شبکه اجتهاد: بعد از حمله برخی از معترضین عراقی به کنسولگری ایران در کربلا که متهم بودند آنان از طرفداران سید الصرخی هستند، دوباره نام او در زبانها جاری شد و یادداشتهای پراکندهای در شبکههای اجتماعی درباره او منتشر شد. او پیش از این نیز در سال ۲۰۱۸ م متهم به حمله به کنسولگری ایران در بصره بود. فارغ از اینکه آیا او و طرفدارانش در بصره و منطقه طویریج بانی این دو رخداد بودهاند، باید پرسید او کسیت؟ و چه اهدافی در سر دارد؟ در پاسخ به این پرسشها چندان نمیتوان به دادههای موجود در برخی شبکههای اجتماعی داخل …
توضیحات بیشتر »میان مرجعیت علمی و عملی ولیفقیه تزاحمی وجود ندارد/ نسبت مراجع با فقیه حاکم حل نشده است/ الگوی امام خمینی منشاء حذف برخی از بزرگان حوزه نبود
ما فکر نکنیم که فقیه حاکم در درون حوزهها مشکلی ندارد. حوزه در این سالها به شدت سیاسی شد و نظریههای رادیکال نگذاشته تا راهی باز شود که فقهای موجود به فقیه حاکم کمک کنند. یقینا بار سنگینی روی دوش فقیه حاکم است. اگر حوزههای علمیه و مراجع و مجتهدین حوزه به فقیه حاکم مساعدت نکنند، او زیر این بار شکسته میشود. شبکه اجتهاد: رابطه مراجع تقلید و ولایت فقیه در حکومت اسلامی یکی از مسالههای چالشبرانگیز در دوره جمهوری اسلامی بوده است. دکتر عبدالوهاب فراتی پژوهشی در این مورد انجام داده است و در گفتگویی ایده آن را با …
توضیحات بیشتر »گزارش تفصیلی از کرسی علمی ترویجی تعامل «مرجعیت» با نهاد «ولایت فقیه»
کرسی علمی ترویجی تعامل مرجعیت با نهاد ولایت فقیه با حضور جمعی از پژوهشگران حوزه فقه و اندیشه سیاسی با بررسی و تدقیق بر مهمترین نظرات و آراء در این عرصه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ارائه دهنده بحث در این نشست دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بود و حججاسلام والمسلمین سید سجادایزدهی، محسن مهاجر نیا، محمد ملکزاده و مسعود عبدالحسین پورفرد از اعضای هیأت علمی گروه علوم سیاسی پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به نقادی بحث ایشان پرداختند. دبیر علمی این کرسی را …
توضیحات بیشتر »از آیات سیاسی مکه تا دولت نبوی در مدینه/ عبدالوهاب فراتی
شبکه اجتهاد: هنگامی که سخن از سیره سیاسی به میان میآید، ناخواسته پای موضوع سیاست. یعنی قدرت و دولت نیز به میان میآید و به نوعی، رفتاری، سیاسی قلمداد میشود که به قدرت، مرتبط با معطوف باشد. به همین دلیل، سیاست را شناسایی رفتاری دانسته اند که با حکومت یک سرزمین ارتباط دارد، و میکوشد با سایر دولتها رابطه برقرار کند.
توضیحات بیشتر »ولایت تکثرپذیر مراجع و ولایت تکثرناپذیر فقیه
فراتی با بیان اینکه نظریههای مختلف در باب زعامت فقیهان تأثیر بسزایی در نوع تعامل نهاد ولایتفقیه با سایر مجتهدین و مراجع تقلید دارد، گفت: درواقع، الگوهای تعامل میان این دو نهاد، بازتابی از نظریههای مذکورند که کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی-ترویجی «تعامل مرجعیت دینی با نهاد ولایت فقیه» هفته گذشته با ارائه دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این پژوهشگاه برگزار شد. فراتی ابتدا مسأله بحث را طرح کرد و گفت: مروری بر ادبیات مطالعات فقهی نشان میدهد که نسبت مراجع تقلید و فقهای خارج از حکومت …
توضیحات بیشتر »گفتمان انقلاب اسلامی و بررسی مدلولات تئوریک آن
یک انقلاب دینی میبایست مفهوم حق را در سامانه تئوریک خود، حل و فصل کند. در انقلاب دینی ایران، فقیه یا فقها شایستهترین افراد برای حکومت بودند، چراکه از بین افراد موجود در جامعه، این فقها هستند که نفوذ و ولایتشان نافذتر و شرعیتر است. شبکه اجتهاد: گفتمان انقلاب اسلامی، که به نوعی تداوم حرکت انبیاء و متصل به تعالیم آسمانی است، از ریشه و اساس با گفتمانهای رقیب خود، مانند سوسیالیسم، کاپیتالیسم و صهیونیسم، تفاوت دارد، لذا گفتمانسازی و روش و فرآیند آن در هر حوزهای به نوعی میتواند ارزشی به اندازه خود آن حوزه داشته باشد. با توجه به …
توضیحات بیشتر »تزاحمات موجود در تعامل حکومت و مراجع
دکتر عبدالوهاب فراتی معتقد است باید فقیه حاکم را به گونهای قانع کرد که قرار نیست حکومت دینی، الزاماً بر نظرات او استوار باشد. اینکه فقیه حاکم، به این نتیجه برسد که خود معیار دینی بودن امور در دولتش میباشد، برای حکومت اسلامی خطرآفرین خواهد بود. شبکه اجتهاد: شیوهی تعامل جمهوری اسلامی ـ بهعنوان یک حکومت دینی ـ با مراجع معظم تقلید، یکی از موضوعات مهمی بوده که میزان اهمیت آن در دورههای مختلف پس از انقلاب اسلامی، در برهههای مختلف و به کرّات به اثبات رسیده است. در این راستا، مباحثات گفتوگویی با دکتر عبدالوهاب فراتی داشته است. فراتی …
توضیحات بیشتر »افول نقش پدری روحانیت، عامل افول منزلت/ چهار گروه، مکان و زمان سابق روحانیت را اشغال کردند
شبکه اجتهاد: منزلت روحانیت متاثر از تحولات جهانی عصر جدید و شرایط پس از پیروزی انقلاب اسلامی دستخوش تغییرات قابل توجهی شده است و احساس مساله بودگی در آن در چند سال اخیر زیاد شده است. فارغ از ارزیابیهای شتاب زده درباره کاهش آن و لزوم نگاه دقیق تر بدان، کشف عوامل موثر بر آن نیز بسیار قابل توجه است. موسسه صراط مبین در راستای توجه به این مساله کتابی با عنوان “بررسی وضعیت و راهکارهای ارتقاء منزلت روحانیت” به همت حجت الاسلام وحید نجفی منتشر نموده است. بخشهایی از این کتاب با رجوع به اندیشمندان حوزوی و مصاحبه با …
توضیحات بیشتر »شیخ عبدالکریم حائری مانع از سیاسی شدن حوزه شد/ فرجام مشروطیت باعث انزوای روحانیت شد
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مرحوم حائری با ملایمت رفتار میکرد و همواره اصحاب و پیروان خود را به صبر و سکون و احتراز از هرگونه فتنه و غوغا دعوت کرده و در امور عرفی و سیاسی مداخله نمیکرد. منتقدان روحانیون احتمالا دریافته بودند که اگر روزگاری روحانیان از انزوا خارج شوند، قطعا با تجربه جدیدی به صحنه باز خواهند گشت که دیگر تکرار تجربه مشروطه نخواهد بود. شبکه اجتهاد: با عبدالوهاب فراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه نویسنده کتاب روحانیت و سیاست درباره رابطه روحانیون و قدرت به گفتوگو نشستیم. پذیرش سمتهای دولتی …
توضیحات بیشتر »خسروپناه: استنباطهای دکتر فیرحی در مشروعسازی فقهی حزب، ناتمام است/ آیا تحزب، جزء لوازم نظام سیاسی مشروع است و برای حفظ نظام، لازم و واجب است!/ فیرحی: متأسفانه در حوزه علمیه در موضوعشناسی عجول هستیم و سریعاً میخواهیم به حکم برسیم
حجتالاسلام خسروپناه گفت: در مباحث کتاب، استفاده نادرستی از فقه رایج صورت گرفته و به عبارت دیگر، استنباطهای فقهی دکتر فیرحی در مشروعسازی فقهی حزب، ناتمام میباشد. اگر ایشان حزب را به حکم ثانوی مشروع میدانست مشکلی وجود نمیداشت؛ اما ایشان تلاش میکنند تا استنباطی ارائه دهند که بر طبق آن، به حکم اولی، وجود حزب، واجب باشد. در واقع ایشان میخواهند از یک حق، به حکم اولیه، یک واجب را استنباط نمایند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد کتاب «فقه و حکمرانی حزبی» تألیف حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی، با حضور وی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه و دبیر …
توضیحات بیشتر »روایت عبدالوهاب فراتی از «روحانیت و دولت مدرن در ایران»
مرحوم نایینی و امام خمینی به این نتیجه رسیدند که احکام اسلامی اقتضای اجرا دارد و اجرای آن راهی جز اقامه دولت ندارد؛ اما دیگر با اقامه دولت سنتی نمیشود دین را در این دوره نگهداشت و حتماً باید راهی فراهم کرد تا مردم، در زندگیشان مشارکت کنند و برای اجرای شریعت، راهی که جز احترام گذاشتن به حقوق مردم درحوزه مشاعات وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، روز دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷، اولین نشست از سری نشستهای اندیشهورزی سایت مباحثات با حضور عبدالوهاب فراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با موضوع «روحانیت و دولت مدرن …
توضیحات بیشتر »پدربزرگ دیروز، برادر بزرگ امروز!/ عبدالوهاب فراتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش در همایش «حوزه انقلابی، مسئولیتهای ملی و فراملی» که به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، دکتر عبدالوهاب فراتی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مقالهای را با عنوان «قدرت و اختلال در مدنیت سازمان روحانیت» ارائه داد. بخشهایی از سخنان ایشان، از نظر شما میگذرد. اقتدار مدنی روحانیت و چالشهای نوین آن علت اینکه این موضوع را برای همایش حوزه انقلابی انتخاب کردیم، مبتنی بر یک پیشفرض بود که ما در بحثهای حوزه انقلابی، نیازمند تأملی مجدد در بخش مدنی حوزه یا سازمان روحانیت هستیم. در این وجه نظری، نهاد یا سازمان …
توضیحات بیشتر »تأثیر انقلاب اسلامی در عینیت جهان اجتماعی و سیاسی/ انقلاب اسلامی نخبگان را غافلگیر کرد
شبکه اجتهاد: وقوع انقلاب اسلامی ایران، در قرنی که جهان بهسرعت بهسمت دنیویشدن پیش میرفت، خلاف جریان مینمود. این پدیده نظریهپردازان را به واکنشهای مختلفی واداشت و عدهای ماهیت آن را انکار و آن را در عداد انقلابهای مدرن قلمداد کردند و عدهای آن را پسامدرن دانسته و بعضی هم سعی کردند روایتی همدلانه از آن ارائه دهند. این انقلاب علاوه بر حوزه نظر در عینیت وضع جهان تاثیراتی داشت. صبح نو در مصاحبه با دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، بازتاب انقلاب اسلامی در نظریهها و واقعیتهای اجتماعی و سیاسی جهان را به بحث …
توضیحات بیشتر »روحانیت؛ پدرمقتدر دیروز، برادر بزرگتر امروز
شبکه اجتهاد: اظهارات اخیر آیتالله شبیری زنجانی در باب تنزل جایگاه روحانیت در میان مردم بهانهای شد تا در گفتوگویی صمیمی با دکتر عبدالوهاب فراتی به این موضوع بپردازیم. فراتی مؤلف آثار ارزشمندی همچون «روحانیت و سیاست: مسائل و پیامدها»، «روحانیت و تجدد»، «گونهشناسی فکری سیاسی حوزه علمیه قم» و نیز مقالات بیشماری در این حوزه است. گفتگوی مباحثات با این پژوهشگر حوزه علمیه قم را میخوانید:
توضیحات بیشتر »فقه سیاسی بعد از انقلاب دچار کمکاری شدهاست
فراتی به خدمات متقابل فقه و انقلاب اسلامی و توفیقات فقه کاربردی و پویا در این سالها اشاره کرد و گفت: به نظرم حوزه، نسبت به فقه سیاسی بعد از انقلاب دچار کمکاری شدهاست؛ به غیر از کارهای پراکندهای که بعضی از طلبههای پژوهشگر انجام میدهند، شما درس خارج مستقل، پژوهشهای گسترده فقه سیاسی در فضای حوزه نمیبینید یا کم میبینید.
توضیحات بیشتر »اگر همه ادبیات امام(ره) را جستوجو کنید، یک بار واژهی مقبولیت را پیدا نمیکنید!
بحث مشروعیت و مقبولیت که در اواخر دههی ۶۰ تا اوایل دههی ۷۰ مطرح شد، اساساً یک انحرافی در بحث حکومتی در ایران به وجود آورد. شما اگر همهی ادبیات امام(ره) را جستوجو کنید، یک بار واژهی مقبولیت را پیدا نمیکنید. این خطایی بود که در بحث مشروعیت و مقبولیت، توجیهی از حکومت دینی درست شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه نقد کتاب «گونهشناسی فکری سیاسی حوزه علمیه قم» با حضور مؤلف ارجمند دکتر عبدالوهاب فراتی بیستم دیماه ۱۳۹۵ در دفتر سایت مباحثات برگزار شد. پس از ارائهی توضیح مختصر دکتر فراتی دربارهی کتاب، شرکتکنندگان در جلسه پرسشهایی را در …
توضیحات بیشتر »انواع تفکرات مرجعیت دینی در برابر نهاد ولایت فقیه
برخی از علما تصور میکنند که بعد از انقلاب قلمرو آنها محدود شده یا از کار افتاده یا برخی معتقد هستند این وضعیت که بین مرجعیت با ولی فقیه هست، درست است و میشود کامل تر کرد، حتی ولی فقیه میتواند برای مرجعیت محدودیت بیشتری قائل شود و حوزه اقتدار خویش را بیافزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «تعامل عالمان دینی با نظام اسلامی»، در سالن همایشهای این پژوهشگاه در قم برگزار شد. این کرسی به هدف نقد و بررسی مقاله علمی عبدالوهاب فراتی، عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با موضوع تعامل عالمان …
توضیحات بیشتر »رویکردهایی که انرژی زیادی از ظرفیتهای سیاسی حوزه گرفت
بعد از انقلاب تصور میکردیم که جمهوری اسلامی نیازمند یک نظریه مستحکم در باب مشروعیت سیاسی است، البته این تحلیل درست بود؛ اما ما دو دهۀ اول انقلاب، وقتمان را مصروف تبیین مبنای این مشروعیت کردیم، ما نیازی نداشتیم این همه وقتمان را صرف این بحث کنیم؛ مثلاً خیال میکردیم اگر این نظریه را خوب تبیین نکنیم حکومت دینی در ایران از دست میرود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکار علمی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در باب بررسی گزارش نهایی طرح «نحوه فعالیت احزاب و گروههای سیاسی» …
توضیحات بیشتر »بررسی الگوی خلافت داعش از منظر جریانهای سلفی
نیازی به انتقادات درون شیعی نسبت به خلافت داعش و جریانهای سلفی نداریم؛ چرا که خود جریانات سلفی انتقادات جدی به آن دارند، اما لازم است که نگاه درجه دوم به خلافت داشته باشیم تا درک دقیق تری از خلافت داعش داشته باشیم. به گزارش شبکه اجتهاد؛ نشست علمی «نقد و بررسی الگوی خلافت داعش» با ارائه بحث توسط حجتالاسلام والمسلمین دکتر سیدمهدی علیزاده موسوی رئیس پژوهشکده حج و زیارت و نقادی دکتر فراتی برگزار شد. در ابتدای این نشست دکتر شیخ حسینی، دبیر این نشست به مقدمه شکل گیری داعش در جهان اسلام پرداخت و گفت: ظهور عینی پدیده …
توضیحات بیشتر »