شبکه اجتهاد: استاد احمدی شاهرودی، بررسی «حجیت سیره» را به «حجیت تقریر» بازگشت میدهند و این، روش منطقی حل مسئله است که سایر اصولیین نیز همینگونه عمل میکنند و ادلهای را مبنی بر لزوم موضع گیری امام(سلام الله علیه) در برابر خلاف شرع اقامه میکنند. ایشان با وجود «انکار حجیت تقریر» و رد دو وجه از وجوه مطرح شده در کتب اصولی، سیره عقلاء در باب ظواهر را حجت دانسته و آن را معتبر میدانند. به نظر ایشان، اگر ظواهر معتبر نباشد، «نقض شریعت» شده و باب هدایت منسد میشود، زیرا طریق جایگزینی نیز از طرف شارع معرفی نشده است، …
توضیحات بیشتر »تأملی انتقادی بر بنای عقلا در علم اصول/ یحیی عبدالهی
اختصاصی شبکه اجتهاد: «سیره عقلا» در علم اصول، طبق نظریه مشهور با احراز معاصرت با معصوم و امضای آن (عدم ردع) پذیرفته شده و حجت تلقی میشود. برخی دیدگاههای غیر مشهور نیز حجیت سیره عقلا را بی نیاز از دو قید «معاصرت» یا «امضاء» میدانند، به عنوان مثال امام خمینی (ره) سیرههای مستحدثه را هم اگر ردعی از آن وارد نشده باشد نیز حجت میدانند.[۱] یا برخی همچون محقق اصفهانی و آیتالله بروجردی[۲] و برخی شاگردانشان همچون علامه طباطبایی (ره)[۳] از آنجا که بازگشت سیره عقلا را به حکم عقل میدانند، آن را بی نیاز از دو قید فوق معرفی …
توضیحات بیشتر »ارتکازات عرفی در فقه و حقوق
کتاب «ارتکازات عرفی در فقه و حقوق» اثر حجتالاسلام دکتر حسین عندلیب، استاد گروه فقه و حقوق جامعه المصطفی(ص) از سوی مرکز بینالمللی توسعه علم، فرهنگ و عقلانیت چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «عرف»، «ارتکازات عرفی» و «سیره عقلا» از نهادی پربسامد و پرکاربرد در دانش فقه و اصول و بالتبع حقوق اسلامی است. لکن بررسی مباحث دو دانش مهم فقه و اصول از عدم تبیین و بررسی این نهادها بهصورت نظاممند خبر میدهد. بررسیها حاکی از آن است که در مباحث این دو دانش مهم، عرف و نهادهای مشابه آن بهصورت مستقل مورد بحث و بررسی …
توضیحات بیشتر »تکیه بر سیره عقلا؛ روش مواجهه با چالشهای فقهی در دنیای معاصر
استاد حوزه علمیه و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه امور تعبدی، تأسیسی و مسلم هستند، گفت: در امور عبادی، تغییرات فقهی زیادی در طول تاریخ وجود دارد که تکیه بر سیره عقلا؛ روش مواجهه با چالشهای فقهی در دنیای معاصر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی ایازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شامگاه شنبه دوم آذرماه در نشست علمی «روش مواجهه با چالشهای فقهی در دنیای معاصر» گفت: امروز تفکراتی متفاوت از دوران گذشته ایجاد شده است؛ مثلا در گذشته وقتی میخواستند مجرمی را مجازات کنند او را از بالای کوه پرتاب میکردند …
توضیحات بیشتر »ماهیت احکام امضایی
احکام امضائی بخش عمده ای از احکام شرعی هستند که پیش از آمدن تشریع الهی در بین عرف عقلا در جریان بوده اند و بدون هیچ اصلاحی یا با اصلاحات اندکی مورد تائید شارع قرار گرفته و وارد دستگاه قانونی شرع شده اند. برخی نواعتزالیان در خصوص این احکام معتقدند؛ به دلیل اینکه این احکام مربوط به عرف زمان تشریع است، با از بین رفتن آن عرف، این احکام نیز از بین رفته اند. در مواردی که عرف از عناصر قوام بخش به موضوعات احکام امضائیه است، حق با ایشان است، اما در حالت عادی، عرف ظرف تحقق حکم است نه عنصر قوام بخش به آن و عنصر قوام بخش بودن نیازمند دلیل است. در مواردی نیز که عرف ظرف احکام است- که در اغلب موارد احکام امضایی این گونه است- تغییر حکم وقتی تابع تغییر عرف خواهد بود که در فرایند امضاء، شارع هیچ گونه اعتباری نکند و تنها از سیره عقلا اِخبار نماید. در این مقاله اثبات خواهد شد که ماهیت امضاء در احکام امضایی عبارت از اعتبار شارع است. زیرا در فرایند امضاء، حکمی همانند حکم عقلا از سوی شارع اعتبار می شود و به همین دلیل با از بین رفتن عرف، حکم اعتبار شده از بین نمی رود.
توضیحات بیشتر »