معتقدم که باید اولاً به گفتمان حضرت امام(ره) بازگردیم و ثانیاً در این بازگشت، دست به نحوی از تأملات اصلاحی بزنیم؛ بدین معنا که نقاطی از گفتمان امام(ره) را فعال کنیم که ضمن حفظ ولایت عمومی رهبری و نظارت رهبری بر دولت، دولت و فرآیند روی کارآمدنش را به نحوی طراحی کنیم که مردم پذیرفته و متوجه باشند که انتخابها و مسئولیت ناشی از آن بر عهده خودشان است نه نهاد خاصی. به گزارش شبکه اجتهاد، دولت مدرن و لوازم اساسیاش همچون جریان داشتن اراده عمومی در اداره کشور از جمله مسائلی است که حدود ۱۵۰سال از زمان مشروطه، فرهنگ …
توضیحات بیشتر »فقه انسان را از پوچی نجات میدهد/ امام(ره) به جای رفتن به پشت بام، با اعلام دانشگاه ژئوفیزیک تهران، اول ماه را اعلام میکردند/ مظفرالدین شاه، مجبور به قبول مشروطه نشد بلکه طرفدار آن بود!/ فکر میکنند چون سرکه، همان سرکه سابق است، پس دولت هم همان حکومت زمان صدور نصوص است!
اگر نتوانیم موضوع شناسی کنیم احتمالاً همبستگی بین ارزشها و زندگی کم میشود و اگر تضادی بین ارزشها با زندگی پیدا شود، تعداد کمی هستند که ارزشها را نگهدارند و بخش بزرگی به زندگی میچسبند و لذا هستی و نیستی فقه به این تصمیم وابسته است که فقه رابطهاش را با علوم انسانی روشن کند. نه میتواند نفی کند و نه میتواند خودش زندگی را رها کند. چون مسلمانها نمیتوانند فقه را رها کنند. به نظر من، این فقه جدید، بخشی از آن هم در این حوزه است؛ یعنی اگر این حوزهها شناسایی شوند، اگرچه ظاهر جدیدی دارند ولی احکام …
توضیحات بیشتر »سه راه حل موجود برای تعریف مناسبات قوانین مدرن و احکام شریعت
یک پژوهشگر حوزه مطالعات اسلامی معتقد است که جامعه ایران از دیدگاه آشتی بین قوانین مدرن و احکام شریعت و تعریف مناسبات میان این دو، هنوز به پایان راه نرسیده و سه راه حل پیش روی خود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی در «همایش تحولات حقوق کیفری در کشورهای اسلامی» که شنبه گذشته در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: به نظر من مثلثی وجود دارد که یکی از اضلاع آن ایران، ضلع دیگرش شریعت و ضلع سوم آن دولت مدرن است. وقتی به این مباحث نگاه میکنیم، به نظر میرسد …
توضیحات بیشتر »چگونه میتوان در یک نظام مذهبی حزب را مطرح کرد؟/ بررسی رابطه حزب با دانشهای فقهی/ انتشار کتاب «فقه و قانون» تا دوماه آینده
احمد نقیبزاده در نشست نقد و بررسی کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» گفت: کاری که دکتر فیرحی انجام داد خیلی ارزنده بود البته من انتقاداتی هم نسبت به کتاب دارم. مهمترین کاری که ایشان کردند این بود که رابطه فقه و حکمرانی حزبی را از نظر شرع برای ما روشن کردند که بالاخره چگونه میتوان در یک نظام مذهبی حزب را مطرح کرد و چگونه میتوان بین مصالح جامعه از یک طرف و اصول مذهبی و احزاب سیاسی از سوی دیگر ارتباط برقرار کرد. این مثلث به خوبی در این کتاب توضیح داده شده است و نوآوری آقای فیرحی هم …
توضیحات بیشتر »«نیابت امام» منازعه جامعه کنونی نیست/ رابطه تعاملی دین و دولت
استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه مسئله «نیابت امامت» منازعه جامعه کنونی نیست، زیرا اکثریت به اتفاق مردم این مسئله را باور و به آن اعتقاد دارند، گفت: شیعی کردن دولت به نفع کشور نیست بلکه تعامل دین و دولت بهترین مدل برای تعریف رابطه این دو نهاد است. به گزراش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی در نشست علمی «تشیع و دولت – نه سکولار، نه رادیکال» که در مؤسسه فهیم با حضور اساتید و فضلای حوزه علمیه قم برگزار شد، گفت: امروز در جامعه ما رابطه دین و دولت در یک منگنه قرار گرفته و گفتهاند که …
توضیحات بیشتر »فاصلههایی که غرق ابهامند/ وحدت حوزه و دانشگاه، ۴۰ سال بعد از انقلاب، چقدر میسر شده است؟
شبکه اجتهاد: مسأله «وحدت حوزه و دانشگاه» با بهرهگیری از نظریات امام خمینی(ره) و تلاشهای شهید مفتح از سال ۱۳۵۹ و متعاقب «انقلاب فرهنگی» و تحتتأثیر آن در جامعه انقلابی مطرح شد. گویا هدف اصلی این وحدت در افقی مبهم و در پرتو طرحی کلی «گسترش و نزدیک کردن تعاملات علمی دانشگاهی و معارف اسلامی» بود. بدین ترتیب زمینه وحدت و همکاری دو نهاد حوزه و دانشگاه فراهم شد. روزنامه ایران برای ابهامزدایی از این وحدت با حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران به گفتوگو نشسته است. جناب دکتر فیرحی، شما بهعنوان فردی که هم در …
توضیحات بیشتر »چرایی عدم مشروعیت حکومتها
نشست علمی «چرایی عدم مشروعیت حکومتها» به همت موسسه حفظ و نشر آثار امام خمینی(ره) در قم با سخنرانی حججاسلام والمسلمین مسیح بروجردی، کاظم قاضیزاده، دکتر داود فیرحی، و دکتر سید صادق حقیقت برگزار شد. در ادامه، گزارشی از این نشست به نقل از مباحثات را میخوانید. حجتالاسلام مسیح بروجردی: بحث چرایی عدم مشروعیت حکومتها، یکی از مباحث پایهای و مهم فقه سیاسی ماست که کمتر به آن توجه شده است. آنچه که بنده مطرح میکنم فقط از جنبههای فقهی خواهد بود و تلاش می کنم که ناظر به نظرات مرحوم امام خمینی باشد. در ابتدا به سه مقدمه اشاره …
توضیحات بیشتر »نواندیشی فقهی، ظرفیتها و تنگناها/ سیدعلی میرموسوی
آثار فیرحی تا چه حد توانسته است در عرف و هنجارهای مرسوم حاکم بر حوزه علمیه و فضای تفکر فقهی تاثیر بگذارد و رویکرد حاکم بر آن را متحول سازد؟ شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سیدعلی میرموسوی رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مفید، برای نشست «در کجا ایستادهایم؟ نگاهی به آوردهها و بایستههای دکتر داود فیرحی در دانش سیاست» چنین نوشت: پروژه جناب استاد آقای دکتر فیرحی، که در مجموع آثار ایشان بازتاب یافته است، را به طور خلاصه میتوان گونهای نواندیشی دینی دانست که نظریه پردازی درباره دولت و ارائه تفسیری دموکراتیک از دین با بهره بردن از امکان …
توضیحات بیشتر »راهکار شتاب به موتور اجتهاد تمیز ادله مرجع و عادی است/لزوم توسعه منطقهالفراغ و حجیت ادراکات عقلایی
در نشست رونمایی از کتاب «مکتب اجتهادی آخوند خراسانی» اثر آیتالله مصطفی محقق داماد به تأکید مؤلف بر مسئله صیانت از کرامت انسانی و پذیرش آن به صورت یکی از ادله اجتهاد تصریح و راهکارهایی همچون توسعه منطقهالفراغ، حجیت ادراکات عقلایی و تقسیم ادله به ادله مرجع و ادله عادی در راستای شتاب به موتور اجتهاد مطرح شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از کتاب «مکتب اجتهادی آخوند خراسانی» تألیف آیتالله سیدمصطفی محققداماد با حضور فرهیختگان و اساتید حوزه و دانشگاه و سخنرانی حججالاسلام دکتر داود فیرحی، رحیم نوبهار، غلامحسین ابراهیمی دینانی، اکبر ثبوت و علی ططری شامگاه شنبه …
توضیحات بیشتر »از رحلت پیامبر(ص) و ماجرای سقیفه تا دولت رانتیر و فساد سیستماتیک
بعد از درگذشت خلیفه اول، با روش غیردموکراتیکتر خلیفه دوم به حکومت میرسد. او با رسیدن به حکومت برای دفع برخی تهدیدها از دولت مستقر اسلامی، ساز و کار جدیدی را در فرآیند تقسیم غنایم اجرایی میکند که نه در سنت پیامبر سابقهای داشت و نه حتی در رویه خلیفه اول قرینهای برای آن وجود داشت. ساز و کاری که در ادامه به فسادی سیستماتیک تبدیل میشود و به آغاز نارضایتیهای عمومی میانجامد؛ نارضایتیهایی که در یک فرآیند بهشدت پیچیده به قتل خلیفه دوم منجر میشود. این نارضایتیها کمکم باعث میشود تا توجه بخشی از جامعه معطوف به مهمترین وارث …
توضیحات بیشتر »نسبت فقه و سیاست/ داود فیرحی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی از اساتید مطرح اندیشه سیاسی و مولف کتابهایی از جمله قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، نظام سیاسی و دولت در اسلام، دین و دولت در عصر مدرن، فقه و سیاست در ایران معاصر، آستانه تجدد، فقه و حکمرانی حزبی است. متن پیش رو حاصل گفتاری از وی در مورد «نسبت فقه و سیاست» است. نسبت فقه و سیاست بیش از هر مقوله فقاهتی دیگری، قابل تقسیم به دوران قدیم و جدید است. به همین دلیل برخلاف فقه عبادات در حوزه سیاست کمتر بتوان به ادبیات و منابع تولیدی دورههای پیشین ارجاع و استناد …
توضیحات بیشتر »راهکارهای رفع واگرایی میان دولت و شریعت/ سکوت فقه؛ تداومبخش روند سکولارسازی
دومین پیشهمایش بینالمللی «تحولات حقوق کیفری کشورهای اسلامی در پرتو تعامل شرع و حقوق» با عنوان «دوگانه شرع و قانون در حقوق کیفری ایران» هفته گذشته با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی، حجتالاسلام والمسملین رحیم نوبهار و دکتر محسن برهانی در دانشگاه تهران برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام داود فیرحی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، به عنوان سخنران اول در موضوع «تبارشناسی رابطه قانون و شرع در ایران معاصر» به ایراد سخنرانی پرداخت و اظهار کرد: از لحاظ تبارشناسی با قانون به معنای جدید آن پس از جنگهای ایران و روس در دوره قاجار آشنا شدیم که چیزی …
توضیحات بیشتر »فیرحی مفاهیم علوم سیاسی مدرن را فقهی میکند/ این کار غلیظترین نوع اسلامی سازی است
دکتر فیرحی که با اسلامیسازی علوم سیاسی مخالفت میورزد، چرا دارد مفاهیم علوم سیاسی مدرن را فقهی میکند؟! اینکه همان اسلامیسازی است. کل کاری که ایشان در کتاب فقه و حکمرانی حزبی انجام داده، این است که مفهوم مدرن حزب را با استفاده از مفاهیم فقهی مشروعیت میبخشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه رییس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در گفتگو با مجله عصر اندیشه که در شماره۱۷، تیر۹۷ منتشر شده، معتقد است علوم انسانی جدید اساسا ایدئولوژیک هست و اصلا علم از ایدئولوژی جدا نیست. او میگوید: چطور ممکن است کسی تصویر واقعبینانهای از …
توضیحات بیشتر »بهشتی بحث نظام امت- امامت شریعتی را وارد قانون اساسی کرد/ شریعتی؛ متفکر دوران گذار است
شبکه اجتهاد: سالها از درگذشت علی شریعتی میگذرد. هر سال به بهانه درگذشت او بسیاری دست به قلم میشوند و مینویسند. سمینارها برگزار میشوند و مطبوعات پرونده و گزارش آماده میکنند. در این سالها به فراخور نیازهای زمانه، وجهی از شریعتی مورد توجه قرار گرفته است. حالا در خرداد سال ۹۷، در دل چالشها و در دوره افول عاملیت سیاسی شهروندان و به عبارت دقیقتر در دورهای که طبقه متوسط مدرن از تجمیع خود ناتوان است، دوباره به سالگرد درگذشت روشنفکری رسیدهایم که هرچند زیر ضرب نقدهای جامعه پساانقلابی است، اما کسی نمیتواند منکر تأثیر او شود. سراغ «داود فیرحی»، …
توضیحات بیشتر »خسروپناه: استنباطهای دکتر فیرحی در مشروعسازی فقهی حزب، ناتمام است/ آیا تحزب، جزء لوازم نظام سیاسی مشروع است و برای حفظ نظام، لازم و واجب است!/ فیرحی: متأسفانه در حوزه علمیه در موضوعشناسی عجول هستیم و سریعاً میخواهیم به حکم برسیم
حجتالاسلام خسروپناه گفت: در مباحث کتاب، استفاده نادرستی از فقه رایج صورت گرفته و به عبارت دیگر، استنباطهای فقهی دکتر فیرحی در مشروعسازی فقهی حزب، ناتمام میباشد. اگر ایشان حزب را به حکم ثانوی مشروع میدانست مشکلی وجود نمیداشت؛ اما ایشان تلاش میکنند تا استنباطی ارائه دهند که بر طبق آن، به حکم اولی، وجود حزب، واجب باشد. در واقع ایشان میخواهند از یک حق، به حکم اولیه، یک واجب را استنباط نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» تألیف حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی، با حضور وی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه و دبیر …
توضیحات بیشتر »حکمرانی حزبی بدون فقه بی معناست/ شورای نگهبان میتواند نقطه آغاز حکمرانی حزبی باشد
استاد دانشگاه تهران گفت: در جامعه مذهبی ایران که حکومت پایه مذهبی دارد، حکمرانی حزبی بدون فقه حزبی بی معنا است. بزرگترین رهبران دینی ما پایه گذار حزب جمهوری اسلامی بودند اما هیچ گاه فقه تحزب در ایران شکل نگرفته است و هنوز دانشی به نام فقه تحزب در ایران و مذهب شیعه وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی پژوهشگر علوم سیاسی و استاد دانشگاه تهران، پنجشنبه گذشته در همایش علمی «تحزب و توسعه» که در وزارت کشور برگزار شد، سخنان خود را با موضوع «فقه و حکمرانی حزبی» انجام داد و در همین زمینه اظهار …
توضیحات بیشتر »روایت عبدالوهاب فراتی از «روحانیت و دولت مدرن در ایران»
مرحوم نایینی و امام خمینی به این نتیجه رسیدند که احکام اسلامی اقتضای اجرا دارد و اجرای آن راهی جز اقامه دولت ندارد؛ اما دیگر با اقامه دولت سنتی نمیشود دین را در این دوره نگهداشت و حتماً باید راهی فراهم کرد تا مردم، در زندگیشان مشارکت کنند و برای اجرای شریعت، راهی که جز احترام گذاشتن به حقوق مردم درحوزه مشاعات وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، روز دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷، اولین نشست از سری نشستهای اندیشهورزی سایت مباحثات با حضور عبدالوهاب فراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با موضوع «روحانیت و دولت مدرن …
توضیحات بیشتر »«وجدان عمومی» معیاری برای قانونگذاری و جرمانگاری/ داود فیرحی
شبکه اجتهاد: ویدئوهای پخش شده از «خشونت پلیس با شهروند» دردناک هستند؛ افکار عمومی را حساس و دامنه هیجانات پیرامون آن را گسترده میکنند. این اتفاق نیازمند ملاحظاتی است؛ نکته نخست آن که؛ ما باید از جامعه دفاع کنیم؛ طبیعتا یک دفاع دوسویه! به این معنی که هم از حیثیت و کرامت شهروند و هم از اقتدار و اعتبار پلیس محافظت کنیم، زیرا اگر هر کدام از این ارزشها برای هرکدام از این دو نقش(شهروند و پلیس) بشکند، نظم و انسجام ساختاری جامعه از بین میرود. برای دقت بیشتر، یک موقعیت فرضی را تصور کنیم؛ فرض کنید این کلیپ در …
توضیحات بیشتر »حقوق مخالفان در سیره امام علی(ع)
هر شهروندی حق دارد با سیاستهای دولت خود مخالفت کند و مخالف، حقوقی دارد که باید رعایت بشود، این مسائل کلیدیترین واژههایی است که علی(ع) دارد و به همین علت امام همچنان زنده است. تحمل مخالف یکی از ویژگیهای شاخص امام علی(ع) به شمار میآمد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی نویسنده، پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه، از «حقوق مخالفان در سیره امام علی(ع)» سخن میگوید: هر جا شهری شکل گرفته با کثرت و اختلاف سلیقهها مواجه بوده است. کوفه هم چنین شهری است، شهری متشکل از ۳۶۰ قبیله که تحت مدیریت علی ابن ابی طالب(ع) قرار …
توضیحات بیشتر »فضیلت، تکلیفآور است/ انسانها در حقوق با یکدیگر مساویاند/ حکم لزوم تکریم، اختصاصی به مسلمانها ندارد
حجتالاسلام فیرحی در همایش «تدوین حقوق شهروندی» در مشهد گفت: علامه طباطبایی تصریح میکند، درست است که انسانها باهم فرق دارند، برخی فقیر و برخی غنی هستند. اما فضیلت باکرامت فرق میکند. فضیلت تکلیف آور است، حقوق به اعتبار خلقت برای شهروندان مساوی است. چون همه میهمان شهر هستند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همایش تدوین حقوق شهروندی، روز گذشته در تالار شهر شورای اسلامی شهر مشهد برگزار شد. سخنران اصلی این همایش حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی استاد دانشگاه تهران بود، وی در ابتدای سخنانش گفت: وقتیکه صحبت از حقوق شهروندی در حوزه کاری میکنیم، درواقع منظور این است که …
توضیحات بیشتر »