همه مطالب

شبکه اجتهاد: مرحوم شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه در باب «استحباب الوضوء بمد من ماء والغسل بصاع، وعدم جواز استقلال ذلک» چند روایت را آورده است از جمله دو روایت ذیل: یک؛ عن زراره، عن أبی جعفر علیه السلام قال: کان رسول الله صلى الله علیه وآله یتوضأ بمد ویغتسل بصاع دو؛ محمد بن علی بن الحسین قال: قال رسول الله صلى الله علیه وآله : الوضوء مد والغسل صاع، وسیأتی أقوام بعدی یستقلون ذلک، فأولئک على خلاف سنتی، والثابت على سنتی معی فی حظیره القدس. در روایت نخست سیره قولی و در روایت دوم سیره عملی …

شبکه اجتهاد: اخباری‌گری یک جنبش چند وجهی است، یعنی همان طور که نمی‌توان تأسیس حکومت صفوی و رابطه خصمانه‌اش با دولت عثمانی را در پیدایش ـ و یا لا اقل رونق گرفتن ـ اخباری‌گری نادیده گرفت، نمی‌توان اخباری‌گری را فقط در این بستر تحلیل کرد و از جنبه‌های دیگر (مثل برخی از مبانی اصولی و حدیثی مدرسه حله) غافل بود؛ بنابراین باید در تحلیل این مدرسه شیعی به بسیاری از جهات در کنار هم توجه داشت. شاید از این جهت است که مرحوم آیت‌الله بروجردی ـ بنابر آنچه مرحوم مطهری از ایشان نقل می‌کند ـ بر این باور بودند که …

حجت‌الاسلام محمدحسین ملک‌زاده معتقد است که رساله‌های عملیه فعلی پاسخگوی نیازهای مسلمان در کشورهای غیراسلامی نیست. او به همین دلیل کتاب «فقه بین‌المللی؛ قواعد و احکام فقه برای مسلمانان در کشورهای غیراسلامی» را برای رفع این مشکل تدوین کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده، استاد سطح خارج حوزه علمیه و از پژوهشگران حوزه است که سالها در برخی کشورهای اروپایی و آفریقایی تجربه تبلیغ داشته و با دغدغه‌های شرعی تازه‌مسلمانان و مسلمانانی که متولد این کشورها هستند آشناست. وی معتقد است که رساله‌های عملیه کنونی پاسخگوی نیازهای شرعی تازه‌مسلمانان نیست؛ بنابراین کتابی با موضوع فقه بین‌الملل …

مرکز نور طی این سال‌ها زیست بوم موردنیاز برای کاربست هوش مصنوعی در حوزه علوم اسلامی و انسانی را فراهم و تکمیل نموده است و در حال حاضر توانایی تولید و عرضه پیکره‌های استاندارد و سرویس‌های مورد نیاز در پردازش هوشمند محتوا در مرکز فراهم گردیده است به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در صدد برگزاری مراسم «افتتاح آزمایشگاه هوش مصنوعی و علوم اسلامی و انسانی» و «نمایشگاه دستاوردهای هوش مصنوعی در محصولات مرکز نور» است. برای آشنایی بیشتر با کارکردهای هوش مصنوعی در علوم اسلامی و انسانی و نیز برنامه‌های نمایشگاهی مرکز در هفته پژوهش مهندس …

استاد برجسته سطح خارج حوزه علمیه، کرسی‌های درس خارج حوزه‌های علمیه را از نظر کیفی و موضوع شناسی، به روز و علمی دانست و با انتقاد به برخی مسئولین و نهادها، گفت: امروز اگر یک موضوع تخصصی در مجلس شورای اسلامی یا در دولت یا در قوه قضاییه مطرح هست و توقع است که حوزه‌های علمیه پاسخگو باشند، از سوی دیگر توقع هست که مجلس شورای اسلامی یا دولت یا قوه قضاییه نیز از تولید چنین بحثی اولاً حمایت و ثانیاً بهره برداری کنند، نه اینکه توقع داشته باشند حوزه اظهار نظر کند و پس از آن اگر خواستند و …

حجت‌الاسلام حسنعلی علی‌اکبریان ضمن اشاره به جایگاه عدالت در عرصه حکمرانی تصریح کرد: ما یقین داریم احکام از روی عدالت وضع شده است. با این حال ممکن است در ظرف خاص یک جامعه و در یک زمان خاص به دلیل بروز عوارضی اجرای یک حکم ظالمانه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «زوایای عدالت در حکمرانی اسلامی» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به همت مجمع پژوهشگاه‌های علوم انسانی اسلامی برگزار شد. گزیده متن جلسه را به نقل از «ایکنا» در ادامه می‌خوانید؛ موضوع بحث این است که در حکمرانی اسلام، …

تنها موضوعی که دامن مردان را برای چند همسری می‌گیرد عدم ثبت نکاح است و گرنه راهی برای بازخواست فردی که ازدواج مجدد کرده وجود ندارد. این قانون می‌تواند منشأ برخی ناسازگاری‌ها، دعاوی و مشاجرات خانوادگی شود، بنابراین قانونگذار باید تکلیف این قانون را مشخص کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرج‌الله هدایت‌نیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در وبینار «بررسی خلأهای قانونی بر پایداری و کارآمدی خانواده ایرانی» که چندی قبل برگزار شد، اظهار کرد: فهرست بلندی از قوانین خانواده را می‌توانیم تهیه کنیم که در آنها یا قانون مبهم یا …

شبکه اجتهاد: براساس تعالیم متعالی اسلامی ربا حرام است. حرمت ربا موجب شد قانون عملیات بانکداری بدون ربا در سال ۱۳۶۳ تصویب و جهت اجرا به نظام بانکی ابلاغ شود. نهاد بانک برای اجرای این قانون درنظر گرفته و مقرر شد نظام بانکی با اجرای این قانون ربا را از نظام مالی کشور حذف کند. براساس این قانون نرخ سود سپرده و تسهیلات مشخص نیست و جذب سپرده و اعطای تسهیلات باید در چارچوب عقود اسلامی انجام شود. ماهیت عقود اسلامی (غیرعقد قرض‌الحسنه) موجب می‌شود ماهیت فعالیت بانک کلا تغییر کند و از فعالیت در بازار پول (جذب سپرده و …

حجت‌الاسلام جوان آراسته گفت: ما باید بر نقاط قوت و ضعف نظام‌های دو مجلسی یا یک مجلسی تامل کنیم بخصوص با تمرکز به این‌که آیا در نظام‌های تک ساخت و بسیط در مقابل با نظام‌های فدرال گرایش به دومجلسی شدن قابلیت دفاع و توجیه عقلانی دارد؟ با دلایل که در این طرح نامه ارائه شده است نیازمندیم تا در نظام جمهوری کشورمان نیزدو مجلس داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی- ترویجی «ترجیج قوه مقننه یک مجلسی بر دو مجلسی در ساختار نظام‌های تک ساخت (بسیط و یکپارچه) از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران» از سوی پژوهشکده علوم اسلامی …

دکتر فراتی گفت: ما باید بین مرام‌نامه‌‌‌‌های فقهی علمای نجف در باب دولت مشروع، پذیرش یا عدم پذیرش ولایت و بین طرح‌واره‌‌‌‌هایی که آنها بلحاظ عینی در باب اداره دولت در عراق دارند تمایز بگذاریم. ما نمی‌‌‌توانیم از طریق آثار فقهی آنها بفهمیم که آنها در باب تغییر دولت در عراق چگونه فکر می‌‌‌کنند. به همین دلیل کسانی که طرفدار ولایت عامه اتساعی فقها هستند که عمدتا صدر دومی‌‌‌‌ها اینطور هستند، وقتی به اداره می‌‌‌‌رسند می‌‌‌گویند ولایت فقیه یک اندیشه مدرسه‌‌‌‌ای است و ما در نهایت اگر بخواهیم نقش فقیه را در عرصه سیاست برجسته کنیم، فقیه فقط نظارت روحی …

حجت‌الاسلام عباس نیکان کازرونی از پژوهشگران عرصه بانکداری اسلامی در نوشتاری به موضوع معامله سلف طلا پرداخته و راهکاری برای قرض دادن پول و حفظ ارزش آن ارائه داده است که می‌خوانید؛ شبکه اجتهاد: نظر به تقاضای مکرر بازاریان، فرهنگیان و عموم مردم متدین مبنی بر ارائه راهکاری شرعی برای اینکه مردم بتوانند بدون ربا از پول‌های پس انداز خود استفاده کرده و با دادن پول‌های خود به دیگران، ۱. ارزش پس اندازهای آنان حفظ شود ۲. برای کسانی که خواهان کسب در آمد هستند، از این راه بتوانند سود حلال کسب کنند در همین راستا، برای حل این مشکل، …

سامانه انتشارات حوزه علمیه خراسان و نمایشگاه دائمی کتاب به همت معاونت پژوهش، با همکاری دفتر فناوری اطلاعات حوزه علمیه خراسان رونمایی و معرفی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، هادی حصاری، مدیر انتشارات حوزه علمیه خراسان در این مراسم که در محل اتاق جلسات مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد، با اشاره به فعالیت رسمی انتشارات از سال ۹۷، عرضه ۵۳ کتاب و حدود ۷۰ مجلد منتشر شده را از نتایج این اقدام خواند و یادآور شد که ۳۰ اثر آماده چاپ است. وی ادامه داد: همه مخاطبان حوزوی و غیر حوزوی در سراسر کشور می‌توانند به سامانه انتشارات …

مدیر حوزه‌های علمیه با برشمردن طرح‌های حوزه برای تحول تاکید کرد: تحول در حوزه با شتاب‌زدگی و سطحی‌نگری و افراط و تفریط در تعامل بین سنت و نوگرایی ایجاد نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین رونمایی از ۹ جلد آثار اجتهادی و تخصصی جدید دفتر فقه معاصر با حضور و سخنرانی استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار، استاد علیرضا اعرافی و حجت‌الاسلام اثنی‌عشری در محل مرکز مدیریت حوزه علمیه قم برگزار شد. آنچه می‌خوانید گزارشی از این مراسم و سخنان اساتید حاضر است. استاد شب‌زنده‌دار: بشر حالت ایستایی ندارد و با عنایت به اینکه به‌خصوص بعد از انقلاب اسلامی ایران از حوزه‌های علمیه …

دبیر گروه فقه مرکز دانش بازی‌های رایانه‌ای مدبر گفت: عناصر فضای مجازی شبکه و تعامل است؛ عنوان مالیت را نمی‌توان بر شبکه نهاد و طبیعتا عنصر تعامل بر یک موضوع در فضای مجازی است که عنوان مالیت بر آن می‌تواند مورد بحث قرار گیرد. طبیعتا تعامل بر محتوا در قالب‌های مختلف آن صورت می‌گیرد. این محتوا گاهی ارزشمند است و از نگاه عرف و عقلا دارای ارزش است. پس با توجه به اینکه فضای مجازی امتداد فضای حقیقی است، مال در فضای مجازی نیز به همان معنایی که در فضای حقیقی است، متعلق فقهی و حقوقی قرار می‌گیرد. به گزارش …

استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اظهار کرد: دانش فقه پذیرای ترمیم، تکمیل و توسیع از سوی صاحبان تخصص و تمحض است و در آن ظرفیت‌های پنهانی وجود دارد که کشف و بهره وری از آن با انضباط فقه جواهری، دانش فقه را پاسخگوی مسائل نوپیدا‌ می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سخنانی اظهار داشت: اگر بخواهیم قضاوت منصفانه و عادلانه‌ای درباره کرسی‌های دروس خارج داشته باشیم، باید گفت وضعیت خوبی بر کرسی‌های درس خارج حاکم است اما عالی نیست. او با اشاره به دودیدگاهی که آن را …

کتاب «موافقت معنایی» با عنوان فرعی «موافقت گشتاری، موافقت تعبیری، موافقت فرانقشی» از مجموعه زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی روایت منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «موافقت معنایی» که به تازگی از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شده است را می‌توان در شش واحد درسی برای دانشجویان و طلاب و محققان علوم حدیث و قرآن تدریس کرد. این اثر نوشته علیرضا قائمی‌نیا عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. در این نخست این نظریه مطرح شده است که مراد از این موافقت «موافقت معنایی» است که به کمک اصول و قواعد معناشنانسی نوین، می‌توان بدان دست …

شبکه اجتهاد: فقه حکومتی، فقه مضاف، فقه نظام‌‌ساز، فقه سیاسی، فقه التربیه، فقه اقتصادی مجموعه‌‌ای از کلیدواژه‌‌هایی است که طی سال‌‌های گذشته، جریانات حوزوی برای پیگیری پروژه امتداد فقه به کار برده‌‌اند. چه این عبارات را مضاف و مضاف‌‌الیه بدانیم و چه صفت و موصوف[۱]به نظر می‌‌‌‌رسد برخی جریانات حوزوی منتقد این رویکردها بوده و این انتقادات در سال‌های اخیر علنی و رسانه‌ای شده است. گفتنی است که هم اکنون در سطحی از دروس رسمی حوزه پروژه‌های فقه مضاف در حال پیگیری است؛ پروژه‌ای که با اضافه شدن چندین استاد مطرح در حال قوت گرفتن بوده و به غیر از …

حجت‌الاسلام ایزدهی معتقد است امنیتی کردن علم عالمان را وادار به عقب‌نشینی می‌کند. او می‌گوید باید بین حوزه علم و ژورنالیسم و فضای عمومی و نخبگانی فرق گذاشت، چون بسیاری واهمه دارند که مباحثشان را در فضای فشار و هراس و امنیتی بیان کنند. همچنین از حیث علمی نباید هیچ خط قرمزی در حوزه علمیه وجود داشته باشد. البته باید فضا مدیریت شود تا رویکرد شفاف و علمی و نخبگانی نه ژورنالیستی و غیرعلمی حاکم شود. التقاط، شانتاژ، هیاهو و تخریب در فضای علمی جایی ندارد و اگر این موارد رعایت شود، هیچ خط قرمزی برای مباحث علمی متصور نیست. …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید محمد صدر یکی از علمای عراق و از خاندان صدر بود که به سال ۱۳۲۲ ش، در نجف به دنیا آمد. وی در همان شهر تحصیل کرد. از وی چندین اثر تاریخی و فقهی برجای مانده است. این آثار عبارتند از «تاریخ مابعد الظهور»، «الیوم الموعود»، «تاریخ الغیبه الصغری»، «تاریخ الغیبه الکبری». کتاب فقهی او هم با عنوان «ماوراء الفقه» در پانزده جلد منتشر شده است. پدر وی سید صادق صدر، داماد مرحوم آیت‌الله سید صدرالدین صدر ـ پدر آقا رضا و امام موسی صدر ـ بود. داماد دیگر آیت‌الله صدرالدین صدر، مرحوم آیت‌الله سید محمدباقر …

استاد سید مصطفی احمدی سیستانی از مدرسان کفایه، پس از چند سال تدریس و بهره‌مندی از آثار گذشتگان، شرح نوینی بر کفایه نوشته که در مقایسه با شروح سابق، ممتاز می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرحوم ملامحمد کاظم متوفای ۱۳۲۹ قمری (۲۰ آذر ۱۲۹۰) معروف به آخوند خراسانی فرزند ملاحسین هروی، کتاب کفایهالاصول را دو جلد نوشت. از آن روز تا کنون، کفایه آخرین متن درسی حوزه‌های علمیه در سطح عالی است و یک مقدمه و دو مبحث الفاظ و ادله عقلی را شامل می‌شود. مقدمه کتاب، خود از ۱۳ امر تشکیل شده و مبحث نخست از ۵ مقصد و …

شبکه اجتهاد: زندگی انسان در اجتماع تحقق می‌یابد و معنا پیدا می‌کند و از اجتماع یک زن و مرد به عنوان اساس خانواده، اولین واحد اجتماعی تشکیل می‌شود و در شکل‌های متنوع و کوچک و بزرگ دیگر متجلی شده و استمرار می‌یابد؛ یعنی محله و شهر و منطقه و کشور و قاره تا اجتماع جهانی، همه جامعه انسانی هستند. انسان مدنی و اجتماعی به راهنمایی و حکم عقل، دریافت که بدون حکومت و نظم و انتظامات، جامعه انسانی قوام و دوامی نخواهد داشت؛ لذا وجود حکومت در جوامع بشری، همزاد شکل گیری جوامع انسانی است. نگاه به تاریخ سیاسی ـ …

شبکه اجتهاد: در هفته گذشته برخی پایگاه‌های خبری درخواستی را از فدراسیون جهانی خُوجه خطاب به آیت‌الله سبحانی منتشر کردند که در آن ضمن ابراز نگرانی از برخی برداشت‌ها و اختلافات درونی، پرده برداری از تولد جریانات جدید در میان طیف‌های فکری آنان‌ می‌کرد و حاکی از شکاف جدی در مشرب‌های اندیشه‌ای آنها‌ می‌داد. خوجه‌ها در راستای حل وفصل این مناقشات، همایشی بین المللی برگزار و دعوت به ایراد سخنرانی معظم له داشتند. این دعوت نشانه روشنی از پایگاه و جایگاه والای مرجعیت علمی و دینی در میان آنهاست. اما خُوجه‌های هندی الاصل شیعه چه کسانی و چه پیشینه فکری …

کتاب «فضای صدور حدیث و تأثیر آن در بازشناخت قضایای حقیقیه و خارجیه»، اثر حجت‌الاسلام حسین محققیان به چاپ رسید. این اثر که زیر نظر گروه حدیث پژوهی پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم‌السلام، به رشته تحریر درآمده است، در ۲۸۴ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حدیث و میراث حدیثی شیعه، در عمل بستر اصلی انتقال معارف هدایت‌گرانه اهل بیت علیهم السلام به دوران‏‌های پسین است که علاوه بر بحث اعتبارسنجی آن، در ناحیه فهم صحیح مدلول و جهت توجه به کاربست صحیح روش‌های عقلانی و عقلایی فهم کلام،  لازم  و ضروری است. توجه  به فرهنگ، سیاست، جغرافیا و …

مراسم رونمایی از کتاب‌های «ملحق العروه الوثقی» و «المکاسب المحرمه» دو اثر قلمی مرحوم آیت‌الله یوسف صانعی، با حضور جمعی از علماء و فضلای حوزه و دانشگاه چندی قبل در دفتر این عالم فقید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکاظم تقوی یکی از شاگردان آیت‌الله صانعی و مدیر تحقیقات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در مراسم رونمایی از این دو اثر گفت: رحوم آیت‌الله صانعی به دو عنصر زمان و مکان در فقه که مورد تاکید حضرت امام بود توجه ویژه داشت و فقهشان فقهی قرآن محور بود. وی با اشاره به اثر جدید الانتشار …

قواعد عمومی فقه مثل قاعده لاضرر یا قاعده حرمت اعانه بر اثم یا حرمت ظلم و حرمت ایذاء مومن و … در فقه شهر و شهرنشینی پرکاربرد است؛ اما یکی از کارهای مهم و ضروری برای ساماندهی به یک فقه نوپدید مثل فقه شهر و شهرنشینی، قاعده‌سازی برای آن فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌حجت‌الاسلام مصطفی دری، قائم مقام پژوهشگاه فقه معاصر، در چهارمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی عرصه‌های نوین فقاهت که از سوی مرکز تخصصی طوبی برگزار شد، به چیستی، ابعاد و چالش‌های حل گزاره‌های فقهی و مواد حقوقی فقه شهر و شهرنشینی پرداخت و گفت: فقه …

جدیدترین اثر حجت‌الاسلام محمدحسن ربانی بیرجندی، استاد حوزه علمیه مشهد و عضو هیئت علمی و مدیرگروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی با عنوان «اسباب ورود حدیث» از سوی انتشارات بوستان کتاب منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر توانسته بخشی از جایگاه فقه الحدیث و غریب الحدیث را نشان داده و اهمیت این دو دانش را بیان کند، ولی در فهم محتوای حدیث و بلکه لغات حدیث در قواعدی می‌تواند ما را کمک کند که آن قواعد نقشی بسزا در فهم حدیث دارند. این کتاب در راستای کتاب اصول و …

نشست دوره‌ای مجلس حکماء المسلمین به ریاست احمد الطیب شیخ الازهر در مقر این شورا در ابوظبی پایتخت امارات برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ الازهر در این نشست به اعضای جدید این شورا از جمله؛ شیخ عبدالرحمن بن محمد بن راشد آل خلیفه، رئیس مجلس اعلای امور اسلامی بحرین، شیخ محمد ذوالکفل بن محمد البکری عضو مجلس سنای مالزی، قطب مصطفی سانو دبیرکل مجمع فقه اسلامی در جدّه و شیخ احمد النور محمد الحلو مفتی جمهوری چاد، خوش‌آمد گفت. این اجتماع بارزترین مسائل امت اسلامی در عرصه جهانی از جمله؛ همزیستی مثبت مسلمانان در جوامع غربی، صلح، تقویت …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: یکی از علت‌ها درباره اینکه چرا موضوع تعزیر در کتاب‌های فقهی مطرح نشده، این است که مؤلفان معتقد بودند قرآن در موضوع تعزیر آیه و حکمی ندارد. در برخی از منابع نیز استناد محدودی به تعزیر از منظر قرآن شده که یکی از آن‌ها سرائر ابن ادریس است که فقط به یک آیه اشاره شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «توسعه قلمرو استنباط احکام و قوانین از قرآن کریم» چندی قبل با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجعفر صادقی‌فدکی، عضو هیئت علمی گروه دایره المعارف‌های قرآنی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن …

حجت‌الاسلام سیدحسین میرمعزی در کرسی علمی ترویجی «تعریف و روش کشف مذهب اقتصادی اسلام» گفت: اخلاق باید زیربنای تولید اصول در مذهب اقتصادی اسلام باشد که البته در نظریه شهید صدر مغفول است، اما حجج‌اسلام مصباحی مقدم و رضایی به عنوان ناقدان این کرسی معتقدند که شهید صدر آن را لحاظ کرده است و با وجود فقه چه ضرورتی برای اخلاق وجود دارد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «تعریف و روش مذهب اقتصادی اسلام» توسط گروه اقتصاد پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی قبل به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. این کرسی علمی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: «سیره عقلا» در علم اصول، طبق نظریه مشهور با احراز معاصرت با معصوم و امضای آن (عدم ردع) پذیرفته شده و حجت تلقی می‌‌شود. برخی دیدگاه‌های غیر مشهور نیز حجیت سیره عقلا را بی نیاز از دو قید «معاصرت» یا «امضاء» می‌‌دانند، به عنوان مثال امام خمینی (ره) سیره‌های مستحدثه را هم اگر ردعی از آن وارد نشده باشد نیز حجت می‌‌دانند.[۱] یا برخی همچون محقق اصفهانی و آیت‌الله بروجردی[۲] و برخی شاگردانشان همچون علامه طباطبایی (ره)[۳] از آنجا که بازگشت سیره عقلا را به حکم عقل می‌‌دانند، آن را بی نیاز از دو قید فوق معرفی …