کتاب «فقه همزیستی با کفار» نوشته حجتالاسلام مسعود بندار در ۲۴۹ صفحه در نشر لقاء به زیور طبع آراسته شد. این کتاب در خصوص مسائل چالشی و مهم ارتباط و همزیستی با کفار در چهار بخش نگاشته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، روشن است بررسی تمام احکام و مسائل ارتباطی با کفار در حد تک نگاره ممکن نیست و موسوعهای مفصل را میطلبد؛ از آنجا که ساختار فقه بحث بر انگیز است و همه صاحب نظران در این عرصه سعی بر این دارند که ساختاری جامع و مانع را ارائه دهند، ولی باز هم نقض و ابرام هایی در …
توضیحات بیشتر »احکام فقهی مرتبط با کرامت، متناسب با مقتضیات زمان و مکان صادر شود/ اهانت و هتک حرمت انسانی از عناوین عرفی متغیر است/ لزوم بازنگری اصل چهاردهم قانون اساسی
از دیدگاه امام خمینی زمان و مکان دو عنصر تعیین کننده در اجتهادند. مسئلهای که در قدیم دارای حکمی بوده است بهظاهر همان مسئله در روابط حاکم بر سیاست و اجتماع و اقتصاد یک نظام ممکن است حکم جدیدی پیدا کند؛ بنابراین باتوجهبه آرای امام (ره) احکام فقهی مرتبط با کرامت و حیثیت افراد باید متناسب با مقتضیات زمان و مکان صادر شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: گستره و تنوع مسائل مرتبط با حفظ آبرو و حیثیت افراد بیانگر نقش اثرگذار آن در احکام فقهی، حقوقی و اخلاقی است. با استناد به آیات، روایات و عقل وجوب حفظ آبرو و حیثیت …
توضیحات بیشتر »جامعه و حکومت ولایی از منظر آیتالله خامنهای/ یحیی عبدالهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از ویژگیهای مبانی فکری حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای و نظام اندیشه او، میتوان به محوریت قرآن و معارف وحی اشاره کرد؛ کاربست دقیق و عالمانه آیات قرآن و تفسیر حکیمانه آنها در خلال مباحث گستردهای که در طول حیات علمی ایشان ظهور و بروز پیدا کرده، حکایت از انس و اشراف ایشان بر معارف قرآنی دارد. شاید بتوان گفت: بنیان نظام فکری آیتالله خامنهای، بیش از همه بر معارف قرآن استوار گردیده است؛ از این رو افکار و اندیشههای ایشان در تحلیل و تصمیم گیری نسبت به عرصههای مختلف اجتماعی و سیاسی کاملاً صبغه قرآنی دارد و …
توضیحات بیشتر »چرایی و چیستی حکم تنفیذ ریاست جمهوری
شبکه اجتهاد: اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، امضای حکم رییسجمهور منتخب را در ردیف وظایف و اختیارات مقام رهبری قرار داده است. از امضای حکم ریاست جمهوری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران به «تنفیذ» یاد میشود. اگرچه تنفیذ از نظر فقهی، اصطلاحی باسابقه و شناختهشده است، اما پس از انقلاب اسلامی وارد ادبیات حقوقی کشور ما گردید. به همین دلیل از نظر حقوقی، راجع به آن پرسشهای مهمی وجود دارد. پس از اشارهای کوتاه به مفهوم و ماهیت حقوقی «تنفیذ»، مهمترین پرسشهای مربوط به آن از منظر حقوق اساسی ج.ا. ایران مورد بررسی قرار میگیرد. ۱. مفهوم …
توضیحات بیشتر »مادامی که پایبند هستید!/ سیداحمد حبیبنژاد
شبکه اجتهاد: تنفیذ مانند برخی مفاهیم دیگر از حقوق خصوصی و فقه معاملات (مانند تنفیذ معاملات فضولی) به حوزه حقوق عمومی وارد شده است. در لسان فقهی – آنچنانکه در کتاب فرهنگ فقه آمده است – تنفیذ به معنای اعتباربخشی عمل حقوقىِ قابل ابطال آمده است. (۱) و بر همین مبنا و در تراث فقهی، مفهوم تنفیذ، نفوذ بخشیدن به تصمیمات و اقدامات یک شخص است. هرچند در قانون اساسی واژه تنفیذ نیامده و از واژه امضا در بند ۹ اصل ۱۱۰ استفاده شده(۲) ولی در ماده اول قانون انتخابات ریاستجمهوری واژه تنفیذ آمده است. (۳) اگر واژه تنفیذ در …
توضیحات بیشتر »حقیقت تنفیذ؛ فرایندی حقوقی و شرعی
شبکه اجتهاد: مراسم تنفیذ، یک امر تشریفاتی، تبلیغاتی یا سیاسی نیست، افتتاح یک مراسم نیست، حقیقت تنفیذ، چیزی فراتر از برداشتهای ظاهری از این امر است. این وضعیت دارای مفهومی حقوقی و شرعی است. در این بحث به طور اختصار به تبیین و جایگاه حقوقی و شرعی تنفیذ حکم ریاستجمهوری میپردازیم. اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، امضای حکم رئیسجمهور منتخب را در ردیف وظایف و اختیارات مقام رهبری قرار داده است. تنفیذ از نظر فقهی، اصطلاحی باسابقه و شناختهشده بوده و پس از انقلاب اسلامی وارد ادبیات حقوقی کشور شده است. در ابتدا اشارهای کوتاه به مفهوم و …
توضیحات بیشتر »اعمال حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن ولیفقیه است
عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: رئیسجمهور نقش و جایگاه مهمی در قانون اساسی دارد و از اختیارات فراوانی برخودار است؛ به عبارت دیگر رئیسجمهور در مقام و جایگاهی قرار دارد که میتواند به اعمال حکمرانی و ولایت بپردازد. این اعمال حکمرانی و ولایت در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن و اجازه از رهبری است. به گزارش شبکه اجتهاد، بند نهم اصل یکصدودهم قانون اساسی که مربوط به وظایف و اختیارات رهبری است، از امضای حکم ریاستجمهوری پس از انتخابات مردم توسط رهبری سخن میگوید که در واقع از مفهوم رسمیت بخشیدن و نافذ کردن “حکم ریاستجمهوری”به کلمهی “تنفیذ” یاد …
توضیحات بیشتر »تنفیذ؛ تقاطع فقه و قانون
استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: اگر یک رئیسجمهور بدون تنفیذ ورود بکند این مداخلهی او یک مداخلهی طاغوتی است و بدون تعارفش باید این را در نظر داشت که تمام مداخلات شخصیتهای سیاسی ازجمله رئیسجمهور باتوجهبه مبانی حکومت اسلامی در این چارچوب باید اتفاق بیفتد. ولی که اگر این اتفاق نیفتد طبیعتاً این مداخله یک مداخلهی غیرقانونی و غیرشرعی است. هم غیرشرعی است بر اساس مبانی اصل ولایت مطلقهی فقیه و حکومت اسلامی و هم غیرقانونی است بر اساس ظرفیت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر حسین محمدی سیرت استاد دانشکده معارف اسلامی …
توضیحات بیشتر »نوحه بر غزه و مقایسهاش با کربلا، برخی میراثگرایان را نگران کرده است!/ محسن قنبریان
شبکه اجتهاد: متوقفکردنِ عاشورا در سال ۶۱هجری و دفنِ کربلا در کربلا هم عدهای از انقلابیان را برآشفته است! و باز دعوا و برچسبِ «افراطیها / هیئت سکولار» و غیره رونق گرفته است! ادعا: نه کسی با اهلبیت علیهمالسلام قابل مقایسه است (لا یُقاس بآل محمد(ص) من هذه الأمّه أحد)۱ و نه هیچروزی -حتی شهادت ائمهٔ اطهار- در عظمت مصیبت، روزِ حسین علیهالسلام میشود (لا یوم کیوم الحسین)۲؛ لکن غزه، کربوبلای حسین(ع) را ارث برده است! آیا مقایسهناپذیریِ کسی با امیرالمؤمنین علیهالسلام مجوّز است که حکومت و حکمرانیای غیرعلوی اختیار کند؟! اینکه عظمت مصیبت هیچکس به «رتبه»ی مصائب حسین(ع) نمیرسد، …
توضیحات بیشتر »خطر فعالسازی گسلهای مذهبی و قومیتی توسط برخی چهرههای سیاسی
شبکه اجنهاد: بزرگوارانی که حقیر را میشناسند میدانند که اگر حرفی میزنم و اگر رفتاری دارم واقعا به هیچ وجه نمیخواهم سوگیرانهِ سیاسی باشد، این را هر کسی ما را میشناسد میداند. چنانکه در مورد صحبت جناب آقای ظریف به هیچ وجه نمیخواهم از بعضی از بداخلاقیهایی که شاید ضرورت نداشت و بلکه قابل توجیه نبود، دفاع کنم اما نکتهای که به نظرم میرسد یک این است که واقعاش نمیفهمم تبعیض مثبت [که توسط برخی از آقایان مطرح شده یعنی چه؟] بعضی از عناوین است که قبح و حسناش ذاتی است؛ چنانکه میدانید بعضی عناوین قبح و حسناش اقتضایی است …
توضیحات بیشتر »گونهشناسی متصدیان نالایق در جامعه اسلامی/ سعید فاقدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در قرآن کریم از گروهی یاد میشود که به دلیل عدم استحکام در باورها، نسبت به اصول و مبانی دینی در تردید و شک قرار دارند. از این رو رفتارهای دوگانه آنها باعث ضعف قوای دفاعی و اتحاد در جامعه اسلامی است. مروری بر ویژگیهای این افراد از دیدگاه قرآن در آستانه انتخاب هیئت دولت، میتواند باعث شناخت و عدم قرار گرفتن چنین افرادی در مراکز تصمیمگیری توسط دولت محترم و شورای راهبردی و مجلس شورای اسلامی باشد. در نتیجه به دور از هیاهوهای سیاسی و هر گونه بر چسبزنی و اشاره به فردی خاص، موجب همیاری …
توضیحات بیشتر »عقلانیت سیاسی، حلقه مفقوده سیاستورزیهای گفتمانی/ محسن مهاجرنیا
شبکه اجتهاد: دو کلیپ ارسال شده از حضرات آقایان اساتید جناب «مسعود عالی» و جناب «ناصر نقویان» را گوش دادم. یکی حکومت چندساله امیرالمؤمنین را ولایی نمیدانست و دیگری بر او نقد زد که اصلاً مأموریت تشکیل حکومت در دستور کار حضرت امیر(ع) نبوده تا ولایی باشد یا نباشد. وجه مشترک دو دیدگاه دغدغه «حکومت» است. یکی درد حکومت ولایی با نصب مستقیم خدای تعالی را دارد. دیگری خدای متعال را از نصب حکومت دینی خلع کرده و اختیار حکومت را به عقل واگذار کرده است. پیشاپیش از تیزی عنوان این یادداشت عذرخواهم و حتماً دنبال این نیستم که عَلَم …
توضیحات بیشتر »حواشی یک سخنرانی و گفتگو در باب «حکومت ولایی»
سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین مسعود عالی در حسینیه امام خمینی پیرامون حکومت ولایی و انعکاس فرازی از آن در شبکههای اجتماعی و فضاهای علمی که «شیعه در طول تاریخ حکومت ولایی نداشته، حتی زمان امیرالمومنین و در زمان امیرالمومنین حکومت ولایی نبود»، واکنشهایی از سوی برخی اساتید بهدنبال داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در گروهی که مجمعی از اساتید و فضلای حوزه و دانشگاه حضور دارند گفتگوی مکتوبی بین استاد سید جواد ورعی و استاد علی شیروانی، با حضور استاد حسینی قمی -که واسط گفتگو با استاد عالی بودند- در گرفت که با توضیحات تکمیلی و پاسخهای استاد مسعود عالی همراه …
توضیحات بیشتر »از ولایت الاهی تا حکومت ولایی/ علی صالحی منش
شبکه اجتهاد: حکومت، تنها رفتار حاکم یا حاکمان جامعه نیست؛ بلکه رفتار جمعیِ جامعه است. چنانچه در جامعهای، مردم، حکمرانی قدرتی را نپذیرند و به قوانین وضعشده از سوی آن گردن ننهند، حکومت، به واقع، مستقر نخواهد بود. این مسأله، چه به لحاظ تجربه بشری و چه به لحاظ معارف قرآنی و روایی، امری روشن است؛ به دلیل همین شراکت است که حساب و کتاب و ثواب و عقاب حاکمان از مردم جدا نیست و در قیامت، که حقیقت بشر نمایان میگردد، انسانها با امام خویش فراخوانده میشوند: «یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِم» روزی که هر گروهی را به امامشان …
توضیحات بیشتر »حضرت امیرالمومنین(ع) و حکومت ولائی/ سیدعباس قائم مقامی
شبکه اجتهاد: گذشته از آنکه مسئله “ولایت فقیه” در اصل و نیز در فروعات از نگاه فقیهان، همچون سایر مسائل فقهی محل بحث و اختلاف نظر میباشد (۱)، هیچ یک از فقیهان قائل به این نظریه اما، کمترین تردیدی در عدم تلازم میان ولایت ظاهری شرعی فقیه با ولایت باطنی و معنوی نداشته و بارها به صراحت بر نفی این تلازم تصریح نمودهاند (۲). امام خمینی( ره) به مثابه طراح و مجدّد این نظریه در دوران معاصر، خود بارها و بارها به صراحت کم نظیری بر ضرورت تفکیک این دو حوزه از یکدیگر زنهار و هشدار داده و با تأکید …
توضیحات بیشتر »نظام اسلامی، غیر از شخص حاکم است، ولو آن حاکم، علی (ع) باشد/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: غدیر، تعیین علی (ع) برای حاکمیت نبود فقط، بلکه مهمتر آنکه مهندسی نظام اسلامی بود. نظامی که مثل دین و شریعت، با اراده ربوبی خدای متعال تعیین تکلیف میشود. این نظام بعد پیامبر (ص) کنار گذاشته شد. انتخاب مردم در چارچوب ویژگیهای عقلی و اخلاقی و دینی، ساختار ولایت الهی نیست حتی اگر معصومین با آن همراهیهایی کرده باشند. حتما این ساختار از سلطنت و وراثت، معقولتر است. در سلطنت و وراثت هم حتما حاکمی با خصایص بهتر و توانمندتر بهتر از حاکم ظالم و فاسق و فاجر است. اما حتی اگر امام معصوم هم در راس نظام …
توضیحات بیشتر »الزامات تحلیل فقهی قیام عاشورا/ باید از موضع کلامی وارد فقه عاشورا شویم
پژوهشگر فقه حوزه علمیه قم گفت: باید عاشورا را از منظر کتاب معتبری مانند کاملالزیارت بخوانیم و اساسا تحلیل فقهی بدون آن درست نیست. اگر بپذیریم که این واقعه هویت بسطیافته تاریخی دارد علاوه بر اینکه خود عاشورا را از منظر برخی کتب مانند کاملالزیارات تحلیل خواهیم کرد باز نیاز به هویت و فلسفه تاریخ داریم یعنی موتور محرکه تاریخ در تلحیل عاشورا چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد متقیان تبریزی؛ پژوهشگر و مدرس حوزه علمیه در نشست علمی «الزامات تحلیل فقهی قیام عاشورا» که از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد با بیان اینکه دو مرحله در …
توضیحات بیشتر »«شکّ» و «مرگ ارادهها» زمینههای واقعۀ عاشورا
شبکه اجتهاد: ذهنیت عمومی مسلمانان ـ به استثنای شام ـ در آغاز، اختلاف میان علی و معاویه را چنین تفسیر میکرد که اختلافی است میان خط خلافت درستکار، و کسی که میکوشد از این خلافت درستکار سرپیچی کند. آنان به علی علیه السلام به طور کلی چنین مینگریستند که ایشان همان خلیفه درستکار است که میخواهد از اسلام و خط قرآن محافظت کند اما معاویه میکوشد تا دسیسه بچیند. این مفهوم را امیرمومنان علیه السلام توانست در ذهن پایگاه گسترده مردمی در جایجای جهان اسلام شکل دهد؛ به جز در بخشی که با معاویه پیوند داشت. این ذهنیت، همان عاملی …
توضیحات بیشتر »نقد تحلیل احمد قابل از واقعه عاشوراء/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: از مرحوم احمد قابل یک فایل ویدئویی هست که در آن تحلیل تازهای از واقعه عاشوراء به دست میدهد. بن مایه آن تحلیل نادرست که از سوی برخی دیگر از نمایندگان روشنفکری دینی هم در این سالها مطرح شده به روایتی برمیگردد که ساخته و پرداخته جناح اموی در میان محدثان است. از مطالب نادرستی که بسیار در این سالها در تحلیل واقعه عاشوراء و قیام سید الشهدا (ع) به آن استناد میشود این است که گفته میشود حضرت به عمر بن سعد پیشنهاد داد که بگذارند به جای بیعت با عبید الله بن زیاد یکی از این …
توضیحات بیشتر »قیام عاشورا؛ الگویی برای آینده/ محسن مهاجرنیا
شبکه اجتهاد: قیام امام حسین(ع) به الگویی تاریخی تبدیل شده که پس از ۱۴۰۰ سال همچنان تثبیتشده در تاریخ باقی مانده و به سرمشقی برای دیگر قیامها تبدیل شده است. امام حسین(ع) برای مقابله با حاکم جور دست به قیام زدند. قیام عاشورا را نباید منحصر به زمان خود دانست بلکه الگویی برای همه زمانهاست. برخی معتقدند قیام عاشورا صرفاً یک حادثه تاریخی محسوب میشود و تمام شده و دیگر قرار نیست تکرار شود؛ در صورتیکه عاشورا یک فرهنگ و زیستجهان است و محدود به مقوله خاصی نیست. از قیام عاشورا میتوان درس زندگی، ماندن، بودن، شدن و حرکت کردن …
توضیحات بیشتر »تفاوت نظر شیعه و سنی در جواز قیام امام حسین(ع) علیه حاکم جائر
استاد مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با بیان اینکه آیا قیام علیه حاکم جائر مجاز است یا خیر و میتوان برای جواز آن به قیام عاشورا تمسک کنیم، گفت: امام(ره) در آن شرایط جایز نمیدیدند؛ آیا ایشان قیام امام حسین(ع) را استثنایی میدیدند که جواز ندادند؟ امام الگوی مشارکت مردم را پی گرفتند و آن را موفقتر میدیدند. بنابراین اگر قرار باشد قیام مسلحانه هم صورت بگیرد باید ماذون به اذن ولی فقیه جامعالشرایط باشد و اینطور نیست که هر کسی دست به اسلحه ببرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ذبیحالله نعیمیان؛ استاد مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام …
توضیحات بیشتر »عاشورا و امروز ما
شبکه اجتهاد: پرسش این است ما چه نیازی به عاشورا و گرامی داشتن و یادآوری آن داریم؟ امام به معنای شاقول و معیار است. امام حسین (ع) در نامه به معاویه مینویسد: آنچه معاویه میگوید انکار رسالت و نبوت همه پیامبران است و شهادت میدهم که رسول الله، پیامبر، امام و اسوه هستند. سیدالشهدا (ع) درباره خود میفرماید: من امام هستم و اسوه، یعنی الگوی سبک زندگی مسلمانانه در جامعه. یکی از ارکان امامت، احیاگری است، احیا یعنی آموزش و روشنگری تعالیم دینی در جامعه، یعنی اگر به مردم روح و حقیقت واقعی دین عرضه شود و تحریف نگردد؛ مردم …
توضیحات بیشتر »نتیجه انتخابات و الهیات تغییرات اجتماعی/ محسن الویری
شبکه اجتهاد: درباره تغییرات اجتماعی که یکی از مهمترین مباحث دانش جامعهشناسی و سطحی از آن موضوع دانش فلسفه نظری تاریخ است، انبوهی از آیات قران و روایات وجود دارد. بازخوانی این بحث علمی با دخالت دادن مضامین و رویکرد برگرفته از متون دینی خوانشی نو به دست میدهد که میتوانیم آن را “الهیات تغییرات اجتماعی بنامیم. شش نکتهای که ذیلا و معطوف به انتخابات اخیر به آن اشاره میشود، همگی از منظر الهیات تغییرات اجتماعی نوشته شدهاند. یک. چرایی پایان یافتن زودهنگام دولت سیزدهم و جا به جا شدن آن با دولتی نو با رویکردی متفاوت: برخی علاقمندان به …
توضیحات بیشتر »حوزه علمیه هنوز به حکومت نرسیده است!/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: در این انتخابات، حوزه علمیه همه توان خود را بسیج کرد تا مردم را به انتخاب درست برساند، همه علما، سخنرانان، نهادهای دینی پشت سر کاندیدای ارزشی قرار گرفتند اما کاندیدای رقیب که نه برنامه خاصی داشت، نه جاذبهای، نه کارنامهای، نه بیانی و با وجود نقطه ضعفهای آشکار با فاصله قابل توجهای پیروز شد و ریاست جمهوری کشور ایران را برعهده گرفت. این نشان میدهد حوزه علمیه از مناسبات اجتماعی عقب مانده است و از جایگاه راهبری و هدایت اجتماعی فرسنگها فاصله دارد. حداکثر توان او اعزام مبلغ به تعدادی روستا و مسجد است که طیف خاصی …
توضیحات بیشتر »عدم شرکت در انتخابات صحیح نیست/ بدخواهان مایل نیستند حکومت دینی بر این کشور حاکم باشد/ مردم لازم است در انتخابات شرکت کنند
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: به هر نحوی که ممکن است باید تلاش کرد که عزت نظام و انقلاب در دنیا بیشتر شود و همین حضور در انتخابات موجب عزت و سربلندی جمهوری اسلامی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله مهدی مروارید، در آستانه دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری، به تبیین ضرورت شرکت در انتخابات پرداخت و گفت: شرکت در انتخابات اصلی لازم است، زیراکه کوتاهی در این امر سبب خوشحالی آمریکا و اسرائیل شده و دلگرمی برای آنان بهوجود میآورد. و عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان، عدم شرکت مردم در انتخابات را دلیل بر …
توضیحات بیشتر »پیام چهار مرجع تقلید در خصوص دور دوم انتخابات
مراجع عظام تقلید حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، عبدالله جوادی آملی و جعفر سبحانی در پیامهایی جداگانه، از مردم ایران اسلامی خواستند در مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، پر شورتر پای صندوقهای رای حاضر شوند و کار نیمه تمام را تمام، و وظیفۀ شرعی و اجتماعی خود را در تعیین سرنوشت و آیندۀ جامعه ادا نمایند. گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله ناصر مکارم شیرازی در پیامی، از همه دلسوزان کشور خواست برای اعتلای ایران اسلامی، در دور دوم انتخابات پر شورتر حاضر شوند. متن پیام ایشان بدین شرح است: پیام آیتالله مکارم شیرازی بسم الله الرحمن …
توضیحات بیشتر »بررسی موانع و راهکارهای ارتقای مشارکت سیاسی/ علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مشارکت سیاسی یکی از بنیادهای مهم سلامت اجتماعی و سیاسی جامعه قلمداد میشود و سرمایه اجتماعی عظیمی تلقی میگردد. از سوی دیگر افزایش مشارکت سیاسی از جمله الزامات سیاست در جهان جدید است. توسعه کمی و کیفی ابزارهای ارتباط جمعی بر آگاهیهای شهروندی افزوده است و افزایش دانش و آگاهی بر مطالبات مشارکت سیاسی تأثیر جدی گذاشته است. از این رو توان پاسخ به تقاضاهای مستمر و متراکم نیازمند ذهنی آماده و اندیشهای منسجم جهت سامان دادن بدان است. قرآن منبعی اصیل و اساسی برای رجوع و پاسخ بدین نیاز است که با اذهانی پویا و خلاق …
توضیحات بیشتر »دولت پژوهی در جهان اسلام
تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولتپژوهیها در جهان اسلام، بیآنکه به سیرهٔ حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشههای کلامی شیعه ارجاع میدهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را مرجع ارزیابی دولت قرار میدهند. بدینسان، ماهیت دولت پیامبر و سیرهٔ حکمرانی دهسالهٔ او مورد «غفلتِ سیستماتیک» قرار گرفته و چندان در معرض پژوهش و ارزیابی قرار نداشته است. مطالعات در حوزهٔ «سیرهٔ سیاسی پیامبر اسلام» نشان میدهد که این …
توضیحات بیشتر »انتخابات و تکلیف مدنی؛ مردم در شکلگیری «دولت مقتدر» چه سهم و نقشی دارند؟/ نجمه کیخا
شبکه اجتهاد: از تمایزات بسیار مهم دیدگاههای شهید بهشتی با غالب اسلامگرایان این است که وی ضمن تأکید بر اجرایی شدن قوانین اسلام در جامعه، همزمان دغدغه حفظ «آزادی» و «اختیار» انسان را نیز دارد. او همانگونه که همچون امام خمینی(ره) و استاد مطهری و دیگر رهبران فکری زمانه، اسلام را دینی جامع و «دین» و «سیاست» را همگام هم میداند، در پی آن است تا کامل بودن قوانین اسلام را نافی اختیار و مسئولیت اجتماعی انسان نداند و هر دو را باهم پیش برد. ترکیب همزمان اطاعت و پیروی با اختیار و خلاقیت با همان واژه پرکاربرد در اندیشه …
توضیحات بیشتر »جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی؛ یک شهادت فقهی عادلانه یا یک برگهٔ سفید معمولی؟
پدر معنوی فقید اخوان المسلمین «یوسف القرضاوی» در یکی از آثار خویش به جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته است و نظرات جالبی ارائه کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، یوسف القرضاوی در کتاب «من فقه الدوله فی الاسلام» به مسئله جایگاه برگه رأی در اسلام سیاسی پرداخته و آورده است: وقتی که در سیستم برگزاری انتخابات و مشارکت مردم در انتخاب حاکمان دقت میکنیم، متوجه میشویم که از نظر اسلام برگه رأی نوعی گواهی و شهادت فقهی به صلاحیت کاندیدای مورد نظر است و به همین جهت کسانی که رأی میدهند باید از «عدالت» برخوردار باشند؛ چرا که …
توضیحات بیشتر »