مبانی دیگر غالباً فقهاء و صاحبان آن مبانی از روش اصولی خود در حجیت ظواهر و مفاهیم و خبر واحد و بحث‌های رجالی در مواجهه با روایات ابواب دیگر مثل روایات اعتقادی و اخلاقی و طبی و تاریخی و… بهره نمی‌گیرند و گاهی کار را سخت‌تر و گاهی آسان‌تر گرفته‌‌اند، مثلاً در روایات اعتقادی خبر واحد را معتبر نداسته و در روایات تاریخی به ادنی روایت و گزارش تاریخی بهاداده و اخذ کرده‌‌اند در حالیکه مجتهد …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ضمن طرح این پرسش که آیا استقرار نظام اسلامی می‌تواند برای روحانیت به مثابه رهبر مدنی فرصت باشد یا خیر، تصریح کرد: راهکاری که ‌می‌شود برای تقویت روحانیت به مثابه رهبران مدنی ارائه کرد این است که آن‌ها در عین حال که نظام سیاسی را پذیرفتند و با آن تعامل دارند، تعاملشان را در حد همکاری خلاصه نکنند بلکه صورت‌های دیگر تعامل مثل رقابت به همراه نقادی هم داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «روحانیت؛ چرخش از رهبری مدنی به حکمرانی اسلامی» با سخنرانی دکتر رضا عیسی‌نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: نمی‌توانیم علوم انسانی اسلامی را با فقه یکی بدانیم چون علم فقه دنبال پیدا کردن حکم شرعیِ فرعی، ولی علوم انسانی اسلامی دنبال توصیف، تبیین و پیش‌بینی افعال انسانی و البته تجویز در این زمینه است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مسعود فیاضی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در نشست «رابطه فقه نظام و علوم انسانی اسلامی»، گفت: در مورد «فقه نظام» باید گفت این اصطلاح در دهه اخیر به‌صورت جدی مطرح شده است. دلیل طرح این موضوع هم بحث مواجهه کارآمدتر فقه و فقها با مسائل نوپدید …

استاد دانشگاه شهید مطهری ضمن اشاره به دو راهکار برای ایجاد پیوند میان فقه و قانون تاکید کرد: فتوایی کارآمد است که سومندی اجتماعی داشته باشد و مصالح عامه در آن لحاظ شده باشد و تناسبش با ضروریات انسان معاصر بیشتر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «فقه، حقوق و پیشرفت با محوریت فقه و تقنین» در روزهای پایانی بهمن‌ماه‌، با همکاری انجمن‌های علمی حوزه و مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شد. در این نشست دکتر سید ابوالقاسم نقیبی، استاد ابوالقاسم علیدوست، استاد محمد قائینی به سخنرانی پرداختند که گزیده سخنان اساتید به نقل از «ایکنا» را می‌خوانید؛ نقیبی، …

آیت‌الله سبحانی ضمن انتقاد به انبوه‌سازی مسکن و توسعه آپارتمان‌نشینی، تصریح کرد: در جمهوری اسلامی باید مشکل زمین حل بشود و جلوگیری از احیای زمین موات قابل قبول نیست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در جلسه ستاد راهبری معماری و شهرسازی مرکز مدیریت حوزه علمیه قم که چندی قبل برگزار شد، ضمن استماع گزارش فعالیت‌ها و برنامه‌های ستاد در سخنانی با اشاره به مشکلات زمین و مسکن در نظام سابق، اظهار داشت: مسکن، مسئله‌ مهمی است که همواره گروهی از مردم در مضیقه هستند. در نظام سابق این مشکلات وجود داشت اما لازم است در جمهوری اسلامی مشکل …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مهم‌ترین پرسش درباره این قاعده آن است که چگونه می‌توان دلیل عقلی مربوط به آن و مفاد قاعده را با تکیه بر دلایل عقلی تبیین کرد، افزود: معتقدم با تکیه بر مبانی قرآن‌شناسی می‌توان دلایل عقلی مناسبی ارائه کرد که مبنای مفاد نوینی برای این قاعده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر‌ هادوی‌نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در کرسی «نگاهی نو به مفاد قاعده لاضرر با تکیه بر مبانی انسان‌شناسی قرآن کریم»، گفت: قاعده لاضرر بازگشت به دلیل عقلی و ارتکاز عقلایی دارد …

ائمه دنبال این خط و این هدف بودند: تشکیل حکومت اسلامی. وقتی که امام حسین(ع) در ماجرای کربلا به شهادت رسیدند و امام سجاد(ع) با آن وضع بیماری به اسارت درآمدند، در حقیقت مسئولیت امام سجاد(ع) از آن لحظه شروع شد. اگر تا آن تاریخ قرار بر این بود که امام حسن و امام حسین(ع) آن آینده را تأمین بکنند، حالا دیگر قرار بر این شد که امام سجاد(ع) تأمین بکند و بازماندگان امام سجاد(ع). پس در کل زندگی امام سجاد(ع) ما دنبال این خط مشی باید بگردیم و یقین داشته باشیم که امام سجاد(ع) درصدد بودند آن هدف و …