اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: «فقیه دوراندیش» کتابی است در شرح زندگانی فقیه عالیقدر و مرجع تقلید شیعیان آیت‌الله سیدعلی سیستانی که به قلم استاد محمدجواد مروجی طبسی به نگارش درآمده و در سال ۹۸ چاپ و عرضه شده است. نویسنده با توجه به شخصیت برجسته علمی و معنوی آیت‌الله سیستانی و مرجعیت جهانی ایشان و نیز عدم اطلاع کافی مردم از …

شبکه اجتهاد: کتاب «تکوین نهاد مرجعیت تقلید شیعه» نوشنه محسن صبوریان با فصلی در شرح برخی نظریات ماکس وبر آغاز شده است. با اینکه نویسنده در این فصل مقدماتی شرحی مختصر از آنچه دیوانسالارانه شدن نهاد مرجعیت تقلید شیعه نامیده، ارائه کرده است، اما در ادامه کتاب چنان که انتظار است، به بسط ارتباط چارچوب مفهومی برگزیده شده با داده‌های …

۱۷ اثر در موضوعات کلیات اسلام، علوم قرآنی، حدیث و فقه و اصول از گروه دین به مرحله دوم سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران راه پیدا کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، چهار کتاب «اعتبارسنجی احادیث شیعه: زیرساخت‌ها، فرایندها، پیامدها»، تألیف سیدعلیرضا حسینی‌شیرازی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)؛ پژوهشکده تحقیق و …

گاهی مراد از عقل قوه عاقله انسان است که انسان آن را در فهم امور ازجمله کتاب و سنت به کار می‌گیرد گاهی مراد از عقل گزاره‌هایی است که از راه به‌کارگیری قوه عاقله به دست می‌آید مثل گزاره‌های بدیهی عقل نظری یا عقل عملی که در آنجا مراد از عقل، قوه عاقله نیست بلکه گزاره‌هایی است که با به‌کارگیری …

معتقدم ایده‌‌‌‌‌‌ای را که شهید صدر مطرح کرد، قبل از ایشان نیز به أشکال مختلفی در تاریخ فقاهت سابقه داشته است، حتی نگاه نظام‌‌‌‌‌‌مند و سیستمی در کلمات مرحوم سیدمرتضی(ره) دیده می‌شود. البته مسیر خاصی که خود شهید صدر در دستیابی به مکتب از مسیر روبنا طی کرد، به بن‌بست منتهی می‌شود، ولی اصل ایده ایشان بسیار راهگشاست. شهید صدر …

دارالافتای مصر برای مقابله با گروه‌های افراطی به تغییر کیفی در سیستم کار خود اقدام کرده است و برای سال ۲۰۲۰ میلادی به راه اندازی انجمن پژوهش‌ها و مطالعات اقلیت مسلمان و مقابله با فتواهای تکفیری مبادرت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از الیوم السابع، دکتر ابراهیم نجم، مشاور مفتی مصر و دبیرکل هیئت‌های فتوا در جهان، گفت: …

ایشان به رأی مرحوم فیض، در فقه غنا، توجه ویژه کرده‌اند و حتی آن را سزاوار بازسازی شمرده‌اند؛ یا اینکه ایشان نسبت به رأی ابن جنید که محکوم به عدم اعتناء فقها است، توجه ویژه کرده و معتقد است باید به رأی او اعتنا کرد و حساس بود؛ چرا که مقطع تاریخی‌ای که ابن جنید در آن زیست کرده مقطع …

در جلسات مجمع، از حقوقدانان و علمای دیگر هم استفاده می‌شود و نهایتاً یک سیاقت و قالب فقهی، برون‌دادهای آن جلسه پیدا می‌کند و در قالب فتوا ارائه می‌شود. البته در کنار فتواها، توصیه‌هایی هم نوعاً قرار می‌گیرد. یک بخش از مصوبات، همان فتاواست و یک بخش هم توصیات است. نحوه عرضه هم بدین‌صورت است که در همه مقالات وارده …

یکی از خصوصیّات مرحوم آقای داماد صراحت بود؛ یک آدم بی‌رودربایستی، صریح؛ ایشان اهل اینکه ملاحظه‌ی این و آن را بکند نبود. از سال ۴۱، یعنی قبل از ۴۲، در همان قضیّه‌ی انجمنهای ایالتی و ولایتی، ایشان یکی از کسانی بودند که امضا کردند و نامه نوشتند و فرستادند و تلگراف کردند و در همه‌ی جلسات شرکت کردند. در جلسه‌ای …

همایش نکوداشت «آموزگار فقاهت؛ آیت‌الله سید محمد محقق داماد(ره)» صبح امروز با حضور مراجع تقلید، علما، اساتید و شخصیت‌های حوزوی در سالن همایش‌های پژوهشکده علامه طباطبایی(ره) قم برگزار شد. در این همایش، آیات عظام مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی و جوادی آملی و آیات و حجج‌اسلام اعرافی، استادی، مقتدایی، غروی، میلانی، یثربی، سعیدی، فاضل لنکرانی، محقق داماد، علوی بروجردی، هادوی …

شبکه اجتهاد: همایش نکوداشت «آموزگار فقاهت؛ آیت‌الله سید محمد محقق داماد(ره)» صبح امروز با حضور مراجع تقلید، علما، اساتید و شخصیت‌های حوزوی در سالن همایش‌های پژوهشکده علامه طباطبایی(ره) قم برگزار شد. در این همایش، آیات عظام مکارم شیرازی، نوری همدانی، سبحانی و جوادی آملی و آیات و حجج‌اسلام اعرافی، استادی، مقتدایی، غروی، میلانی، یثربی، سعیدی، فاضل لنکرانی، محقق داماد، علوی …

معتقدم هم اکنون هم عده‌ای از افاضل و مدرسان خوبی در زمینه فقه و اصول داریم که اینها خروجی ۴۰ سال اخیر هستند؛ درست است که اجتهاد دارای مراتبی است و اگر کسی بخواهد به مرتبه کامل اجتهاد برسد باید ۵۰ سال زمان صرف کند اما همین الان هم افراد بزرگی داریم. الان کم کم توجه دارند با توجه به …

شبکه اجتهاد: مرحوم ‌آیت‌الله حاج سید مهدی موسوی خلخالی، در ذهن همه ما به‌عنوان یک عالم متخصص، متخلق، دوست داشتنی، متبسم، متواضع، فعال و بی‌ادعا تصویر می‌شود. مرحوم استاد موسوی خلخالی از شاگردان مهم مرحوم ‌آیت‌الله خوئی بودند. ایشان در بخشی از دور اول و تمام دور دوم اصول ایشان و همچنین خارج فقه آن مرحوم، حضور داشتند و با …

آیت‌الله خویی نه صرفاً یک فقیه اصولی، بلکه «مربی» و شاگرد پرور بود. قصد داشت که شاگردان خود را تربیت علمی و معنوی کند، آن‌ها را رشد دهد و به فقاهت برساند. برای رسیدن به این مقصود به آن‌ها میدان می‌داد که سؤال و جواب کنند؛ اشکال کنند و سپس پاسخ آن‌ها را می‌داد. آیت‌الله خویی برای ما شاگردان؛ معلم، …

استاد گندمکار با بیان اینکه امروز فقه سنتی جوابگوی انسان مدرن، جوامع و دوران مدرن نیست، اظهار داشت: امروز حوزه‌های علمیه ما نیازمند فقه مضاف هستند، فقه مضاف از منظر فقهی به همه موضوعات اضافه شده و در حوزه‌های فردی، اجتماعی و جامعه بشری در حوزه بین الملل و در همه جوامع انسانی مبتلابه است. به گزارش شبکه اجتهاد، علوم …

رئیس مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه با بیان اینکه همه اعم از بزرگان و نسل جدید حوزه خواهان تحول هستند، گرچه در روش تحقق آن اختلاف است، تصریح کرد: عدول از سنن حوزوی و فقه جواهری در بحث تحول در حوزه و دروس و علوم و در رأس آن فقه نمی‌تواند دردی از ما دوا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌الاسلام والمسلمین …

نهمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی با ارائه نظریه «فقه نظامات اسلامی» توسط استاد مهدی هادوی تهرانی، نظریه‌پرداز ایده «اندیشه مدون در اسلام» و از اساتید دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این نشست‌ هم‌اندیشی، روز پنج‌شنبه، ۱۲ دی‌ماه ۹۸، از ساعت ۹ تا ۱۱:۳۰ با پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر …

اگر از جهات کلامی، مبنای ما بر این باشد که تنها راه رستگاری اسلام و تشیع است و مذاهب دیگر هیچ راه رستگاری برایشان نیست و مقهور خداوند است، در این صورت نمی‌توان تقریب ادیان و مذاهب درست کرد؛ اما اگر مبانی کلامی را عوض کنیم و بگوییم همان‌طور که راه رستگاری برای یک مسلمان شیعه وجود دارد، برای مسیحیت …

یازدهمین شماره دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات فهم حدیث» با هدف فهم عمیق‌ و دقیق‌تر از احادیث، به صاحب امتیازی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین، مدیر مسئولی دکتر مجید ملایوسفی و سردبیری دکتر فتحیه فتاحی زاده، با ۱۵ مقاله در ۲۹۰ صفحه چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات فهم حدیث» ویژه پاییز و زمستان ۹۸ …

پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام محمدباقر رجبی با عنوان «بررسی آیات الاحکام مسئولیت مدنی با تاکید بر آرا تفسیری علامه طباطبائی (ره)» با بررسی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین محمد امامی، در مرکز مدیریت دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این پایان نامه با بیان اینکه عنوان مسئولیت مدنی به معنای جبران خسارت و ضرری است که فردی با فعل …

استاد و محقق حوزه علمیه قم، مکتب قم و نجف را مکمل یکدیگر دانست و گفت: حوزه علمیه قم ادامه دهنده حوزه علمیه نجف است، هیچ تنافی و تباین بین این دو مکتب نیست چه بسا در برخی مسائل فقهی و اصولی مکمل یکدیگر باشند. اما در برخی جاها مکتب نجف مکتب خاص خود را دارد و مکتب قم روش …

نخستین جلد از پژوهش‌نامه سید مرتضی در اثری با عنوان «مجموعه مقالات فارسی» از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، قرن چهارم و پنجم هجری، یکی از درخشان‌ترین دوره‌های تاریخ تشیع پس از آغاز عصر غیبت است؛ گردآوری و تدوین منابع اصلی حدیث شیعه و نیز تدوین و تألیف …

«الطاف الرحمن فی فقه القرآن» عنوان یکی از جدیدترین آثار قرآنی – فقهی آیت‌الله جعفر سبحانی می‌باشد که جلد دوم آن اخیراً توسط موسسه آموزشی تحقیقاتی امام صادق (ع) انتشار یافته است. شبکه اجتهاد: این جلد از «الطاف ‌الرحمن» دربردارنده تفسیر و تبیین آیاتی است که بیان‌کننده احکام: جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، مکاسب محرمه، عقود و …

دبیر اجرایی آیین نکوداشت آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد گفت: آیین نکوداشت آیت‌الله العظمی سیدمحمد محقق داماد ۱۲ دیماه جاری با پیام رهبر انقلاب در آستان حضرت معصومه (س) برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین رضا مختاری در نشست خبری آیین نکوداشت آیت‌الله محقق داماد که در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم برگزار شد، با اشاره …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله جوادی آملی علاوه بر پرداختن تخصصی و عمیق به مباحث قرآنی و فلسفه و عرفان- بر خلاف بسیاری از حکمای گذشته و حال- توفیق شایانی هم برای پرداختن تخصصی و مفصل به مباحث فقهی-اصولی [۲] داشته‌است و حجم قابل توجهی در کتابخانه بزرگ و پربار وی به آثار فقهی اختصاص دارد. مطالعه همین نوشته کوتاه به خوبی …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در این ویدئو کوتاه نأکید می‌کند طلاب تا می‌توانند در راه دین و شرع مساحمه نکنند تا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از برگزاری چند نشست از سلسله نشست‌های علمی فقه مقاصدی توسط گروه عصرانه علمی مدرسه علمیه امام کاظم (ع)، حمیدرضا تمدن، پژوهشگر حوزه دین، در این رابطه یادداشتی را در شبکه اجتهاد منتشر کرد. (بخوانید). در واکنش به این یادداشت، حمزه بحرانی، مدیر گروه عصرانه علمی این مدرسه، جوابیه‌ای داده است که بی کم و کاست، …

داعیه تمدن سازی اسلام و مواجهه با نیازها در مقیاس اجتماعی و بین المللی، سبب شده است تا تلاش برای استخراج دیدگاه اسلام در مقیاس جمعی و با رویکرد استخراج «فرآیندها»، مورد توجه جدی قرار بگیرد. ضرورت «حجت بودن» برای استناد به دین، سبب تمرکز بر روش شناسی چنین تلاشی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، صد و هجدهمین شماره …

گزاره‌های فقهی دارای جعل و اعتبار شرعی از ناحیۀ پروردگارند و فقیه در عملیات تفقه، این جعل شرعی را کشف می‌کند؛ درحالی‌که گزاره‌های اخلاقی، انشای قانونی الهی و جعل و اعتبار شرعی ندارند، بلکه تنها مبتنی بر خوبی و بدی واقعی هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم فلسفه علوم، بررسی رابطه آن‌ها با یکدیگر است، در این میان …

بعضی از فقیهان نیز تصریح کرده‌اند که پنجاه درصد کار فقیه، شناخت موضوعات است. پرسش این است که آیا از شیوه‌های مدیریت اطلاعات می‌‌توان برای شناخت موضوعات جدید فقهی استفاده کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین شماره نشریه الکترونیکی «مدیریت دانش اسلامی» (پاییز و زمستان ۹۸)، به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مدیر مسئولی محمدهادی یعقوب‌نژاد و سردبیری …