درس خارج فقه مقام معظم رهبری بر اساس نیاز است. زمانی که ایشان به تدریس قصاص مشغول بودند، فرمودند: مبحث قصاص نیاز قوه قضاییه است. یا آن زمان که مکاسب محرمه را مطرح کردند، خیلی از مباحثشان ارتباط به حکومت داشت. در مباحث مکاسب محرمه بحث قاچاق، بحث غنا و موسیقی، بحث رقص را مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »Tag Archives: روش شناسی اجتهاد
میتوانیم فقیهی را تربیت کنیم که طی چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد
آن روش آقای بروجردی اگر اِحیا بشود، یعنی اگر ما روش و متد را یاد بگیریم و در ثانی وسایل کار را آماده کنیم، میتوانیم فقیهی را تربیت بکنیم که در طی سه سال، چهار سال بتواند در تمام ابواب فقه نظر بدهد. ما در این جهت مشکل نداریم. ما مشکلمان این است که اینها بحث تخصص را با یک …
Read More »شاذاندیشی خوب نیست ولی شاذپژوهی خوب است!/ رهبری مخالفت ابن جنید را مانع از تحقق اجماع میداند/ رهبری از فقهای قرائنی است نه قواعدی!
ایشان به رأی مرحوم فیض، در فقه غنا، توجه ویژه کردهاند و حتی آن را سزاوار بازسازی شمردهاند؛ یا اینکه ایشان نسبت به رأی ابن جنید که محکوم به عدم اعتناء فقها است، توجه ویژه کرده و معتقد است باید به رأی او اعتنا کرد و حساس بود؛ چرا که مقطع تاریخیای که ابن جنید در آن زیست کرده مقطع …
Read More »روش شناسی اجتهاد تمدنی
داعیه تمدن سازی اسلام و مواجهه با نیازها در مقیاس اجتماعی و بین المللی، سبب شده است تا تلاش برای استخراج دیدگاه اسلام در مقیاس جمعی و با رویکرد استخراج «فرآیندها»، مورد توجه جدی قرار بگیرد. ضرورت «حجت بودن» برای استناد به دین، سبب تمرکز بر روش شناسی چنین تلاشی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، صد و هجدهمین شماره …
Read More »روش شناسی رهبر انقلاب در کتاب درسنامه قصاص
مقام معظم رهبری، فقیهی است که در دوران زمامداری به تفقّه پرداخته است و این باعث شده است که به خوبی مباحث مرتبط با قضاء را که ملموس هر حاکمی است، ارائه دهد و به استنباط احکام مرتبط با آن بپردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست پژوهشی با موضوع «بررسی آراء فقهی و روششناسی آیتالله خامنهای براساس درسنامه قصاص»، …
Read More »در نگاه رهبری، مطلق لهو حرام نیست!/ رهبری، اطراب را خارج از معنای غنا میداند/ گرایشها و رویکردهای عمومی در روش استنباط مؤثر است
برخی فقیهان «طربانگیز بودن» را از مؤلفههای غنا برشمردهاند که به نظر رهبری، این ارتباط بین طربانگیز بودن و غنا که از سوی فقیهان صورت گرفته منجر به ابهام شده است و طربانگیز بودن دخلی در مفهوم غنا ندارد و اطراب، مناط و ملاک برای حرمت نیست. ایشان با مفهومیابی طرب در دیگر کتب لغویون ثابت میکند که طرب، خود …
Read More »دو شیوه تنقیح مناط به شکل الغاء خصوصیت خارجی و تثبیت خصوصیت، از ابداعات رهبری است
گاهی سائل اندیشهای دارد که شناسایی اندیشه او در تبیین مراد امام مؤثر است و رهبری به این مطلب در کتاب توجه داشتهاند. مثلاً منظور از غناء، «صوت متضمن بر کلام باطل» است، که در تفسیر قول الزور که از امام پرسیده شد، است. رهبری میگوید سائل که این مصداق را میدانسته و این تفسیر درست نیست و اینها – …
Read More »نوآوریهای فقهی در جهاد اسلامی/ عباس کعبی
شبکه اجتهاد: حضرت آیتالله خامنهای بحث «جهاد» را به عنوان موضوع درس خارج فقه خود در سالهای ۶۹ تا ۷۳ شمسی برگزیدند و حاصل آن، در کتاب «ثلاث رسائل فی الجهاد» ذیل سه مقاله «امان»، «الصابئه» و «المهادنه» منتشر شده است. استاد عبّاس کعبی در گفتار پیشرو به تشریح روش اجتهادی آیتالله خامنهای در کتاب «ثلاث رسائل فی الجهاد» پرداخته …
Read More »روششناسی اجتهادی آیتالله خامنهای با حضور استاد مبلغی
دومین نشست پژوهشی «روش شناسی اجتهادی حضرت آیتالله خامنهای» براساس درسنامه «غناء و موسیقی» برگزار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت دفتر قم موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی (دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای و همکاری موسسه عالی فقه و علوم اسلامی، دومین نشست پژوهشی روش شناسی اجتهادی حضرت آیتالله خامنهای براساس درسنامه غناء و موسیقی برگزار …
Read More »سبک درس مقام معظم رهبری متأثر از نجف است/ کل درس سال را در تابستان مطالعه میکنند/ اعتقادی به تدریس اصول مستقل از فقه ندارند
رهبر معظم انقلاب در بحث قائل به بررسی تمام اقوال یا حتی احصاء مهمترین اقوال در مسئله با طرح تفصیلی ادله آن نیستند لذا سه یا چهار قول مهم در مسئله را مطرح کرده و نقد میکنند در نهایت جمعبندی میفرمایند. لذا برای کسی که کار فراوانی قبل از درس نکرده باشند نیز مطلب کاملاً قابل فهم است و در …
Read More »تمایل مقام معظم رهبری به مکتب قم است/ نظرات رجالی ایشان، قابلتوجه است
درس فقه ایشان و مباحث فقه ایشان یک درس کاملاً استاندارد و بر طبق موازین فقهی ما و موازین فقه شیعه است و از عمق خوبی برخوردار است، مبانی فقهی، مبانی اصولی و مبانی رجالی در درسهای مختلف متفاوت است و این هم چیز پذیرفتهای است ممکن است نظرات متفاوت باشد و لکن از حیث رتبه، رتبه درس فقه ایشان …
Read More »منهج رجالی رهبری، أصالۀالتصحیحی است/ صدور ویزا، مصداق امان به کفار است
نشست پژوهشی روششناسی اجتهادی مقام معظم رهبری در کتاب «ثلاث رسایل فی الجهاد (الامان و الصائبه و المهادنه)» روز یکشنبه، ۲۶ آبان ۹۸ در مدرسه دارالشفاء قم برگزار شد. در این نشست استاد عباس کعبی به ارائه بحث پرداخت و حجتالاسلام سعید صلح میرزائی نیز دبیری جلسه را بر عهده داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ابتدا دبیر علمی جلسه، …
Read More »شاخصهای مهم روشی در مدرسه فقهی قم و نجف/ علامه حلی؛ فقیه الگو و ترازِ مد نظر شیخ انصاری
استاد عشایری با بیان اینکه معمولاً فقها یک نفر را بزرگ خود میدانند و به او اعتماد بیشتری دارند، تأکید کرد: فقیهِ الگو و ترازِ مدّ نظر شیخ انصاری علّامه حلّی است. وی علّامه حلّی را واحد کالألف میداند و وقتی میگوید نص و فتوا فلان مطلب را تأیید میکند، منظور وی فتوای علّامه حلّی است. نقطه عزیمت شیخ انصاری …
Read More »روش اجتهاد «روایت محور و فقاهت مدار» و اهتمام به مسائل مستحدثه/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: روش اجتهاد «روایت محور و فقاهت مدار» روشی است که ما طی هفت سال گذشته آن را مبنای کار فقهی خود قرار داده و تدریس خارج فقه را با بازخوانی روایات وسائل الشیعه بر مبنای آن دنبال کردهایم. از جمله برکات این روش توجه به مسائل مستحدثه است. یکی از نمونههای آن حقوق زندانیان است. گرچه زندان پدیده …
Read More »کتابشناسی تفصیلی در حوزۀ «روششناسی فقه و اصول»
اختصاصی شبکه اجتهاد: تعمیق دانش روششناسی یکی از ضروریات لازم برای حوزههای علمیه است و در صورتی که این دانش(روششناسی) در حوزههای علمیه شکل بگیرد قدرت ابداع و ابتکار فقهای ما نیز افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین روششناسی باعث توسعۀ علم خواهد شد، و بیتردید آنچه که میتواند تولید علم و دانش را به سمت پاسخگویی به مسایل زمانه بکشاند …
Read More »روش شناسی اجتهاد در حوزه مورد غفلت واقع شده است
رئیس انجمن فقه و حقوق اسلامی حوزه علمیه قم گفت: یکی از موضوعاتی که در حوزه کمتر به آن توجه شده، بحث روش شناسی اجتهاد است، اگر کسی از روش شناسی در بحث اجتهاد بهره برد، توانسته گام موفقی در عرصه اجتهاد بردارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست در نشست «روش شناسی اجتهاد در مسائل نوپیدا» توسط …
Read More »تشخیص مصحلت، به دست ولی امر است/ حکم رهبری در مورد صابئین، از باب تطبیق مقاصدالشریعۀ است
این متن، یک متن کاملاً مقاصدی است. ایشان با این مقاصد، استصحاب را رد کردهاند. البته این مقاصدی که در این متن بهکاررفته است، اوفق بالاحتیاط است. چون مورد از موارد دم است که احتیاط در آن لازم است. ایشان در جای دیگر نیز از همین مقاصد الشریعه استفاده میکنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، سومین نشست علمی مرکز تخصصی امام …
Read More »اگر روششناسی در حوزهها شکل بگیرد، انقلاب آموزشی و پژوهشی در فقه رُخ میدهد
استاد احمد مبلغی معتقد است اگر روششناسی در حوزهها شکل بگیرد، یک انقلاب آموزشی و پژوهشی در فقه رخ میدهد و ما تحولات مثبت بر پایه سنت را میتوانیم رقم بزنیم، نه تحولاتی که به خروج از چارچوبهای فقه و مسیر تاریخی فقه بیانجامد. این انقلاب فقهی، سنت را باروَر میکند و توسعه میدهد و بهروز میکند و یکی از …
Read More »«روش نظریهپردازی شبکهای» در بوته نقد
در صورت شفافسازی در روش قدمبهقدمِ تولید و ارزیابی یک نظریه، میتوان به جهشی در تولید نظریهها و جهشی در اعتبارسنجی نظریهها امیدوار بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روش نظریهپردازی شبکهای» به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با ارائه حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحمید واسطی و با حضور ناقدان حجتالاسلام والمسلمین دکترعلیرضا …
Read More »ظرفیت استخراج فقه نظامات از مکاسب شیخ اعظم/ در فقه نظامات باید سراغ مقاصد و نصوص مبین مقاصد برویم
استاد علیدوست با اشاره به اینکه مکاسب شیخ انصاری را میتوان با دو نگاه متفاوت تحلیل کرد، گفت: یکی نگاه بالفعل و دیگری نگاه ظرفیتی است؛ به نظر ما از مکاسب میتوان فقه نظامات را هم درآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «روش شناسی فقه و اجتهاد» به همت فرهنگستان علوم برگزار شد. آنچه در ادامه میخوانید مشروح مطالب …
Read More »خارج اصول؛ از آشنایی با مبانی تا نظریهپردازی/ درس خارج اصول برای دو دوره باید طراحی شود
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد درایتی اگر چه ساختاری متفاوت از دانش اصول را در سر میپروراند که مبتنی بر حکم است، اما اقتضای رعایت حال شاگردان در مراجعه به منابع و وابستگیشان به ساختار موجود، تاکنون مانع از ارائه مطلوب درس خارج اصول بر اساس این ساختار ابداعی بوده است. او درس خارج اصول مطلوب را درسی میداند که برای …
Read More »اولویت دادن به کتاب و سنت، از حرف تا عمل/ استظهار عرفی بدون فاصله از عصر تشریع، در تفکر متقدمین تجلی دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: درس خارج استاد حمید درایتی از دروس خارج فقه متفاوت و متمایز با دیگر دروس است که روشی ابداعی در ارایه محتوا، چینش مطالب و پردازش روایات را در پیش گرفته است. استاد درایتی لزومی در فراگیری تمام ابواب فقهی برای نیل به درجه اجتهاد نمیبیند و بر این باور است که چنانچه سبک و روش مناسبی …
Read More »با «اجتهاد ارتباطی»، جامعهی دینی قابل دفاع خواهد بود
منظور از اجتهاد ارتباطی این است که وقتی مجتهد میخواهد در حوزه قدسی ـ که آموزههای مربوط به آن از قبل، در شریعت بیان شده ـ اجتهاد کند باید با سایر مجتهدان در ارتباط ذهنی باشد و از این رهگذر است که نتیجه آن تبدیل به بخشی از زندگی اجتماعی میشود و محصولش در سطح اجتماعی میتواند مورد فهم قرار …
Read More »ظرفیت لازم برای الگوریتم اجتهاد، وجود ندارد!
حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سلسله جلسات «گفتمان معرفت» مرکز تحقیقات اسلامی (وابسته به آیتالله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی)، در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد، به بررسی ایده «الگوریتم اجتهاد» پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در …
Read More »روش اجتهادی امام موسی صدر، کارآمدی فقاهت در جوامع چند فرهنگی
خسروپناه انتشار مجموعه «گام به گام با امام» را اتفاق مهمی دانست و به محققان توصیه کرد که با پژوهش در این مجموعه به بررسی روش اجتهادی امام موسی صدر بپردازند، چرا که کارآمدی فقاهت در جوامع چند فرهنگی را عیان میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه ، درباره اهمیت انتشار مجموعه ۱۲ جلدی «گام به گام …
Read More »تفاوتهای روش اجتهاد در معاملات و عبادات
هیچ عبادتی صحیح نیست مگر دلیلی از شارع بر صحت آن داشته باشیم؛ یعنی اصل اولی عدم صحت عبادت است مگر دلیلی بر صحت آن داشته باشیم؛ و در معاملات برعکس میباشد یعنی قاعده اولی آن است که معامله عقلایی صحیح است مگر دلیلی از شارع بر عدم اعتبار آن داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای نشستهای نظریهپردازی …
Read More »در موضوعات مستنبطه عرفی جای تقلید نیست
به نظر میرسد میشود نظریه اجتهاد متوسط را از مبادی به موضوعات مستنبطه نیز تسری داد که به عنوان یک مبانی روش شناسانه در تلفیق علوم انسانی اسلامی و ساحتهای بینا رشتهای علوم دینی مطرح شود
Read More »امت اندیشی؛ یک غائب بزرگ در عناصر تشکیلدهنده روش فقه
امروزه خیلی از فتواها هیچ حرمتی برای امت از خود نشان نمیدهند و هیچ رعایتی و تقیدی به چارچوبهای امت و لوازم بقاء امت از خود بروز نمیدهند. بلکه برعکس درهای تفرقه و قتل و اصطکاک و برخورد را به روی مسلمانان گشودهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در کنفرانس «علوم اسلامی و …
Read More »رونمایی از اولین نشریه «روش شناسی اجتهاد»
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و رئیس موسسه حکمت اسلامی در مراسم رونمایی از اولین نشریه روشی در علوم حوزوی تحت عنوان «روش شناسی اجتهاد»، به ضرورت پرداختن به مباحث روش شناسی در حوزههای علمیه تأکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشریه روشی در علوم حوزوی تحت عنوان «روش شناسی اجتهاد»، طی مراسمی با حضور اساتید و محققان حوزوی …
Read More »