بایگانی برچسب: انتخاب سردبیر

در کتاب‌های اخلاقی، ساختارهایی پیشنهادشده است. بعضی‌ها به نحو الفبایی فضائل و رذایل را مطرح کردند؛ البته بعضی از کتاب‌ها هستند که مباحث اخلاقی را به نحو کاملاً درهم و آشفته و بدون انسجام مطرح کرده‌اند که با آن‌ها اصلاً کاری نداریم؛ مثل موسوعه اخلاق القرآن احمد شرباسی، کتاب خیلی خوبی است ولی هیچ نظم و ترتیبی ندارد. بعضی‌ها به نحو الفبایی مطرح کردند. ساختار الفبایی نظم دارد ولی نظام ندارد. یک نظم قراردادی است که البته برای دستیابی به محتوا خوب است ولی نظام به معنای روابط منطقی و تکوینی بین موضوعات در ساختار الفبایی مشهود نیست. بعضی‌ها به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ عباس واعظ طبسى، نماینده سابق ولى فقیه در استان خراسان و تولیت فقید آستان قدس رضوى در سال ۱۳۱۴ در مشهد مقدس و در خانواده‌اى مذهبى و روحانى متولد شد و در یک سالگى پدرش را که از نوابغ گویندگان اسلامى در ایراد سخنرانى‌هاى مذهبى و خطابه و از لحاظ اخلاق، تقوى و پرهیزگارى زبانزد خاص و عام بود از دست داد و دوران کودکى را با سرپرستى مادر پشت سر گذاشت. آیت‌الله واعظ طبسى در ۱۶ سالگى به حوزه علمیه وارد شد و دروس مقدماتى، سطوح متوسطه و عالیه و خارج را به طور …

رهبر انقلاب در دیدار مدیران و طلاب ‌مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی با توجه به اینکه درس خارج اصول در حوزه به‌طور متوسط  ۱۵ سال طول می‌کشد، تصریح کردند: این اصلاً خبر خوبی نیست. بنده شنیده‌ام که خارج اصول آیت‌الله خویی ۵ سال طول می‌کشید. اصولی‌تر از آیت‌الله خویی کیست؟ این فقیه اصولی کجای اصول را در درس خود از قلم می‌انداختند؟ بنابراین اصول را باید مضیق‌تر خواند. البته این مساله درباره فقه مطرح نیست و عرصه کار در آن باز است. به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از مدیران، اساتید و طلاب ‌مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی با …

تعبیر من راجع به فقه اسلامی این است که فقه موجود ما با همه موجودیت و کلیت خودش، در حقیقت فقه نظام است و قابل‌تقسیم به فقه فردی و فقه حکومتی نیست. همین فقه موجود، فقه نظام است؛ اما قرائت‌های آن، فردی است. از این قرائت‌های فردی تعبیر به فقه فردی می‌شود که یک تعبیر مسامحی است و الا معنا ندارد که فقه موجود را فقه فردی بنامیم؛ چون فقه در همه لایه‌های خودش ناظر به سیستم و حکومت و نظام است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آغاز پنجمین دهه انقلاب اسلامی و بیانیه اخیر رهبری تحت عنوان «گام دوم»، نقش‌آفرینی فقه …

استاد احمد مبلغی معتقد است اگر روش‌شناسی در حوزه‌ها شکل بگیرد، یک انقلاب آموزشی و پژوهشی در فقه رخ می‌دهد و ما تحولات مثبت بر پایه سنت را می‌توانیم رقم بزنیم، نه تحولاتی که به خروج از چارچوب‌های فقه و مسیر تاریخی فقه بیانجامد. این انقلاب فقهی، سنت را باروَر می‌کند و توسعه می‌دهد و به‌روز می‌کند و یکی از فوایدش این است که فقه ما می‌تواند به‌طور کامل پاسخ‌گو بشود، نه اینکه از حجم مسایل عقب بماند و نتواند مسایل را پوشش دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشأت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند.(معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی ۶۰ …

اعتبارات مالی به‌عنوان این‌که مال هستند قابلیت طرف معامله قرار گرفتن را دارند. مالیت در ارزهای دیجیتال یا ریشه در اقبال عمومی مردم دارد یعنی مردم در قبال آن پول یا جنس پرداخت می‌کنند و یا ریشه در حیثیتی است که از ناحیه معادلات ریاضی برای آن حاصل می‌شود. درهرصورت مالیت داشتن ارزهای دیجیتال امری اعتباری و ثابت است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست علمی پژوهشی مرکز فقهی ائمه اطهار، با موضوع «بیت کوین یا پول‌های مجازی» روز شنبه ۱۱ اسفند ماه در این مرکز واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست که با حضور ریاست …

دهمین نشست تخصصی فقه شهر و شهرنشینی، روز پنجشنبه ۹ اسفند ۱۳۹۷، با عنوان «درآمدی بر برخی مبانی فقهی منشور حقوق و تکالیف شهرنشینی»، با ارائه حجت‌الاسلام مصطفی دُرّی، مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم و پژوهشگر حوزه فقه شهرنشینی و نقد حجت‌الاسلام دکتر سید حسن وحدتی شبیری، رئیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی در پژوهشکده ثامن برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این نشست که حجت‌الاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی، دکتر سید محسن حسینی پویا رئیس کمیسیون حقوقی شورای اسلامی شهر مشهد و حجت‌الاسلام دکتر علی الهی خراسانی مدرس سطح عالی حوزه علمیه مشهد …

استاد مبلغی «نظام وارگی مستتر در فقه»، «نظام وارگی نهفته در شریعت ولی قابل استنباط و اکتشاف فقهی» و «لزوم تأسیس نظام‌های اجتماعی در چارچوب رعایت خطوط فقه»، تئوری‌های سه‌گانه نظام وارگی فقهی دانست و گفت: اهمیت ارائه این سه تئوری و توجه به آن، این است که می‌تواند نسبت اختلاف‌ها و دیدگاه‌های کنونی بر سر نظام فقهی را به‌سوی منضبط‌ترشدن، مقایسه‌پذیرتر شدن و قابلیت پذیرتر شدن برای ارزیابی سوق دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست هم‌اندیشی «فقه نظام‌ساز، درآمدی بر همایش ملی فقه نظام‌ساز»، ۹ اسفندماه، با حضور آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجج‌اسلام …

آیا در چهل سال گذشته، سمت‌وسو و هدف‌گرایی ما در مسائل خانواده، هدف‌گرایی اسلامی بوده و اگر بوده آیا کامل بوده یا ناقص بوده است؟ چرا آمار طلاق بالا رفته و آمار ازدواج پایین آمده است. چرا آن فلسفه و حکمت‌های ازدواج امروزه در بسیاری از خانواده‌ها وجود ندارد؟ چرا مسئله ازدواج‌های سفید موضوعیت پیداکرده است؛ آن‌هم در کشوری که داعیه‌دار اسلام است. حوزه‌ها و روحانیت در این امور مسئول‌اند. البته دیگران هم به‌اندازه خود در این مسئله، مسئولیت دارند. در هیچ مکتبی به آن مقداری که در اسلام برای خانواده و حقوق زن و حقوق مرد، حرف زده‌شده است، …

الآن واقعیتی وجود دارد که حوزه‌های خواهران، امکانات دارند و نسبتاً مبسوط الید هستند ولی ما خروجی قابل‌توجهی در حوزه خواهران نمی‌بینیم. حداقل این است که ما الآن نویسنده‌های خوب در حوزه‌های خواهران نمی‌بینیم. خواهرانی که بتوانند قلم بزنند و مقالات علمی بنویسند، کم هستند. چند درصد از مجلات تخصصی حوزوی را زنان تألیف می‌کنند؟ چند درصد نشست‌های علمی خوب و سطح بالا را زنان برگزار کردند؟ چند درصد ناقدین بحث‌های علمی ما را زنان تشکیل داده‌اند؟ چند درصد اساتید راهنما و مشاور ما را زنان برعهده‌گرفته‌اند؟ اساتید داور ما را چند درصد زنان تشکیل می‌دهد؟ وقتی مجموع این موارد …

مسیر رسیدن به درجه اجتهاد، خیلی طولانی‌مدت است و نباید انتظار داشت که از این قریب یک دهه‌ای که دوره‌های تخصصی سطح سه و سطح چهار در حوزه‌های خواهران شکل‌گرفته است، خروجی مجتهده هم داشته باشد. البته نظر شخصی بنده این است که اصلاً حوزه خواهران نباید به آن سمت‌وسو حرکت کند. الآن در حوزه‌های برادران هم یک تقارن و تعادلی در حال برقراری است. چون ما بیش از مقداری که به مجتهد و مرجع تقلید نیاز داریم، به متخصصان گرایشی در حوزه‌های معارف اسلامی نیاز داریم. اختصاصی شبکه اجتهاد: بعدازانقلاب اسلامی، تحول زیادی در حوزه علمیه خواهران به وجود …

نظام اجتماعی مرکب از بخش‌های متعددی است که این بخش‌ها، هر یک علت شکل‌گیری بخش دوم است. این را باید ما بامطالعه بیشتر و با بررسی نظام‌های اجتماعی غربی بفهمیم که وقتی می‌گوییم ساختارها و سازمان‌های غربی متناسب با مکتب و ارزش‌ها و هنجارهای حاکم بر جوامع غربی است، به چه معناست؟ به اعتقاد ما نظام اجتماعی غرب یک ارتباط تنگاتنگ با ارزش‌ها و هنجارهای برخاسته از زندگی مادی دارد؛ یعنی شما در ریزترین اتفاقاتی که در جامعه‌ی غربی رخ می‌دهد، اگر تأمل‌کنید ردپای آن مکتب و ارزش‌های کلان را می‌توانید مشاهده کنید. مثلاً در شهرسازی، در معماری، در سازمان‌های …

مریم احمدی با خاطرنشان کردن اینکه حوزه‌های علمیه پاسخگوی نیازهای جامعه امروز نبوده است، گفت: متأسفانه دروسی که وجود دارد تنها اختصاص به حوزه دارد و در آن نیازهای جامعه بسیار کمرنگ است درحالی‌که حوزه‌های علمیه نه ‌تنها نیازهای امروز بلکه نیازهای آینده را نیز باید مدنظر داشته باشد و اگر این روند ادامه پیدا کند فاصله آن‌ها با جامعه بیشتر می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از انقلاب اسلامی، تحول زیادی در حوزه علمیه خواهران به وجود آمد تا آنجا که امروز، حوزه علمیه خواهران، به ‌قطبی عظیم علمی با تعداد فراوانی از طلاب، تبدیل‌شده است. در این میان، برخی …

مرجعیت صد جزء دارد، یکی فقه و علم است، دومی عدالت است، ۹۸ جزء آن مدیریت است. بحث نفوذ در بیوت مراجع از گذشته سابقه داشته است و عده‌ای می‌خواهند با استفاده از منطقه الفراغ‌های سیاسی فاصله و اختلاف بیندازند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر صفاءالدین تبراییان، استاد، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر درباره «تاریخ مرجعیت و حوزه‌های علمیه» با برنامه تلویزیونی چهارسو گفتگویی داشته و شفاف و صریح برخی از مسائل را بازگو کرده است. گوشه‌ای از سخنان مؤلف کتاب‌های «نهاد مرجعیت شیعه در ۲۰۰ سال اخیر» و «احیاگر حوزه نجف» که در حال حاضرمشغول نگارش کتابی با موضوع …

مرحوم شیخ ابوالحسن مازندرانی که از تلامذه مرحوم شیخ زین‌العابدین مازندرانی بود نقل کرده است که ما در مرض وفات و بیماری جناب شیخ انصاری، همراه با استادمان شیخ زین‌العابدین، از کربلا به نجف رفتیم. شیخ مرحوم در بستر بیماری خوابیده بود و وقتی‌که بالین او رسیدیم، شیخ انصاری فرمود من از مال دنیا، غیرازاین انگشتر و پوستین، چیزی ندارم و هر دو را به شیخ زین‌العابدین مازندرانی بخشید. بعد فرمود: مقداری لباس هم دارم که البته مستعمل است ولی پاکیزه و شسته است. آن‌ها را هم بین طلاب تقسیم کنید. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالگرد رحلت شیخ اعظم انصاری، فرصت …

مدیر گروه فقه جامعه المصطفی بانوان با اشاره به اینکه سرفصل‌های دروس خواهران با توجه به نیازهای آنان تنظیم گردد و از مطالب غیرضروری پرهیز شود، گفت: درعین‌حالی که رشته‌های تخصصی مانند تبلیغ، کلام و اصول در حوزه ایجادشده است، اما حوزه باید تخصص و شاخص‌تر در علوم مخصوص بانوان ورود پیدا کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از انقلاب اسلامی، تحول زیادی در حوزه علمیه خواهران به وجود آمد تا آنجا که امروز، حوزه علمیه خواهران، به ‌قطبی عظیم علمی با تعداد فراوانی از طلاب، تبدیل‌شده است. در این میان، برخی با گسترش این حوزه مخالف‌اند و صرف بودجه برای …

آقایان هم اگر بخواهند به وظایف قوامیت خودشان که سرپرست خانواده هستند، به‌خوبی عمل کنند، باید خیلی از وقتشان را صرف خانواده کنند. اگر آقایان هم در سطوح عالی درس می‌خوانند و به وظیفه قوامیت و سرپرست و مدیر بودن خودشان عمل نمی‌کنند، آن‌ها هم این مشکل را دارند و از این جه فرقی بین زن و مرد نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از انقلاب اسلامی، تحول زیادی در حوزه علمیه خواهران به وجود آمد تا آنجا که امروز، حوزه علمیه خواهران، به ‌قطبی عظیم علمی با تعداد فراوانی از طلاب، تبدیل‌شده است. در این میان، برخی با گسترش این …

اوایل پیروزی انقلاب، جمعی اصرار داشتند که ایشان نیز منزلشان را کنار منزل برخی دیگر از مراجع مثل مرحوم منتظری یا مسئولان نظام برای حفاظت بهتر از ایشان، قرار بدهند ولی ایشان این مطلب را نپذیرفتند. وقتی کسی به خانه ایشان می‌رفت، واقعاً شیفته سادگی ایشان می‌شد. یک راه‌پله تیز وجود داشت که وقتی از آن بالا می‌رفتیم دو اتاق که محل درس و بحث و کتابخانه ایشان بود و یک اتاق هم در اختیار محافظین بود و پایین که ما بارها خدمت ایشان رسیده بودیم، از بالا ساده‌تر بود. کسی که معاد را باور کند، همین‌طور است. اختصاصی شبکه …

نشست علمی «کاربرد استصحاب تعلیقی در احکام فقهی» روز چهارشنبه، اول اسفند ۱۳۹۷، در سالن همایشهای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار شد. در این جلسه که به همت انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم برگزار شد، حجج‌اسلام قدیرعلی شمس و محمد تعظیمی‌فر، به ارائه پرداختند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ابتدای جلسه، حجت‌الاسلام سید صادق محمدی ریاست انجمن اصول فقه، ضمن خیرمقدم به حاضرین، گزارشی کوتاه از فعالیت‌های انجمن اصول ارائه کرد و گفت: این انجمن در اواخر سال ۱۳۹۰ تاسیس شده و تاکنون برنامه‌های مفیدی انجام داده که یکی از آن­ها برگزاری جلسات کاربردی اصول فقه است. این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آغاز پنجمین دهه انقلاب اسلامی ایران و در پیش رو بودنِ ولادت حضرت زهرا (س) و روز زن، فرصت مناسبی برای بررسی وضعیت حوزه‌های عملیه خواهران از ابتدای انقلاب اسلامی است. در این گزارش، آنچه بر حوزه علمیه خواهران از ابتدای انقلاب گذشت را مرور می‌کنیم. تأسیس رسمی سال ۱۳۶۳ بافرمان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی، تجمیع مدارس علمیه خواهران قم در جامعه الزهراء صورت پذیرفت و گام نخست تشکیلات تحصیل علوم دینی خواهران برداشته شد. قبل از آن، تحصیلات علوم دینی برای بانوان به‌صورت شخصی و متفرقه و احیاناً در مکتب‌هایی مانند توحید قم، امام علی (ع) قم …

یکی از نشانه‌های پرهیز از دنیا، وارستگی، عدم خودنمائی و عدم سوءاستفاده از موقعیت ایشان، این است که هیچ‌وقت به کسانی که برای ایشان تبلیغ نمایندگی مجلس خبرگان می‌کردند، اجازه نمی‌داد که گفته شود ایشان برادر شهید است. نه در اتاقشان، عکس آن شهید را گذاشته‌اند -درحالی‌که عکس اساتیدشان هست – و نه بسیاری از مرتبطان و شاگردان ایشان می‌دانند. این از افتخارات روحانیت وارسته خدوم است. اختصاصی شبکه اجتهاد: ساعاتی پیش، آیت‌الله مؤمن، عضو شورای نگهبان و مدرس مطرح درس خارج حوزه علمیه قم، دار فانی را وداع گفت. شاگرد مطرح امام خمینی، در طول سالهای پس از انقلاب، هم مسؤولیت‌های متعددی …

رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام تقلید، علمای اعلام و شخصیت‌ها، مراکز و موسسات دینی با صدور پیام‌های جداگانه‌ای ارتحال آیت‌الله شیخ محمد مؤمن را تسلیت گفتند و از مجاهدت‌‌های علمی و اجتماعی او تجلیل نمودند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله محمد دانش‌زاده قمی (مؤمن) فقیه شورای نگهبان و عضو مجلس خبرگان رهبری و از شاگرد برجسته امام خمینی و آیات محقق داماد، شیخ مرتضی‌ حائری‌، علامه طباطبایی، پس از سال‌ها مجاهدت‌های علمی، اجتماعی و سیاسی در سن ۸۱ سالگی دار فانی را وداع گفت. رهبر معظم انقلاب، مراجع معظم تقلید، فقها، سران قوا، علمای اعلام، اندیشوران، حوزه‌های علمیه، مراکز و …

همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالت‌های آن در زمان حاضر» به منظور تکریم جایگاه و نقش تربیتی امام صدر، به مثابه الگویی نظری و عملی در سالروز حضور ایشان در کلیسای کبوشیین برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش «مدرسه تربیتی امام موسی صدر و دلالت‌های آن در زمان حاضر» با حضور و سخنرانی آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد، عضو پیوسته و رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران؛ حجت‌الاسلام والمسلمین علی ذوعلم، رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، سیده حورا صدر، مدیر موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر؛ دکتر مهدی فیروزان، مدیرعامل شهر کتاب و داماد امام …

آیت‌الله محمد مؤمن از فقهای شورای نگهبان و عضو مجلس خبرگان رهبری بعد از گذراندن دوره‌ای از بیماری، ساعتی قبل دار فانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد مؤمن عضو مجلس خبرگان رهبری و عضو فقهای شورای نگهبان به‌دلیل مشکلات مغزی و تنفسی از جمعه ۳۰ آذرماه در بخش آی‌سی‌یوی در یکی از بیمارستان‌های قم بستری شد و از ۸ دی ماه برای پیگیری روند درمان به بیمارستانی در تهران انتقال یافت و ساعتی قبل پس از سال‌ها مجاهدت درگذشت. او از سال ۱۳۶۲ با حکم امام خمینی (ره) به عنوان عضو فقهای شورای نگهبان فعالیت می‌کرد. …

البته کسانی باید متصدی این مناصب تخصصی شوند که توانایی انجام آن کار را داشته باشند و صرف مدرک دانشگاهی این هدف را تأمین نمی‌کند. ما بسیاری از ضربه‌هایی که در همین دوره چهل‌ساله انقلاب خوردیم، به خاطر عدم تخصص و مهارت بود و ارتباطی به دین و روحانیت و مسئله جمهوری اسلامی نداشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: حضور یا عدم حضور روحانیون در عرصه اجرایی و حکومتی، از دیرباز مورد نزاع بوده است. در ابتدای انقلاب، مرحوم امام (قده)، از حضور روحانیون در مناصب اجرایی منع کردند، اما پس از چندی و با توجه به التهابات اوایل انقلاب و ترور …

باتوجه به مغابرت محتوای این گفتگو با سیاست‌ها و اولویت‌های شبکه اجتهاد و نیز اظهار برخی گزاره‌های تأییدنشده، این مطلب از پایگاه اجتهاد و صفحات مجازی حذف گردید.

پنجاهمین دوره (موسوم به الیوبیل الذهبی) نمایشگاه بین المللی کتاب قاهره با حضور ۱۲۷۳ ناشر مصری، عربی و خارجی از ۳۵ کشور جهان (در مقایسه با ۲۷ کشور در سال گذشته) روز چهارشنبه ۳ بهمن با حضور عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر، دکتر احمد الطیب شیخ الأزهر و تعدادی از شخصیتهای سیاسی و فرهنگی افتتاح شد و تا ۱۶ بهمن ادامه داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، «اتحادیه عرب» میهمان افتخاری این دوره از نمایشگاه بود و دو شخصیت فرهنگی و فقید مصری «ثروت عکاشه» و «سهیر القلماوی» مورد تکریم قرار گرفتند. در مراسم پایانی این دوره از نمایشگاه، شیخ سلطان …

امام راحل در طول ده سال پس از انقلاب، برای روحانیت بسیار ارج و قرب قائل بودند و خیلی از سمت‌ها را به روحانیت دادند. پس عمل امام راحل با این سخن منقول، منافات دارد و در تناقض است، ازاین‌رو اگر ملاک امام راحل باشد، امام راحل عملاً روحانیت را وارد حکومت کردند و نمی‌توان به این کلام استناد کرد؛ اما از طرفی چرا باید روحانیت در باز کردن یک گره که می‌تواند انجام دهد مشارکت نکند؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: آغاز پنجمین دهه انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، زمان خوبی برای بررسی و واکاوی نقش روحانیون در انقلاب و آسیب‌های این نقش‌آفرینی …

پژوش‌هایی که الان در حال انجام است از لحاظ تعداد صفحات برابری می‌کند با تاریخ چاپ دانش فقه که واقعا کم نیست. الآن در همین شهر قم صدها پژوهشکده، ده‌ها پژوهشگاه و نزدیک به بیش از هزار گروه فقه و اصول در حال تلاش هستند و در زمینه‌های مختلف پاسخ‌دهی  می‌کنند. این طور نیست که تعداد پژوهش‌های فعلی کم باشد، اما عرضم این است که اگر این تعداد را با نیاز خودمان بسنجیم متوجه می شویم که با وضع مطلوب فاصله داریم. اختصاصی شبکه اجتهاد: پژوهش، حلقه مفقوده قدیمی حوزه‌های علمیه است. از دیرباز در حوزه‌های علمیه، به آموزش بیش از …