شبکه اجتهاد: امروز میتوان با اطمینان بیشتری گفت که اگر در زمان انقلاب مشروطیت، آخوند خراسانی زعامت حوزه نجف و مرجعیت اعلای شیعیان را بر عهده نداشت، جامعه ایران با چالشهای مهمی بر سر پذیرش برخی مفاهیم و محصولات دنیای مدرن مواجه میشد و این چالش در زمان رضاشاه با شدت بیشتری تعمیق مییافت. احمد کسروی بهدرستی اذعان کرده که: «اگر پشتیبانیهای آخوند خراسانی و حاجی شیخ مازندرانی از نجف نبودی، اینان مشروطه را برانداختندی (تاریخ مشروطه ایران، امیرکبیر، ۱۳۷۰، ص ۴۳۰)… مشروطهخواهان را بیرون از دین و بابی مینامیدند. اگر این فتواهای علمای نجف نبودی کمتر کسی به یاری …
توضیحات بیشتر »اندر باب ولایت، عقلانیت و کرونا/ علی محمدی
شبکه اجتهاد: در مواجهه با مسئلهی کرونا و کارشناسی پزشکی، در این ایامِ دو سه ماهه، در فضای حوزههای علمیه، دو جریان فکری بیشترین بروز و ظهور را داشتهاند؛ ۱- یک جریان طیف فقاهت متداول که کار فقیه را حکمشناسی و کار کارشناسان را موضوعشناسی قلمداد میکند و با صدور پیشینی احکامِ دو عنوان مبتلاء به خوف خطر و احتمال ضرر و اضرار، کار خود را تمام شده تلقی کرده و عملاً با واگذاری تعیین مصداقِ این عناوین به کارشناسان، عرصه مدیریت عینی جامعه را علی الاطلاق به پزشکان و اقتصاددانان و … واگذار نموده است و هر از چندگاهی …
توضیحات بیشتر »وجوه سهگانه عقلانیت فقه شیعی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: فقه شیعی، عقلانیتی چند وجهی دارد که سه وجه آن به نظر میآید از اهمیت بیشتری برخوردار است. این سه -که در گذر زمان بالیدهاند- از نظر اجتهادی، قابل برنامه ریزی، برجسته سازی، فعال سازی و تکامل پذیری میباشند.
توضیحات بیشتر »از کاربرد عقل در فقه تا عقلانیت فقهی
عقل کاشف است و شریعت و دین مکشوف البته عقل خالق نیست از این رو نمیتواند قانون خلق کند بلکه آنچه را که قانون است و اراده شارع به آن تعلق گرفته عقل کشف میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، سالهاست به منقح کردن عرصههای نوپدید فلسفه فقهی و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون کتاب «فقه و مصلحت»، «فقه و عرف» و «فقه و عقل» و دهها مقاله و مصاحبه علمی قابل مشاهده است. فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا در شماره چهاردهم با …
توضیحات بیشتر »