همه مطالب

حقیقت تنفیذ؛ فرایندی حقوقی و شرعی

حقیقت تنفیذ؛ فرایندی حقوقی و شرعی

شبکه اجتهاد: مراسم تنفیذ، یک امر تشریفاتی، تبلیغاتی یا سیاسی نیست، افتتاح یک مراسم نیست، حقیقت تنفیذ، چیزی فراتر از برداشت‌های ظاهری از این امر است. این وضعیت دارای مفهومی حقوقی و شرعی است. در این بحث به طور اختصار به تبیین و جایگاه حقوقی و شرعی تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری می‌پردازیم. اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، امضای حکم …

Read More »

اعمال حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن ولی‌فقیه است

اعمال حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن ولی‌فقیه است

عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: رئیس‌جمهور نقش و جایگاه مهمی در قانون اساسی دارد و از اختیارات فراوانی برخودار است؛ به عبارت دیگر رئیس‌جمهور در مقام و جایگاهی قرار دارد که می‌تواند به اعمال حکمرانی و ولایت بپردازد. این اعمال حکمرانی و ولایت در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن و اجازه از رهبری است. به گزارش شبکه اجتهاد، بند …

Read More »

تنفیذ؛ تقاطع فقه و قانون

تنفیذ؛ تقاطع فقه و قانون

استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: اگر یک رئیس‌جمهور بدون تنفیذ ورود بکند این مداخله‌ی او یک مداخله‌ی طاغوتی است و بدون تعارفش باید این را در نظر داشت که تمام مداخلات شخصیت‌های سیاسی ازجمله رئیس‌جمهور باتوجه‌به مبانی حکومت اسلامی در این چارچوب باید اتفاق بیفتد. ولی که اگر این اتفاق نیفتد طبیعتاً این مداخله یک مداخله‌ی غیرقانونی …

Read More »

تأملی بر یک استفتاء در خصوص صندوق طلا/ علی نعمتی

تأملی بر یک استفتاء در خصوص صندوق طلا/ علی نعمتی

اختصاصی شبکه اجتهاد: تورم چنان بلای اقتصادسوزی و وطن‌سوزی است که به واقع باید ام الخبائث نظام اقتصادی نامیدش. یکی از فروع این شجره خبیثه که ریشه در سیاست‌های دولت و نظام بانکی دارد، کمرنگ شدن قرض‌الحسنه است، چرا که قرض‌دهنده علاوه بر چشم‌پوشی از مصرف حال خود، باید زیان کاهش ارزش پول را هم متحمل شود. این دشواره، بسیاری …

Read More »

نوحه بر غزه و مقایسه‌اش با کربلا، برخی میراث‌گرایان را نگران کرده است!/ محسن قنبریان

ما و اسلام سعودی؛ از آرمان تا واقعیت!/ محسن قنبریان

شبکه اجتهاد: متوقف‌کردنِ عاشورا در سال ۶۱هجری و دفنِ کربلا در کربلا هم عده‌ای از انقلابیان را برآشفته است! و باز دعوا و برچسبِ «افراطی‌ها / هیئت سکولار» و غیره رونق گرفته است! ادعا: نه کسی با اهل‌بیت علیهم‌السلام قابل مقایسه است (لا یُقاس بآل محمد(ص) من هذه الأمّه أحد)۱ و نه هیچ‌روزی -حتی شهادت ائمهٔ اطهار- در عظمت مصیبت، …

Read More »

«پول سیاسی» منفعت محلّله مقصوده را حاصل نمی‌کند

«پول سیاسی» منفعت محلّله مقصوده را حاصل نمی‌کند

شبکه اجتهاد: ارزش مبادله‌ای، تنها در کالایی وجود دارد که دارای ارزش استعمالی و مصرفی باشد و در سیرهٔ عقلا و ادلّهٔ شرعی، تنها کالای مبادلاتی، طلا و نقره است. در جای‌جای کتاب مکاسب شیخ انصاری، این نکته تأکید شده است که مِلاک مالیّت، وجود «منفعت محلّلهٔ مقصوده» است و این همان چیزی است که اقتصاددانان از آن تعبیر به …

Read More »

پای لنگ جامعه‌شناسی در تحلیل مناسک اسلامی/ آزاده ابراهیمی فخاری

پای لنگ جامعه‌شناسی در تحلیل مناسک اسلامی/ آزاده ابراهیمی فخاری

شبکه اجتهاد: فقها اصول «فقه عزاداری» را با تأکید بر پیام اصلی عاشورا و ضرورت ترویج معارف دینی در عزاداری پایه‌ریزی کرده‌اند، آیا بی‌حجابی به عنوان نفی یک ضروری دین از جمله این اعمال غلط و انحرافی محسوب نمی‌شود؟ مقاله «نگاهی متفاوت به عزاداری دختران بی‌حجاب زنجیرزن؛ فرصتی در دل یک تهدید» توسط کاظم راغبی، به بررسی حضور دختران بدون …

Read More »

جدیدترین استفتائات از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

استفتائات جدید از رهبر انقلاب

استفتائات جدید مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب از جمله «هدیه تمام اموال به یکی از فرزندان»، «دریافت قیمت روز در معامله نسیه»، «صندوق قرض الحسنه طلا»، «معاملات طلای آب شده»، «وضو با وجود درد چشم» و «انجام غسل با دستمال خیس» منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (تیر و مرداد ۱۴۰۳) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای …

Read More »

خطر فعال‌سازی گسل‌های مذهبی و قومیتی توسط برخی چهره‌های سیاسی

خطر فعال‌سازی گسل‌های مذهبی و قومیتی توسط برخی چهره‌های سیاسی

شبکه اجنهاد: بزرگوارانی که حقیر را می‌شناسند می‌دانند که اگر حرفی می‌زنم و اگر رفتاری دارم واقعا به هیچ وجه نمی‌خواهم سوگیرانهِ سیاسی باشد، این را هر کسی ما را می‌شناسد می‌داند. چنان‌که در مورد صحبت جناب آقای ظریف به هیچ وجه نمی‌خواهم از بعضی از بداخلاقی‌هایی که شاید ضرورت نداشت و بلکه قابل توجیه نبود، دفاع کنم اما نکته‌ای …

Read More »

گونه‌شناسی متصدیان نالایق در جامعه اسلامی/ سعید فاقدی

گونه‌شناسی متصدیان نالایق در جامعه اسلامی/ سعید فاقدی

ا‌ختصاصی شبکه اجتهاد: در قرآن کریم از گروهی یاد می‌شود که به دلیل عدم استحکام در باورها، نسبت به اصول و مبانی دینی در تردید و شک قرار دارند. از این رو رفتارهای دوگانه آنها باعث ضعف قوای دفاعی و اتحاد در جامعه اسلامی است. مروری بر ویژگی‌های این افراد از دیدگاه قرآن در آستانه انتخاب هیئت دولت، می‌تواند باعث …

Read More »

کلام فقاهتی، فقاهتی متکلمانه/ سجاد علی‌ بیگی

بازگشت به قانون جنگل؟!

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از شهرهایی که در تاریخ تمدن شیعی می‌درخشد شهر تاریخی حلب است. هر چند امروزه جمعیت شیعه در این شهر بسیار اندک، ولی در گذشته یکی از شهرهای پرجمعیت شیعه نشین بوده است و در طی قرون اولیه اسلام شاهد علمای فراوانی از آن منطقه بوده‌ایم که دو تن از بزرگان شیعی یعنی ابوالصلاح حلبی و …

Read More »

عقلانیت سیاسی، حلقه مفقوده سیاست‌ورزی‌های گفتمانی/ محسن مهاجرنیا

عقلانیت سیاسی، حلقه مفقوده سیاست‌ورزی‌های گفتمانی/ محسن مهاجرنیا

شبکه اجتهاد: دو کلیپ ارسال شده از حضرات آقایان اساتید جناب «مسعود عالی» و جناب «ناصر نقویان» را گوش دادم. یکی حکومت چندساله امیرالمؤمنین را ولایی نمی‌دانست و دیگری بر او نقد زد که اصلاً مأموریت تشکیل حکومت در دستور کار حضرت امیر(ع) نبوده تا ولایی باشد یا نباشد. وجه مشترک دو دیدگاه دغدغه «حکومت» است. یکی درد حکومت ولایی …

Read More »

حواشی یک سخنرانی و گفتگو در باب «حکومت ولایی»

حواشی یک سخنرانی و گفتگو در باب «حکومت ولایی»

سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین مسعود عالی در حسینیه امام خمینی پیرامون حکومت ولایی و انعکاس فرازی از آن در شبکه‌‌های اجتماعی و فضاهای علمی که «شیعه در طول تاریخ حکومت ولایی نداشته، حتی زمان امیرالمومنین و در زمان امیرالمومنین حکومت ولایی نبود»، واکنش‌هایی از سوی برخی اساتید به‌دنبال داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در گروهی که مجمعی از اساتید و فضلای …

Read More »

از ولایت الاهی تا حکومت ولایی/ علی صالحی منش

از ولایت الاهی تا حکومت ولایی/ علی صالحی منش

شبکه اجتهاد: حکومت، تنها رفتار حاکم یا حاکمان جامعه نیست؛ بلکه رفتار جمعیِ جامعه است. چنان‌چه در جامعه‌ای، مردم، حکمرانی قدرتی را نپذیرند و به قوانین وضع‌شده از سوی آن گردن ننهند، حکومت، به واقع، مستقر نخواهد بود. این مسأله، چه به لحاظ تجربه بشری و چه به لحاظ معارف قرآنی و روایی، امری روشن است؛ به دلیل همین شراکت …

Read More »

حضرت امیرالمومنین(ع) و حکومت ولائی/ سیدعباس قائم مقامی

حضرت امیرالمومنین(ع) و حکومت ولائی/ سیدعباس قائم مقامی

شبکه اجتهاد: گذشته از آنکه مسئله “ولایت فقیه” در اصل و نیز در فروعات از نگاه فقیهان، همچون سایر مسائل فقهی محل بحث و اختلاف نظر می‌باشد (۱)، هیچ یک از فقیهان قائل به این نظریه اما، کمترین تردیدی در عدم تلازم میان ولایت ظاهری شرعی فقیه با ولایت باطنی و معنوی نداشته و بارها به صراحت بر نفی این …

Read More »

نظام اسلامی، غیر از  شخص حاکم است، ولو آن حاکم، علی (ع) باشد/ علی مهدیان

حوزه علمیه! بجنگ

شبکه اجتهاد: غدیر، تعیین علی (ع) برای حاکمیت نبود فقط، بلکه مهمتر آنکه مهندسی نظام اسلامی بود. نظامی که مثل دین و شریعت، با اراده ربوبی خدای متعال تعیین تکلیف می‌شود. این نظام بعد پیامبر (‌ص) کنار گذاشته شد. انتخاب مردم در چارچوب ویژگی‌های عقلی و اخلاقی و دینی، ساختار ولایت الهی نیست حتی اگر معصومین با آن همراهی‌هایی کرده …

Read More »

آسیب‌ زدایی از فرهنگ عاشورا؛ پیشینه و گونه شناسی/ علی آقاجانی

بررسی تقدم تاریخی «کتاب المکاسب» و تأثیر آن بر فقه سیاسی شیخ انصاری/ علی آقاجانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین گام برای شناخت موضوع، آن است که مشخص سازیم منظور از جریان شناسی و پیشینه مبارزه با آسیب‌های فرهنگ عاشورا چیست؟ و درصد کاوش چه محدوده زمانی هستیم. بنابراین، در ابتدای بحث، روشن می‌سازیم که منظور، مبارزه با آن‌ها به عنوان یک سنت اجتماعی خاص است. محدوده زمانی آن را نیز، آغاز نخستین حرکت‌های روشن فکری …

Read More »

نگاه حماسی صرف به زندگی امام حسین (ع) ناکافی است/ در بیان فضیلت‌‌های اخلاقی ائمه (ع) نباید دست روی یک جهت خاص بگذاریم/ بسیاری از عزاداران ما افراد ارزشمندی هستند ولی اخلاق را مراعات نمی‌کنند

حادثه عاشورا باید توسط فرهیختگان و نظریه‌پردازان «تحلیل نو» شود/ عاشورا مشمول مرور زمان نمی‌شود

رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه‌‌های علمیه گفت: بسیاری از عزاداران ما افراد ارزشمندی هستند ولی اخلاق را مراعات‌ نمی‌کنند. بنظر‌ می‌رسد که اگر عاشورا از این جهت (توجه به حق الناس) تحلیل شود، بسیاری از مشکلات کشور حل‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگویی به سه دیدگاه و …

Read More »

الزامات تحلیل فقهی قیام عاشورا/ باید از موضع کلامی وارد فقه عاشورا شویم

الزامات تحلیل فقهی قیام عاشورا/ باید از موضع کلامی وارد فقه عاشورا شویم

پژوهشگر فقه حوزه علمیه قم گفت: باید عاشورا را از منظر کتاب معتبری مانند کامل‌الزیارت بخوانیم و اساسا تحلیل فقهی بدون آن درست نیست. اگر بپذیریم که این واقعه هویت بسط‌‌‌یافته تاریخی دارد علاوه بر اینکه خود عاشورا را از منظر برخی کتب مانند کامل‌الزیارات تحلیل خواهیم کرد باز نیاز به هویت و فلسفه تاریخ داریم یعنی موتور محرکه تاریخ …

Read More »

«شکّ» و «مرگ اراده‌ها» زمینه‌های واقعۀ عاشورا

روایت‌هایی کمتر شنیده شده از زندگی شهید صدر

شبکه اجتهاد: ذهنیت عمومی مسلمانان ـ به استثنای شام ـ در آغاز، اختلاف میان علی و معاویه را چنین تفسیر می‌کرد که اختلافی است میان خط خلافت درستکار، و کسی که‌ می‌‌کوشد از این خلافت درستکار سرپیچی کند. آنان به علی علیه السلام به طور کلی چنین‌ می‌‌نگریستند که ایشان همان خلیفه درستکار است که‌ می‌‌خواهد از اسلام و خط …

Read More »

نقد تحلیل احمد قابل از واقعه عاشوراء/ حسن انصاری

آيا امام حسين (ع) پيشنهاد داد نزد يزيد برود؟/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: از مرحوم احمد قابل یک فایل ویدئویی هست که در آن تحلیل تازه‌ای از واقعه عاشوراء به دست می‌دهد. بن مایه آن تحلیل نادرست که از سوی برخی دیگر از نمایندگان روشنفکری دینی هم در این سال‌ها مطرح شده به روایتی برمی‌گردد که ساخته و پرداخته جناح اموی در میان محدثان است. از مطالب نادرستی که بسیار در …

Read More »

قیام عاشورا؛ الگویی برای آینده/ محسن مهاجرنیا

عقلانیت سیاسی، حلقه مفقوده سیاست‌ورزی‌های گفتمانی/ محسن مهاجرنیا

شبکه اجتهاد: قیام امام حسین(ع) به الگویی تاریخی تبدیل شده که پس از ۱۴۰۰ سال همچنان تثبیت‌شده در تاریخ باقی مانده و به سرمشقی برای دیگر قیام‌ها تبدیل شده است. امام حسین(ع) برای مقابله با حاکم جور دست به قیام زدند. قیام عاشورا را نباید منحصر به زمان خود دانست بلکه الگویی برای همه زمان‌هاست. برخی معتقدند قیام عاشورا صرفاً …

Read More »

رکن بودن شعائر و معنای آن

رکن بودن شعائر و معنای آن

استاد محمد سند با بیان اینکه شعائر دینی اعلام و اعلانِ است و فرهنگ دینی را نشان می‌دهد و آن را تبلیغ می‌کند و محیطی دینی و فرهنگی پدید می‌آورد و از این حیث، با غض‌ّنظر از موضوع و متعلق، از ارکان دین محسوب می‌شود، اظهار کرد: شعائر دینی، معارف دینی و فرهنگ دینی را به دیگران می‌نمایاند و از …

Read More »

خطابه در مجالس عزا به حاشیه رفته است/ مگر ما دنبال گریاندن دیگران هستیم؟/ روضه‌خوان باید مستندخوان باشند

خطابه در مجالس عزا به حاشیه رفته است/ مگر ما دنبال گریاندن دیگران هستیم؟/ روضه‌خوان باید مستندخوان باشند

استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: در مجالس امروزی خطابه و وعظ حرف اول را نمی‌زند، بلکه منبری را می‌آورند تا مجلس را آماده کند و سپس مداحی و سینه‌زنی آغاز می‌شود. البته در این میان برخی منبرها حاوی خرافات، مطالب ساختگی و عوام‌فریبانه است. به گزارش شبکه اجتهاد، در دو دهه اخیر شیوه و روند برگزاری مجالس حسینی دچار …

Read More »

تفاوت نظر شیعه و سنی در جواز قیام امام حسین(ع) علیه حاکم جائر

تفاوت نظر شیعه و سنی در جواز قیام امام حسین(ع) علیه حاکم جائر

استاد مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با بیان اینکه آیا قیام علیه حاکم جائر مجاز است یا خیر و می‌توان برای جواز آن به قیام عاشورا تمسک کنیم، گفت: امام(ره) در آن شرایط جایز نمی‌دیدند؛ آیا ایشان قیام امام حسین(ع) را استثنایی می‌دیدند که جواز ندادند؟ امام الگوی مشارکت مردم را پی گرفتند و آن را موفق‌تر می‌دیدند. بنابراین …

Read More »

۲۰ کتاب خوب برای عاشورا شناسی

20 کتاب خوب برای عاشورا شناسی

کتابِ خوب دربارۀ قیام عاشورا فراوان است. اما همین کثرت، انتخاب را سخت کرده است. از طرفی قیام عاشورا یک پدیده‌ی یک‌بُعدی نبود؛ بلکه ابعاد مختلفی دارد که برای شناخت جامع قیام، باید آنها را شناخت. بنابراین کتاب‌ها را ذیل شش بُعد مهمّ دسته‌بندی کرده و دربارۀ هر یک توضیح مختصری داده‌ شده است: ۱. فقهِ عاشورایی ۲. تاریخ و …

Read More »

ایران، سرزمین زیستِ عفیفانه/ محمدرضا قائمی‌نیک

تأملی در دیدگاه‌‌های قائلین پول‌طلا و نسبت آن با سرمایه‌گذاری در تولید/ محمدرضا قائمی نیک

شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته به‌خوبی نشان می‌دهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستی‌های فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، به‌دلیل گره‌خوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر به‌معروف و نهی از منکر و به‌تبع، قانونی‌بودنِ حجاب شرعی در ایران، نمی‌تواند از …

Read More »

عاشورا و امروز ما

عاشورا و امروز ما

شبکه اجتهاد: پرسش این است ما چه نیازی به عاشورا و گرامی داشتن و یادآوری آن داریم؟ امام به معنای شاقول و‌ معیار است. امام حسین (ع) در نامه به معاویه می‌نویسد: آنچه معاویه می‌گوید انکار رسالت و نبوت همه پیامبران است و شهادت می‌دهم که رسول الله، پیامبر، امام و اسوه هستند. سیدالشهدا (ع) درباره خود می‌فرماید: من امام …

Read More »

نتیجه انتخابات و الهیات تغییرات اجتماعی/ محسن الویری

نتیجه انتخابات و الهیات تغییرات اجتماعی/ محسن الویری

شبکه اجتهاد: درباره تغییرات اجتماعی که یکی از مهمترین مباحث دانش جامعه‌شناسی و سطحی از آن موضوع دانش فلسفه نظری تاریخ است، انبوهی از آیات قران و روایات وجود دارد. بازخوانی این بحث علمی با دخالت دادن مضامین و رویکرد برگرفته از متون دینی خوانشی نو به دست می‌دهد که می‌توانیم آن را “الهیات تغییرات اجتماعی بنامیم. شش نکته‌ای که …

Read More »

نقش گستره شریعت در ترابط میان اجتهاد و علوم انسانی اسلامی

نقش گستره شریعت در ترابط میان اجتهاد و علوم انسانی اسلامی

استاد علیدوست معتقد است اگر بخواهیم در خصوص نقش فقه در توسعه علوم انسانی چه ترابط اینها صحبت کنیم باید موضع خودمان را در گستره شریعت مشخص کنیم. اگر مباحث مدیرت، اجتماع، فرهنگ و خانواده را از حوزه شریعت خارج دانستیم در این صورت از حوزه فقه خارج و در نتیحه از حوزه اجتهاد خارج ‌‌می‌شود. شبکه اجتهاد: دو عنوان …

Read More »
Real Time Web Analytics