قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب (صفحه 365)

همه مطالب

ضرورت تقویت دانش‌های اسلامی ناظر به مسائل فراروی امت

ضرورت تقویت دانش‌های اسلامی ناظر به مسائل فراروی امت

رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در نشست مشترک با هیئتی از علمای شیعه و سنی عراق گفت: جامعه اسلامی به شدت نیازمند تقویت بنیه‌ها و زیر ساخت‌های دانش‌های اسلامی در چارچوب رویکرد به امت و توسعه آنها به حوزه‌ها و مسائل اجتماعی معاصر فراروی امت است. به گزارش شبکه اجتهاد، هیئتی متشکل از دیوان وقف سنی و شیعه عراق و عالمانی از دانشگاه‌های هر دو مذهب این کشور به همراه مشاور وزیر آموزش عالی عراق ضمن حضور و بازدید از دانشگاه مذاهب اسلامی با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی ریاست دانشگاه و عضو مجلس خبرگان رهبری، معاونان و مدیران گروه‌های این …

توضیحات بیشتر »

نقدی بر مقاله «حکومت زدایی از حرم»

نقدی بر مقاله «حکومت زدایی از حرم»

نویسنده در بحث از انتفاع از حرم می‌گوید: «دولت اسلامی نمی‌تواند ادعای سهیم بودن در منفعت حرم نیز داشته باشد» عجیب است که ایشان گاهی «منفعت» می‌گوید و گاهی انتفاع. با اینکه وقف منفعت غیر از وقف انتفاع است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی استاد حوزه علمیه قم در واکنش به ادعاهای حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در مورد اداره اعتاب مقدسه به شبهات مطرح شده در این مورد پاسخ داد که در ذیل می‌آید. اخیرا یادداشتی با عنوان «حکومت زدایی از حرم» منتشر شد که در آن  سعی شده  با طرح این پرسش «آیا در حکومت …

توضیحات بیشتر »

الگوی اجتهاد چند مرحله‌ای در فقه مالی

الگوی اجتهاد چند مرحله‌ای در فقه مالی

این الگو، با ایجاد حلقه واسط از خبرگان فقهی- مالی بین مراجع عظام تقلید و پژوهشگر فقه مالی، از یک سو به پژوهشگر برای دست‌یابی به بینش فقهی عمیق‌تر کمک می‌کند و از سوی دیگر فرایند موضوع‌شناسی در مسائل مالی را برای فقها و مراجع عظام تقلید تسهیل می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «اجتهاد چند مرحله‌ای؛ روش تحقیق فقه مالی» در ادامه سلسله نشست‌های تخصصی انجمن مالی اسلامی ایران با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو هیات موسس انجمن مالی اسلامی ایران تشکیل شد. سخنان این پژوهشگر اقتصاد اسلامی را در ادامه …

توضیحات بیشتر »

بررسی نظر موافقان و مخالفان در «زوائد علم اصول»

بررسی نظر موافقان و مخالفان در «زوائد علم اصول»

قدما در تدوین اولین کتاب‌ها‌ی اصولی ناظر به فضای اهل تسنن قلم زده‌اند که خود به خود سبب ورود برخی مباحث زائد به اصول شیعی شده است. چنانچه «العده فی اصول الفقه» نام مشترک کتاب شیخ طوسی و قاضی ابو یعلی از علمای اهل تسنن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد مدیر مؤسسه‌‌‌‌‌ی فقاهت و تمدن‌‌‌‌‌سازی و از فعالان عرصه تحول در حوزه‌های علمیه، در نشست «بررسی زوائد علم اصول» که در حسینیه شهدا برگزار گردید، با اشاره به ضرورت علم اصول برای فهم دین و استنباط احکام بیان کرد: علم اصول به عنوان علمی برای فهم …

توضیحات بیشتر »

دغدغه‌هایی که بی‌پاسخ ماند

طلاب را به نوشتن پایان‌نامه درباره امام صدر تشویق کنیم/ امام صدر الگویی برای حوزه و دانشگاه است

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: طلاب و فضلا باید دغدغه‌های رهبر انقلاب در باب حوزه‌های علمیه را بازخوانی و به گفتمان رایج در بدنه حوزه تبدیل کنند. اگر حوزه به نیازهای اجتماعی پاسخ ندهد، خطرات بزرگی پیش می‌آید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه به مناسبت ایام سالروز سفر مقام معظم رهبری به شهر قم (۲۷ مهر ۱۳۸۹)، درباره دغدغه‌های ایشان پیرامون حوزه‌های علمیه، داشت: دیروز سالروز سفر مقام معظم رهبری به شهر مقدس قم بود و علاوه بر برکات مختلفی که سفر ایشان برای استان قم داشت، بخش اصلی سفر ایشان برکات فراوانی برای حوزه‌های علمیه …

توضیحات بیشتر »

مرکز تخصصی فقه؛ گزاره‌ای تناقض‌نما! / میرزاعلی نعمتی

مرکز تخصصی فقه؛ گزاره‌ای تناقض‌نما! / میرزاعلی نعمتی

شبکه اجتهاد: حرکت حوزه به‌سوی تخصصی شدن _که عمر درازی نیز ندارد_ اگرچه در ابتدای راه خود و دچار کاستی‌های فراوان است اما فی حد ذاته پدیده بسیار مبارکی در حوزه‌های علمیه است که باید گام‌های تکاملی خود را باقدرت بردارد. حال، سؤال اساسی این است که تخصص‌ها کدامند و چگونه باید تعیین گردند؟ ساده‌ترین پاسخ، این است که هر یک از علوم موجود حوزوی به‌عنوان یک تخصص شمرده شود: فقه، تفسیر، حدیث، کلام، فلسفه و …؛ همان رویکردی که مبنای طراحی مراکز تخصصی حوزوی در عمر بیست و اندی ساله خود تاکنون بوده و بااین‌حال، ثمرات قابل‌توجهی نیز نداشته …

توضیحات بیشتر »

آیا وجود «ملاک» همیشه مساوی با جعل «حکم» است؟ / بلال شاکری

نقش دست‌آوردهای میدانی در استنباط / بلال شاکری

  شبکه اجتهاد: احکام شرعی تابع ملاکات هستند و در این میان تفاوتی میان عدلیه و اشاعره نیز وجود ندارد. به عبارتی بر خلاف آنچه مشهور و معروف است اشاعره نیز قاعده تبعیت احکام از ملاکات را پذیرفته‌اند، تنها تفاوت دو گروه در نحوه اثبات این قاعده است. عدلیه قاعده تبعیت را بر اساس استدلال‌های عقلی و نقلی ثابت می‌دانند، اما اشاعره بر اساس استقراء آن را می‌پذیرند. این تفاوت در نحوه اثبات را می‌توان ناشی از برداشت‌های مختلف در رابطه حکم شرعی با ملاکات دانست و این اختلاف نظر در رابطه بین حکم شرعی و ملاکات، متأثر از مسئله …

توضیحات بیشتر »

دانشجویان و مسأله نماز در غیر وطن / سیدحسن شیرازی

دانشجویان و مسأله نماز در غیر وطن

این یادداشت با فرض قبول عدم صدق وطن در صورت قصد اقامت دو یا سه سال که خود مشهور ملتزم شده‌اند، به طور خلاصه به بررسی نظر مشهور و روایاتی که ممکن است بر خلاف مشهور به آنها استدلال شود می‌پردازد. شبکه اجتهاد: یکی از مسائل مبتلا به بسیاری از دانشجویان و طلابی که برای تحصیل به شهری غیر از وطن خود سفر می‌کنند این مسأله است که آیا دانشجویان می‌توانند در شهر محل تحصیل هم نماز تمام بخوانند؟ منظور از شهر محل تحصیل، شهری است که دانشجو یا طلبه، برای مدتی مجبور است در آن بماند. البته می‌توان با …

توضیحات بیشتر »

نگهبان سنت و دغدغه تحدید قدرت

آیت‌الله موسوی ‌خلخالی را عالمی متعهّد، وارسته و دارای صفای باطن می‌دانستم

دوره ۲۳ ساله مرجعیت آیت‌الله صافی گلپایگانی با تحولات بنیادینی در حوزه، کشور و دنیا همراه بوده است. تعدد بی‌سابقه مراجع تقلید، ورود اینترنت و ابزارهای کامپیوتری به حوزه، تنش‌های بی‌سابقه سیاسی و فکری در جامعه ایران، تغییر پارادایم در معادلات جهانی، رشد حیرت‌انگیز ابزارهای ارتباط جمعی و احیای مجدد حوزه نجف فرصت‌ها و چالش‌های جدی و نوینی پیش روی مراجع قم ایجاد کرد. شبکه اجتهاد: «امروز سه‌شنبه ۲۹ رمضان المبارک ۱۴۳۷ در اخباری که می‌خواندم به خبری جالب برخوردم که در آن آمده بود: ‌فضاپیمایی پس از پنج سال و نزدیک به ۱.۸ میلیارد مایل در سفر، دیروز دوشنبه …

توضیحات بیشتر »

کتاب «تقیه در اندیشه سیاسی شیعه» منتشر شد

کتاب «تقیه در اندیشه سیاسی شیعه» منتشر شد

به اعتقاد شیعه عنصر تقیه برگرفته از آیات قران و با روایات فراوانی از طرف معصومین مورد تاکید قرار گرفته است. اما در مقابل مخالفینی معتقدند تقیه عنصری ابداعی است که شیعیان به عنوان اقلیت دینی با استفاده از آن خود را در انزوای سیاسی قرار دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب تقیه در اندیشه سیاسی شیعه  به قلم حسین تربتی‌نژاد به‌تازگی توسط انتشارات دانشگاه مفید منتشر شد. اندیشه سیاسی شیعه دارای مولفه‌هایی است که آن را از سایر فِرَق اسلامی ممتاز کرده است. یکی از این مولفه‌ها تقیه است که جایگاهی مهم نزد شیعیان و پیشوایان دینی آنان دارد. …

توضیحات بیشتر »

عزم لازم برای اجرای قانونی امر به معروف وجود ندارد/ نهی از منکر فقط درباره حجاب نیست

باید اعتراف کنیم جامعه ما در حقوق انسانی مرد و زن درست عمل نکرده است/ لزوم احیای تعادل بین حقوق زن و مرد در جامعه

استاد برجسته حوزه علمیه قم امر به معروف و نهی از منکر را فریضه‌ای غریب دانست و خاطرنشان کرد: ما تصور نکنیم امر به معروف و نهی از منکر فقط این است که به خانمی بگوییم رویش را بگیرد، امر به معروف فقط رو گرفتن خانم‌ها نیست؛ امام حسین(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر به شهادت رسیدند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژهشی امام خمینی(ره) در دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان خراسان رضوی با تقدیر از تدوین کنندگان قانون امر به معروف و نهی …

توضیحات بیشتر »

فتوای رهبری درباره هروله کردن در مجالس عزاداری

فتوای رهبری درباره هروله کردن در مجالس عزاداری

فلاح‌زاده کارشناس مسائل فقهی: به طور کلی توصیه این است که از انجام اعمالی مانند هروله در عزاداری‌ها پرهیز کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، امروزه در بسیاری از نقاط سراسر کشورمان هیئتها و مراسمات مذهبی بسیاری برگزار می‌شود و موجب شده است بسیاری از جوانان برای حضور در آن هیئتهای هفتگی یا ماهانه از بسیاری از مشغولیتهای خود بزنند و خود را آماده رفتن به هیئت و عزاداری اهل‌بیت (علیهم‌السلام) کنند که این امری بسیار ارزشمند و قیمتی است، اما خوب است برای تقویت کمی و کیفی و پربارتر شدن برداشتمان از معنویات به نکاتی توجه داشته باشیم، به عنوان …

توضیحات بیشتر »

با تعبیر «فقه مضاف» موافق نیستم

توجه به «فقه‌الوکاله» برای رفع پارادوکس در وکالت

بهتر است واژه مضاف را به کار نبریم، بلکه بگوییم ابواب و کتاب‌‌های نو در فقه. این تعبیر «نو» اختصاص به مسایل نو ندارد بلکه شامل سامانه جدید و یا تاسیس باب فقهی جدید نیز می‌‌شود. شبکه اجتهاد: گزیده‌ای از مباحث «اصول و روش‌‌های تربیتی» که توسط آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در قالب کرسی خارج فقه با عنوان «فقه تربیتی» برای طلاب حوزه علمیه قم تدریس می‌گردد را در ادامه می‌خوانید. برای تبیین «اصول و روش‌های تربیتی» به عنوان یک مبحث مهم و کلان، لازم است چند مقدمه ذکر گردد. برخی از این مقدمات کلان است و برخی هم …

توضیحات بیشتر »

تضعیفات ائمه رجال، معتبر نیست!/ غلام‌رضا احسنی

فوائد رجالی: الامر فی توثیق سهلٍ، سهلٌ

تنها نکته ضعفی که فضل‌بن شاذان در مورد سهل نقل می‌کند، کم خردی اوست و این خود نه تنها شاهد بر تضعیف نیست، بلکه می‌تواند شاهدی بر توثیق باشد؛ زیرا اگر فضل، وجه تضعیف دیگری در او می‌دید، آن را بیان می‌کرد نه این که به کم‌خرد بودن اکتفا کند. شبکه اجتهاد: با تورّق کتاب شریف کافی کمتر بابی را می‌توان مشاهده کرد که در اسناد آن،‌ نامی از سهل بن زیاد وجود نداشته باشد. سهل بن زیاد از روات پر روایت است. روایاتی که تنها از طریق او به ما رسیده، کم نیست. در کافی با احتساب سندهای تعلیقی، …

توضیحات بیشتر »

احکام ثانویه؛ «تبدیل» یا «تبدّل» موضوعات احکام اولیه / محمدحسین کمالی

از فقه نظام تا نظام تأمین با مطلوبات بالعرض شارع/ محمدحسین کمالی

احکام ثانویه برای موارد تبدّل موضوع احکام اولی به ثانوی تشریع شده‌اند نه تبدیل آن‌ها؛ یعنی مواردی که تحصیل مصالح ملزمه، یا دفع مفاسد ملزمه، به دلائل غیر اختیاری برای مکلف متعذر یا متعسر می‌شوند. شبکه اجتهاد: نوامیس ما در محیطی زندگی می‌کنند که امکان تحصیل علوم نافعه و حفظ حجاب توأمان را دارند. آیا جایز است آن‌ها را به محیطی ببریم که در آن محیط باید بین تحصیل علوم واجبه یا حفظ حجاب یکی را انتخاب کنند؟ در شهر یا کشوری مردم امکان انجام واجبات و ترک محرمات را دارند.  آیا جایز است حاکمی را انتخاب کنند که در …

توضیحات بیشتر »

تحلیلی بر رویکرد فقهی اخوان‌المسلمین / محسن مهریزی

نُو اِخوان در غرب، وجهی مغفول از جنبش اخوان المسلمین

اخوان‌المسلمین به آسان‌سازی احکام قائلند و از مذهب فقهی مشخصی پیروی نمی‌کنند. آنها به دلیل تقلید نکردن از فرد و مذهبی خاصّ و نیز به دلیل تسلّط نداشتن بر منابع اسلامی، به طور طبیعی به نوعی تشتّت آرا دچار شده‌اند، به نحوی که در میان آنها طیف‌های متنوع و گسترده‌ای، از گروه‌های کاملاً سنّتی تا غربگرای سکولار به چشم می‌خورد. شبکه اجتهاد: یکی از اصلی‌ترین راه‌های آشنایی با مبانی فکری و رویکردهای عملی جنبش‌ها و گروه‌های سیاسی- اجتماعی جهان اسلام، شناخت مبانی فقهی آنهاست. تحلیل این مبانی، نسبت آنها را با سایر مذاهب اسلامی‌ روشن می‌سازد و می‌توان تا حدود …

توضیحات بیشتر »

تمایزات فقه و فقه سیاسی از منظر ضرورت، موضوع و روش

درآمدی بر روش مطالعات روایی شیعی

روش تفقه در فقه سیاسی، متأثر از روش اجتهادی فقه عمومی و رایج است. اگر فقه بخواهد در عرصه حیات اجتماعی و تاریخی حضور پیدا کند، باید دامنه فقه و تفقه دینی گسترش یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، نوشتار پیش رو با عنوان «تمایزات فقه و فقه سیاسی از منظر ضرورت، موضوع و روش» گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی می‌باشد که در تاریخ ۸۷/۴/۱۲ ارائه شده است. رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در این ارائه مباحثی را درباره مفهوم‌شناسی فقه و فقه سیاسی، مناسبات تفقّه دینی و …

توضیحات بیشتر »

نقش مصلحت در تحول فقه سیاسی شیعه پس از انقلاب اسلامی

راهبردهای فقه سیاسی در تامین آزادی در جهت پیشرفت انسانی

طرح مصلحت نظام سیاسی، پس از تشکیل نظام جمهوری اسلامی، در برخی ساحت‌ها موجب تحول فقه سیاسی شیعه شده است. نگارنده می‌کوشد نکاتی را که در بـحث تـحول فقه سیاسى شیعه برخاسته از مصلحت نقش دارد تبیین کند. شبکه اجتهاد: مـصلحت که گاهى اوقات بـیانگر اهـداف دین در حوزه روابط سیاسى – اجتماعى است، یکى از عناصر درونى دین و فقه سیاسى است که همواره‌ در‌ آموزه‌هاى اسلامى داراى جایگاه و در ساحت‌هاى گـوناگون مـورد تـوجه بوده است. طرح مصلحت نظام سیاسی، پس از تشکیل نظام جمهوری اسلامی، در برخی ساحت‌ها موجب تحول فقه سیاسی شیعه شده است. حجت‌الاسلام والمسلمین …

توضیحات بیشتر »

تحول در روش فقه به چه معناست؟

ضرورت نقش فعال و منسجم نخبگان در تحول حوزه علمیه کهن خراسان/ سیدمحمدباقر حسینی

در حالی که در فضای فقهی کنونی، هیچ‌کس به دنبال شناخت تحولی در درون موضوع بر اثر مواجهه نظام‌های اجتماعی با هم نیست؛ اگر «تبدل موضوعی» را فعال کنیم می‌تواند حرکت خوبی ایجاد کند و همچنین بعضی از عناصر روشی نیز باید کنار گذاشته شود که ما را پیوسته مجبور به احتیاط‌های فراوان کرده و دست‌وپای جامعه را می‌بندد. شبکه اجتهاد: روش هر علم از گذشته‌ها شروع شده، ادامه یافته و به زمان حال رسیده است. ممکن نیست علمی در گذشته، روش کاملاً متفاوتی داشته و امروز روش دیگری را اتخاذ کند. روش در نهاد علم است و اگر از …

توضیحات بیشتر »

بررسی تغییرات ‌اندیشه اجتماعی فقهای امامیه

فقه اسلامی و اقتباس از قانون‌نامه‌های پیش از اسلام، از ادّعا تا واقعیت

سید مرتضی علم الهدی و شیخ مفید، هر دو در عصر غیبت قائل به ولایت فقیه در امور دینی بوده و به تناسب آن، مجموعه‌ای ‌از دانش‌ها را جهت استنباط احکام شرعی تدوین کرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله دکتری محمدرضا قائمی‌نیک با موضوع «بررسی تغییرات‌اندیشه اجتماعی فقهای امامیه»، چندی پیش در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشکیل شد و با حضور دکتر محمدتقی کرمی، دکتر محمد صفر جبرائیلی و دکتر ابراهیم فیاض به عنوان اساتید داور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. قائمی نیک: دانش فقهی، معطوف به عمل مسلمانان مکلف بوده و بنابراین در حوزه حکمت …

توضیحات بیشتر »

«فقه» و مهندسی حیات بشری

«فقه» و مهندسی حیات بشری

«فقه مطلوب و بالنده» می‌بایست هسته مرکزی «منظومه معرفت بشری» را مستند به کتاب و سنت ارائه دهد و در گام بعد، این معرفت‌های دینی در لایه «علوم و دانش‌ها» امتداد یابد و در حلقه سوم نیز به «مدل‌ها و برنامه‌های اجرایی» در صحنه مدیریت اجتماعی فراوری شوند. شبکه اجتهاد: «ملاک و معیار علم»، محور گفتگوهای دانش «معرفت شناسی» است. امروزه با گسترده‌تر شدن چالش میان دو ساحت «علم» و «دین» و موانع پیش روی دستیابی به «علم دینی»، جامعه علمی ‌ اعم از موافقین و مخالفین‌ به تأملات بیشتر حول ملاک و معیارهای «علم» و همچنین بازخوانی تعریف «دین» …

توضیحات بیشتر »

طرح رشته‌ تخصصی شکست خورده است/ راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی

اولویت نظام‌پردازی فقهی، مطابق اقتضائات اجتماعی ـ سیاسی عصری

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بنده اولین مؤسسه آموزش عالی حوزوی کشور را ثبت کردم، اکنون معتقدم که اینها فایده‌ای ندارد و طرح رشته‌ تخصصی شکست خورده، این روش غلط بوده و جواب نداده است. دانشگاه، تخصص می‌داد و اجتهاد نمی‌داد؛ چنان که ما آمدیم ظاهرا رشته‌های تخصصی دایر کردیم، اما چیزی بیش از دانشگاه نشد، اجتهاد حاصل نشد. راه چاره و راهکار مطلوب، تلفیق فقه با علوم انسانی است، به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مؤسس و رییس حوزه علمیه امام رضا(ع) در دیدار با تحریریه پایگاه وسائل …

توضیحات بیشتر »

مواجهه تقلیل‌گرایانه با فقه از ایدئولوژی تا مهندسی

حمید پارسانیا: مواجهه تقلیل‌گرایانه با فقه از ایدئولوژی تا مهندسی

به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حمید پارسانیا در مصاحبه‌ای تفصیلی با هفدهمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا با عنوان «مرگ جامعه‌شناسی! احیای فقه به‌مثابه معرفت علمی اجتماعی؛ مواجهه تقلیل‌گرایانه با فقه از ایدئولوژی تا مهندسی» به بررسی فقه اجتماعی و ارتباط آن با با جامعه شناسی مدرن پرداخته است. گزیده‌ای از اولین بخش این مصاحبه تقدیم علاقمندان می‌شود: فقه اجتماعی زیرمجموعۀ فقه است و خصوصیات فقه را دارد. فقه در معنای مصطلح خود یک دانش تجویزی و انتقادی است؛ یعنی علمی است که احکام وضعی و تکلیفی افعال مکلفین را بیان می‌کند، و احکام تکلیفی اعم از واجب، …

توضیحات بیشتر »

از «قواعد مهجور» و «شعارات بی‌سند» تا «کارکردگرایی شریعت»

نظر فقهی درباره تجمع‌ها در دوران کرونا

در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمی‌توانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. این‌ها هیچ‌کدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر می‌گذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام) مشهد چندی پیش میزبان حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بود. ایشان ‌علاوه بر تدریس، سال‌هاست به منقح کردن عرصه‌های نوپدید فلسفه فقه و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون …

توضیحات بیشتر »

مصباحی‌مقدم: بانکداری بدون‌ربا جدی‌ گرفته نمی‌شود

استنباط مسائل فقه‌‌الاقتصاد نیازمند فقهای اقتصاددان یا اقتصاددان‌‌های فقیه است

رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بانکداری بدون‌ربا در ایران جدی گرفته نشده است، گفت: معنا ندارد که سودی تحت عنوان علی‌الحساب اعلام و بعد همان پرداخت شود، بدون اینکه فرض بگیرند این سود، یک سود موقت است و باید در پایان سال مالی و بعد از حسابرسی، رقم آن کاهش یا افزایش پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: فعالیت‌های بانکی در کشور متناسب با مقتضیات بانکداری بدون‌ربا تحقق پیدا نکرده است؛ چون معنا ندارد که سودی تحت عنوان علی‌الحساب اعلام و …

توضیحات بیشتر »

وحدت فقهی امر ناممکنی است/ ضرورت شناسایی قواعد فقهی وحدت

آینده‌پژوهی فقهی ضرورتی انکارناپذیر است/ عدم توجه به موضوع آینده‌پژوهی، منجر به فاصله گرفتن مردم از متن دین می‌شود

امکان وحدت فقهی اصلاً بحث مطلوبی نیست، چون شدنی نیست؛ حتی در شیعه یا در خود اهل سنت نیز وحدت فقهی به صورت دقیق امکان‌پذیر نیست. به هر حال فقهایی هستند که اجتهادهای مختلف دارند؛ اما اگر وحدت فقهی به این معنا باشد که ما وحدتی را بر پایه تعالیم و دستورات فقه بنا کنیم یک امر شدنی است. شبکه اجتهاد: وحدت میان مذاهب اسلامی عمدتاً در قالبى توصیه‌اى مطرح گشته است؛ طرح شدن وحدت در این قالب، ضمانت‌هاى لازم را براى تحقق یافتن در جامعه و حضورى فعال و مستمر در فراز و فرودهاى اجتماعى با خود همراه ندارد. …

توضیحات بیشتر »

ساخت قاعده فقهی کرامت

ساخت قاعده فقهی كرامت

کرامت انسان می‌تواند به عنوان قاعده‌ی فقهی، آن هم یک قاعده‌ی فراگیر مطرح باشد به این معنا که هر جا اجرای حکمی باعث مخدوش شدن اصل کرامت انسان شد، آن حکم با استناد به قاعده‌ی کرامت محدود، کنترل و یا تعلیق شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهل‌وچهارمین شماره فصلنامه علمی – پژوهشی «پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی»(تابستان ۱۳۹۵) با هفت مقاله علمی از جمله «ساخت قاعده فقهی کرامت»، توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل چاپ و منتشر شد. «بررسی فقهی مبالغ دیه، در پرتو مقتضیات زمان»، «بررسی فقهی افساد فی‌الارض اینترنتی»، «تأملی در قاعده انگاری بطلان معاملات سفیهانه با تأکید …

توضیحات بیشتر »

نظام پیشنهادی بازچینی ابواب فقهی / محمدمهدی کمالی

بازچینی ابواب فقهی - محمدمهدی کمالی

در قسمت پایانی یادداشت «چند نکته در باب نظم نوین فقهی» گفته شد: زندگی بشر چهار ساحت اصلی مختلف دارد؛ ساحت الهی یا عبادی، ساحت فردی، ساحت اجتماعی و ساحت طبیعی که هرکدام به زیرشاخه‌های بسیار متنوع و گسترده‌ای تقسیم‌شده و بررسی و تتبع فقهی در آن زمینه را می‌طلبد. در نوشتار پیشِ‌رو، علاوه بر ارائه نمودار پیشنهادی برای بازچینی ابواب فقهی چند نکته را نیز متذکر می‌شوم: از مباحث مطروحه در این نمودار، آنچه در کتب فقهی موجود به بحث گذاشته‌شده است فقط مباحث فقه عبادی، فقه بازار، فقه زناشویی و تا حدودی بعضی از مباحث فقه فردی است، …

توضیحات بیشتر »

پرونده‌ای در تشریح موضوع «تراریخته» و بررسی فقهی آن

زیست‌فناوری می‌تواند راه‌حلی کلیدی برای رشد روزافزون تقاضا برای غذا در جهان باشد. لذا بهره‌برداری هدفمند از زیست‌فناوری با رعایت تمامی جنبه‌های ایمنی و اخلاقی مربوطه منجر به افزایش تولید مواد غذایی و بهره‌وری قابل‌توجه خواهد شد. بررسی دیدگاه‌ها و نظریات فقهی مصرف محصولات تراریخته حاصل از مهندسی ژنتیک ما را به مسائل اخلاق زیستی مربوطه و چگونگی استفاده‌ی صحیح رهنمون خواهد کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در یازده سال گذشته دومیلیارد هکتار از اراضی جهان زیر کشت محصولات تراریخته رفته و نیز در ۲۰ سال گذشته بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار برای کشاورزان سود داشته است. پیشرفت این فناوری …

توضیحات بیشتر »

فقیهی که ادعای استقلال حوزه از ولی امر را بکند از عدالت خارج شده است!

تأکید رهبری بر استفاده از کالای ایرانی به معنای آتش به اختیار اقتصادی است

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که استقلال نسبت به ولی امر که ولایت شرعی الهی بر همه امت اعم از حوزه‌های علمیه دارد معنا ندارد، گفت: متأسفانه شیادانی پیدا شده‌اند و به این مسائل پرداخته‌اند؛ این استقلال درست مبغوض خداوند است، کسی که بخواهد خیال استقلال حوزه از ولی امر را در سر داشته باشد از جاده الهی منحرف شده است، حتی اگر فقیه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی‌اکبر سیفی مازندرانی، استاد برجسته حوزه علمیه، در رابطه با سوء استفاده برخی از واژه استقلال حوزه علمیه، به رسا گفت: در عرصه تحول …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky