همه مطالب

ما تاکنون نگاه فردی به مسائل داشته‌ایم، در حالی که ما امروز باید یک نگاه ساختاری به مسائل داشته باشیم، از موضع حکمرانی به مسائل نگاه کنیم نه از موضع یک تجویز شخصی. متاسفانه باید بگویم ما فعلا در زمینه «فقه نظام» که بتواند از یک موضع فقهی، شاخص تعیین مصادیق عدالت و ناعدالتی باشد، دچار فقر تئوریک هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگویی به بررسی موانع نظری تحقق عدالت پرداخت که در ادامه متن آن را ملاحظه می‌کنید؛ آقای دکتر! قبل از اینکه به موضوع اصلی گفت‌وگو یعنی جایگاه عدالت …

هشتاد و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه متین» به صاحب‌امتیازی پژوهشکده امام خمینی‌‌‌(ره) و انقلاب اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تدوین الگوی توسعه سرمایه اجتماعی در دانشگاه‌ها با تأکید بر دیدگاه امام خمینی‌‌‌(ره)»، «پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت با نظری بر آرای امام خمینی‌‌‌(ره)»، «قانون حاکم بر وصیت در تعارض داخلی قوانین با رویکردی بر نظر امام خمینی‌‌‌(ره)»، «بررسی تطبیقی طبقات ارث در فقه شیعه، اهل سنت و حقوق فرانسه با رویکردی بر دیدگاه امام خمینی‌‌‌(ره)»، ««معانی عامه» از دیدگاه امام خمینی‌‌‌(ره) و مصطفی خمینی»، «بررسی فقهی و حقوقی …

با مدرن شدن و زیاد شدن ثروت نفت،‌ نوعی ناسیونالیسم سعودی و ناسیونالیسم دینی شکل می‌گیرد. از اواخر دهه ۶۰، هم ثروت هست و هم نوعی ناسیونالیسم‌ دینی ایجاد شد برمحور وهابیت نجدی و این وهابیت، نهادها و تشکیلات آموزشی و تبلیغی خود را سامان داد و به کشورهای دیگر رفت. همتای طبیعی آن‌ها سلفی‌هایی بودند که در کشورهای دیگر بودند و یا کسانی بودند که گرایش سلفی داشتند و شروع به تقویت آنها کرد به ‌لحاظ مالی و هم شکل دادن به سلفیت آن‌ها که پیش از آن وهابی نبود اما آن‌ها را وهابیزه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، …

شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیت‌شناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح می‌باشد: ۱- مبانی علم اصول در بحث‌های علوم انسانی چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- در زمینه مسائل و ابواب علم اصول بیشترین مسائل و ابوابی که می‌تواند فایده‌رسانی بکند کدام مباحث هستند؟ و همچنین ما می‌توانیم روی کدام یک از نظریه‌هایی که مطرح بودند اتکاء کنیم؟ قبل از پرداختن به بحث اصلی چند اصل …

آنچه در درس آیت‌الله گلپایگانی نمود داشت، گاهی مسئله‌ای را دنبال می‌کرد و پس از بررسی اقوال و ادله، نظرش به‌جایی منتهی می‌شد، منتهی می‌گفت این قول، خلاف مشهور است. چون رأی خود را خلاف مشهور می‌دید، خیلی برایش مشکل بود که خلاف آن فتوا بدهد، لذا احتیاط می‌کرد. از این جهت احتیاط‌هایی که در حاشیه عروه و وسیله النجاه مرحوم سید می‌بینید، منشأ آن توجه به قول مشهور است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله‌ سید محمدرضا گلپایگانی، از علمای بزرگ شیعه و از مراجع تقلید در عصر معاصر بود که پس از درگذشت آیت‌الله بروجردی به مرجعیت رسید. علوم دینی …

کتاب «حاکم و حکومت در نظام سیاسی اسلام، به ضمیمه کتاب بازجویی در اسلام»، اثر استاد احمد عابدی توسط نشر معارف به‌زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه  برنامه زندگی انسان از گهواره تا گورو جوابگوی نیاز بشری در ساحت‌های فردی و اجتماعی اعم از فرهگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی است. با وجود هزار و اندی سال از پویایی این علم با ظهور انقلاب اسلامی فرصتی مغتنم پیش آمد تا مباحثی جدید، با  نگاه کلان و همه جانبه به زندگی انسان در فقه بررسی شود. از جمله آن  نظریه ولایت فقیه است، ولایت فقیه و نهاد مرجعیت دینی …

شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عده‌اى به این فکر افتادند که چگونه مى‌توان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره فقها از زمان شیخ طوسى‌؛ بلکه از عصر امام صادق (علیه السلام) تاکنون، نشانگر مراجعه مکرر فقیهان به عرف بوده، به نحوی که هیچ یک از آنان در استنباط احکام دین خود را بى‌نیاز از عرف نمى‌دانسته‌اند. مصادیقی از مراجعه …

شبکه اجتهاد: به تازگی یادداشتی درباره سیره مرحوم ‌آیت‌الله بروجردی (ره) در یکی از گروه‌های مجازی مشاهده کردم و از جهاتی، تحلیل این یادداشت برای من اهمیت پیدا کرد. یک جهت آن اشاره‌ای است به بخشی از سنت فقهی ‌آیت‌الله بروجردی [۲] به مثابه مرجع عالیقدر و مطلق در دوره‌ای از تاریخ معاصر که مقارن با نهضت امام خمینی (ره) است؛ و دیگر اینکه داده‌های تاریخی آن خیلی سودمند و پندآموز است و جهت مهم‌تر آن، تحریفی است که در این نبشته نسبت به آن مرحوم شده است. از این رو لازم است با ارائه تحلیل درست، آن تحریف زدوده …

شبکه اجتهاد: امام خمینی (ره)، ذهنی چندلایه داشتند. هم در مسیر سلوک و عرفان نظری و عملی، درس‌آموخته و مربی شده بودند، هم در فلسفه به غایه‌المنتهایی دست یافته بودند، هم فقیهی متبحر و پیشرو بودند، هم ادیبی کارآزموده و هم آشنا به موضوع تشکیلات و تعاملات. همه این‌ها، امام را در تلاقی بی‌نظیری در تقاطع حکمت و عرفان و فقه قرار می‌داد که با ذوق سرشار ادبی و شناخت حکمرانی جهانی معاصر همراه بود. آن مبنا و این معرفت، او را به انسانی ذوابعاد و البته ذوفنون تبدیل کرده بود که در هر حادثه‌ و واقعه‌ای، از گنجینه خرد …

حجت‌الاسلام احمدیان با اشاره به آیات «قوامیت مردان» و «حسن معاشرت زنان» در قرآن کریم و با تأکید بر لزوم در نظر گرفتن توأمان این آیات بر مبنای ارتباط میان فقه و اخلاق، در تدوین احکام و قوانین خانواده، گفت: با استناد به «حسن معاشرت» می‌توان برخی احکام را بازنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام عبدالرسول احمدیان، در نشست علمی «ظرفیت سنجی بازتعریف احکام خانواده با رویکرد حسن معاشرت» که توسط پژوهشکده الهیات و خانواده دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد، با اشاره به آیه ۳۴ سوره نساء و «قوامون» بودن مردان بر زنان در این آیه شریفه، اظهار …

شبکه اجتهاد: پانزدهم بهمن ماه بود؛ یعنی درست نیمی از زمستان سرد سال ۵۷ سپری شده بود و نیمی در پیش. مدارس، مساجد، بازارها، دانشگاه‌ها و همه کشور، در یک اعتراض مدنی و هماهنگیِ مردمی تعطیل شده بود؛ شاه از ایران رفته بود، نظام ستمگرش در آستانه فروپاشی قرار داشت و با آمدن امام خمینی به تهران، جان تازه‌ای به کالبد انقلاب دمیده شده بود؛ بهار گویی پیشاپیش، در دل مردمان شکوفه داشت، همه در تب و تاب انقلاب بودند و چشم‌ها به انتظار واقعه‌ای که رخ دهد و حماسه‌ای که به ثمر نشیند. امام که قصد آمدن کرد، بسیاری …

ضرورت راه‌اندازی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی در واقع تربیت نیروی‌های ممحض و متخصص در ابواب مختلف فقهی است. اگر فقه تخصصی شد، قهراً از هر باب، علم در آن متقن‌تر، عمیق‌تر و با ژرف‌نگری بیشتری مورد نگرش، بحث و مداقه قرار می‌گیرد و در نتیجه اتقان مباحث بالا می‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه فقه‌های تخصصی در حوزه» با حضور رئیس و اعضای هیئت امنای موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف رهبر معظم انقلاب، در محل این موسسه در قم، به‌صورت حضوری و مجازی برگزار گردید. در این نشست علمی تخصصی، حجت‌الاسلام والمسلمین سید …

رئیس مؤسسه دارالحدیث با بیان اینکه توفیقات فعالیت‌های حدیث‌پژوهی و ایجاد مؤسسه دارالحدیث فقط مدیون عنایت و لطف خداوند است، گفت: امروز متون حدیثی دانشگاه‌ها به حوزه و دارالحدیث سپرده شده است. ۲۲ اثر به عنوان کتاب درسی در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و وزارت علوم، هم بحث تدوین متون درسی حدیثی را به دانشگاه قرآن و حدیث سپرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین نکوداشت آیت‌الله محمدی ری‌شهری با عنوان «تجلیل از پنجاه سال حدیث‌پژوهی و دو دهه خدمت در حج و زیارت» با قرائت پیام رئیس‌جمهور و حضور آیات و حجج‌اسلام حسینی بوشهری، رضا استادی، سیدمحمد غروی، مسعودی خمینی، سیدعبدالفتاح …

همزمان با روز بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری، در هفتاد و دومین برنامه سه‎‌شنبه ‌های علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دو نسخه‎‌های خطی مکاسب و صلاه، به خط شیخ مرتضی انصاری معرفی و رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانه‎‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دارای مصاحف شریف و نسخه ‎های خطی بسیار ارزشمندی در موضوع‌های مختلف اعتقادی مذهبی و علمی به زبان‎های عربی، فارسی، اردو، ترکی است. در حال حاضر در این کتابخانه، ۵۷ هزار نسخه خطی، ۵۲ هزار کتاب چاپ سنگی، ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار برگ سند تاریخی و هزاران شی موزه‌ای …

فراخوان مقالات همایش ملی اجتهاد عقل‌گرا (نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی) به همت گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجت‌الاسلام دکتر محمدحسن قدردان قراملکی عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی و دبیر علمی همایش ضمن اعلام این خبر گفت:‌ همایش ملی اجتهاد عقل گرا به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی پاییز سال ۱۴۰۰ در قم برگزار می‌شود. به همین مناسبت فراخوان مقالات این همایش با محورهای ذیل منتشر می‌گردد: یکم) اجتهادعقلگرا: ۱- ماهیت و مؤلفه‌ها ۲- روش شناسی اجتهادعقلگرا ۳- مکتب شناسی و تبارشناسی ۴، …

شبکه اجتهاد: شهر مشهد به لحاظ بافت مذهبی فرهنگی و اجتماعی خویش، همواره در جنبش‌های استقلال‌طلبانه و دینی تاریخ معاصر پیشتاز بوده است. پس از آغاز نهضت امام‌خمینی در دهه ۴۰ نیز، حوزه علمیه، مراجع و عالمان و نیز مردم این شهر به این حرکت حق‌طلبانه واکنشی مثبت نشان دادند و از آن حمایت کردند. از نیمه دوم دهه ۴۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی، هدایت انقلاب در شهر مشهد علاوه بر مراجع و علمای وقت حاضر؛ توسط سه چهره مبارز یعنی رهبر معظم انقلاب آیت‌الله خامنه‌ای، مرحوم آیت‌الله عباس واعظ طبسی و شهید آیت‌الله سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد صورت می‌گرفت و به‌نوعی …

یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: مسأله ولایت و سرپرستی، یکی از مسائل پربسامد در ابواب مختلف فقهی است. این موضوع به صورت ویژه در تصرف در اموال و خرید و فروش و مناسبات مهم و سرنوشت ساز اجتماعی انسان‌ها همچون ازدواج و تشکیل خانواده بیشتر …

نشریه «عهد» در شماره‌‌ی جدید خود با آثار و گفتاری از محمدعلی مهتدی، مهدی فیروزان، مهدی چمران و شریف لک‌زایی؛ به واکاوی شخصیت و اندیشه امام موسی صدر پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شصت و هشتمین شماره دوهفته نامه علمی-فرهنگی «عهد» ویژه واکاوی سیره و اندیشه امام موسی صدر به همت خانه طلاب جوان قم منتشر شد. در این شماره، دکتر محمدعلی مهتدی (کارشناس مسائل خاورمیانه و عضو سابق پیگیری سرنوشت امام موسی صدر)، دکتر مهدی فیروزان (داماد امام موسوی صدر)، مهندس مهدی چمران (نایب رئیس جبهه مردمی انقلاب) و دکتر شریف لک‌زایی (دانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه …

شبکه اجتهاد: بدون تردید نظریه ولایت فقیه، هم به لحاظ تاریخی و هم به لحاظ دامنه شمولِ موضوعی، تازه‌ترین و متعالی‌ترین نظریه در پهنه‌ی حکومت و حکمرانی است و امام خمینی رحمت‌الله علیه با إشراف فقهی، کلامی و تاریخی بر مبانی و نظریات پیشین کوشیده در این نظریه بخش‌های مغفول و ناگفته را تبیین کند. اگر چه نقد و تحلیل این نظریه و رشد و تعالی آن و پاسخ به ابهام‌ها و نواقص آن ممکن است. اما از وُجوه رشد یافته و قَویم این نظریه نمی‌بایست غفلت کرد. در گذشته‌های دور فقها می‌کوشیدند وظیفه اقامه دین و حدود الهی را …

در بحث نشوز که آیه ضرب داریم، آیه ضرب را غربی‌ها نمی‌توانند بفهمند، چون آنها آزادی جنسی دارند. کسانی که آزادی جنسی را به رسمیت بشناسند بحث نشوز را نمی‌فهمند. بحث نشوز قسمتی از آن نظام است که نسبت به تامین نیاز جنسی حساسیت دارد و نسبت به انحرافات جنسی، حساس است. مرد و زن هیچ‌کدام نمی‌توانند نیاز جنسی‌شان را از خارج حل کنند در اینجا اگر زن بخواهد نشوز داشته باشد نسبت به نیاز جنسی مرد در واقع به این مرد دارد روادید می‌دهد که مرد برود و نیازش را در بیرون حل کند و برای اینکه جلوی این …

شبکه اجتهاد: در روزهای گذشته حجت‌الاسلام حسین میرزایی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی درباره طرح استفاده از طلا به‌عنوان پول گفته بود: طرح استفاده از طلا به‌عنوان پول هنوز در مجلس مطرح نشده است اما تصمیم داریم بند «د» ماده ۲ قانون پولی و بانکی کشور را تغییر بدهیم و اینکه گفته شده مسکوکات طلا رواج قانونی ندارد را مصوب کنیم که رواج قانونی دارد، این در واقع کوتاه‌ترین طرح کل پارلمان‌های دنیا محسوب می‌شود. نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نتیجه این می‌شود که مقدمات آن طرح، بحث پول و طلا را …

استاد عشایری می‌گوید: با خوانش برخی از فقهاء از بیع الخیار، می‌توان ریپو را از مصادیق آن دانست. بر اساس جستجویی که شیخ اعظم انصاری انجام داده، بیشتر فقیهان امامیه بیع الخیار را بدین صورت فهمیده‌اند که فروشنده در تمام مدت شرط شده، حق فسخ دارد. اما برخی فقیهان، بیع الخیار را در قالب «عقد به شرط بازخرید» قابل تصور دانسته‌اند. مثلا سید یزدی یکی از صورتهای قابل قبول برای بیع الخیار را ترکیبی از دو عقد معرفی کرده و تصریح کرده است که در بیع الخیار، فروشنده می‌تواند بازخرید مبیع را به همان ثمن پیشین شرط کند. برخی فقیهان …

اختصصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله برنامه‌های طرح ملی مشق اجتهاد، نشست تخصصی «فقه محیط زیست؛ ابعاد و چالشها»، توسط مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با مشارکت پژوهشگاه فقه نظام برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام دکتر سید علی حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان ارائه کننده و حجت‌الاسلام دکتر یعقوبعلی برجی، رئیس مرکز تخصصی مجتمع امین جامعه المصطفی قم و مدیر دانشنامه کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان ناقد حضور داشتند. مشروح این نشست در زیر می‌آید: چالش جنگلها حجت‌الاسلام دکتر حسینی: یکی از موضوعات بسیار مهم مساله محیط زیست است که ابعاد …

شبکه اجتهاد: دکتر علی محی‌الدین قره‌داغی از علمای برجسته اخوانی در گفتگو با شبکه الجزیره از حجم بالای ثروت مردم کشورهای اسلامی (نه دولتها) سخن می‌گوید که زکات آن سالانه به ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار می‌رسد و  درصورت برنامه ریزی صحیح با این مبلغ بسیاری از مشکلات اقتصادی کشورهای اسلامی حل خواهد شد./ شعوبا  

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با تأکید بر لزوم تلاش روزافزون در بارور شدن اجتهاد نوع اول در حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: باید اجتهاد نوع اول در حیطه‌ها و مسأله‌های جدید انجام شود و به روز رسانی در احکام را داشته باشیم، اما باید در کنار آن اجتهاد، اجتهاد نوع دوم را هم در حوزه‌های علمیه شروع کنیم و طلبه‌ها بتوانند در هر دو نوع اجتهاد، ورود کنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قطبی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، در سمینار تبیین کریدور میزبانی و رشد هسته‌های فناور فرهنگی و افتتاح مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق در …

‌امامی پناه با بیان اینکه نسخ؛ روشی عقلایی، تربیتی و فرا زمانی است، گفت: یکی از آسیب‌هایی که فقه و اصول هیچ گاه از آن مصون نبوده، نگاه تعبدی و توقیفی به آن است. کمتر دیده می‌شود که قبل از مواجهه با یک پدیده و سوال فقهی و اصولی به سنخ شناسی آن مسأله بپردازیم و ببینیم آیا مسأله ما امری توقیفی است که هیچ فهم و درکی از آن نداریم یا این‌که آن مسأله یک نکته کاملا عقلایی و فطری و وجدانی است که همه عقلاء در زندگی خود از آن استفاده می‌کنند و ضوابط روشنی در آن به …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله عبدالله نظری (خادم الشریعه) از مبارزان صدیق نهضت انقلاب اسلامی که عمر با برکت خود را در راه اعتلای دین، انقلاب، نظام اسلامی و خدمت به مردم صرف کرد، از چهارم بهمن ماه به دلیل بیماری در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری شد، ظهر امروز، یکشنبه ۱۲ بهمن ماه ۹۹ در سن ۸۸ سالگی به دیار معبود خود شتافت. این عالم انقلابی از شاگردان برجسته ‌آیت‌الله بروجردی و امام خمینی (ره) بود که دروس فقه و اصول را به مدت هشت سال از محضر این بزرگان آموخت. آیت‌الله نظری خادم الشریعه که از شاگردان حلقه درس امام …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین قلاح‌زاده، عضو دفتر استفتائات رهبر معظّم انقلاب و رئیس سابق مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی می‌گوید: اگر لباس (پس از برطرف شدن عین نجاست)، یک بار با آب متصل به کُر در ماشین لباسشویی شسته شود یا دو بار با آب قلیل شسته شود، لباس پاک می‌شود.

گزارش سیاستی بررسی ابعاد فقهی و حقوقی به‌کارگیری قراردادهای هوشمند در نظام مالی ایران توسط پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، قرارداد هوشمند ازجمله تحولات فنّاورانه در عصر جاری است که در حال دگرگون‌سازی فرایندهای صنعت و کسب‌وکار است. با ظهور فنّاوری بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند شکلی تازه‌ به‌خود گرفته و امکان اجرای شرایط قرارداد به‌صورت خودکار و بدون مداخلهٔ شخص ثالث را فراهم ساخته است. ازاین‌رو، قراردادهای هوشمند می‌تواند موجب افزایش سرعت فرایندها، صرفه‌جویی در هزینه‌ها، ارتقای شفافیت، افزایش کارایی فرایندهای کسب‌وکار و کاهش ریسک‌های احتمالی شود. امروزه صنعت بانکداری، بیمه، املاک و مستغلات، …

دفتر فقه معاصر به دنبال این است که مسائل مورد ابتلاء در عصر حاضر که با زندگی بشر عجین شده است را در کتب درسی حوزه بگنجاند تا طلاب و دانش پژوهان در مرحله سطح با آن‌‌‌‌ها و فروعات و ادله آن‌‌‌‌ها آشنا شوند و پس از آن خود به خود در درس‌‌‌‌‌های خارج هم مطرح می‌‌‌‌شود، زیرا بسیاری از دروس خارج هم براساس کتب سطح خواهد بود. شبکه اجتهاد: دفتر فقه معاصر حوزه‌های علمیه با مسئولیت ‌آیت‌الله محمدمهدی شب ‌زنده‌دار از اساتید بنام حوزه علمیه قم، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه همچنین عضو فقهای شورای نگهبان، با هدف پرداختن …