دیدگاه و گزارش

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید محمدمهدی میرباقری روز جمعه چهارم تیرماه ۱۴۰۰ با حضور در منزل استاد سید احمد مددی با ایشان دیدار و گفتگو کرد. این جلسه با تکریم و تجلیل اساتید از یکدیگر آغاز شد و به‌سرعت بحث علمی شروع گردید و عمدتاً به بیان شیوا و عالمانه استاد مددی در حوزه‌های مختلف تاریخ، حدیث شناسی و روش شناسی تفقه گذشت و تا حدود اذان ظهر ادامه داشت. کسانی که با استاد مددی آشنا هستند می‌دانند بیان رسا و دل‌نشین، اطلاعات جامع و دقیق در زمینه‌های مختلف، تحلیل‌های عمیق و ریشه‌ای، نگاه فرایندی در تاریخ تفکر و همچنین …

شبکه اجتهاد: برخی معتقدند علم اصول و مباحث مختلف آن در طی دویست سال اخیر تورمی بیش از اندازه و نیاز فقه به آن پیدا کرده است؛ به این معنا که یا بسیاری از بحث‌های آن دارای ثمره‌‌ای علمی در مباحث اصلی و سنتی اصول فقه نیست و یا اینکه ثمره‌‌ای در مباحث اجتهادی فقه و فتوا ندارد. درستی و یا نادرستی این داوری را باید در جای خود بررسی کرد. منتهی یک نکته معمولا در این تحلیل و ارزیابی مورد غفلت قرار می‌گیرد و آن اینکه علم اصول تنها مجموعه‌‌ای از مباحثی نیست که در خدمت حجیت در فقه …

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن اشاره به شش برداشت از «فقه اجتماعی» تصریح کرد: وقتی می‌گوییم فقه اجتماعی، یعنی فقهی که تلاش می‌کند جامعه‌ای اسلامی به عنوان الگویی از سبک زندگی تشکیل دهد و آن را حفظ کند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مناسبات فقه اجتماعی با فقه سیاسی و فقه حکومتی» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی عبدخدایی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر ربانی، مدیر گروه فقه اجتماعی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، چهارشنبه ۱۷ شهریورماه برگزار شد. در ابتدای نشست عبدخدایی در سخنانی گفت: نخستین پرسشی که مطرح است این است …

رساله سطح چهار حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی و تحلیل نقش سؤال راوی در استنباطات فقهی» به همت مدیریت مدارج علمی معاونت آموزش این حوزه در محل مرکز مدیریت دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله سطح چهار حجت‌الاسلام محمد زنده‌دل با عنوان «بررسی و تحلیل نقش سؤال راوی در استنباطات فقهی» با حضور حجج‌اسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی و مرتضی نوروزی در مقام اساتید داور، برگزار شد. تدوینگر این رساله با اشاره به اینکه سؤال راوی قوی‌ترین قرینه در تشخیص دلالت حدیث می‌باشد و از دیرباز جزو عناصر مؤثر در استنباط احکام شرعی بوده است، گفت: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شیخ محمد سند از شاگردان حضرات آیات میرزا‌‌هاشم آملی، گلپایگانی، تبریزی، وحید خراسانی و سید محمد روحانی است. او که در حوزه علمیه نجف صاحب کرسی دروس خارج فقه و اصول می‌باشد، چندین سال است در ایام ماه تابستان به مشهد و قم سفر می‌کند و در خلال ایام برای طلاب علاقه‌مندان به ارائه بحث فقهی و اصولی می‌پردازد. گزارشی که پیش روی شما قرار دارد، تقریر ده جلسه مباحث استاد سند است که در مدرسه آیت‌الله خوئی (ره) مشهد در تیرماه ۱۴۰۰ برای جمعی از فضلا، با موضوع «نظام حجیت» افاده شده و از سوی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: «حجیت خبر واحد» یکی از بحث‌های علمی کاربردی مهم در حوزه استنباط احکام دین است که آیت‌الله سیدعلی حسینی سیستانی به تدریس آن پرداخته است و نیز تقریر ارزشمند آن به همت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی ربانی از اساتید و فضلای حوزه علمیه به رشته تحریر در آمده است. استاد محمد عندلیب همدانی از شاگردان حضرات آیات میرزاجواد تبریزی، فاضل لنکرانی و وحید خراسانی و عضو سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. او که اکنون به تدریس خارج فقه اصول و تألیف کتب علمی در حوزه علمیه مشغول است در گفتگویی با «موسسه به سوی اجتهاد»(۱) به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ۱) اسلام دین خاتم است و از همین‌رو، مشتمل بر جامع‌ترین، گسترده‌ترین و کامل‌ترین قوانین برای تکامل حیات فردی و جمعی بشر در دو ساحت دنیا و آخرت می‌باشد. چنین ویژگی‌هایی اقتضاء «درک سیستمی»، شبکه‌ای و منظومه‌ای از اسلام را دارد. منظومه بودن اسلام به معنی پشتیبانی کردن اجزاء و ابعاد آن از یک‌دیگر است. به عنوان مثال؛ علم کلام آن پشتوانه و پشتیبان علم اصول فقه آن و علم اصول فقه آن پشتوانه و پشتیبان علم فقه آن و علم فقه آن پشتوانه و پشتیبان علم اخلاق آن و… می‌باشد و فقدان یا ضعف هر کدام …

در روش شناسی فقهی، مطالعه روش فقه از منظر بیرونی و با رویکردی فلسفی انجام‌ می‌‌پذیرد. این نوع از مطالعه برای توجه دادن به این نکته است که آیا آنچه در رسیدن به حکم، به فقیه کمک می‌کند واجد عقلانیت است یا نه؟ این پرسش از جنس فلسفه علم و در بحث حاضر از جنس فلسفه فقه بوده و به پژوهشگر کمک می‌کند تا دریافت صحیحی از روش‌شناسی داشته باشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: جلسه دفاعیه رساله سطح ۴ (دکتری) حوزه علمیه مشهد با عنوان «تحلیلی بر روش‌شناسی فقهی شهید صدر» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی، از سوی مدیریت مدارج علمی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در هر قضیه سه طرف داریم: موضوع، محمول، نسبت قضیه. برای حل مساله فقهی چند گام و مرحله را باید طی کنیم. گام اول: موضوع شناسی گام اول برای حل مساله فقهی این است که ما موضوع را تشخیص دهیم. موضوعات دو گونه هستند یا موضوعات مستنبطه هستند و یا صرفه. موضوعات مستنبطه یعنی شارع آن‌ها را اختراع کرده است و باید به ادله شرعی مراجعه کنیم. اما موضوعات صرفه یعنی آن موضوعات مخترع شارع نیست و باید در آن به عرف رجوع کرد مانند اینکه خون چیست و یا اینکه بیع چیست. اگر موضوع عرفی و …

بحث عدل که همان حسن و قبح ذاتی است در مسائل علم اصول دو تأثیر دارد: یکی تأثیر مستقیم که مستقیماً مسأله‌‌ اصولی با خود حسن و قبح گره می‌‌خورد و دوم تأثیر با واسطه که به بحث مصلحت‌‌ها و مفسده‌‌ها برمی‌‌گردد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشست‌های علمی «مبانی کلامی اصول فقه» با موضوع «جایگاه و تأثیرات صفت عدل الهی در اصول فقه»، سومین نشست از فصل اول این سلسله نشست‌ها با موضوع «تأثیرگذاری صفات الهی در اصول فقه» به همت و مشارکت موسسه پژوهشی دانشوران، مرکز تخصصی آخوند خراسانی، پژوهشکده اسلام تمدنی و مدرسه عالی سطح چهار …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: بنده از سال ۱۴۱۰ درس خارج دارم. تجربه خودم در این سال‌ها این است هر چه انسان بیشتر نکات تصوری را از متخصصین آن موضوع فرا بگیرد، بیشتر مواد ادله را به دست می‌آورد؛ رجوع به متخصص، بسیار فقیه را در استنباط از ادله توانمند می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، چهل و سومین نشست تخصصی اقتصادنا با ارائه استاد شیخ محمد سند، استاد مبرز حوزه علمیه نجف و از شاگردان حضرات آیات شیخ مرتضی حائری، میرزا‌ هاشم آملی، گلپایگانی و آیت‌الله وحید خراسانی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد. استاد …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم ابراز کرد: فقه معاصر واژه مبهمی است و پاسخ گوی نیازهای جامعه معاصر نیست. با فقه معاصر نمی‌توان جامعه را اداره کرد و فقه معاصر پاسخگوی مشکلات اقتصادی جامعه نخواهد بود و نه‌تنها پاسخگو نیست بلکه به نتیجه غلط خواهد رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، استاد خارج فقه و اصول و عضو شورای‌عالی حوزه‌های علمیه قم در نشست علمی «فقه معاصر» که در مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی در قم برگزار شد، در تبیین فقه نظام اقتصادی و تفاوت آن با فقه متعارف، گفت: ما در مصطلحات خود، …

مهم‌ترین نکته‌ای که پیش از موضع‌گیری در مباحث اصول باید در نظر داشت این است که بحث را در چه گفتمانی دنبال می‌کنیم. مثلاً در مواجهه با نظریه محقق خویی در مساله اجتماع امر و نهی که گفتمان حاکم بر آن فلسفی و مبتنی بر ترکیب اتحادی یا انضمامی دو عمل است، اگر بخواهیم از راه گفتمان قانونی ورود پیدا کنیم ره به‌جایی نخواهیم برد. چون ایشان این بحث را در گفتمان فلسفی دنبال کرده است و طبیعتاً در مقام نقد آن نمی‌توان از گفتمان دیگری همچون گفتمان قانونی یا گفتمان کلامی یا گفتمان عبد و مولا ورود کرد. به …

حجت‌الاسلام سرخه‌ای، ضمن بررسی اشکالات اعتبار سنجی رجال محور، گفت: اشکال اصلی این است که اعتبار سنجی رجال محور مبتنی بر نقل شفاهی است و حال آن که روایات ما به صورت مکتوب نقل شده‌اند. شبکه اجتهاد: نشست علمی «علامه حلی، اعتبار سنجی رجال محور احادیث و پیامد‌های آن» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احسان سرخه‌ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و حدیث و حجت‌الاسلام والمسلمین جمال‌الدین حیدری فطرت، محقق و استاد مرکز تخصصی علوم حدیث حوزه؛ چندی قبل به صورت حضوری و مجازی در مدرسه فقهی امام …

مساله‌ی ما یک مساله‌ی فقط اصولی نیست بلکه می‌تواند متاثر از عوامل میدانی باشد که تابعِ خبرویت و تخصص شخص و روش تعامل او با تاریخ حدیث و درجه‌ی وثوق و داد و سِتَد او به صورت جدی با مشکلات حدیث و مسائل نقل به معنی و اختلاف روایات و تضارب آنها است؛ به ویژه هنگامی که برای اعتبار یک حدیث، عدم وجود معارض حتی در نزد دیگر مذاهب اسلامی را نیز معتبر بداند و حتی به دنبال این باشد که آیا این حدیث، مصالح و منافع گروه خاصی را تامین می‌کرده یا خیر؟ به گزارش شبکه اجتهاد، استاد حیدر …

شبکه اجتهاد: در جوابیه آقای دکتر سروش از صدیق ارجمند آیت‌الله آقای علیدوست، چند مطلب مهم در زمینه ارتداد، جهاد ابتدایی و نیز قضاوت‏‌های غیرصحیح در زمینه علم فقه وجود دارد که در این زمینه نکاتی را به اجمال تقدیم اهل نظر می‌نمایم. الف) نکاتی در مورد علم فقه ایشان درباره‌‌ی علم فقه ۱۰ مطلب آورده‌اند که در ادامه نکاتی در این زمینه متذکر می‌شوم. ۱- مع‌الفارق بودن قیاس فقه با علوم بشری این‌که «علم فقه» را مانند سایر علوم بشری دانسته‌اند، خطایی آشکار است. زیرا در این علم، فقیه حق ندارد منابع فقه، مانند: قرآن را تفسیر به رأی …

کرسی ـ علمی ترویجی «سنت بلا مذاهب» با ارائه دکتر نور الدین أبولحیه و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین عبد الهادی مسعودی و به دبیری حجت‌الاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، با موضوع «نقد رویکرد و منهج دانشنامه‌ی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»» در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. شبکه اجتهاد: دانشنامه‌ی «سلسله السنه بلا مذاهب» حاصل تلاش دانشی و پژوهشی استاد دکتر «نور الدین أبو لحیه» است. دکتر أبولحیه در این پژوهش جامع با رویکردی فراتر از اتکای صرف به سند روایات در اعتبار سنجی و فارغ از اختلافات رجالیان در اعتبار سنجی حدیث، به بازخوانی حدیث اسلامی برپایه‌ی بهره‌گیری از …

در علم فقه و اخلاق، برگرفته‌شده از نصوص شرعی، گناهان به صغائر و کبائر تقسیم می‌شود. این تقسیم دارای آثار فقهی و اخلاقی متفاوتی است؛ بنابراین نیازمند تحلیل ماهیت و درنهایت تعیین ضابطه برای تشخیص مصادیق و موارد آن است. این نوشتار با مراجعه به نصوص شرعی، اعم از آیات و روایات و به روش کتابخانه‌ای، مسئله را به صورت تحلیلی ـ انتقادی بررسی می‌کند.  پژوهش حاضر نشان می‌دهد گناهان کبیره دارای چهار ضابطه است: ۱. وجود روایات صریح بر کبیره بودن یک گناه؛ ۲. وجود وعید به آتش درباره مرتکب یک گناه در میان آیات و روایات؛ ۳. اعظم …

در محدثان مدرسه حله، قواعد سخت‌گیرانه محدثان در دوره مدرسه قم چندان جدی گرفته نشد و محدثان امامیه گاه از مصادر غیر امامی یا مشکوک (مانند نصیریه) روایاتی را در کتب حدیثی خود وارد کردند. افزون بر این احادیث موجود در مصادر صوفیه نیز توسط برخی علاقه‌مندان به تصوف مانند سید حیدر آملی و رجب برسی وارد مجموعه‌های روایی امامیه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جریان حدیثی کلامی امامیه و تطور آن تا مدرسه اصفهان» به همت انجمن علمی شیعه ‌شناسی دانشکده شیعه ‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب در اوایل تیرماه ۱۴۰۰ در فضای مجازی برگزار و دکتر …

رساله دکتری رشته فقه مقارن با عنوان «نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با تأکید بر دیدگاه آیت‌ﷲ‌ العظمی بروجردی» با حضور اساتید مشاور و داور در مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه المصطفی، در روزهای پایانی خردادماه از سوی حجت‌الاسلام سید محمدحسن حکیم دفاع شد. این رساله با هدف تبیین کاربست‌های بهره‌گیری از احادیث و آراء اهل سنت در فقه امامیه به بررسی منابع فقهی و اصولی امامیه پرداخته و سه حوزه دانشی قابل تحلیل در این موضوع را مورد مطالعه قرار داده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: در این پژوهش نظر شهرت یافته از …

استاد خارج قواعد فقه، با بیان اینکه از عصر غیبت، زمان شیخ مفید تا کنون، اصل استناد به قواعد فقهی در کتبی که پیرامون فقه عامّه و خاصّه نوشته شده، یک امر رایج بوده است، گفت:  اصل تأسیس قواعد فقهی به عصر معصومین برمی‌گردد و بسیاری از قواعد فقهی ابتداءً در متن قرآن کریم و در کلمات نبی مکرم اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام مطرح شده و تفریع فروع فقهی بر اصول اسلامی در کلامات معصومین، به عنوان یک وظیفه برای فقها بیان شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عباسعلی زارعی سبزواری، استاد خارج فقه و اصول حوزه …

نویسنده کتاب «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» گفت: اگر فقه به سمت مسائل جهان معاصر و مسائل مستحدثه توجه کند، همگان متوجه می‌‌شوند که فقه علم زندگی است و زندگی بشر با فقه درهم تنیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» همراه با رونمایی از دو کتاب «مکتب فقهی محقق اردبیلی» و «جایگاه قواعد استظهار در حل مسائل مستحدثه» پنجشنبه گذشته در سالن شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار گردید. در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا مدیر گروه …

به نظرم تا حدودى می‌شود با اجتهاد جواهری، نتائج خوبى کسب شود. ما می‌توانیم بر اساس معیارهاى اجتهاد جواهری، اجتهاد مناطی را پرورش و توسعه دهیم، یعنی اجتهاد، به دنبال مناط حکم و همچنین دنبال ما یدور الحکم مداره باشد نه دنبال ما یذکر فی اللفظ والدلیل مداراً فقط، چون چه بسا در دلیل، عنوانى ذکر شود اما مدار واقعی حکم نباشد. باید در یک سلسله بسیار مهمى از قواعد اجتهادى، تجدید نظر کرد و آنها را پیشرفت و بسط داد (هم تجدید نظر، نظری هم تجدید مصداقی)، مانند الغاء الخصوصیه ونفی الفارق و تنقیح المناط و تخریج المناط و …

رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پاسخ به این سؤال که آیا نظریه فقهی نفی ظلم، با قواعد مسلم فقهی قابل جمع است و فقه جدید لازم نمی‌آید؟ بیان کرد: جواب این مسئله یک حکم ثانوی است و با قواعد دیگر یا اصول مسلم فقهی در تعارض نیست و هیچ تنافی با خلود و جاودانگی احکام به لحاظ زمان و مکان ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین پیش اجلاسیه «نظریه فقهی نفی ظلم» امروز یکشنبه، ۳۰ خردادماه، از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی، رئیس پژوهشکده فقه و حقوق …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شیخ جواد مروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات وحید خراسانی و تبریزی در خلال مباحث اجتهاد و تقلید به ضرورت نیاز مجتهد به فراگیری علم منطق می‌پردازد و پس از استدلال، نظر آیت‌الله خویی(ره) را طرح، بررسی و نقد می‌نماید و کلام ایشان که تعلم قواعد علم منطق مطلقا در اجتهاد مورد نیاز نیست، قابل قبول نمی‌داند. این استاد خارج فقه و اصول معتقد است یکی از ابزارهای مقدماتی که باید مجتهد بخواند علم منطق است و تمام کسانی که می‎‌گویند نیاز برای حصول قوۀ استنباط به تعلم قواعد اصولی است …

جلسه دفاعیه رساله سطح چهار حوزه علمیه خراسان با عنوان بررسی و نقد کتاب «بطلان قاعده استصحاب» توسط مدیریت مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله سطح چهار حجت‌الاسلام سید ضیاء سجادی فر با عنوان «بررسی و نقد کتاب «بطلان قاعده استصحاب» با بررسی و ارزیابی حجج‌اسلام والمسلمین محمد مروارید و مرتضی اسکندری در مقام اساتید داور، به‌صورت حضوری در مرکز مدیریت و مجازی برگزار شد. تدوینگر این رساله در جلسه دفاعیه با اشاره به اینکه جایگاه اصل استصحاب در فرایند استنباط احکام فقهی در بین اصولیان …

شبکه اجتهاد: اخیراً استاد فیاضی از اساتید مطرح فلسفه در همایشی با موضوع «تأثیر متقابل فلسفه و اجتهاد فقهی» به لزوم فراگیری فلسفه و منطق پرداختند و از تأثیرگذاری آن در فرایند فقه و اصول سخن گفتند. (بخوانید) ایشان در بیانات خود مدعی شده‌اند که منطق و فلسفه به‌شدت در فقه و اصول تأثیرگذار است و‌ نمی‌‌‌توان بدون فراگیری علم منطق مجتهد شد و فقها نیز منطق را از مقدمات اجتهاد برمی‌شمارند. ایشان همچنین مدعی شده‌اند که چون فلسفه، نوعی نگاه عقلی به دین است و از سوئی عقل هم یکی از منابع دین به شمار‌ می‌‌‌آید‌ نمی‌‌‌توان بدون فراگیری …

عضو هیئت امنای مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار کرد: کفایه آخوند کتاب درسی است. در آنجا راجع به اینکه امر نمی‌تواند به طبیعت تعلق بگیرد، یک بحث فلسفی آورده است: «طبیعت من حیث هی لیست الا هی». این به‌خاطر آن است که آخوند فلسفه را آن‌طور که باید، نخوانده بوده است. این قاعده هیچ ربطی به آن نتیجه‌ای که ایشان می‌خواهد بگیرد ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا فیاضی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در نشست علمی «تأثیر متقابل فلسفه و اجتهاد فقهی» که چندی قبل از سوی مدرسه فقهی آل یاسین برگزار شد، گفت: همه ما …

در روش‌شناسی استنباط فقه نظام نخستین چیزی که نیاز است، داشتن یک رویکرد است. یعنی نیازمند یک گفتمان هستیم که از داخل آن رویکرد خارج شود. در فقه نظام نیازمند گفتمانی هستیم که با این فقه بسازد. در مباحث فقه نظام این‌ها مهم است، وگرنه ممکن است فردی با رویکرد سنتی، بخواهد مباحث حکومتی را با اصول عملیه حل کند. در حالی که اگر فقه نظام را به معنای فقه الحکومه در نظر بگیریم، در یک سیستم پیچیده قرار می‌گیرد و ده‌ها عنصر وارد بحث می‌شود که با اصول عملیه نمی‌توان حل کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم …

دانشیار گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی اظهار کرد: نه غیر مدرکى بودن اجماع دلیل اعتبار اجماع است و نه مدرکى یا محتمل المدرکیه بودن آن نقشى در عدم اعتبار اجماع داشته و ضررى به اعتبار آن مى‌زند. زیرا تنها و عمده دلیل حجیت اجماع، تقریر معصوم مى‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید علی دلبری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در کرسی ترویجی «اعتبارسنجی اجماع و شهرت مدرکی» که در قالب وبینار به همت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، در ابتدا به تعریف اجماع و شهرت مدرکی پرداخت و …