عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان اینکه بیش از ۹۷ درصد کشورهای جهان با رمزارزها برخورد محتاطانه دارند، گفت: از منظر فقه فردی خرید و فروش رمزارز جایز است، ولی از منظر فقه حکومتی به سبب ابهامات متعدد و کوتاه کردن دست دولت در مدیریت پولی کشور جایز نیست و قانون هم آن را نپذیرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی خطیبی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، در نشست علمی «موضوعشناسی رمزارزها با رویکرد فقهی» با بیان اینکه وظیفه اولیهای که برای پول در نظر گرفته شده برای بیتکوین …
توضیحات بیشتر »برخی معاملات بورس و رمزارزها قمار است/ نظر فقه درباره معاملات مالی جدید
حجتالاسلام مهدی خطیبی، استاد حوزه با بیان اینکه مجموعه حاکمیت اسلامی باید بازار رمزارز و فیوچرز و بورس را دائما رصد کند و در این راستا وظیفه شرعی دارد، تاکید کرد: برخی معاملات بورس و رمزارزها قمار است. متاسفانه چون این رصد انجام نشد سهامدارن خرد ضررهای زیادی متحمل شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی خطیبی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در نشست علمی «بررسی فقهی معاملات آتی» با بیان اینکه برخی معتقدند رمزارزها سبب میشود تا کنترل پولی از دست بانک مرکزی خارج شود و این آسیبزاست، گفت: اختلافات فقهی در اینباره بسیار زیاد …
توضیحات بیشتر »تحلیل فقهی و حقوقی مساله مالیت در رمزارزها
شبکه اجتهاد: در علم فقه «مال» عبارت است از آنچه مورد رغبت عقلا و تقاضای آنان است و در ازای آن بهایی پرداخت میکنند. همچنین «کمیابی» و «منحصر به فرد بودن» در صورتی که مورد تقاضای زیاد باشد از عوامل تشخیص مالیت است. مالیت در نگاه فقها با دو شرط محقق میشود: یکی اینکه قابل انتفاع بوده و نزد عقلا دارای منفعت باشد و دیگر آنکه شارع، آن منفعت را حلال شمرده باشد. گروهی از فقها معتقدند که ملاک مالیت وجود نفع عقلایی عرفی در اشیاء است و نه نفع عقلایی شخصی یا خاص؛ به این معنی که اکثر عقلا …
توضیحات بیشتر »معامله رمزارزها طبق دیدگاه رهبر انقلاب؛ جواز یا احتیاط؟
اخیرا استفتایی در مورد رمزارزها از دفتر مقام معظم رهبری منتشر شده است. مفاد این استفتا این است که: «به طور کلی حکم خرید و فروش و تولید ارزهای دیجیتال تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است». با توجه به این که قوانین کشور فعلا نسبت به این موضوع اثباتا و نفیا سکوت کردهاند، آیا تا مشخص شدن قانون، این استفتاء به معنای جواز معامله با رمزارزها خواهد بود؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین حسین بنیادی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، در گفتگو با «صدای حوزه» به معناشناسی فقهی استفتاء رهبری پیرامون مسئلهی رمزارزها پرداخت. …
توضیحات بیشتر »بررسی فقهی ارز دیجیتال؛ استفتائاتی از مراجع/ عباس کنتراتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به پیشرفت چشمگیر و هر روزه دنیای مادی، دادوستد و کسب درآمد بهعنوان یکی از مهمترین امور که با مسائل دیگر بهگونهای مرتبط است نیز دچار تغییر و تحول شده است و راههای کسب درآمد که سابقاً افراد میتوانستند از آن طریق بهای کالا را دریافت یا پرداخت کنند، بهکلی دستخوش تغییر شده است. از جدترین متدهایی که پا به عرصه حضور گذاشته میتوان ارز دیجیتال را نام برد. پولهای دیجیتالی به دو قسم متمرکز و غیرمتمرکز منقسم میشوند؛ که هدف ما در این نوشتار پولهای غیرمتمرکز هستند. این پول توسط یک گروه یا یک …
توضیحات بیشتر »هشدار مشترک فقه و اقتصاد درباره رمزارزهای فاقد پشتوانه
در حالی که اغلب قدرتهای اقتصادی دنیا با اتخاذ تدابیر نظارتی ویژه در پی محدودسازی معاملات رمزارزها هستند، برخی فقهای اسلامی نیز با اشاره به عدم برخورداری رمزارزها از پشتوانه لازم، اینگونه معاملات را باطل میدانند. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از شهرت بیتکوین، روند فزآینده پیدایش و توسعه رمزارزهای مختلف، شتاب قابل توجهی داشته است. امروزه ادعا میشود بیش از ۴ هزار نوع رمزارز مختلف وجود دارد که به راحتی و در تمام ساعات شبانهروز مورد مبادله قرار میگیرند. همزمان با توسعه فزآینده رمزارزها در سطح جهان، دولتها روز به روز بیشتر به خطرات و تهدیدات رمزارزها واقف میشوند …
توضیحات بیشتر »پنج کتاب فقهی جدید در حوزههای «فضای مجازی»، «هوش مصنوعی» و «رمزارزها»
کتابهای «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی هوش مصنوعی»، «مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی»، «وضعیت شناسی پژوهشهای اسلامی رمزارزها در جهان»، «وضعیت شناسی پژوهشهای اسلامی فضای مجازی» و «جرم انگاری از منظر فقهی با تاکید بر مسائل فضای مجازی»؛ از مجموعه آثار دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از پنج اثر از مجموعه آثار دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی همزمان با اختتامیه سلسله نشستهای علمی پژوهشی دین و فضای مجازی، در محل دفتر مطالعات اسلامی واقع در قم برگزار شد. کتاب «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی …
توضیحات بیشتر »بیانیه دفتر مطالعات اسلامی درباره واکنشها به سخنان استاد اراکی پیرامون «متاورس»
دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در بیانیهای درباره واکنشها به سخنان استاد محسن اراکی در خصوص رمزارز و متاورس، تاکید کرد: این دفتر از همه نظریههایی که در پی ساختن جامعه آینده مبتنی بر آموزههای عقلانی وحیانی دین اسلام هستند، در حوزه موضوعی مأموریت خود حمایت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن بیانیه دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی، در خصوص واکنشهای اخیر به سخنان استاد محسن اراکی در خصوص رمزارز و متاورس (اینجا بخوانید) به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی، ناظر …
توضیحات بیشتر »رمزارزها نمیتوانند بهعنوان پول پذیرفته بشوند/ تعاملات مالی جامعه مسلمانان از طریق رمزارز، محل اشکال است/ چیستی حکم فروش زمینهای مجازی در متاورس
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در پاسخ به سوالی مبنی بر «چیستی حکم پدیده جدید متاورس که فروش زمینهای مجازی است» گفت: حکم این مسئله عدم جواز است چون شَیءْ را با لاشَیءْ و مال را با لا مال نمیتوان مبادله کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه نشستهای علمی پژوهشی دین و فضای مجازی هفته پژوهش پنجشنبه گذشته، در دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی با سخنرانی استاد محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزههای علمیه قم با موضوع «حاکمیت و سیاستگذاری رمز ارز از منظر فقه»، برگزار شد. استاد اراکی در ابتدای نشست به بیان مسائلی پیرامون …
توضیحات بیشتر »کارکردهای مثبت اقتصادی رمزارزها در کنار ابهامات شرعی آن
رمزارزها یک حقیقت انکارناپذیر است که کشورهای پیشرو از این ظرفیتها برای تقویت رقابت یا سالمسازی بازارها مالی خود استفاده میکنند و اقبال به رمزارزهای ملی شاهدی بر این مدعاست. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «درآمدی بر موضوعشناسی رمزارزها با تأکید بر بیتکوین» با ارائه دکتر سید احمد عاملی مدیر هیئت اندیشهورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان و حجتالاسلام دکتر علی نعمتی، محقق و عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه قم چندی قبل در مرکز تحقیقات اسلامی مشهد برگزار شد. سخنرانان در این نشست به تبیین خاستگاه، ماهیت و کارکردهای رمزارزها پرداختند و آن را دارای …
توضیحات بیشتر »اگر پشتوانه مالیت اعتباری، حقیقی نباشد، پولشویی و قمار خواهد بود/ سه غده سرطانی در پول اعتباری
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: مرحوم شهید صدر (ره) برای رهایی بانکها از ربا، کتاب البنک اللاربوی را نوشتند اما در همه راهحلهای ایشان فرض شده که پول عینی دادوستد میشود و راهکارهای ارائه شده در رابطه با پول ذمی (پول اعتباری) را بررسی نکردهاند. اگر فرض پول عینی را کنار بگذاریم هویدا میشود که نظریه بانک بدون ربای شهید صدر ربای محض است. به گزارش شبکه اجتهاد، «استخراج نظام اقتصادی از فقه سنتی با تطبیق بر «رمزارزها» موضوع چهل و سومین نشست تخصصی اقتصادنا بود که با ارائه استاد شیخ محمد سند، از اساتید مبرز …
توضیحات بیشتر »کمیته فقهی بورس تاکنون مشروعیت «رمز ارزها» را تایید نکرده است
حجتالاسلام والمسلمین مصباحی مقدم با بیان اینکه در مورد رمز ارزها تحقیقات متعددی انجام شده است، گفت: حقیقت مسئله این است که در مورد رمز ارزها همچنان ابهامات جدی وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم در بیست و دومین جلسه درس خارج «فقه بورس» با بیان اینکه در مورد رمز ارزها تحقیقات متعددی انجام شده است، گفت: حقیقت مسئله این است که در مورد رمز ارزها همچنان ابهامات جدی وجود دارد. وی افزود: اینکه آیا این رمز ارزها مال تلقی میشود یا مال تلقی نمیشود؟ حال که صحبت از مالیت رمز ارزها است آیا پایهای …
توضیحات بیشتر »پولهای رمزینه شده اگر بخواهند مورد بیع قرار گیرند، باید مال باشند/ ویژگیهای پول و مال
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: در بررسی حکم فقهی پولهای رمزینه شده مسئلهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که اینگونه پولها اگر خواسته باشند مورد بیع قرار گیرند، باید مال باشند و در نتیجه باید خصوصیاتی که در تعریف مال گفتیم را دارا باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدرضا مدرسی، در درس خارج خود به بررسی موضوع «فقه استارتاپها و ارز مجازی» پرداخت که در ادامه متن آن تقدیم حضورتان میگردد؛ تعریف پول: پول مالی است که به طور معمول در یک اجتماع میتواند عوض هر کالا و یا خدمت، در هر شرایطی قرار …
توضیحات بیشتر »بیت کوین را چه پول بدانیم و چه کالا، دارایی است
عضو شورای عالی حوزههای علمیه با اشاره به اینکه بیت کوین از مصادیق «رمز ارز» است، تصریح داشت: رمزارز یک دارائی اعتباری است که هر دو نظریه در تعریف داخل باشد؛ اگر بیت کوین واقعا یک ارز است و خصوصیات پول را دارد، پول هم یک دارائی است و اگر بیت کوین یک کالاست کالا هم یک دارائی است لذا عنوان دارائی بر آن صدق میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسالام والمسلمین جواد مروی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در درس خارج فقه معاصر به بررسی موضوع «بیت کوین و رمزارزها» پرداخت که متن آن به این شرح است: …
توضیحات بیشتر »تحلیل ماهیت، استخراج و مبادله رمزارزها از منظر فقه اسلامی
پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، گزارش کارشناسی «تحلیل ماهیت، استخراج و مبادله انواع رمزارزها و توکنها از منظر فقه اسلامی و قوانین کشور» را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در بخش چکیده این گزارش کارشناسی که توسط حسین میثمی و زینب بیابانی با نظارت علمی رسول خوانساری منتشر شده، آمده است: استفاده از رمزارزها و توکنها در نظام اقتصادی و مالی با سرعت قابل توجهی در سطح بینالمللی رو به رشد است و انتظار میرود در آینده اسـتفاده از این روشها در اقتصاد کشور نیز توسعه پیدا کند. بر این اساس، شناسایی دقیق ماهیت و کارکردهای این پدیده …
توضیحات بیشتر »مسائل فقهی فناوری زنجیره بلوکی و رمزارزها
کتاب «مسائل فقهی فناوری زنجیره بلوکی و رمزارزها» به همت دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فناوری زنجیره بلوکی با تمام خصائص و کاربردهایش خصوصاً مقوله «رمزارزها» مانند هر مسأله نوپدید دیگری قطعاً دارای اثرات و ابعاد فقهی و شرعی میباشد و میتواند موضوع حکم شرعی واقع شود. فقه، علاوه بر پاسخ گویی به مسائلی که پیرامون این پدیده ایجاد شده، موظف است برای رفع بسیاری از چالشها و گرههایی که در خصوص کاربردهای این فناوری پدید آمده به ارائه راهکار بپردازد. در پاسخ به این چالشها و …
توضیحات بیشتر »آیدینار؛ گزینهای مناسب برای راه کاهش حصر مالی کشورهای اسلامی
پروژه idinar پروژهای بزرگ که به عنوان یک رمزارز با پشتوانه طلا چند سالی است در محافل تخصصی نامش به گوش میرسد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مهمترین دغدغههای کشورهای اسلامی از سالیان سال پیش تا به امروز، عدم وجود قرارداد نقل و انتقال مالی جامع جهت دادوستدهای مرسوم بوده است. اکثر این نقلوانتقالات با تبدیل ارزها میان کشوری یا ارز واحدی همچون دلار صورت گرفته است. با رشد علمی و اقتصادی کشورهای جهان اسلام و گسترش تجارت و مرزبندیهای اقتصادی کشورهای اسلامی، همواره خلأ وجود یک ارز واسط میان این کشورها احساس میشد. به طور مثال بیش از …
توضیحات بیشتر »نگاهی به رمزارزها از پنجره فقه اسلامی
نشریه «تازههای اقتصاد» در جدیدترین شماره خود مقالهای تحت عنوان «نگاهی به رمزارزها از پنجره فقه اسلامی» به قلم وهاب قلیچ منتشر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دوماهنامه تازههای اقتصاد در جدیدترین شماره خود (شماره ۱۵۷؛ آبان ۱۳۹۸) مقالهای تحت عنوان «نگاهی به رمزارزها از پنجره فقه اسلامی» به قلم وهاب قلیچ، عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی منتشر کرده است. در این یادداشت آمده است: «با ظهور و توسعه فناوری اطلاعات و نوآوریهای عصر دیجیتال، متن زندگی جوامع بشری در ابعاد مختلف خصوصا از بعد اقتصادی تحت تأثیر قابل توجهی قرار گرفته است. شاید بتوان ایده «پول …
توضیحات بیشتر »ابعاد فقهی رمزارزها با تأکید بر نظریه نصاب
شارع در روش اخذ و اعطاء در امور مالی خودش بر اساس نصاب عمل میکند. هر مال مورد توافق متعاقدین باید از چنین نصابی برخوردار باشد تا در اثر نوسانات قیمتی، ارزش مورد توافق بین متعاقدین – بهصورتی که به هیچ کس ظلم نشود – حفظ گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمد مبشری عارف مدرس حوزه و دانشگاه در یک گفتگوی علمی و نقد و نظر در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد، به بیان ابعاد فقهی رمزارزها پرداخت و با اشاره بر مفهوم مال و مالیت، رمزارزها را باتوجه به میل و رغبت عقلا به آن و هزینهبربودن تولید آن …
توضیحات بیشتر »شبههافکنیهای مدام درباره رمزارزها فرصت را از ما میگیرد/ فقهالاقتصاد تکلیف را روشن کند
استاد فقهالاقتصاد اظهار کرد: نباید دائماً رمزارزها را پول مشکوک بدانیم یا «توهم مال» معرفی و سؤال ایجاد کنیم و جلساتی مرتبط با آن برگزار کنیم و مسائل مهم نظام حل نشود و روی زمین بماند و ده یا بیست سال دیگر متوجه شویم که به خاطر این اما و اگرها چقدر عقب افتادهایم. به گزارش شبکه اجتهاد، استخراج ارزهای مجازی به ویژه بیتکوین برای مدتها در ایران ممنوع بوده اما احتمال قانونی شدن آن بر اساس مصوبه اخیر دولت و بانک مرکزی وجود دارد. استخراج و مبادله ارزهای دیجیتال در ایران تاکنون به دلایل امنیتی و همچنین مسائل شرعی …
توضیحات بیشتر »رمزارز مال است یا توهم مال؟/ باید رابطه رمزارزها با عدالت اجتماعی مشخص شود
حجتالاسلام موسویان در همایش «صنعت ارزهای رمزنهاد و آینده اقتصادی ایران در شرایط تحریم» به بیان برخی دیگر از الزامات فقهی بحث رمز ارزها پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان، عضو هیأت علمی گروه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در همایش «صنعت ارزهای رمزنهاد و آینده اقتصادی ایران در شرایط تحریم» که در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد به بیان برخی دیگر از الزامات فقهی بحث رمزارزها پرداخت و عنوان کرد: الزامات فقهی و حقوقی پولهای رمزی یا داراییهای رمزی مسئلهای است که باید به آن پرداخته شود. این الزامات در دو …
توضیحات بیشتر »تحلیل فقهی کارکردهای پولهای رمزنگاری شده
پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق اجتهاد چندمرحلهای و نظر خبرگان مالی اسلامی و مراجع عظام تقلید شروط جواز استفاده از پولهای رمزنگاریشده را احصا گرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از سال ۲۰۰۹ شکل نوینی از پول در عرصه اقتصاد دنیا تحت عنوان «پول رمزنگاری شده» به وجود آمد. این وسیله مبادله از دسترس سیستم بانکی و بانک مرکزی خارج است و تنها از طریق فضای مجازی منتقل میشود. با فراگیرشدن این نوع پول در رفتارها و روابط اقتصادی، یک تحول جدی در ماهیت و کارکرد اقتصادی پول ایجاد میشود. تغییر در ماهیت و کارکرد اقتصادی ممکن است …
توضیحات بیشتر »توضیحات استاد هادوی تهرانی دربارۀ حکم شرعی رمزارز
استاد هادوی تهرانی با بیان اینکه هرگونه اقدامی در راستای استخراج بیت کوین حرام است، اظهار کرد: فتوایی که با عنوان حکم شرعی یک رمزارز (بیت کوین Bitcoin) منتشر شده است، صرفاً به بیت کوین اختصاص دارد و دربارۀ رمزارزهای دیگر به طور خاص، فعلاً اظهار نظری منتشر نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی انتشار نظر استاد مهدی هادوی تهرانی در خصوص حکم شرعی یک رمزارز (بیت کوین Bitcoin) محققین، فعالان حوزۀ اقتصاد و عموم مردم به صورت کتبی و شفاهی دربارۀ نظر منتشر شده و نیز مصادیق حلال رمزارز از دفتر ایشان درخواست توضیح بیشتری کردند. از …
توضیحات بیشتر »بیت کوین فاقد ارزش و مالیت شرعی است
ورود به سامانه بیت کوین برای خرید این رمزارز یا انجام نقل و انتقال آن و همچنین هر گونه اقدامی در راستای استخراج آن از نظر شرعی ممنوع میباشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد مهدی هادوی تهرانی در پاسخ به پرسشی در خصوص فعالیت در حوزۀ بیت کوین، حکم شرعی یک رمز ارز (بیت کوین Bitcoin) را تبیین کرد و گفت: پس از جلسات متعدد کارشناسی در مورد بیت کوین و بررسی آن از دیدگاهها و جهات مختلف این امر آشکار شد که بیت کوین هرچند به لحاظ سهولت نقل و انتقال و ارزانی آن و توهم ناشناخته بودن طرفین …
توضیحات بیشتر »بررسی واژه «مال» و مصادیق آن در فقه
حجتالاسلام موسویان سه سنخ مال شامل «مالی که ارزش مصرفی و استعمالی دارد که پاسخگوی نیازی از نیازهای انسان است»، «مال اعتباری که فرد معتبر یا نهاد معتبری آن را اعتبار مینماید و بر اساس آن معامله صورت میپذیرد» و «مال اعتباری که به صورت خود جوش از سوی مردم جهت رفع نیازهای عمومی خود اعتبار میکنند» را از یکدیگر تفکیک کرد و گفت: رمزارز در هیچ سنخی از این سه سنخ نمیگنجد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین نشست رمزارزها با موضوع کار بررسی مسائل فرعی فقهی رمزارز با حضور اساتید حوزه و دانشگاه و رئیس هیأت مدیره انجمن بلاکچین …
توضیحات بیشتر »