در نشست «فقهِ موسیقی» ضمن اشاره به سه نظر عمده فقها پیرامون حرمت و حلیت غنا تصریح شد که به غنا بماهو غنا عنوان شرعی تعلق نگرفته، بلکه غنا به واسطه بعضی از متغیرها مثل محتوا و کاربرد غنا موضوع حکم شرعی واقع میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع غنا و موسیقی یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز در …
Read More »همه مطالب
مرجعیت پدر از زبان پسر
آقازاده مرحوم آیتالله گلپایگانی درباره چگونگی مرجعیت ایشان میگوید: «آقا» زمانی که مرجعیت را به قول خودشان با اصرار بر گردن ایشان گذاشتند، تنها یک تومان در جیب داشتند و چندماه توان پرداخت شهریه را هم نداشتند. ایشان به مردم اهمیت میدادند تا جائیکه وقتی در جریان شهید جاوید از ایشان خواستند از اهانت کنندگان به ایشان شکایت کنند، فرمودند: …
Read More »بررسی تزاحمات حاکمیتی در تهیه واکسن
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام سید تقی حسینی در این بررسی با تبیین روششناسی حل تزاحمات و تعارضاتی که در استنباط احکام موضوعات نوپدید پیش میآید، به فرایندی که فقیه میبایست نظرات کارشناسان متخصص در موضوع و نیز قواعد فقهی دخیل در مسئله را به کار ببندد به نحو اجمالی میپردازند. وی با بیان امور پیرامونی مسئله دوگانه تولید داخلی واکسن و …
Read More »قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقه
هفتمین کرسی ترویجی ارائه مقالات مرتبط با جشنواره بین المللی «دین و فضای مجازی» با ارائه دکتر سیده مریم اعتماد، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه و مهندس سجاد نعیم وفا، کارشناس رسمی دادگستری در رشته کامپیوتر و (ICT) و مدرس دانشگاه با موضوع «قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقه» با نقد و نظر حجتالاسلام پورموسی، …
Read More »تراز فقه و فقیه ضابطهمند/ داود مهدویزادگان
شبکه اجتهاد: دانش فقه امامیه میراثدار تلاش و مجاهدت علمی بزرگان زیادی از علمای حوزههای علمیه است. گستردهترین شکل از نظردهی و تبادلنظر و تحولات فکری را در این دانش میتوان مشاهده کرد. اجتهادات و فتاوای متفاوت فقیهان نتیجه همین کنکاشهای علمی بوده است. سنت فکری حاکم بر این دانش میان فقیهان آن است که باید هرگونه نظردهی و تحول …
Read More »فیلم و تصاویر مراسم تشییع و بزرگداشت آیتالله گرایلی در حرم مطهر رضوی
شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر عالم ربانی و امام جماعت حرم مطهر امام رضا(ع) آیتالله حاج شیخ حسین گرایلی با حضور جمعی از علما، اساتید و روحانیان از مهدیه مشهد تا حرم مطهر رضوی با حضور طلاب، علما، خدام و مردم مشهد برگزار شد. پس از ورود پیکر مرحوم استاد گرایلی به حرم ثامن الحجج(ع)، آیین وداع با پیکر و …
Read More »جای خالی درس خارج «تفقه در دین» و «فلسفه فقه» مشهود است/ نیازی نیست فقه متکفل همه مسایل باشد/ همه مشکلات عالَم را با درس خارج نمیتوان حل کرد
علم فقه فرزند قرآن و حدیث هست به جهت اینکه تکیه گاه و مستندات اصلی فقه، قرآن و حدیث است لذا به نظر میرسد کسی که میخواهد مجتهد در فقه باشد و درس خارج فقه بدهد، قبل از آن باید مجتهد در قرآن و حدیث باشد. اگر اطلاعات استاد فقه از علوم قرآن و حدیث در حد عمومی باشد، کفایت …
Read More »حدیث گرایی، اتوریته مذهبی و مشکل اسلام معاصر/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: اهل حدیث، مقصودم علمای اصحاب حدیث سنی تا قرنها با شکلگیری اتوریتههای نهادینه دینی و یا دینی|سیاسی مخالف بودند. حدیث متاع دستیاب تری بود و بدون مقدمات زیاد میشد در حدیث و حفظ آن مرتبهای یافت. همین امر به آن دیدگاه که گفتم هم کمک میکرد و هم از نتایج آن هم همزمان بود؛ یعنی این دو پدیده …
Read More »نگاهی به تفاسیر امام حسن عسکری(ع)، عیاشی و قمی
شبکه اجتهاد: در میان نوشتههای عالمان شیعی، نخستین تفسیر روایی که میتوان در حال حاضر به آن مراجعه کرد، تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (علیهالسلام) است؛ اما علما بر اساس این تفسیر سیر نکردند؛ یعنی اگر چه از آن روایت نقل کردهاند، اما آن را به عنوان یک کتاب متقن بدانند، اینگونه نیست. شک دارند که آیا کسی که …
Read More »تکالیف حاکمیت در قبال واکسیناسیون عمومی
شبکه اجتهاد: در مراحل حل مسائل فقهی مرتبط با موضوعات جدید، توجه به مبادی حِکمی، موضوعشناسی و حکمشناسی سه عنصر تعیینکننده هستند که در یکدیگر تنیدهاند. به همین جهت غفلت از هریک موجب نقصان در کل فرایند حل مسئله است. مبادی حکمی چالشهای فقهی حاکمیتی به ماهیت جامعه و حاکمیت میپردازد و سازوکارهای بنیادین آن را مورد مداقه قرار میدهد. …
Read More »فهمیدن حکم شرعی در گرو فهم مسئله است/ در بستر حکومت اسلامی ضرورتِ پرداختن به مسئلهشناسی تشدید میشود/ موضوعشناسی شرکتهای چند ملیتی در اقتصاد بینالملل
اگر درست بنگریم میبینیم وظیفه فقیه اظهارنظر و ارائه حکم در مسائل پیشرو جامعه و عصر خودش است و فهمیدن حکم شرعی نیز در گرو فهم مسئله میباشد؛ پس بحث ما فراتر از موضوعشناسی است و مربوط به مسئلهشناسی است. فقیه برای حل یک مسئله، میخواهد حکمی را استخراج نماید و تا آن مسئله را بهدرستی شناسایی نکند نمیتواند بگوید …
Read More »از بودجه عمومی تا استقلال حوزه علمیه، در گفتگوی صریح با سید ابوالحسن نواب
حق حوزه و روحانیت است موقوفاتی که مردم برای روحانیت در طول تاریخ قرار دادهاند به روحانیت برگردد. حاکمیت در این صورت میتواند همه بودجه پرداختی خود را قطع کند. یعنی سازمان اوقاف بیاید تمام موقوفاتی که برای روحانیت وقف شده را بهدرستی، تنقیح و منظمشده از چنگ متصرفان درآورده و به دست خود روحانیت بدهد تا این غائله ختم …
Read More »بررسی فقهی ارز دیجیتال؛ استفتائاتی از مراجع/ عباس کنتراتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به پیشرفت چشمگیر و هر روزه دنیای مادی، دادوستد و کسب درآمد بهعنوان یکی از مهمترین امور که با مسائل دیگر بهگونهای مرتبط است نیز دچار تغییر و تحول شده است و راههای کسب درآمد که سابقاً افراد میتوانستند از آن طریق بهای کالا را دریافت یا پرداخت کنند، بهکلی دستخوش تغییر شده است. از …
Read More »آیتالله گرایلی دارفانی را وداع گفت + زندگینامه
آیتالله حاج شیخ حسین گرایلی، از علمای مشهد و مدیر اسبق حوزه علمیه خراسان که در بیمارستان بستری بود، پس از عمری مجاهدت علمی و تبلیغی و تربیت شاگردان، دقایقی قبل دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله حسین گرایلی از اساتید دروس خارج فقه و اصول و تفسیر حوزه علمیه مشهد و امام جماعت مسجد گوهرشاد و …
Read More »نشریه «مناهج» با موضوع «روششناسی علوم اسلامی» فراخوان مقاله داد
پروانه انتشار دوفصلنامه علمی روش شناسی علوم اسلامی به زبان فارسی و گستره ملی و سراسری به صاحب امتیازی مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، مدیر مسئولی حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حجتالاسلام والمسلمین علی رحمانی با شماره ثبت ۸۸۹۹۵ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دو فصلنامه روش …
Read More »خبر واحد؛ سیر تاریخی بحث/ سید احمد مددی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث «حجیت خبر» در دنیای اسلام از تاثیرگذارترین مباحث اصول است، شما هیچ مبحثی را به اندازه حجیت خبر ندارید که تاثیرگذار باشد، چون حجیت خبر کاربرد وسیع و میدان وسیعی دارد. دیگر مباحث همچون اجماع، ظواهر کتاب، قیاس در مقایسه با خبر واحد، محدود است و دامنه کمی دارد. سه دیدگاه سه دیدگاه اساسى را در …
Read More »قاضیزاده: حوزه باید ناصح و ناظر حکومت باشد/ امام خمینی به صراحت گفتند علما به وظایف خودشان برسند/ پیروزمند: اقامه دین وظیفه روحانیت است/ تقریر شما از امام تحریف ایشان است!
در برنامه زاویه حججاسلام کاظم قاضیزاده و علیرضا پیروزمند به بیان دیدگاههای خود در خصوص «واشکافی نسبت میان حوزههای علمیه و ساختار حاکمیت» پرداختند و دیدگاه امام خمینی در این زمینه را مورد واکاوی قرار دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه تلویزیونی زاویه با حضور حجتالاسلام والمسلمین کاظم قاضیزاده، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و حجتالاسلام والمسلمین دکتر علیرضا …
Read More »بررسی حجیت سیره/ عبدالله احمدی شاهرودی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث سیره عقلاء، یکی از مهمترین منابعی است که در فقه کاربرد فراوانی دارد، شاید بتوانم بگویم ۸۰ درصد اجتهاد به این موضوع بستگی دارد. به عنوان مثال: کسی دندان کاشته یا پرکرده و بعد غذای نجسی خورد یا اینکه دهانش خون آمد، آیا این دندانی که پرکرده، حکم بواطن را دارد که نجس نمیشود یا اینکه …
Read More »کارکردگرایی، رویکردی قابل دفاع در ساختار مطالعات حدیثی است
استاد و پژوهشگر حوزه علمیه با تأکید بر لزوم انجام مطالعات نظری و تطبیقی در حوزه حدیث، کارکردگرایی را رویکردی قابل دفاع در ساختاردهی به مطالعات حدیثی عنوان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد الهی خراسانی، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه، دوم بهمنماه در نشست علمی «ساختار نوین مطالعات حدیثی» که در دفتر قم بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان …
Read More »بررسی فقهی ازدواج با کودکان/ محمد عندلیب همدانی
شبکه اجتهاد: در مورد ازدواج کودکان مطالب مهمی است که از نظر فقهی باید مورد توجه قرار بگیرد، این بحث را حول چند محور تبیین میکنیم که بعضی از این محورها جنبه مقدماتی برای مدعای ما دارد و برخی استدلال است. مدعی این است که با تعریفی که از کودک خواهد شد، اولا هرگونه اجرای عقدی دائما یا موقتاً برای …
Read More »اعتبارسنجی و تاریخگذاری کتابهای حدیثی در دو سنت شیعی و اهلسنت
سندهایی که در تکتک احادیث کلینی است، هرکدام نشان از تحول در این دفاتر است و اگر ما فرض کنیم دوره مشایخ حدیث اهل تسنن دوره تثبیت جوامع شیعی است تقریباً همان دوره، دورهی تثبیت جوامع اولیه سنی است یعنی در اواخر قرن سوم؛ بنابراین آخر قرن ۳ و اوایل قرن ۴ دوره تثبیت جوامع اولیه حدیث جهان اسلام است. …
Read More »«نظام بانکی» زیر ذرهبین انتقاد مراجع تقلید
«گرفتن دیرکرد از سوی بانکها»، «فرصتطلبی از ذخایر بانک مرکزی»، «تعدد بانک در شهرها»؛ «کاهش ارزش پول ملی کشور»، «تسهیلات با سود ۲۵درصد!» از جمله انتقاداتی بود که مراجع در دیدار با رئیسکل بانک مرکزی مطرح کردند. همچنین «ثبات کافی ارز و قیمتها در بازار»، «رونق بخشی به صنعت و تولید»، «گسترش ابزارهای مبتنی بر عقود اسلامی به تسهیل کسبوکارها»، …
Read More »قیاس از نگاهی دیگر/ حمیدرضا تمدن
اختصاصی شبکه اجتهاد: درباره قیاس و ماهیت آن از دیرباز در کتب مربوط به اصول فقه سخن گفته شده و البته در روایات شیعه و سنّی از آن سخن به میان آمده است. برای نمونه در کتبی همچون «بصائر الدّرجات» و «الکافی» روایاتی درباره قیاس وجود دارد که البتّه گاه کمتر مورد توجّه قرار گرفتهاند. برای نمونه در «کِتَابُ فَضْلِ …
Read More »باید بین موضوعشناسی، حکمشناسی و مصداقشناسی تفکیک قائل شویم/ شرط ورود فقیه به مسائل نوپدید
استاد ابوالقاسم علیدوست به تشریح بایستههای ورود فقهی به مسائل جدید مانند متاورس پرداخت و تأکید کرد: ورود به مسائل نوپدید از منظر فقهی بایستههایی دارد که بیتوجهی به آنها باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد. فقیه باید میان موضوع و مصداق فرق قائل شود و در همه موارد وارد تعیین مصادیق نشود و اجازه دهد که موضوع نوپدید به حدی …
Read More »نباید با موضوعات جدید سطحی برخورد کرد/ سرعت تحولات در حوزه هنوز متناسب با جامعه نیست/ برخی به موضوع شناسی مسائل جدید بها نمیدهند
تصویر ذهنی فعلی ما در حوزه این است که اگر بخواهیم در یک زمینهای نظر بدهیم، از متخصص آن حوزه پرسش میکنیم. این روش به ویژه در مسائل اجتماعی مربوط به اقتصاد و سیاست، در عمل نادرست و جهت دار است. موضوعات به راحتی دریافت نمیشود و اینگونه نیست که در مشورت با یک کارشناس بتوان به موضوع شناسی دقیق …
Read More »پردهنشینِ پایتخت
شبکه اجتهاد: آیتالله سیداحمد خوانساری (۱۳۶۳-۱۲۷۰ شمسی) از شاگردان آیات عظام آخوند خراسانی، آقاضیاء عراقی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی، از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۲۹ شمسی در حوزه قم به تدریس سطوح عالی پرداخت و از سال ۱۳۲۹ تا پایان عمر، امام جماعت مسجد سید عزیزالله تهران را بر عهده گرفت و به مهمترین فقیه پایتخت بدل شد (شریف رازی، …
Read More »حدیث نامکرر اختلاف دیدگاه درباره حوزه و تمدنسازی
شبکه اجتهاد: چندی پیش حجتالاسلام رسول جعفریان در دو متن کوتاه (توئیت) نکاتی پیرامون بحث تمدنسازی و نقش حوزه علمیه بیان کرد که در پی بازنشر یادداشت ایشان در یکی از گروههای واتساپی و درخواست یکی از اعضای گروه از حجتالاسلام محسن الویری برای بیان دیدگاه خود در این زمینه، ایشان هم دیدگاه خود را در قالب یادداشت زیر در …
Read More »بده بستان نهاد دین و حاکمیت در تاریخ صد ساله عربستان
عربستان میخواهد به عنوان یک کشور با جهان زندگی کند و همراه با پدیده جهانی شدن، تصویر جدیدی از خود نمایش دهد. از این رو، یکدستی کاملی میان عناصر قدرت در سلطنت و همراهی آن با فقه حنبلی را شاهد هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر محمد مسجد جامعی، مشاور عالی رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب و سفیر سابق …
Read More »تعدیل قضائی قرارداد از منظر فقه مقارن
کتاب «تعدیل قضایی قرارداد از منظر فقه مقارن» اثر زینت جعفری فشارکی دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه خواهران اصفهان توسط انتشارات نشرهاجر به چاپ رسیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، با پیشرفت تحولات اقتصادی گاهی در قراردادهایی که اجرایشان به طول میانجامد حوادث غیرقابل پیشبینی و غیر منتظرهای روی میدهد که توازن و تعادل تعهدات قراردادی را خدشهدار ساخته …
Read More »سه مسئله فقهی در اهداء جنین/ «تعارض قانون و فقه» در مواردی از راه «قاعده الزام» قابل حل است
اگر یک فقیهی که از نظر فقاهت ثبوتاً و اثباتاً کسی در او مناقشهای ندارد بگوید اهدای جنین جایز است و بقیه آن را جایز ندانند، شرعاً افرادی که مقلد مراجع دیگر هستند میتوانند به فتوای وی عمل کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در نشست علمی «انطباق اهدای جنین با فقه» که با حضور اساتید حوزه …
Read More »