شبکه اجتهاد: اگر قتل خانم الهه حسیننژاد توسطه بهمن فرزانه را افساد فی الارض ندانیم و نخواهیم آن را از مصادیق عناوین مجرمانهای همچون آدمربایی محسوب داریم و تنها راه اعدام قاتل را قصاص وی بدانیم این سوال پدید میآید که با توجه به این که بر اساس فقه و قانون در فرضی که زنی توسط مردی به قتل برسد …
Read More »Tag Archives: دیه
پرداخت دیه از بیتالمال: مبانی قلمرو و دادرسی
کتاب «پرداخت دیه از بیتالمال: مبانی قلمرو و دادرسی» به همت دکتر حسینعلی بای از سوی گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به زیور طبع آراسته و راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در نظام حقوقی اسلام هیچ خونی پایمال نمیشود و هیچ جنایتی بدون جبران باقی نمیماند. …
Read More »نقدی بر پندارۀ عدم تغلیظ دیه درموارد قتل خطایی در ماههای حرام/محمد عربشاهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از پدیدههای شومی که همواره در میان انسانها بوده و اقسام متفاوتی دارد، قتل است. جوامع بشری، برای مقابله با قتل، راههای مختلفی در نظر گرفتهاند. در آیین اسلام حکم تشریع حکم قصاص و پرداخت دیه یکی از این راهکارها است. در روایات متعددی تصریح شده خون مسلمان هدر نمیرود[۱]، و در قتل عمد باید قاتل …
Read More »برابری دیه زن و مرد در آموزههای اسلامی
حجتالاسلام دکتر رحیم نوبهار در جدیدترین اثر خود کوشیده است «برابری دیه زن و مرد در آموزههای اسلامی» را مورد واکاوی قرار دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب جدید حجتالاسلام دکتر رحیم نوبهار، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی از سوی نشر طرح نو به زیور طبع آراسته شد. براساس این گزارش، بر پایه یک فتوای مشهور و سنتی در …
Read More »نقش مناسبات اجتماعی در تفاوت دیه مسلمان و غیرمسلمان
در حالی که فقهای فریقین اتفاق نظر دارند که دیه مسلمان هزار دینار یا ده هزار درهم یا صد شتر و… است در باره دیه غیرمسلمان اختلاف کردهاند. برخی دیه آنان را برابر با دیه مسلمان میدانند و برخی تا هشتصد درهم پایین آوردهاند؛ گرچه مقدار دیه در آیات قرآن تعیین نگردیده است، اما در برخی روایات، دیه غیر مسلمان …
Read More »جواز سقط جنین باعث ساقط شدن دیه نمیشود/ برخی خود را ذی حق در سقط جنین میدانند
پاسخ رهبر معظم انقلاب به استفتاء این است که ناقص الخلقه بودن جنین، مجوّز شرعی برای سقط جنین حتی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمیشود، ولی اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »نقض کنندگان پروتکلهای بهداشتی باید دیه بدهند؟/ احمد احسانیفر
شبکه اجتهاد: بیماری واگیر و همهگیر کرونا با دو مشخصه که به مثابه ملاکات موضوعی این بیماری هستند شناخته میشوند. مشخصه نخست وصف انتقال پذیری و سرایت پذیری آنهاست و مشخصه دوم، وصف شیوعپذیری و انتشار پذیری آنها که به سرعت در سطح گسترده اشاعه مییابد. از سوی دیگر بسیاری از مبتلایان به این بیماری شناخته شده نیستند در حالیکه …
Read More »دیه شهدای هواپیمای اوکراینی، به عهده بیت المال است/ اپراتور نه ضامن دیه است نه اتلاف اموال شهدا
همانطور که سردار حاجیزاده در رسانهها توضیح دادند که این شخص ۱۰ ثانیه فرصت داشته و نتوانسته تماس بگیرد. از طرفی اگر این موشک کروز بود جان هزاران نفر به خطر میافتاده. از طرف دیگر هم احتمال خطای خودش را میداده به هر حال این تصمیم را گرفته. به نظرم این موضوع را باید اهل فن تشخیص بدهند ولی روالش …
Read More »دیه قتیل الزحام، باید از بیتالمال پرداخت شود/ محمد قائینی
مفاد این روایت این است که کسی که قاتلش مشخص نیست مضمون نیست و خونش هدر است. معلوم نیست چرا مثل مرحوم آقای خویی و مرحوم صاحب وسائل از این روایت استفاده کردهاند که روایت بر مضمون بودن بیت المال دلالت میکند. اتفاقا اینکه مرحوم کلینی هم در ذیل روایت اشاره میکنند که در روایت دیگری گفته شده امام (علیهالسلام) …
Read More »سیاست روشنی در گزینش نظریه فقهی بهعنوان مبنای تقنین نداریم/ در تقنین دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد
ما در گزینش نظریه فقهی بعنوان مبنای تقنین باید یک سیاستی داشته باشیم که آن سیاست الان روشن نیست. بر اساس تجاربی که بنده دارم، ما باید دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد و یا چالش کمتری به دنبال دارد و خواستههای افراد جامعه را بیشتر تأمین میکند. ولی در مواردی که ما نظریه فقهیِ …
Read More »ماجرای «برابری دیه زن و مرد» چیست؟
انتشار رای وحدت رویهای از سوی هیات عمومی دیوان عالی کشور در باره دیه زن و مرد در روزهای اخیر خبرساز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از انتشار رأی وحدت رویه شماره ۷۷۷، ۱۳۹۸/۲/۳۱ هیأت عمومی دیوان عالی کشور در رابطه با «پرداخت معادل تفاوت دیه زنان تا سقف دیه مردان» مباحثی در این رابطه مطرح شد و برخی …
Read More »دلیلی برای افزایش دیه در ماههای حرام وجود ندارد!/ قرآن دیه زن و مرد را یکسان وضع کرده است/ افزایش دیه در ماههای حرام برای همه زمانها و مکانها صدق نمیکند
یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: در قرآن در مورد دیه تفاوتی بین زن و مرد مشاهده نمیشود، اما در فقه ما و در دستهای از روایات این تفاوت به وجود آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دیه یا خونبها از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص …
Read More »نکاتی بر مُدعای «امکان برابری دیه زن و مرد»/ حسین الهی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: این نقد، مبتنی بر گزارش منتشر شده از جلسه سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی پیرامون امکان سنجی فقهی تساوی دیه زن و مرد، در تارنمای «شبکه اجتهاد» است. برای امکانسنجی فقهی تساوی دیه زن و مرد(که غیر از اثبات تساوی است و صرفاً امکان ثبوتی آن را مطرح میکند)، دو راه وجود دارد؛ یکی نقد ادله …
Read More »نامه مهم آیت الله سبحانی به رییس مجلس درباره طرح تساوی دیه زن و مرد
آیتالله جعفر سبحانی در پیامی به علی لاریجانی نسبت به طرح برابری دیه زن و مرد واکنش نشان داد و این طرح را مغایر احکام اسلامی توصیف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ جعفر سبحانی نسبت به “طرح تساوی دیه زن و مرد” واکنش نشان داد و با ارسال نامهای به دکتر علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی، این …
Read More »تحلیل آیتالله سبحانی از دیه قتل در ماههاى حرام
شبکه اجتهاد: حضرت آیتالله شیخ جعفر سبحانی در مقالهای، پیامدهای تک نگرى به قانون دیه را بررسی و تحلیل کردند که بخش پایانی آن تقدیم علاقهمندان میشود: اشاره: ارزش یکسانى مکانها و زمانها، مانع از آن نیست که برخى از آنها در شرافت عرضى برخوردار گردد و در نتیجه “دیه قتل” در آنها تغلیظ یابد و ضمناً نقطه نظرهاى مخالف …
Read More »پیامدهاى تک نگرى به قانون دیه/ آیا تنصیف دیه زن اهانت به شرافت آدمى است؟
شبکه اجتهاد: چندی قبل در یک نشست فقه پژوهشى، برخى از سخنرانان به دیه زن جدا از دیگر قوانین اسلامى نگریسته و خوردههایى گرفتهاند، آیتالله شیخ جعفر سبحانی در این مقاله به تحلیل این نظریه پرداخته است. ره آورد وحى از طریق آموزگاران آسمانى، در بخش فرهنگى، اقتصادى و کیفرى، یک رشته اصول به هم پیوسته است که در همدیگر …
Read More »تحلیل «مقادیر دیه» از سوی آیتالله سبحانی
به علاقهمندانى که گمان میکنند بر کرسى نوآورى نشستهاند یادآور میشوم، اجتهاد و استنباط کار آسانى نیست. مرحوم شیخ انصارى در باب انسداد باب علم میگوید: رزقنا الله الاجتهاد فانّه أشدّ من طول الجهاد، بنابراین نباید با یک سطحى نگرى و مجرد وجود «أقرّ» یا «فرض» یک چنین فرضیهاى را مطرح کرد و ذهن جوانان را نسبت به احکام نورانى …
Read More »انتشار درسنامه «فقه تطبیقی استدلالی؛ دیه و قصاص زنان»
این اثر با هدف تهیه یک متن آموزشی برای دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتههای حقوق، فقه و مبانی حقوق، فقه و حقوق اسلامی، فقه مقارن و مطالعات زنان تدوین شده است. شبکه اجتهاد: در فقه جزایی امامیه و به تبع آن در قانون مجازات اسلامى، در برخى زمینهها مقررات متفاوتى براى زنان و مردان پیشبینى شده است. اگر …
Read More »چرایی تنصیف دیه و ارث زنان از منظر فقه و حقوق اسلامی
مساله تنصیف دیه و ارث از جمله موضوعاتی است که بین فقها بحثهای فراوانی شده و هریک برای نظر خود ادله مختلف روایی و قرآنی ارائه میکنند اما آنچه همه بر آن اتفاق نظر دارند اینکه تنصیف ارث زن، نصّ قرآن کریم است و وظیفه ما اطاعت از حکم شارع است اما در باب دیه نظرات مختلفی ابراز شده است. …
Read More »حقوق اسلامی در کنار اجتهاد توان مقابله با حقوق مدرن را دارد/ کافر از حقش محروم شده است نه غیرمسلم
دست از اجتهاد بر نداریم و متد خود را حفظ کنیم، اما اعتقاد داشته باشیم که حقوق اسلامی این توان را دارد که در مقابل حقوقهای مدرن قرار گیرد به شرط آنکه اجتهاد در کنار آن باشد.
Read More »اصل دیه حکم شرعی است اما مقدار آن حکم الهی نیست/ افزایش دیه در ماه حرام مورد قبول همه علما نیست
در اولین نشست فقه پژوهشی که با موضوع دیه، ضمن پر اشکال دانستن احکام دیه در ایران، بر بکار گیری اجتهاد جدید در مسائل فقهی و همچنین احیای قانون مسئولیتهای مدنی تأکید شد.
Read More »حقوق زن باید به صورت منظومهای مطالعه شود
آیتالله سبحانی با بیان اینکه نصف بودن دیه زن ارتباطی به انسانیت ندارد، بر لزوم مطالعه منظومهای حقوق زن تاکید کرد.
Read More »اجازه مراجع از استفاده سهم امام برای یک امر خیر
بنا به اجازه آیات عظام خامنهای، سیستانی، وحیدخراسانی، شبیریزنجانی صافیگلپایگانی و مکارمشیرازی مومنین میتوانند سهم امام (ع) را تا پایان ربیعالاول به محکومان غیرعمد اختصاص دهند. به گزارش شبکه اجتهاد از روابط عمومی ستاد دیه کشور، با عنایت به استفتای به عمل آمده از سوی مراجع عظام تقلید حضرات آیات مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، وحید خراسانی، شبیری زنجانی و سیستانی …
Read More »بررسی دیه «قتیل الزحام» در فقه فریقین
آنچه از بررسی اقوال فقهای مذاهب اسلامی به دست میآید، آن است که مذهب جعفری، با تفصیل بین موارد لوث و عدم لوث، دیه قتیل الزحام در فرض عدم لوث را بر عهده بیتالمال میداند، اما فقهای دیگر مذاهب فقهی در این زمینه اختلاف نظر دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش نیم روزه «فاجعه منا از منظر فقه و حقوق» …
Read More »نگاهی به مقالات فقهی اولین شماره «پژوهشنامه حج و زیارت»
نخستین شماره دوفصلنامه علمی- تخصصی «پژوهشنامه حج و زیارت» با شش مقاله فقهی- حقوقی به مدیرمسئولی سیدعلی قاضی عسکر و سردبیری سید مهدی علیزاده موسوی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره دوفصلنامه علمی- تخصصی «پژوهشنامه حج و زیارت» با رویکرد علمی ـ پژوهشی و با هدف گسترش دانش و نشر اندیشههای نو در حوزه مطالعات حج و زیارت …
Read More »ضمان عاقله از نگاهی دیگر
مشهور فقیهان امامی بر این باورند که مسئولیت جنایت خطایی محض (دیه) بر عهده نهادی به نام «عاقله» یعنی خویشاوندان پدری جانی است. این حکم از آغاز با چالش هایی «نظیر تضاد با اصل شخصی بودن مسئولیت کیفری» روبرو بود که فقیهان را وا داشت تا با ارائه توجیهات متفاوتی، چرایی آن را تبیین کنند. این نوشتار با تکیه بر قواعد، عمومات و اطلاقات قرآنی و با بهره گیری از فقه جواهری در پی اثبات این باور است که این رای، با وجود مخالفانی چون شیخ مفید، اجماعی نیست و عمده مستند مشهور که روایات است، افزون بر تردیدهای جدی به لحاظ سند و دلالت، با عمومات، اطلاقات قرآنی و عقل مستقل، در تضاد است و قدر متیقن ادله روایی که فاقد معارض و مخالف است، ضمان عاقله را تنها در جایی ثابت می کند که عاقله، عهده دار سرپرستی و مواظبت از جانی بوده و یا عرفاً مسئول شمرده شود.
Read More »مجازات شرکت در قتل
در ازای جرم قتلی که توسط یک نفر انجام می شود،کیفر جرم قتلی هم که مرتکبین آن دو یا چند نفر باشند – مطابق متون فقهی شیعه- قصاص است؛ اما اگر ولی دم خواهان قصاص همه قاتلین باشد، دیه مازاد بر جنایت هر شخص را باید بپردازد. فقیهان شیعه برای این حکم از هر چهار منبع اجتهاد ـ کتاب، سنت، عقل و اجماع ـ سود جسته اند. برآیند مقاله حاضر ضمن نارساخواندن ادله قرآنی و روایی حکم مذکور، آن است که اولیای دم نمی توانند همه کسانی را که در ارتکاب قتل مشارکت داشته اند قصاص کنند
Read More »