مسأله مقاله این است که قلمرو اجتهاد، عملاً منحصر به «احکام فعل مکلف» شده است، آیا ظرفیت فقه، واقعا به همین مقدار است؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و دومین شماره فصلنامه تخصصی «مبانی فقهی حقوق اسلامی» به صاحبامتیازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران و مدیرمسئولی سیدمحمدرضا آیتی و سردبیری علیرضا فیض در ۲۴۸ صفحه چاپ و منتشر شد. عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بررسی فقهی تأثیر تکرار جرم بر مجازات در مباحث حدود با تأکید بر دیدگاه فیضکاشانی در مفاتیح الشرائع»، «بررسی مبانی فقهی حقوقی اعاده حیثیت در امور کیفری»، «شناخت علت در سرایت …
توضیحات بیشتر »خانمها قرار نیست مجتهد شوند!/ آقایان نگاه خاصی به اجتهاد بانوان طلبه دارند/ ضرورت حضور خانمها در جلسات شورای عالی حوزه
اختصاصی شبکه اجتهاد: سرکار خانم سکینه بیک خورمیزی، را بهحق باید یکی از بانوان فعال، عالمه و خوشسابقه در امر تعلیم و تربیت در مشهد محسوب کرد. ایشان از سن ۱۲ سالگی وارد حوزه علمیه شد و پس از انقلاب، همزمان با آموختن دروس حوزوی موفق به اخذ مدرک کارشناسی از رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی از دانشگاه فردوسی مشهد میشود و در سال ۱۳۷۲ با رتبه ۱ در دانشگاه آزاد، در همان رشته و در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل میدهد. اتمام مقطع ارشد او در دانشگاه، همزمان با اتمام کفایتین در حوزه بوده است. علاوه بر تدریس …
توضیحات بیشتر »تفقه در شاخههای علوم اسلامی از دروازه «تفقه در احکام» میگذرد/ سه رسالت مهم حوزه و حوزویان
اگر کسی در تحقیقات فقه و اصول رشد نکند، امیدی به محقِّقشدن در رشتههای دیگر هم نداشته باشد؛ زیرا که منطق استنباط را باید از طریق تحقیقات فقهی و اصولی آموخت. طلبه باید تجربه عملی استنباط و کارورزی فهم استدلالی معارف را در کار فقاهتی تجربه کند. تفقه در هرکدام از شاخههای علوم اسلامی از دروازه تفقه در احکام میگذرد. چرا؟ چون به هر دلیلی اگر کسی در فقه و اصول کسب تخصص نکند و در ابتدا تفقه را در مدل فقه تجربه نکند در هر رشته دیگر هم به مرز تفقه نمیرسد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم افتتاحیه دوره …
توضیحات بیشتر »کارگردانان ناآشنا، تصویری کلیشهای از روحانیت ارائه میدهند/ حوزه، ملاکهای روحانی رسانهای را معرفی کند/ ادله لزوم احترام پیامبر، در مورد روحانیون هم صادق است!
مشکل این است که برنامهسازان، تهیهکنندگان و کارگردانان با زندگی روحانیت آشنا نیستند و یا مشاورهای با افراد روحانی ندارند. لذا وقتی یک مشاور روحانی خبره داشته باشند و سبک و سیره زندگی روحانی را به آنها معرفی کنند، در آن صورت هم شخصیت روحانی حفظ میشود و هم برای مردان جذابیت خواهد داشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: نمایش دادن چهره روحانی در آثار سینمایی کشورمان همواره یکی از چالشیترین موضوعات و مباحث این عرصه بوده است، چه اینکه آشنایی داشتن با سبک زندگی و گذران زندگی یک روحانی و سیر تطوری که از طلبگی آغاز میشود به جایگاهی اجتماعی نظیر …
توضیحات بیشتر »درنگی در چیستی شناسی و رواییِ استصحاب از منظر محقق اردبیلی
نظر به اینکه محقق اردبیلی اثر اصولی شاخصی ندارند، شناخت دیدگاه ایشان در خصوص موضوع استصحاب، از واکاوی متون فقهی ایشان امکان پذیر است. این نوشتار تلاش میکند دیدگاه این فقیه نوآور را در ارتباط با حجیت استصحاب، از رهگذر آثار فقهی او رصد کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سیزدهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر چاپ و منتشر شد. بنابر این گزارش، این شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه زمستان ۹۷ دربردارنده شش مقاله …
توضیحات بیشتر »عدم رونق تولید، ناشی از عمل نکردن به فقه است/ تقسیم فقه به حداقلی و حداکثری را هیچ فقهی نگفته و نپذیرفته است
اگر فقهی که میگویند به معنای اعم از اصول و فقه باشد، حرفشان درست است که فقه نظامساز است. به این صورت بحث شود که آیا کلاً دستگاه تشریع دین میتواند نظامساز باشد؟ در جواب میگوییم بله میتواند نظامساز باشد؛ اما برای پاسخ به این پرسش که آیا خصوص فقه، نظامساز است یا نه، باید ابتدا واژه نظام را معنا کرد. به نظر من فقه، نظامساز هست. دین به سه قسم: اخلاق، اعتقاد و احکام تقسیم میشود. حوزه فروع دین، تقریباً بستر فقه است. اشکال من این است که تقسیم فقه، به فقه حداقلی و حداکثری، و متفرع بر این …
توضیحات بیشتر »«برنده باش» نه قمار است و نه حرام!/ به خاطر «برنده باش»، کسی کار و کسبش را تعطیل نکرده است!/ مسابقات علمی، نه «لعب» است نه «اکل مال بالباطل»
اختصاصی شبکه اجتهاد: مسابقه «برنده باش» و حاشیههای تعطیلیاش، هرچند رو به پایان گذاشته است، اما نظرات مختلف فقها در رابطه با آن، نیازمند بحث جدی است تا در موارد مشابه با آن، این اختلافات کمرنگتر شود. از یکسو، یک فقیه قم، حکم به حرمت و قمار بودنِ این مسابقه میدهد و از سوی دیگر، مرجع نجف، با بیانِ خروج مسابقات علمی از مصداق قمار، آن را بیاشکال میانگارد. استاد محمد قائنی اما هم نجف را درک کرده است و هم قم. با او از چرائی فتوای این دو فقیه پرسیدیم. او معتقد است راههای شرعی فراوانی برای تصحیح اینگونه …
توضیحات بیشتر »اگر جوایز «برنده باش» را اسپانسر میدهد، مصداق قمار نیست/ برخی بازیهای فکری را مصداق «لعب» نمیدانند/ خروج از مصداق قمار، به معنای حلیت پول حاصل از آن مسابقه نیست
اما در رابطه با بازیهای فکری، از آنجا که تحرک عضلانی در آنها صورت نمیپذیرد، عنوان «لعب» از اساس صادق نیست، بلکه به قول عربها، «ترفیه» (از ماده رفاه) یا «تسلیه» (از ماده آسایش) است. من در بحث «فقه بازیهای رایانهای» نتوانستم این مطلب را بپذیرم، ولی به هر حال، اگر کسانی این مطلب را بپذیرند، مسابقات علمی، از معنای قمار خارج خواهد شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مسابقه «برنده باش» با فتوای یک مرجع تقلید و سخنان رهبر معظم انقلاب، به محاق تعطیلی رفت. در فتوای آیتالله مکارم، بر روی قمار بودنِ آن تأکید شده بود و در سخنان رهبری، …
توضیحات بیشتر »روش مکتب قم به فقه جواهری اقرب از نجفیهاست/ رقیب فقه جواهری، فقه ژورنالیستی و فقه یخزده است
استاد فاضل لنکرانی میگوید: اگر بیاییم فقه مرحوم آقای بروجردی، شیخ عبدالکریم حائری، حاجآقا مرتضی حائری، آقای داماد، فقه مرحوم امام و فقه مرحوم والد ما را با معاصرین و اقران خود آنها در نجف مقایسه بکنم ادعا میکنم روش مکتب قم به فقه جواهری اقرب از نجفیهاست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام» تألیف آیتالله محمدحسن نجفی معروف به «صاحب جواهر» (متوفای ۱۲۶۶ ه ق) و موضوع «فقه جواهری» از مواردی است که از سوی امام راحل مورد تمجید، تحسین، تأکید و اهتمام فراوان قرار گرفته است. همانگونه که از عنوان کتاب «جواهر الکلام …
توضیحات بیشتر »اوقات شرعی ۱۷۵ شهر دنیا بر مبنای فقه شیعه
صفحه ویژه «ماه رمضان» برای اوّلین بار در فضای مجازی، با سه بخش «اوقات شرعی»، «استفتائات روزه» و «نرمافزار تلفن همراه» بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفتهاست. اختصاصی شبکه اجتهاد: با آغاز ماه مبارک رمضان سال ۱۴۴۰ قمری، صفحه ویژه «ماه رمضان» شامل سه بخش «اوقات شرعی ۱۷۵ شهر دنیا بر مبنای فقه شیعه»، «استفتائات روزه» و «نرمافزار تلفن همراه» با قابلیتهای ویژه برای اوّلین بار توسّط شبکه اجتهاد در فضای مجازی منتشر شد. اوقات شرعی ۱۷۵ شهر دنیا بر مبنای فقه شیعه در این بخش، اوقات شرعی ۱۷۵ شهر دنیا از جمله کشورهای افغانستان، الجزایر، آرژانتین، اتریش، آذربایجان، بحرین، …
توضیحات بیشتر »در فقه سنتی، ضمان خسارات سیل، به عهده شخص حاکم است!
اگر دولت را بهعنوان شخصیت حقوقی لحاظ کنیم، حکومت در قبال واقعه قابلکنترل ضامن است؛ اما اشخاص، یعنی کارگزاران ضامن نیستند؛ اما اگر حکومت را بهعنوان شخصیت حقیقی تحلیل کنیم، شخص حاکم ضامن است و اگر ارتباط بین کارگزاران را با حاکم تفویض ولایت از ناحیه حاکم بر اساس سلسلهمراتب حکومتی به اینها بدانیم و هر پست و موقعیتی از یک حدی از ولایت برخوردار باشد و حکومت هم شخصی باشد، آن فرد در حوزهای که عمل میکرده است، ضامن است اما اگر غیرقابلکنترل بوده باشد، یا دولت دارای امکانات کافی نبوده و درعینحال هم نمیتوانسته آن را تأمین کند. …
توضیحات بیشتر »وظیفه فقه سیاسی مدل سازی نیست/ اجتهاد شورایی برای زیست مؤمنانه
اگر قرار باشد حکومت داری اسلامی داشته باشیم و فقه به متن زندگی سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کند لازمه اش این است که یک اجتهاد شورایی در حکومت شکل بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر منصور میراحمدی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتوگو با عصراندیشه در بخشی از گفتگوی خود به موضوع اجتهاد شورایی پرداخت و اظهار کرد: منظور من از اجتهاد شورایی این است که جمعی از فقها و مراجع ذیصلاح توانمند در حوزه اجتهاد و مجتهد در موضوعاتی که پیامدهای سیاسی و اجتماعی دارند، نه به شکل فردی بلکه با …
توضیحات بیشتر »فقه و درس خواندن را کاملاً جدی بگیرید و گفتمانهای انقلابی را تقویت کنید/ بزرگان حوزه در مقابل طلاب جوان، حلم و تحمل داشته باشند
حضرت آیتالله خامنهای جهت دادن به نحوه استفاده از علوم طبیعی در جامعه را از دیگر وظایف حوزهها خواندند و در بیان چند نکته به طلاب تأکید کردند: فقه و درس خواندن را کاملاً جدی بگیرید. اجتهاد، روش نظام مند درک و استنباط معارف از منابع نقلی و عقلی است، عالم دین باید بداند معارف و حقایق دینی را چگونه از منابع به دست آورد. پرورش قوه اجتهاد نیازمند کار و تمرین فراوان است، اگر این مِتُد درست آموخته شود آن وقت ارزشهای اخلاقی نیز درست استنباط می شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی …
توضیحات بیشتر »اعتماد مطلق به «طب اسلامی» به باورهای دینی آسیب میزند/ مدعیان طب اسلامی بگویند چرا ائمه(ع) به طبیب مراجعه می کردند؟!/ با تقدیس طب اسلامی، مخالفین خود را به عنوان مخالف اسلام جلوه میدهند!
حجتالاسلام احمد مروارید گفت: مدعیان طب اسلامی بر این باورند اساس اینکه رشتهای به نام طب سنتی توسط وزرات بهداشت پایهگذاری و اجرا شده است به این هدف است که طب اسلامی را کنار بگذارند؛ درحالیکه این نوع بینش اشتباه است که انسان تنها خود را حق مطلق ببینند و عملکرد دیگران را توطئه بینگارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای گذشته عدهای با نام متخصص «طب اسلامی» به درمان مردم پرداختهاند و ضمن نفی طب جدید و تمامی دستاوردهای بشری به استناد برخی روایات طبی داروها و شیوههای درمانی متفاوتی را به عنوان جایگزین پزشکی مدرن برای مراجعان خود توصیه …
توضیحات بیشتر »بهرهمندی از ابزارهای جدید در رؤیت هلال، فواید مهمّی در تشخیص حکم و پرهیز از اختلافات دارد / تشریح مبانی مراجع شیعه در بحث رؤیت هلال
حجتالاسلام علوی گفت: بهرهمندی اصولی از دستاوردها و ابزارهای جدید در بحث رؤیت هلال فواید مهمی برای فقها در تشخیص دقیق حکم و پرهیز از اشتباهات و اختلافات در بردارد اکنون انجام بسیاری از محاسبات و مسائل مرتبط با رؤیت شرعی هلال راحتتر شده است لذا اگر بتوانیم پا بهپای مسائل علمی روز حرکت و از فناوریهای زمانه استفاده کنیم در بحثهای شرعی نجومی میتواند به ما کمک فراوانی کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین نشست از سلسله نشستهای علمی «گفتمان معرفت» در مرکز تحقیقات اسلامی حوزه علمیه مشهد وابسته به آیتالله حاج شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی با عنوان «امکان …
توضیحات بیشتر »مسابقه «برنده باش» مصداق قمار است/ نظریه مقاصد شریعت ممکن است بتواند حرمت قمار را بردارد/ تحصیل مال بدون عمل، مخالف تعلیمات دین است
اگر بتوانیم از روایات علت را بیابیم و فرض کنیم علت، رواج تندرستی و حفظ دین و جامعه و مصالحی از این قبیل است، میتوان این نوع قمار را جایز دانست؛ اما بنابر نظر مرحوم نائینی و خویی که علل احکام برای ما دستنیافتنی است و شارع باید بهصورت صریح و قطعی علت را بیان کند. در غیر این صورت این علت تراشی است و همان قیاس استنباطی است و در فقه ما جایگاهی ندارد. البته مقاصد شریعت میتواند دلیلی بر این امر باشد چون مقصد شریعت رشد و تعالی جامعه است و اینگونه مسابقات میتواند از مقاصد شریعت باشد …
توضیحات بیشتر »پارسانیا: نیازهای جدیدی داریم که باید در امتداد نوآوری شهید صدر مطرح شود/ الهی: تفکر شهید صدر شبکهای است/ حکیم: شهید صدر بیشترین تأکید را بر روی روششناسی دارد
موضوع یابی، مسأله شناسی و روششناسی سهگام مهم در شناخت مباحث اجتماعی شهید صدر است، متأسفانه در حوزه و دانشگاه بر روی این مسائل یا کار نشده و یا اگر هم شده بسیار کم است. شهید صدر بیشترین تأکید را بر روی روششناسی داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان با «بازخوانی اندیشههای اجتماعی شهید صدر» چندی پیش در تالار شهید مطهری دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی …
توضیحات بیشتر »حوزه علمیه اساساً نمیتواند سکولار باشد/ فقه و عناصر موقعیتی و جهانشمولِ زمانه ما
در حوزه علمیه چه کسانی که در مطالعات خودشان از روش سیستمی بهره میگیرند و چه کسانی که بخواهند با روش سنتی استنباط کنند، چون این اصل که اسلام حوزه عمل اجتماعی ما را در برمیگیرد، یک اصل پذیرفته شده است، عملاً تحقیقات آنها منجر به تحقیقات سکولار نخواهد شد، سکولاریزم از غرب به دنیای اسلام و ازجمله ایران وارد شد؛ بنابراین حوزه ولو اینکه مطالعات را به روش سیستمی انجام دهد، به دلیل پذیرش اصول اساسی مفاهیم اسلامی گرفتار سکولاریسم نخواهد شد. شبکه اجتهاد: استاد مهدی هادوی تهرانی به مناسبت چهل سالگی انقلاب در گفت و گو با مجله فرهنگ …
توضیحات بیشتر »زمینه برای تدریس و بروز استعدادهای طلاب خواهر فراهم نیست، برادران زودتر شناخته میشوند تا خواهران/ ظرفیت برگزاری درس خارج اختصاصی برای خواهران وجود دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر رضا حقپناه، دارای دکترای علوم قرآنی و حدیث و استادیار این گروه در دانشگاه علوم اسلامی رضوی میباشد. ایشان ضمن تدریس در مدارس و مراکز حوزوی و دانشگاهی، بهصورت اختصاصی، مدرس «درس خارج فقه زنان» در مدرسه اسلامشناسی حضرت زهراسلاماللهعلیها مشهد میباشند. استاد حقپناه، ریاست کمیسیون فرهنگ و اخلاق شورای عالی حوزه علمیه خراسان را نیز بهعهده دارد. از نظر حجتالاسلام حقپناه، تلاش زنان در جمع بین امر تحصیل و وظیفه خانهداری و تربیت فرزند، جهادی مضاعف محسوب میشود. او معتقد است حوزه علمیه خواهران به نسبت جمعیتشان، خروجیهای علمی خوب و موثری داشته …
توضیحات بیشتر »تنبیهاتی در باب «زکات»/ شمول زکات و عدم انحصار آن به ۹ قلم
اختصاصی شبکه اجتهاد: در ادامه سلسله نشستهای علمی در محضر آیتالله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی (استاد مطرح سطح خارج حوزه علمیه مشهد و از شاگردان بهنام امام خمینی و آیتالله خویی) موضوع «زکات پولهای رایج» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحیمقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در ادوار هشتم و نهم، چندی قبل در مرکز تحقیقات اسلامی آیتالله اشرفی با حضور اساتید و فضلای حوزه علمیه مشهد مورد نقد و بررسی قرار گرفت. گزارش تفصیلی این نشست علمی از منظرتان میگذرد. مصباحیمقدم: موضوعی که موجب شد، کتاب فقه منابع مالی دولت اسلامی را …
توضیحات بیشتر »اعرافی: شهید مطهری، نقطه عطف ادبیات پارسی در حوزه است/ پارسانیا: ابتدا تمدن را در درون خود محقق کرد/ آیتالله سبحانی: هفتهای یکبار اشکال میکرد و امام تا پایان هفته، در پی پاسخ بود
همایش «شهید مطهری و تمدن نوین اسلامی» روز چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ در سالن همایشهای مدرسه دارالشفای قم برگزار شد. در این همایش، ابتدا استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه علمیه قم و دکتر حمید پارسانیا، عضو شورای انقلاب فرهنگی، به سخنرانی پرداختند. سخنران پایانی نیز آیتالله سبحانی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ابتدای این مراسم، استاد اعرافی، با تبریک روز معلم و ابراز همدردی با سیلزدگان، گفت: از یکایک اساتید، طلاب و حوزویانی که در امر کمک به سیلزدگان بهصورت جهادی حضور پیدا کردند سپاسگزاری میکنم. جامعیت و اجتهاد در غالب علوم اسلامی وی سپس به بیان شاخصهای شخصیتی …
توضیحات بیشتر »آب سیل، نجس نیست؛ هیچ فقیهی هم نمیگوید که نجس است!/ نمیتوانیم مردم را به مشقت بیندازیم/ آب سیل، مضاف است اما آیا با یک قطره خون، تمام آن نجس میشود؟!
آیا فقیهی پیدا میشود که بگوید سیلی که در شهر جاریشده، نجس است و تمام زندگیها نجس شده است؟ ما نمیتوانیم برای مردم یک تکلیف شاقی را پدید بیاوریم و مردم را ملزم کنیم. بله تا جایی که یقین به نجاست دارند، حکم به وجوب تطهیر میکنیم ولی سیلی که در جریان است و وارد خانه میشود و از خانه بیرون میآید و اینطرف و آنطرف میرود، نمیتوان برای مردم تکلیف شاقی پدید آورد که حکم به وجوب طهارت کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیلهای شدید و بیسابقه اخیر کشور، وظایف فراوانی را متوجه قشرهای مختلف جامعه نمود. در این میان، …
توضیحات بیشتر »«مشق اجتهاد»، شبکه نخبگانی فقهپژوهان را در کشور تشکیل داده است/ باید برای مشارکت برگزیدگان «مشق اجتهاد» در پروژههای علمی دفتر تبلیغات، برنامهریزی شود
«مشق اجتهاد» در سال اوّل برگزاری خود، جبهه علمی را با عضویت دهها نخبه حوزوی از سراسر کشور تشکیل داده است. این افراد، جمع نخبگانی بسیار خوبی به شمار میآیند که باید برای ادامه فعالیت پژوهشی آنها برنامهریزی کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در دیدار با حجتالاسلام سید رضیالدین آصفآگاه، دبیر میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و حجتالاسلام مصطفی دُرّی، مدیر پروژه ملی مشق اجتهاد، از نزدیک در جریان فعالیتهای این پروژه ملی قرار گرفت. در ابتدای این جلسه که چهارشنبه، ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ در دفتر رئیس …
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه مبارک رمضان ۱۴۴۰ قمری
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند.(معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی ۶۰ …
توضیحات بیشتر »از کنج حجره، فقهالاجتماع پدید نمیآید!
پاداشها و امتیازاتی که برای همه آدمها مطلوب است در چند چیز خلاصه میشود و معمولاً هم در عالم هستی کم توزیعشده است. یکی قدرت یا اقتدار است. یکی دارایی یا ثروت است. یکی منزلت یا پرستیژ است. پس منزلت که محل بحث ماست، جزء پاداشهای اجتماعی است. موقعیت را انسان باید احراز کند و آن موقعیت احرازشده برای انسان، آوردههایی دارد. بعضیها فراغت و آسایش را هم اضافه کردهاند. جالب این است که انسانها حتی موقع مرگ که یک امر غیر اختیاری است، امتیازات منزلتی خود را دارند. مثلاً کسی که از دنیا میرود، اگر آدم بزرگی باشد، حتماً …
توضیحات بیشتر »اموال پیداشده بر اثر سیل، حکم مجهولالمالک را دارد نه لقطه/ در مورد این اموال، نمیتوان قاعده عدل و انصاف را جاری کرد
به نظر میرسد که مورد قاعده عدل و انصاف در حوزه دادرسی و مورد دعوا و اختلاف باشد. گرچه در ابواب مختلف نیز این قاعده جاری میشود ولی عمدتاً مورد قاعده، طرفینی است نسبت به یک حقی، نزاع میکنند. در مورد این سؤال باید گفت آن مالی که پیدا میشود چگونه است؟ آیا محل نزاع است یا نه؟ اگر محل نزاع باشد که نسبت به یک وسیله، دو نفر مدعی هستند، در اینجا گاهی خود آن مال، قابلیت تبعض دارد که میتوان از قاعده عدل و انصاف استفاده کرد؛ اما گاهی اینطور نیست. در اینجا میتوان از قواعد دیگری مثل …
توضیحات بیشتر »در حوادثی مانند سیل، وظایف دولتها، فراتر از ضمان است
اگر بخواهیم از دید منابع فقهی، مسئله را بررسی کنیم، در گذشته مفهوم دولت به معنای امروزی مطرح نبوده است. هم از حیث مسئولیتهای مختلفی که دولت دارد و هم از حیث اختیارات و هم از حیث خدمات و کارهایی که باید انجام بدهد. آنچه ما در منابع دینی داریم (به غیر از اطلاقات و عمومات ادله ضمان که شامل اشخاص حقوقی مثل دولت هم میشود)، عمدتاً در بحث قضا، در مورد خطای حاکم قاضی، برخی روایات مطرحشده است که اگر قاضی در تشخیص موضوع یا در حکم یا در تطبیق، خطا کند و از ناحیه خطای او خسارت و …
توضیحات بیشتر »وجوب رونق تولید، نهتنها به حکم حکومتی، بلکه به حکم اوّلی، واجب است/ اگر آقانجفی اصفهانی امروز بود، حمایت از تولید داخلی را واجب میدانست/ رهبری از برخورد شعاری با نامگذاری سالها، ناراضیاند
این شعار، امر مولوی ولی امر و حکم حکومتی است. البته به شکل حکم صادر نشده است و خواستند یک جلوه کلی و فراگیر تحت عنوان شعار سال پیدا کند و الا به نظر من حکم حکومتی است و لذا مطالبه میکنند. مخاطب شعار امسال که رونق تولید ملی است، آحاد ملت اعم از تولیدکننده و مصرفکننده و مسئولین هستند، لذا هر طیفی از مکلفین یک تکلیف در رابطه با این حکم حکومتی دارند. حکم حکومتی چه حکم اولیه باشد که مرحوم امام میفرمودند و چه حکم ثانویه باشد که مشهور میگویند، واجب الاطاعه است و دلیل آنهم آیه شریفه …
توضیحات بیشتر »اموال پیدا شده از سیل، حکم لقطه را ندارد و قابل تملک نیست
بعضی از این اموال لقطه و بعضی از آنها مجهولالمالک است. چون ملاک لقطه در بعضی از آنها است و ملاک مجهولالمالک در بعضی دیگر. نمیشود گفت همه آنها لقطه است یا همه آنها مجهولالمالک است. پس بعد از یافتن این اموال چون شخص علم دارد اجمالاً به اینکه یا لقطه است یا مجهولالمالک باید در مکان امن و در دست امینی گذاشته شود و تعریف شود و اعلام شود تا صاحبان آنها به آنجا و آن شخص مراجعه کنند. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیلهای اخیر کشور، علاوه بر وظیفه امدادرسانی که متوجه تمام مردم کشور از جمله روحانیون و طلاب …
توضیحات بیشتر »انتظارات مراجع از رئیس دستگاه قضا
رئیس قوه قضاییه در دیدار با مراجع عظام تقلید در قم به آنان اطمینان داد که با اجرای برنامه اصلاحی و تحولی در دستگاه قضایی، مطالبات برحق مردم از جمله کاهش اطاله دادرسی، پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی، کاهش جمعیت زندانیان، تکریم ارباب رجوع و همچنین بهرهمندی از قضات عالم و با تقوا محقق شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی رئیس جدید قوه قضائیه با حضرات آیات عظام وحید خراسانی، صافی گلپایگانی، شبیری زنجانی، مکارم شیرازی، جوادی آملی، سبحانی و علوی گرگانی دیدار و گزارشی از برنامههای خود در این قوّه ارائه کرد. آیتالله صافی …
توضیحات بیشتر »