شبکه اجتهاد: امنیت یکی از نیازهای اساسی جامعه است. از مهمترین ابعاد امنیت، امنیت اموال و داراییهای مردم است. دو نوع اموال داریم؛ اموال منقول که امکان جابجایی از مکانی به مکان دیگر را دارند مثل خودرو، اموالی هم وجود دارند که امکان جابجایی آنها از مکانی به مکان دیگر وجود ندارد و اصطلاحا به آنها اموال غیرمنقول میگویند؛ زمین و ملک و آپارتمان از این دسته هستند. از آن جایی که اموال غیرمنقول سهم زیادی در سبد دارایی مردم دارند، تأمین امنیت مالکیت این اموال و به عبارت دیگر صیانت از مالکیت اشخاص در رابطه با این اموال، یکی …
توضیحات بیشتر »روش شناسی اجتهاد فقهی
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، ضمن بیان ضرورت بحث روششناسی اجتهاد و تعریف اصطلاحی برخی واژگان، به توضیح برخی از محورهای اصلی مباحث روششناسی پرداخت و وضعیت فقهای اقدمین در مواجهه با مسائل گوناگون تشریح کرد و با اشاره اینکه اگر در حوزههای علمیه، روششناسی بهعنوان یک علم و رشته مورد بهرهبرداری قرار گیرد، مسیر اجتهاد، -بهویژه برای طالب درس خارج- راحتتر و روانتر خواهد شد، گفت: اگر کسی بخواهد در مباحث روششناسی اجتهاد قوی شود، بایستی چندین مرتبه «بحوثٌ فی شرح العروه الوثقی» شهید صدر را مباحثه نماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه تابستانه دارالعلم که با همکاری …
توضیحات بیشتر »روایت آیتالله خامنهای از دوران ملی شدن صنعت نفت تا کودتای ۲۸ مرداد ۳۲
شبکه اجتهاد: صنعت نفت ایران در سال ۱۳۲۹ با محوریت آیتالله کاشانی و دکتر مصدق و خواست مردم از استعمار انگلیس خارج و ملی میشود و پس از آن نخستوزیریِ دولت ملی بنام مصدق رقم میخورد. نهضت ملی با همهی موفقیتها ناگهان با استعفای دولت مصدق و بر سر کار آمدن قوام السلطنه و خطر بازگشت سلطهی انگلیس بر نفت ایران مواجه میشود. آیتالله کاشانی بار دیگر مردم را به صحنه میآورد و نخستوزیری مجدد دکتر مصدق را فراهم میکند. اما اینبار مصدق با آیتالله کاشانی سر ناسازگاری و اختلاف سرمیدهد و به خانهنشینی کاشانی منجر میشود. مصدق در مقابله …
توضیحات بیشتر »پدیدۀ «ارتداد» در ایران و بایستههای «امنیّتِ نظری ایرانیان»/ محمدحسین کمالی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه بیش از هزار سال است که دین «بالفعلِ» اکثریّت مطلقِ ایرانیان دین توحیدیِ «اسلام» است؛ امّا معذلک با پدیدههایی مواجه هستیم که نشان میدهد «بالقوّه» میتواند چنین نباشد؛ پدیدههایی مانند: رشد کمّی و کیفی رسانههای دین ستیز؛ شیوع فلسفههای الحادی؛ همگرایی مخالفین اعتقادی با مخالفین سیاسی و اجتماعی؛ تغییر هرمِ دین آموزیِ «دین یاوران- روحانیّون-» از «دین آوران-أنبیاء و اوصیاء ع-» و «دین باوران» از دین یاوران؛ کم رنگ شدن مرزهای فکری و فرهنگی ملل؛ عضو گیری گسترده شبکههای غیر دینی و غیر اخلاقی؛ ظهورِ شعائر ضدّ دینی و یا غیر دینی مانند ازدواج سفید، عقد …
توضیحات بیشتر »درختان، نه ملک نسل حاضر هستند نه ملک نسل آینده!/ نه گوشتخواری حرام است و نه گیاهخواری/ امام (ع) از قطع بیدلیل یک شاخه گندم هم نهی کردند
متأسفانه فقه ما در دورههای متوالی، فقه فردی بوده و مکلّفین مسائل و مشکلات شخصی مرتبط به خود را از مراجع معظم تقلید استفتا میکردهاند. فقط در دوره اخیر و پس از برقراری جمهوری اسلامی، فقه ما به سمت «فقه جمعی» یا «فقه حکومتی» حرکت کرده و مسائل مبتلابه کشوری یا جهانی (مثل معضل تخریب و آلودگی محیطزیست یا تخریب لایه اُزُن که برای جمعیت جهان زیانمند است) مطرح شده است. باتوجهبه مبانی فقهی موجود میتوان نتیجه گرفت که هر عملی که مستقیم یا غیرمستقیم به تخریب یا نابودی منابع طبیعی و گونههای حیوانی، نباتی و انسانی منجر شود، ممنوع …
توضیحات بیشتر »کاشتن درخت واجب کفایی و قطع آن، حرام است/ محیطزیست، ملک همه نسلهای بشری است
مرحوم علامه طباطبایی میفرماید اگرچه بین حرث و نسل با حرف «واو» عطف شده است؛ ولی حرث اول آمده است. این دولتهای فاسد، اینگونه عمل میکنند که اول نسل گیاهان را از بین میبرند و بعد خودبهخود نسل حیوانات هم از بین میرود؛ چون حیوانات وابسته به گیاهان است و بعد هم نسل انسان خودبهخود از بین میرود؛ زیرا انسان هم به گیاهان و هم به حیوانات وابسته است. بعد قرآن میفرماید خدای متعال فساد را دوست ندارد. این عدم دوست داشتن فساد یعنی فساد حرام است. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین سید علی حسینی نیشابوری، یکی از کسانی است …
توضیحات بیشتر »موضوع علم فقه باید در آثار فقها تصحیح شود/ کسی که باور به فقه اجتماعی ندارد، ارزش فقه برایش روشن نیست/ ضرورت گذار از فقه فردی به فقه اجتماعی
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: ما باید فقه را تقسیم به «فقه فردی و فقه اجتماعی» کنیم. ما وقتی موضوع را محور قرار میدهیم، موضوع یا فرد است یا اجتماع. احکامی که خدای متعال فرموده یا برای فرد است یا برای اجتماع. ما باید اینطور تقسیم را ارائه بدهیم. بگوییم فقه فردی دو بخش دارد عبادی و غیرعبادی. فقه اجتماعی هم دو بخش داریم فقه اجتماعی عبادی (مانند نماز جمعه، نماز عیدین، حج) و فقه اجتماعی غیرعبادی (مانند فقه امنیت، فقه سیاست، فقه سلامت و …) بنابراین اجتماع و جامعه موضوع بسیاری از احکام هستند. به گزارش خبرنگار …
توضیحات بیشتر »جدیدترین استفتائات مطابق با فتوای رهبر انقلاب
«واگذاری کار توسط اجیر به دیگران»، «واگذاری سفارش کار به دیگران«، «وسائل جا مانده از میهمان» و «بیان عیب کالا هنگام فروش» از جمله استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب است که اخیراً منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (مردادماه ۱۴۰۲) مطابق با فتوای حضرت آیتالله خامنهای منتشر شد. متن ذیل، ۱۱ سؤال و جواب در موضوع عبادات و معاملات است که توسط بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری پاسخ داده شده و به صورت ماهانه بهروز رسانی میشود. حکم نماز پس از انجام حجامت سؤال۱: با توجه به اینکه بعد از انجام حجامت، خونهای محل …
توضیحات بیشتر »فتاوای فقهای مقاصدی شیعی با بقیه فقهای غیر مقاصدی تفاوت چندانی ندارد!/ در فقه امامیه جریان فقه مقاصدی بهمعنای خاص کلمه نداریم/ نزدیکترین فقه به نگاه مقاصدی، اندیشه فقهی امام خمینی(ره) است!/ ما دعوت به مقاصدی مطلق نمیکنیم
شاید نزدیکترین شخص به این نگاه مقاصدی بهلحاظ نظری در شخصیت فقهی امام خمینی(ره) باشد، زمانی که میگوید این احکام جزئی چیزی جز تجلیاتی برای احکام حکومتی نیستند. البته امتداد این سخن را ما در مثل تحریر الوسیله یا دیگر کتب فقهی ایشان نمیبینیم. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست روایت از مسئلهای مهم در حوزه فقه اسلامی دارد که در آن توجه فقیه به مقاصد و غایات شریعت جلب میشود و مبتنی بر آن روند استنباط و تفقه صورت میگیرد. فقه المقاصد که تاثیر بسزایی در پویایی فقه و …
توضیحات بیشتر »معروف و منکر در گفتمان سیاسی معتزله؛ تقاطع کلام سیاسی و فقه سیاسی/ على آقاجانى
شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر عهدهدار تبیین مبانى امر به معروف و نهى از منکر؛ پنجمین اصل از اصول پنجگانه مکتب عقلگراى معتزله است که در این نحله در تقاطع کلام سیاسی و فقه سیاسی قرار میگیرد. در این جهت با بررسى زوایاى گوناگون بحث، آرا و دلایل اندیشوران مختلف معتزلى در مباحثى همچون چرایى اصل قرارگرفتن آن، وجوب عقلى/شرعى، دلایل نقلى و وجوب کفایى/عینى مورد کاوش قرار میگیرد. اهمیت و هدف وجوب امر به معروف و نهى از منکر تفاوتهاى معروف و منکر، گونهشناسى منکرات و انقسامات چهارگانه آن، شروط پنجگانه وجوب و مراتب مختلف آن از دیگر مباحثى است …
توضیحات بیشتر »وجود بابی فقهی به نام فقه هنر یا رسانه، اول الکلام است/ در میان مسائل فقه نمایش، اولویت خاصی وجود ندارد/ نمایش با محوریت کنش بازیگر، زیرمجموعه فقه هنر است نه رسانه
ما اصلاً در تبویب فقه، بابی تحت عنوان باب رسانه یا هنر نداریم. هیچ یک از فقهای ما بابی را برای رسانه یا هنر اختصاص ندادهاند. این اول کلام است که آیا میتوانیم در تبویب فقهی خود، بابی را برای فقه رسانه یا هنر اختصاص بدهیم یا خیر؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست که یکی از مهمترین بخشها و سرفصلهای فقه هنر، مسائل مربوط به هنرهای نمایشی است. درعینحال اما به نظر میرسد مراد از این سرفصل و آنچه از آن تحت عنوان «فقه نمایش» یاد میشود روشن نیست. این موضوع را با حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی، در میان گذاشتیم. …
توضیحات بیشتر »علیدوست: استنباط نظام، ضرورت مؤثر و خطرناکی است/ برای رسیدن به نظام سلامت یا باید به پلشتیها فتوای حرمت دهیم یا به فتوای طهارت با سرکه عمل کنیم!/ مبلغی: فقه ساختار نمیدهد چون ساختار جامعه ذیل سنن الهی عمل میکند/ خصائص الشریعه را فعال کنیم تا عقلمان نسبت به شریعت اینقدر کوچک نباشد
استاد علیدوست ضمن تبیین کاربستهای چهارگانه فقه نظام، بر قبول نظامات خرد و کلان توجه دارد لکن بر تعدد استنباط و مرحلهایکردن آن پای نمیفشارد، بلکه راه صحیح را استنباط تکمرحلهای میداند که در همان مرحله باید همه عناصر بهحق دخیل در استنباط دیده شود. او استنباط نظام ممکن میداند که ضرورتی مؤثر و خطرناکی است. استاد مبلغی فقه نظام را به روشی و رشتهای تقسیم نمود که مقصود فقه نظام روشی، ناظر به تهیه یک عنصر روشی است که پیشنهاد میدهد در استنباط به کار گرفته شود. او معتقد است این عناصر روشی که فقه روی آنها اضافه میشود …
توضیحات بیشتر »اصول فقه و علم کلام چگونه به هم کمک میکنند؟/ استفاده شیخ انصاری از علم کلام در بحث اجرای حدود
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم ضمن اشاره به اینکه اصل ارتباط علم کلام و علم اصول امری مسلم است تصریح کرد: ما به رابطه این دو علم آگاهی داریم ولی به اینکه در حل یک معضل اصولی از کلام استفاده کنیم یا در حل معضل کلامی از اصول استفاده کنیم توجه نداریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «رابطه متقابل علم اصول و دانش کلام» با سخنرانی استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در مؤسسه علمی پژوهشی کلامنا برگزار شد که گزیده مباحث این استاد خارج فقه و اصول را در ادامه میخوانید؛ امروز نمیخواهم درباره …
توضیحات بیشتر »خوانش گذرا روایات نهی از قیاس در کافی شریف/ علی بهادرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: تبیینی که بهتازگی توسط محقّق ساعی حوزوی، استاد حیدر حبّ الله، در مورد ادله نهی از قیاس مطرح شده، مطلبی است که مواجه عالمانه با آن اهمیت مضاعفی دارد؛ زیرا به اذعان خود ایشان، «با تلقّی مشهور علمای قرون نخستین مخالف است» و در واقع، ارتکازی راسخ در نظام استنباطی شیعه را هدف گرفته است. محقّق یاد شده بعد از آنکه یکی از موانع اساسی مقبولیت یافتن نظریه مقاصد شریعت در فقه شیعه را دیدگاه منفی فقها نسبت به قیاس دانسته، به صورت ضمنی در مقام بیان راه حل بیان کردهاند: «فهم ابن جنید از روایات نهی …
توضیحات بیشتر »چالشهای فقهی و حقوقی تسهیلات اربعین بانک ملی و پاسخ به دو شبهه مهم
بعضیها استدلال کردند با توجه به نرخ تورم کشور بالای ۳۰ یا ۴۰ درصد هست، سودی که بانک دریافت میکند چون زیر نرخ تورم است، مطابق فتوای مقام معظم رهبری اشکال شرعی ندارد و اساساً ربا محسوب نمیشود! اما این استدلال غلط است، چون در همان فتوایی که رهبری فرمودند تأکید دارند در قراردادهای بانکی که نوع قرارداد و نرخ سود آن مشخص است، باید به مفاد قرارداد عمل بشود و نمیتوان از فتوای تورم استفاده کرد و الا اگر سود دریافت شود از منظر شرعی اشکال خواهد داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اخیراً بانک ملی اعلام کرده است برای …
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه صفر ۱۴۴۵ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …
توضیحات بیشتر »مشهد پایگاه حوزه است و باید مرجعیت علمی خود را پیدا کند/ رهبری از احیای برگزاری دروس حوزوی در مدارس داخل حرم رضوی رضایت دارند
تولیت آستان قدس رضوی گفت: مشهد به برکت مضجع شریف امام رضا(ع) و برخورداری از حوزه علمیه کهن، ظریفت بالقوه تبدیل شدن به مرجعیت و قطب علمی جهان تشیع را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مروی در دیدار اساتید طرح تابستانه طلاب در حرم مطهر رضوی با اشاره به سابقه درخشان حوزه علمیه مشهد، ابراز کرد: حوزه علمیه مشهد به برکت وجود مرقد مطهر امام علی بن موسی الرضا(ع) در طول تاریخ مورد توجه مراجع، علمای بزرگ، طلاب و شخصیتهای تأثیرگذار بوده است و شخصیتهای بزرگ بسیاری از تربیت یافتگان این حوزه مقدس هستند. عضور شورای عالی …
توضیحات بیشتر »تفاوت بین پخش زنده و غیرزنده در احکام نگاه/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: به دلیل مستحدثه بودن عکس و فیلم (زنده و غیرزنده)، آیه یا روایتی که به عنوان دلیل خاص قابل استناد باشد وجود ندارد. این نوشتار، تلاشی است برای حل کردن یک مساله از مسائل بیشماری که در این حوزه وجود دارد؛ یعنی بررسی حکم نگاه به تصاویر پخش زنده و غیرزنده. چهار نظریه اصلی در حوزه مقایسه حکم نظر به تصاویر زنده با تصاویر غیرزنده وجود دارد: یکم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به عکس نامحرم است. دوم: یکسانی حکم که همان حکم نظر به شخص نامحرم است. سوم: تفاوت حکم به این شکل که نظر …
توضیحات بیشتر »بسیاری از عناوین مذکور در نصوص شرعی، قابلانطباق بر هنر امروز نیست
از هنر معماری هم اثر روشنی در بین جامعه عرب معاصر نصوص شرعی دیده نمیشود. بنای مشهور و معروف آنها کعبه بود که از حیث معماری در اوج سادگی بود و فاقد هرگونه ویژگی هنری. طبیعی بود که در صدر اسلام نیز، با این ذهنیت که دنیا محلّ گذر است و اهمیت چندانی ندارد، هنرهای تزیینی که برچسب دنیوی و اهتمام به دنیا میخورد، بیشتر به حاشیه رفت، مضاف بر آنکه برخی از عرصههای مرتبط به هنر نیز با ردع و نهی شریعت مواجه بود. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از ایراداتی که هنرمندان به فقها وارد میکنند، ناآشنایی ایشان با …
توضیحات بیشتر »بیانیه کنفرانس اسلامی مکه مکرمه؛ از دعوت به میانهروی تا هشدار نسبت به پیامدهای قرآنسوزی
کنفرانس بینالمللی «تواصل و تکامل» که روز یکشنبه ۲۲ مرداد با شعار «ارتباط و یکپارچگی» و با حضور ۱۵۰ عالم دینی، مفتی و رئیس مراکز و جمعیتهای اسلامی از ۸۵ کشور جهان در مکه مکرمه آغاز به کار کرده بود، عصر روز دوشنبه با صدور بیانیه پایانی، به نشستهای خود پایان داد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کنفرانس اسلامی «تواصل و تکامل» (ارتباط و یکپارچگی)» در مکه مکرمه به کار خود پایان داد. در این کنفرانس که به مدت دو روز ادامه داشت، ۱۵۰ عالم و مفتی و روسای مراکز و انجمنهای اسلامی از ۸۵ کشور جهان حضور داشتند. شرکتکنندگان در …
توضیحات بیشتر »روایتی از تلاش پهلوی دوم برای ایجاد تفرقه میان حوزه علمیه قم و مشهد
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: از همان ابتدا شاه به سرکردگی دستگاه استکبار جهانی تصمیم گرفت برای حوزه علمیه قم بهعنوان منبع و مرجع شکلگیری بنیادی انقلاب، یک رقیب جدی بتراشد و بر این اساس به سراغ علما، اساتید، مدرسین و طلاب جوان حوزه علمیه مشهد آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد علمالهدی در مدرسه تابستانه «دارالعلم» که در مدرسه میرزا جعفر حرم مطهر رضوی در حال برگزاری است، گفت: از تولیت آستان قدس رضوی در صیانت از استمرار خط توسعه فکری و علمی حوزه علمیه خراسان و از دانشگاه علوم اسلامی رضوی به دلیل نقشآفرینی …
توضیحات بیشتر »پیام مراجع در محکومیت حمله تروریستی به حرم شاهچراغ (ع)/ مسئولان امنیتی و انتظامی بستر حملات تروریستی را در نطفه محو نمایند
آیتالله مکارم شیرازی و آیتالله نوری همدانی در بیانیه جداگانهای ضمن محکومیت حمله تروریستی به حرم مطهر حضرت شاهچراغ (علیهالسلام) در شیراز تاکید کردند: مسئولان امنیتی و انتظامی بستر حملات تروریستی را در نطفه محو نمایند و نسبت به عوامل داخلی و خارجی این جنایت برخورد لازم و سریع را داشته باشند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، متن کامل پیام آیتالله ناصر مکارم شیرازی در محکوم نمودن حمله به زائران حرم شاهچراغ بدین شرح است: انّا لله و انّا الیه راجعون، خبر جسارت مجدد به حرم حضرت احمد بن موسی علیه السلام و شهادت و جراحت تعدادی از هموطنان و زائران …
توضیحات بیشتر »سیاستگذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم/ نیازمند نهضت سواد آموزی فضای مجازی هستیم/ نباید نگاه اکلمیتهای به فضای مجازی داشت
یک عضو مجلس خبرگان رهبری معتقد است: سیاستگذاری دینی اساساً باید در فقه مجازی عوض بشود؛ سیاستگذاری دینی این نیست که فقه را به جان فضای مجازی بیندازیم، اگر هم میخواهیم، باید فقه رسانه را تعریف کنیم که آن هم یک فقه خاص است، اما اگر خواسته باشیم فقه سختگیر کلاسیک را به جان فضای مجازی بیندازیم، آن قهارتر است که با این حرفها کنترل شود؛ و بلعکس به ضرر خود ما تمام میگردد که دیگر پایبند به فلسفه وجودی نخواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم …
توضیحات بیشتر »در حکمت و حکومت نهاد اجتهاد زنانه
بانوی فاضله و مجتهده، زهره صفاتی توضیح داد در سالهای «فرزند کمتر، زندگی بهتر» که همه مراجع قم با بستن لوله زنان موافقت داشتند، پس از تحقیق به دلیل موضوعشناسیای که حاصل شد و رسیدن به این نتیجه که عملی بیبازگشت است تنها مجتهدی بودم که مخالفت کردم. و چه عبرتانگیز که زمان نشان داد ورود بانوان مجتهده احکام و مسائل زنان را در وجهی همهجانبهتر و دقیقتر مطرح میسازد… شبکه اجتهاد: «تا اواخر قرن اخیر، زنان بهطور کلی از مناصب اسقفی و روحانیت در کلیساهای مسیحی مستثنی بودند و راهبگی وضعیتی بود که میبایست نقش و جایگاه خود را …
توضیحات بیشتر »ابن جنید معتقد به قیاس بود/ اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود، آفاق جدیدی جلوی ما گشوده میشود!/ محقق اردبیلی هم خیلی مقید به نص نیست
به نظر بنده اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود آفاق جدیدی جلوی ما گشوده میشود. به همین دلیل شاید یکی از اسباب اساسی که سخت است نظریه مقاصد در فضای شیعی احیا بشود، دیدگاه شیعه در قضیه قیاس است. شبکه اجتهاد: فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست روایت از مسئلهای مهم در حوزه فقه اسلامی دارد که در آن توجه فقیه به مقاصد و غایات شریعت جلب میشود و مبتنی بر آن روند استنباط و تفقه صورت میگیرد. فقه المقاصد که تاثیر بسزایی در پویایی فقه و روزآمدی احکام شریعت دارد، …
توضیحات بیشتر »تأملی بر وام اربعین/ محمدرضا یوسفی
شبکه اجتهاد: حدود ده سال از مشارکت گستردۀ ایرانیان در پیاده روی اربعین میگذرد. این امر با ترغیب و در اختیار قرار دادن امکانات جهت تسهیل این راهپیمایی بزرگ وسیعتر از گذشته شده است. از جملۀ این امکانات، اعطاء وام به افرادی است که تمایل به شرکت در مراسم پیاده روی و زیارت کربلا را دارند اما شرایط مالی مناسبی جهت تامین هزینههای رفت و برگشت ندارند. از این رو در سال قبل، وام قرض الحسنه تا سقف پنج میلیون تومان با سود چهار درصد اعلام شد. البته گفته شده است حدود ۲۰ درصد زائران تقاضای این وام را نمودند. …
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی الزام به تنظیم سند رسمی در معاملات مربوط به اموال غیرمنقول
استاد وحدتی شبیری محل اصلی بحث را «قلمرو اختیارات حکومت اسلامی و ولیفقیه»، در ارتباط با «الزام قانونی»، «حکم وضعی قرارداد» و «مالک شناختن افراد یا بار اثبات» یادکرد و با طرح این پرسش که آیا ولیّ امر میتواند برخلاف احکام شرعی اوّلیه یا ثانویّه و مطابق حکم حکومتی، تغییری در سیستم حقوقی شرعی در حوزهی قراردادها و مالکیّت پدید آورد؟ پاسخ داد: باید یک بحث مبنایی داشت و آن اینکه آیا ادلّهی ولایتفقیه اطلاق دارد؟ اگرچه اصل نخستین، عدم ولایت است چنانکه هر چیزی مسبوق به عدم است و اثبات ولایت و قلمرو آن نیازمند به دلیل عام است …
توضیحات بیشتر »آینده فقه نمایش/ محمدصادق لیراوی
اختصاصی شبکه اجتهاد: خروج فقه از رویکرد انفعالی و ورود به عرصه فعالیت، جز با آینده پژوهشی و شناخت مسائلی که در آینده با آن روبرو خواهد شد میسر نیست؛ بنابراین لزوم آیندهپژوهی در همه عرصههای فقه، ضرورت مییابد. یکی از مهمترین مسائل فقههای معاصر، مباحث مرتبط با هنرهای نمایشی است. حجتالاسلام والمسلمین محمدصادق لیراوی، مدیر مرکز پژوهشهای اسلامی رسانه، در این یادداشت اختصاصی، به این موضوع پرداخته است. فقه نمایش، رشته علمی است که هنوز مسائل و موضوعات آن بهصورت کامل طرح و شناسایی نشده؛ بنابراین احکام آن نیز بهتبع موضوعات آن چندان روشن نیست. عمدتاً مسائل مربوط به …
توضیحات بیشتر »لزوم انعکاس واقعیات جامعه، باعث تجویز نشاندادن زن مسلمان بیحجاب نمیشود/ قاعده عدالت و قاعده مصلحت باید در فقه هنر موردتوجه قرار گیرند
درهرصورت، فقها بر اساس منابع دینی فتوا میدهند. حال اگر یک فیلمساز بخواهد خانم بیحجابی را شخصیت اول فیلم یا یکی از شخصیتهای فیلم قرار بدهد، فقیه نمیتواند فتوا به جواز چنین کاری بدهد؛ چون نفس این کار اشاعه فحشا است. البته برخی هنرمندان قائلاند که باید واقعیتهای جامعه را همانگونه که هست منعکس کنیم؛ ولی از نظر دین اگر انعکاس واقعیتهای جامعه، منجر به اشاعه فحشا و اعانه بر اثم و سستشدن بنیان اخلاقی در میان افراد و خانوادهها بشود، جایز نخواهد بود. پس اصل این باور که باید واقعیتهای جامعه را منعکس کنیم، به طور مطلق قابلقبول نیست. …
توضیحات بیشتر »امام احیاگر/ تصحیح یک تفکر غلط درباره زندگی امام سجاد (ع)
«ما بهجاى اینکه بیاییم زندگى امام حسن مجتبى (علیه السّلام) را جدا، و زندگى امام حسین (علیهالسّلام) را جدا، و زندگى امام سجّاد (علیهالسّلام) را جدا تحلیل کنیم… باید یک انسانى را فرض کنیم که ۲۵۰ سال عمر کرده، و در سال یازدهم هجرت قدم در یک راهى گذاشته، و تا سال ۲۶۰ هجرى این راه را طى کرده است.» شبکه اجتهاد: حماسه امام سجاد علیهالسلام عنوانی کتابی است که از سوی انتشارات انقلاب اسلامی چاپ شده و شامل سخنرانیها و مصاحبههای حضرت آیتالله خامنهای با موضوع تحلیل زندگی ائمه و زندگی امام سجاد علیه السّلام است. به مناسبت ۲۵ …
توضیحات بیشتر »