کتاب «تمحیص اجتهادی و قواعد ممهّده در فقه رسانه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، به‌تازگی از سوی مجتمع فقهی ائمه اطهار (ع) در ۳۷۶ صفحه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، تعاملات دین و رسانه، یکی از مسایل و چالشهای اساسی در دنیای معاصر است که واکاوی و تبیین مسایل فقهی و موضوعات شرعی موجود در این عرصه می‌تواند نقش چشمگیری در پیشبرد اهداف و رسالت‌های نظام ارتباطی جامعۀ اسلامی داشته باشد. همین سبب، پژوهش در این عرصه هم دارای اهمیت بالایی است وهم دقّت اجتهادی و موشکافی زیادی را می‌طلبد و بایسته است پژوهشگران حوزه‌های علمیه …
کتاب «واکاوی سینمای دینی و نظام مسائل فقه هنر هفتم» و کتاب «نظام مسائل فقه، هنر و رسانه» آثار جدید حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، مدیرگروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، استاد حوزه علمیه قم، مدیرگروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و مدیرکل سابق صدا و سیمای خراسان رضوی دو اثر جدید خود را در حوزه «نظام مسائل فقه هنر و رسانه» منتشر ساخت که به معرفی آن می‌پردازیم. درآمدی بر کتاب «واکاوی سینمای دینی و نظام مسائل فقه هنر هفتم» امروزه …
مدیر گروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: فقدان سابقه پژوهشی و مطالعاتی عمیق فقهی در زمینه هنر و رسانه، گرچه خلأ پژوهشی بزرگی است، لکن خود فرصتی را فراهم می‌آورد که جریان پژوهشی مبتنی بر مبانی فقهی، ابتکار عمل در زمینه مطالعات فقه هنر و رسانه را در دست گرفته و از قرار گرفتن در موضع تدافعی و انفعالی در مقابل جریان پژوهشی مبتنی بر مبانی سکولار و غیردینی اجتناب گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی نهاوندی، استاد فقه رسانه در گفتگو با «حوزه» پیرامون گروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) که …
اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح ملی «روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی»، موسوم به «مشق اجتهاد»، چند سالی است که با برگزاری کارگاه‌ها، نشستها و میزگردهای مختلف، در سراسر کشور، آغاز به کار کرده است. این برنامه‌ها که با سفارش میز توسعه و توانمندسازی دفتر تبلیغات اسلامی و با همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار میشود، در دو سطح «پیشرفته» و «تخصصی» در حال برگزاری است. از سری برنامه‌های دوره تخصصی مشق اجتهاد، کرسی علمی «فقه رسانه، ابعاد و چالشها» بود که ۲۹ بهمن‌ماه با همکاری معاونت پژوهش دانشگاه باقرالعلوم (ع) برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا …
مدیر گروه فقه و رسانه، مرکز پژوهش‌های اسلامی قم گفت: فقه و اخلاق جزء اصلی منابع استخراج نظریه هنجاری رسانه است؛ معتقدیم اساساً نظریه هنجاری در فقه موجود است پس موضوع فقیه موضوعی اکتشافی است؛ یعنی فقیه با بهره‌گیری از روح کلی حاکم از شریعت، باید نظریه هنجاری متناسب به ما بدهد که بعداً آن نظریه هنجاری، بستر نظام هنجاری متناسب را به‌دست بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سیدحسین شرف‌الدین در چهاردهمین جلسه «دوره فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی»، در ساختمان پردیس حکمت مؤسسه فتوح اندیشه برگزار با موضوع «بررسی تعامل نظریه هنجاری رسانه و فقه رسانه»، در …
اساساً انسان سکولار غایتش بردن بشر به جهان رسانه‌ای است. یعنی غرق شدن انسان در احساسات رسانه‌ای و در نگرش رسانه‌ای بدون لحاظ این بعد، نمی‌توان به حکم‌شناسی موضوعات پرداخت. وقتی می‌خواهیم به فقه رسانه بپردازیم، باید کارکردهای متنوع رسانه را بشناسیم دارد و با توجه به این کارکردها حکم صادر کنیم. ابزارهای رسانه، تکنولوژی هستند و باید فارغ از محتوایشان مورد بررسی فقهی قرار گیرند. تفکیک رسانه به عناوین ناظر به محتوا (مثل کذب، غیبت، سخره و…) «فقه در رسانه» است نه «فقه رسانه». اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی، مدیر گروه پژوهشی فقه هنر و رسانه مرکز …
فقیه فتوایی، به موضوعات غیرفقهیِ مصطلح، ورود نمی‌کند و این را وظیفۀ خود نمی‌داند؛ آن‌هایی هم که ورود کرده‌اند نیز، وقت کافی نگذاشته‌اند. به‌عنوان نمونه، فقیهی در حوزۀ هنر ورود کرده بود و فرموده بود که حکم اولی در هنر، استحباب است. چراکه خداوند جمیل است و یحبّ الجمال. هنر نیز به معنی خلق خارق‌العاده‌ها و زیبایی‌ها است. پس اصل اولی آن‌است که نزد شارع، محبوب باشد. مشکل این‌جاست که این فقیه محترم، بین معنای هنر (زیبایی واقعی) و هنر ساخت‌یافته یا مصادیق آن، فرقی نگذاشته است! این فقیه از کجا می‌داند که غِنا، زیبایی واقعی هست یا نیست؟ برعکس، …
کتاب «مبانی فقهی جنگ نرم رسانه‌ای» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی (استاد فقه رسانه و مدیر کل سابق پژوهش‌های اسلامی سازمان صدا و سیما) در پنج فصل ویژه فقه‌پژوهان حوزه و دانشگاه به همت انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر تلاشی در جهت شناساندن سلسله پژوهش‌های فقه هنر و رسانه است که با هدف تبیین مبانی و ضوابط فقهی مواجهه با شبکه‌های رسانه‌ای معاند در شرایط جنگ نرم و بررسی شیوه‌های مجاز شرعی در مواجهه با آنها نگاشته شده است. در بخشی از این کتاب آمده است: «امروزه رسانه‌های …
وقتی از منظر «فقه فتوایی» به «فقه ارتباطات» می‌نگریم، باید آنرا به فقه احکام کلی فرعی، در مقوله ارتباطات انسانی تعریف کرد. این احکام کلی، دو دسته هستند: دسته اول فقط در حیطه پیام قرار دارند، مانند غیبت، کذب، بهتان و… . دسته دوم احکامی هستند که یکی از مصادیق آن در حیطه پیام تعریف میشود، مانند جهاد که یک حیطه آن جنگ رسانه‌ای است. اما وقتی از منظر «فقه حکمرانی» به «فقه ارتباطات» می‌نگریم، به‌دنبال حل تزاحمات در این حوزه هستیم. به‌عنوان مثال، تصمیم‌گیری در مسئله‌ی به‌تصویر کشیدن چهره متهمان در رسانه ملی، بر اساس «فقه حکومتی» باید انجام …
دوره حضوری و مجازی «فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی» به همت گروه فقه رسانه و فضای مجازی مؤسسه فتوح اندیشه با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار میشود و ثبت‌نام آن تا ۲۸ خردادماه ۹۹ تمدید شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوره حضوری و مجازی «فقه رسانه، ارتباطات و فضای مجازی» همراه با اعطای مدرک معتبر با حضور اساتید مطرح حوزه و دانشگاه برگزار میشود. اهداف دوره: آشنایی عمیق طلاب با یکی از مهمترین فقه‌های تخصصی و پر کاربرد. انگیزه‌بخشی به طلاب در ابتدای دروس خارج برای مطالعه فقه با رویکرد حکومتی واجتماعی و تخصصی رسانه. کاربردی‌سازی فقه عام در …
متأسفانه برخی از قائلین به فقه حداقلی، مصلحت را به مثابه مفهوم Utilityبه کار برده‌اند که منجر به تشدید سکولاریزاسیون اجتماعی و حکومتی خواهد شد و بعید نیست که تعمداتی در چنین طرح و معنایی وجود داشته باشد که باید فقهیا شیعه مواظبت کنند. این نوع ترجمان از مصلحت، توجیه‌گر هر عمل حکومت به‌نام فقه و نوعی نگاه ماکیاولی خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمد محمدی‌نیا، از محققان و اعضای گروه فقه رسانه مؤسسه فتوح اندیشه در نشست «عنصر مصلحت و دلالت و نتایج آن در تفقه ابواب فقه رسانه (در شرایط عادی و جنگ رسانه‌ای)» که با …
کتاب «مجموعه گفتارهای فقه رسانه و ارتباطات» تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی استاد فقه رسانه و مدیر کل پژوهش های اسلامی سازمان صدا و سیما در دو جلد تحقیق گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر به بررسی مبانی ،مسائل و احکام فقهی پدید‌های رسانه‌ای می‌پردازد و میکوشد تا تفقه در عرصه ارتباطات و رسانه را تبیین کرده و به سوی شکل دهی روشمند تفقه در رسانه و ارتباطات گام بردارد. برخی از موضوعات و مسائل فقهی مطرح شده در جلد اول پس از تبیین کلیات و مفاهیم عبارت است از فقه محتوا و پیام رسانه‌ای و نیز فقه رفتار …
در فقه رسانه، محرمات پیام رسانه سه قسم هستند: یک قسم این است که خود آن پیام یا فیلم موجب اضلال است؛ یعنی اعتقادات باطل در آن بیان میشود. گاهی متضمن حرام است. گاهی هم همه فیلم‌نامه حرف خوبی دارد، اما یک اثر غیرمستقیمی می‌گذارد که آن اثر غیرمستقیم حرام است و موجب اضلال و افساد در جامعه میشود. پس این به دلیل دلالت التزامیه موجب افساد است. تشخیص مراجعی که فتوا داده‌اند، این است که به دلالت التزامیه ساخت فیلم شمس و مولانا، موجب ترویج انحراف و افکار باطل و ضد مذهب خواهد شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در پی …
اختصاصی شبکه اجتهاد: با ورود فقه امامیه در عرصه حکومت و اجتماع، مطالباتی بسیار جدّی از فقه صورت گرفته است که به تناسب این مطالبات، نیازی جدی به پاسخگویی احساس می‌گردد. گرچه فقه در عرصه حکومت نبوده ولی فقهاء در این موضوعات عرضه شده، احکام را تبیین نمودند؛ با ورود به عرصه‌های جدید اجتماعی و جهانی، فقه نیز باید روزآمد و کارآمد و بر اساس ثقلین حرکت نماید و نمایان‌گر راه برای طالبین حقیقت دین باشد. تلاش فقهاء در دوره‌های گذشته بسیار زیاد و قابل ستایش است با این حال با ورود به عرصه‌های جدید بازنگری ادله و بررسی آنها …
فقه رسانه از جمله فقه مضاف است که به بررسی احکام فقهی در موضوعات رسانه‌ای می‌پردازد. در واقع فقه رسانه، ترکیبی اضافی است که این ترکیب بیانگر مفهوم حیطه‌ای از علم فقه است که موضوعات رسانه‌ای در آن بررسی میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، برای مدیریت و کنترل رسانهها در جهان نظریات مختلفی وجود دارد که بنابر جهانبینی‌ها و فلسفه‌های مختلف در جوامع گوناگون شکل گرفته اند. اما آنچه امروزه در دنیای رسانه‌ای شاهد آن هستیم امپریالیسم رسانه‌ای است که سعی بر دیکته کردن نظریات غربی به دیگر کشورهای جهان دارد. یکی از مسائلی که در دنیای رسانه‌ای امروز از …
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر مرتضی جوادی آملی، اگرچه به‌مانند پدر، به فلسفه و تفسیر شهره است، اما باز به‌مانند پدر، دستی هم در آتش فقه دارد. حضور او در مجامع بین‌المللی و دغدغه وی نسبت به مباحث جدید فقهی، موجب شد تا از او در رابطه با فقه رسانه و چالشهای پیش روی آن بپرسیم. او با صراحتی که باز هم از پدر به ارث برده است، معتقد بود فقه فعلی، نمی‌تواند پاسخگوی مسائل جدید فضای مجازی باشد! مشروح این گفتگو، پیش روی شماست. اجتهاد: چالشهای امروز نظام در حوزه رسانه که باید توسط فقه حل شود را در …
اختصاصی شبکه اجتهاد: دانش نوپای فقه رسانه به‌عنوان یکی از فقه‌های مضاف جدید، هنوز به‌درستی جای خود را در میان عرصه‌های مختلف فقه باز نکرده است. فقهای پیشین و امروز اگرچه کمتر به این فقه پرداخته‌اند اما این امر موجب نشده تا از اهمیت آن و نقش کلیدی رسانه در دنیای مدرن کاسته شود، نقشی که هر روز نیز بر اهمیت آن افزوده میشود. حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدتقی قادری، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، در گفتگوی اختصاصی با اجتهاد اما تلاش کرد تا هم زوایای این فقه نوپا را روشن سازد و هم راه‌حل فقه جواهری برای برطرف کردن …
فقه رسانه فقط قرار نیست احکام فردی مکلفان را مشخص و بیان کند بلکه موضوع فقه رسانه اعم از افراد حقیقی و حقوقی و موضوعات کلانی است که سازمان رسانهها را پوشش می‌دهد و جهت و رویکرد رسانه‌ای کشور و حتی جهان را می‌تواند تغییر دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر کمال اکبری، عضو هیئت مدیره انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه علمیه، در سلسله نشست‌های فقه رسانه که در انجمن علمی حوزه علمیه برگزار شد، با اشاره به این که سختی کار در موضوعاتی مانند فقه رسانه ورود به بحث و طراحی ساختار بحث است، گفت: ما مقدمات بحث را …
کتاب «فقه رسانه» محصول جلسات درسی حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی مدرس حوزه و مدیرکل پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما به‌تازگی چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «فقه رسانه، سلسله مباحثی درباره فقه رسانه» محصول جلسات درسی است که پس از پیاده‌سازی، ویراستاری اجمالی و حذف بحث‌های غیرمرتبط، در قالب کتاب تدوین شده و سعی گردیده تا همچنان سخن گفتاری آن محفوظ بماند. این اثر پژوهشی در ۵۳۰ صفحه در سه فصل، فصل اول: اصول و مبانی و تعاریف و کلیات، فصل دوم: موضوعات، مفردات و احکام فقهی رسانه و فصل سوم به مباحث حقوق رسانهها یا رگولاتوری …
عضو هیئت مدیره انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه علمیه گفت: اگر حوزه پیشگام تولید ادبیات فقهی رسانه نباشد این ادبیات توسط دیگران با ماهیتی متفاوت تولید خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر کمال اکبری رییس سابق دانشکده صدا و سیما در دیدار اعضای انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه با مدیر حوزه علمیه استان قم گفت: اگر حوزه در موضوعات جدید جلودار نباشد و ادبیات لازم دینی را تولید نکند، این ادبیات توسط افراد غیر متخصص در عرصه دین تولید خواهد شد. عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما با تاکید بر تولید ادبیات فقه رسانه اظهار کرد: حتی اگر …
شبکه اجتهاد: محققان و پژوهشگران می‌توانند برخی از مقالات و کتبی که در سال ۹۴ به موضوع فقه و رسانه پرداخته بودند را در این پست مشاهده کرده و توضیحات تکمیلی هر کدام را با کلیک بر روی عنوان آن مشاهده نمایند. علاقه‌مندان می‌توانند با کلیک بر روی هر یک از این عناوین، توضیحات تکمیلی، لینک دانلود و همچنین منبع خرید آنها را مشاهده کنند.
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، احکام فقه مجازی را به پنج مبحث تقسیم کرد و گفت: درباره فضای مجازی دو نوع تکلیف به عنوان فقه کلان و فقه خرد داریم، و تفکیک میان این دو مسأله بسیار مهم است. برای دانستن فقه فضای مجازی باید نخست فقه ارتباطات را به خوبی تبیین کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در نشست تخصصی موضوع شناسی فقه فضای مجازی که روز پنج شنبه در سالن جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار شد، یکی از مهمترین کارهای حوزه‌های علمیه را استنباط …
نشست علمی «ضرورت و اهمیت فقه رسانه» با سخنرانی آیت‌الله حائری شیرازی و حجت‌الاسلام عبدالله جلالی پژوهشگر ارشد حوزه رسانه در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و دومین نشست علمی معاونت پژوهش و دومین نشست تخصصی گروه فقه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) رسانه با موضوع «ضرورت و اهمیت فقه رسانه» با حضور اساتید، فضلاء و طلاب حوزه علمیه قم برگزار شد. آیت‌الله حائری شیرازی، عضو مجلس خبرگان رهبری که سخنران ویژه این نشست بود، یکی از نشانه‌های سعه وجودی و ظرفیت بالای انسان را رسانه دانست و تأکید کرد: در گذشته یک انسان …
نشست علمی «ضرورت و اهمیت فقه رسانه» به همت معاونت پژوهش مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم و با سخنرانی آیت‌الله حائری شیرازی برگزار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و دومین نشست علمی معاونت پژوهش و دومین نشست تخصصی گروه فقه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) رسانه با موضوع «ضرورت و اهمیت فقه رسانه» با حضور فضلاء و طلاب حوزه علمیه برگزار میشود. بنابراین گزارش، سخنران این نشست آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی، عضو مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز خواهد بود. گفتنی است، این نشست علمی روز شنبه ۲۸ فرودین ماه ساعت ۱۸ در سالن امام خمینی(ره) مرکز فقهی …
امر اطلاع رسانی پیشینهای از زمان پیدایش بشر داشته است و دین مبین اسلام نیز از آغاز، اطلاع رسانی و آگاهی بخشی را محور توسعه مکارم اخلاقی و تعمیق باورها و ارزشهای انسانی در جامعه دانسته و هنجارسازی جهت اطلاعرسانی صحیح را امری اساسی میشمرد. ظهور فنآوریهای نوین اطلاع رسانی موجب شده است تا تأثیر جوامع از یکدیگر بسیار عمیق و گسترده گردد و رسانه های همگانی با هدایت افکار عمومی چالشهای فراوانی را برای اندیشمندان و دلسوزان به وجود آورند.میهن اسلامی ما نیز از این قاعده مستثنی نیست، آنچه ذهن اندیشمندان دینی، مسئولین و بسیاری از دینداران را به خود مشغول ساخته و پرسشهای اصلی این پژوهش به شمار میرود آن است که مصادیق رسانه چیست؟ جایگاه مبانی فقهی کارکرد اطلاع رسانی رسانه به عنوان مهمترین کارکرد ابزارهای ارتباطی جهان کجاست؟ آزادی بیان در اسلام چه جایگاهی دارد؟ آیا آزادی بیان را حد و مرزی نیست؟ فریضه واجب امر به معروف و نهی از منکر چه نسبتی با فعالیت اطلاعرسانی رسانهها خواهد داشت؟ و آنجا که پای رسانه های همگانی به میان میآید، افشاء اسرار، نشر اکاذیب، تهمت و تهدید، سخره و استهزا، چه آثاری بر افکار عمومی مسلمین و به طبع آن جامعه دارد؟ آیا اسلام بنا به هر مصلحتی گمراه نمودن، تحقیر و دخالت در حریم خصوصی مسلمانان را بر میتابد؟ نیاز امروز جامعه دینی ایرانی آشنایی با مبانی فقهی کارکرد اطلاعرسانی رسانه است. مبانی که حقوق اطلاع رسانی و رسانه را در اسلام به وجود میآورند و چارچوبهای آن تفاوتهای بنیادین با روش و نگرش غرب به حرفه رسانه را آشکار میکند.این پژوهش طی چهار فصل، حتی الامکان و در بضاعت نگارنده با رویکردی کلی در جهت نیل به این هدف میکوشد که: به تبیین جایگاه مبانی فقهی جلوه های معاصر پدیده اطلاع رسانی بپردازد و در تحدید حدود و تعیین ثغور آن مبتنی بر مبنای شرع منور سر فصلهایی ارائه داده، بستر مطالعه بیشتر را برای پژوهندگان در این باب فراهم آورد.
رییس دانشکده صدا و سیمای قم با اشاره به برگزاری آزمون اختصاصی دانشکده صدا و سیمای قم در سال جاری گفت: طلاب سطح ۲ حوزه‌های علمیه برادران می‌توانند با شرکت در آزمون اختصاصی، دوره کارشناسی ارشد را در این دانشکده بگذرانند.
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
