بایگانی برچسب: سید مرتضی

شبکه اجتهاد: فهم سخنان شریف مرتضی همیشه ساده نیست. باید با ادبیات کلامی و جدلی دوران او و مکاتب کلامی شیعی و معتزلی کاملا آشنا بود تا بتوان مباحث کلامی او را حتی در موضوع امامت به خوبی درک کرد و فهمید. یکی از مواردی که سخنان او تاکنون به صورت کاملا ناصوابی فهم شده سخن مرتضی است در تنزیه الأنبیاء والأئمه درباره حادثه کربلا. هدف اصلی شریف مرتضی در کتاب تنزیه الأنبیاء پاسخ به شبهاتی است که درباره عصمت انبیاء و ائمه شیعه از سوی متکلمان مختلف ابراز شده بود و چون مرتضی به عصمت انبیاء و ائمه در …

شبکه اجتهاد: کنگره بین المللی و آئین رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی در موسسه دارالحدیث قم برگزار شد. در این آئین، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی و ‌‌آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت‌‌های آستان قدس رضوی و حضرت عبدالعظیم حسنی، دکتر سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و ‌‌آیت‌الله رضا استادی سخنرانی کردند. همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی سخنان رهبر انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۴ در دیدار دست اندرکاران کنگره را قرائت کرد و بخشی از پیام تصویری ‌‌آیت‌الله عبدالله جوادی آملی نیز پخش شد. همچنین ‌‌آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی به کنگره بزرگداشت علّامه سیّد مرتضی علم الهدی پیامی …

شبکه اجتهاد: آیین رونمایی از آثار کنگره بین‌المللی سید مرتضی علم‌الهدی هم‌زمان با سالروز ولادت امام علی (ع) با حضور آیت‌الله ری‌شهری، رئیس مؤسسه دارالحدیث، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین مروی تولیت آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس ‌دفتر رهبر معظّم انقلاب، صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیت‌الله رضا استادی، و جمعی از علما، اساتید فضلا و طلاب؛ با پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی در سالن علامه حلی مؤسسه دارالحدیث برگزار شد. در این مراسم حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمدی گلپایگانی بیانات ارزشمند رهبر انقلاب در دیدار دست‌اندرکاران کنگره بزرگداشت سید مرتضی علم‌الهدی را قرائت کرد و آیات ری‌شهری و استادی دو …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: صرف اینکه انسان منصبی را در حکومت جائر بپذیرد و حقوقی بگیرد تا بتواند با آرامش زندگی کرده و دنیای او تأمین شود، نمی‌توان مشروعیت برای آن قائل شد. سیدمرتضی در این مورد بحث کرده که برخی صحابه به اذن ائمه با دولت‌های جائر همکاری داشتند، مثلاً امام علی(ع) پذیرفتند در شورایی باشند که خلیفه دوم آن را تعیین کرد؛ این سؤال وجود دارد که اگر خلافت خلفا فاقد مشروعیت بود، چرا امام در این شورا حاضر شدند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه …

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به رویکرد عقل‌گرایی سیدمرتضی در علم، گفت: حضور ایشان در درس عالمان اهل تسنن در راستای تقریب مذاهب، سنت خوبی بود که امروز کمرنگ شده یا از بین رفته است؛ سیدمرتضی با عقل‌گرایی در علم و تقریب در رفتار توانست خدمات زیادی به اصل اسلام داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابولحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، ۲۹ دی ماه در نشست علمی «سیدمرتضی(ره) و تفاهم با مذاهب اسلامی» گفت: سیدمرتضی به حق از بزرگترین شخصیت‌های عالم تشیع بلکه جهان اسلام است، او بنیانگذار نخستین مکتب کلامی عقل‌گرا در شیعه …

استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه سیدمرتضی برخلاف نظر برخی افراد که معتقدند وی تشکیل هر نوع حکومت در عصر غیبت را جور می‌داند، گفت: وی نه تنها معتقد به تشکیل دولت اسلامی در عصر غیبت برای اجرای احکام است، بلکه پذیرش منصب در حکومت جور را هم اگر منجر به کارهای حقی مانند امر به معروف و نهی از منکر شود، جایز و حتی واجب می‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لک‌زایی، در نشست علمی «دلالت‌های سیاسی رساله فی العمل مع السلطان» از سلسله نشست‌های کنگره بین‌المللی سیدمرتضی، گفت: محتوای این رساله مبتلابه همه کسانی است که …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد گفت: برخی می‌گویند سید با شتابزدگی و برای رقابت با اهل تسنن، اجماع را قبول کرد، اما به نظر بنده اجماعات او نه تنها حلقه واسط برای کشف سیره متشرعه الی زمان معصوم، بلکه بالاتر علامت اتفاق فتوایی اصحاب امامیه است. لذا اجماعات او در عرض روایات نیست، بلکه گویای اتفاق فتاوای علمای شیعه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد در نشست «سیدمرتضی و رهبری فکری و اجتماعی شیعه در قرن چهارم»، گفت: محققان عمدتاً در چارچوب ذهنی خود به پردازش و …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: گاهی خبر واحد از مسائل حیاتی و مهم دینی است؛ سیدمرتضی در این زمینه معتقد است خبر واحد در این مسائل، معتبر نیست، زیرا عقلا در مسائل مهمه به خبر واحد اعتنا نمی‌کنند، مگر آنکه اطمینان نسبی ایجاد و محفوف به قرائن قطعی باشد. ببه گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدضیاء مرتضوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشست علمی «سید مرتضی(ره) و عدم حجیت خبر واحد در مسائل عام البلوی» از سلسله نشست‌های همایش سیدمرتضی، گفت: سید مرتضی، خبر متواتر و خبر محفوف به قرائن قطعی مانند …

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه سیدمرتضی گاهی به نقد صریح برخی اخبار آحاد می‌پرداخت و برخی مواقع از آن در احتجاجات استفاده می‌کرد، گفت: سیدمرتضی نسبت به قرآن خضوع فوق‌العاده دارد و روحیه تعبد شرعی در شخصیت وی نهادینه است، لذا عقل‌گرایی او به صورت مطلق نیست که منکر اخبار شود. یبه گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه حدیث سیدمرتضی(ره)» از مجموعه نشست‌های سیدمرتضی، ۱۳ دی‌ماه با حضور مجید معارف، استاد دانشگاه تهران و حامد شریعتی نیاسر، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث و از سوی دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی به صورت وبینار برگزار شد. …

شبکه اجتهاد: سید مرتضی، نقطه اوج عقل گرایی در تفکر شیعی است، به طوری که بسیاری از آراء او متمایز از پیشینیان بود و بعد از او هم، برخی از آنها به فراموشی سپرده شده و کنار گذاشته شد. در این نوشته، خاستگاه عقل گرایی سید مرتضی از نظر توجه به مبحث معرفت شناسی توسط وی به عنوان رکن اول در تفکر، دیدگاه او در عدم حجیت خبر واحد به دلیل غیر علمی بودن آن و نیز نقادی او نسبت به برخی از روایات شگفت مورد بحث قرار گرفته است. به علاوه، شهامت وی در مخالفت با احکام نجومی در …

استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه سیدمرتضی خبر واحد غیرمحفوف به قرینه معتبر و خبر واحد اهل تسنن همچنین اجماع را قبول ندارد، گفت: شرایط سیاسی و اجتماعی سبب شده تا وی قائل به عدم حجیت خبر واحد شود، وگرنه وی خبر واحد محفوف به قرینه را در شیعه می‌پذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی دلبری، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در نشست «رویکردهای سیدمرتضی در اعتبارسنجی احادیث» که به صورت وبینار از سوی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: سیدمرتضی از دو طریق یعنی خبر متواتر و اجماع علمای امامیه برای اعتبارسنجی احادیث …

یکی از تأسیسات سیدمرتضی، فقه مقارن است که اولین نفر در این عرصه است؛ کتاب مسائل الخلاف وی که البته از بین رفته به صورت مفصل در این باره نوشته شده است. در دوره سید، بحث عدد و رؤیت در ماه رمضان مطرح بوده؛ یعنی برخی علمای شیعه قائل به عدد بودند و می‌گفتند ماه رمضان همیشه ۳۰ روزه است؛ شیخ مفید هم ابتدا قائل بود، اما بعداً از آن برگشت، سید از ابتدا مخالف قول به عدد بود و رؤیت را ملاک می‌دانست، در حالی که بسیاری قائل به عدد بودند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا مختاری، …

پژوهشگر و استاد عرب‌زبان حوزه علمیه قم اظهار کرد: سعی کرده‌ایم نقل‌های سید را در حد توان از آثار بزرگان دیگر جمع‌آوری کنیم که در یک جلد با عنوان «التراث المفقود» جمع‌آوری شده است. با این روش، حتی در برخی موارد تا ۸۰ درصد یک کتاب را بازآفرینی و احیاء کردیم؛ یکی از فواید این کار جمع‌آوری همه آثار قلمی محققانی مانند سید است. یکی دیگر از فواید بازسازی کتب در این است که اگر در آینده کنابی یافت شود و آن را به سید منتسب کنند، به راحتی می‌توانیم بین این دو مقابله کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

۶۰ اثر علمی از ابوالقاسم علی بن حسین بن موسی، ملقب به علم‌الهدی و مشهور به «سید مرتضی» توسط پژوهشگران بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در دست آماده‌سازی و چاپ است. به گزارش شبکه اجتهاد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در حال آماده سازی ۴۰ اثر از آثار سید مرتضی و ۲۰ اثر پیرامون اوست؛ ۴۵ اثر از این آثار به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی آماده چاپ و ۱۵ اثر نیز در دست اقدام است. الذریه، النتصار، الناصریات، الشافی فی الامامه، انقاذ البشر، المحکم و المتشابه، تنزیه الانبیاء، الاصول الاعتقادیه، المسائل الرسیه الاولی، الغررو الدرر …

نخستین جلد از پژوهش‌نامه سید مرتضی در اثری با عنوان «مجموعه مقالات فارسی» از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی منتشر و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، قرن چهارم و پنجم هجری، یکی از درخشان‌ترین دوره‌های تاریخ تشیع پس از آغاز عصر غیبت است؛ گردآوری و تدوین منابع اصلی حدیث شیعه و نیز تدوین و تألیف نخستین آثار برجسته و مهم شیعه در عرصه‌های تفسیر، کلام، فقه و اصول فقه، محصول این عصر است و بیشترین سهم را درزمینهٔ دو حوزه مهم قم و بغداد بر عهده داشته‌اند. در ۲۰۰ ساله نخست پس از دوره حضور …

با توجه به سهم مهم دو کتاب ذریعه و عده در اصول فقه شیعی بدون مطالعه و تدریس دقیق این کتاب‌ها برخی از پیش زمینه‌ها و مبانی مباحث اصولی و از آن جمله آنچه از اصول معتزله و اهل سنت وارد اصول فقه شیعی شده به خوبی شناخته نخواهد بود. شبکه اجتهاد: در قدیم مرسوم این بود که یکی از دو کتاب عده شیخ و یا در سطح محدودتری ذریعه مرتضی را در آموزش‌های اصولی در نظر‌ می‌گرفتند. البته عده شیخ مورد اقبال بیشتری بود خاصه برای قائلان به حجیت اخبار آحاد؛ به همین دلیل هم هست که در حوزه‌های …

آیت‌الله جوادی آملی گفت: مدیران حوزه در مدیریت حوزه‌های علمیه راه سید مرتضی را طی کنند؛ او هم وقف را احیاء کرد و با وقف مال خود در راه علم، طلبه‌های با استعداد را حمایت کرد و هم جلوی نهال فروشی در حوزه را گرفت و نگذاشت که طلبه‌های با استعداد به کاری جز تحقیق و پژوهش مشغول شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در دیدار اعضای شورای طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی بیان داشت: توقعی که نظام اسلامی و خونهای پاک شهداء از حوزه علمیه دارند توقعی جهانی است؛ لذا  باید جهانی فکر کنید چراکه مکتب …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استناد و توجه دادن قدمای فقهای شیعه به روایات عامه و اهل سنت با چه انگیزه‌ای بوده است؟ با بررسی چگونگی عملکرد قدمای فقهای شیعه پاسخ آشکار می‌گردد و آن اینکه سید مرتضی و شیخ طوسی در مقام توجه دادن عامه به روایتی که در منابع آنها وجود دارد، استدلال می‌کنند؛ نه اینکه در مقام استناد و استنباط استدلال کنند! بنابراین استناد فقهای بعد از شیخ طوسی به روایاتی مانند «عَلَى الیَدِ مَا أخَذَتْ حَتَّى تُؤدِّیهِ» و «الخراج بالضّمان» و.. از روی اعتماد به برخی از فحول پیشین بوده است و این در حالی است که از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به آنچه از میان عبارات سید مرتضی در مختلف رسائلش و کتاب الذریعه او فهمیده می‌شود، موقف او در قبال روایات موجود در میراث فقهی و حدیثی امامیه به وضوح فهمیده می‌شود که او حجیتی برای روایات آحاد قائل نیست و در تمام جزئیات مباحث فقهی و کلامی خود بر این عقیده پافشاری می‌کند.

شبکه اجتهاد: با این که آگاهم مباحث علمی به گونه‌ای نیست که برای آن یادداشت اینترنتی نوشت، اما این احتمال را می‌دهم با باز کردن باب این قبیل نوشته‌ها در وب، بتوان قدمی برای بازتبیین اندیشه‌های کهن شیعی که قرنهاست [و این این روزها هم] مورد حمله اخباری‌ها و غالی‌ها و افراطی‌ها قرار گرفته، برداشت. بیشتر عالمانی که در قرن چهارم و پنجم هجری گرایش به عقلیات و حتی پژوهشهای جهانشناسانه مستقل در فرهنگ اسلامی داشتند، یا رسما در زمره شیعیان بودند یا گرایش به تشیع داشتند. افرادی چون ابوریحان بیرونی (م ۴۴۰)، ابن سینا (م ۴۲۸)، فارابی (م ۳۳۹)، …