بایگانی برچسب: فقه و انتخابات

در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحب‌نظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) با بیش ۶۵ مطلب از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که بررسی و پاسخ به این مسائل، علاوه بر حل پاره‌ای از شبهات، باب جدیدی در فقه شیعه باز می‌کند تا آیندگان بتوانند از آن بهره‌برداری کرده و بر غنای آن بیفزایند. یکی از اساسی‌ترین مباحث، جایگاه انتخابات در فقه سیاسی …

شبکه اجتهاد: در ایام انتخابات تزاحمات مختلف فقهی درباره انتخابات مطرح می‌شود؛ از جمله این تزاحم‌ که: در انتخابات، عمل به تکلیف مقدم است یا رسیدن به نتیجه. پاسخ دقیق به این مسأله در گرو نگاهی به حکم شرکت در انتخابات و ادله شرعی آن است. یعنی ابتدا باید بررسی کنیم که به چه دلیل فقهی باید رأی داد، سپس این تزاحم را حل کرد. به چه دلیل فقهی باید رأی دهید؟ برخی با این بهانه که رأی دادن عنوان مستقلی در موضوعات فقهی نیست؛ می‌گویند حکم شرعی ندارد! یعنی نظام اسلامی بی‌جهت جنبه شرعی به آن می‌دهد! این سخن …

شبکه اجتهاد: یکی از مشهورترین، مقبول‌ترین و محکم‌ترین قواعد فقهی در فقه اسلامی و شیعی، قاعده «وجوب حفظ نظام» و «حرمت اختلال در نظام» است. در اینکه منظور از «نظام» چیست، تفاسیر مختلفی ارائه شده است: «کیان جامعه مسلمین»، «حدود و ثغور کشورهای اسلامی»، «نظام عام یا نظام کلان اجتماع و معیشت» و «حکومت یا نظام سیاسی اسلام». بر اساس این قاعده که مستند به مبانی دین‌شناختی و منابع قرآنی و روایی است، رعایت و انجام هر کاری که موجب حفاظت از جامعه مسلمین، تأمین امنیت جامعه اسلامی، استحکام کیان اسلامی و یا موجب بقا و استمرار نظام سیاسی اسلامی …

امثال سروش محلاتی همان کسانی هستند که مدعی‌اند در نظریه «ولایت فقیه» مردم «نابالغ و دیوانه» فرض شده‌اند و فقیه، قیّم و ولیّ آنان تعیین شده است. عجیب است این افراد با وجود چنین نظراتی، باز مدعی «خط امام» هستند. علمای بزرگ شیعه از جمله آیت‌الله جوادی آملی به زیبایی به این شبهات پاسخ داده و نشان داده‌اند که «ولایت فقیه»، «ولایت بر خردمندان و فرزانگان» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «پاسخ به شبهات انتخاباتی» با همکاری «انجمن اساتید انقلابی سطوح عالی حوزه علمیه قم» و «اندیشکده فقه حکومتی» و گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، با …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه استدلالی که استنباط احکام شرعی را عهده‌دار است، مبتنی بر اصول و مبانی است، فقیه با بهره‌گیری از آن، به استخراج و استنباط احکام شرعی می‌‌‌پردازد. فقه سیاسی که عهده‌دار ارائه راهکار و رهیافت مسائل سیاسی و اجتماعی می‌‌‌باشد نیز مبتنی بر اصول و مبانی خاصی است، احکام موضوعات حکومتی به کمک آن، سازوکار فقهی به‌دست می‌‌‌آید. فعالیت‌های انتخاباتی و انتخابات که یکی از مؤلفه‌های بنیادین نظام سیاسی در جامعه انسانی می‌‌‌باشد و در جامعه دموکراتیک و حکومت‌های که متکی بر آراء عمومی می‌‌‌باشد؛ در بسترهای مختلف و متفاوتی این فعالیت‌ها قابل تحقق خواهد بود. ازاین‌رو، …

در آستانه سیزدهیمن انتخابات ریاست جمهوری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحب‌نظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که بررسی و پاسخ به این مسائل، علاوه بر حل پاره‌ای از شبهات، باب جدیدی در فقه شیعه باز می‌کند تا آیندگان بتوانند از آن بهره‌برداری کرده و بر غنای آن بیفزایند. یکی از اساسی‌ترین مباحث، جایگاه انتخابات در فقه سیاسی است. این امر هم در نظام‌های مبتنی بر ولایت فقیه و هم …

استاد حوزه و دانشگاه گفت: در طول چهار دهه گذشته، فلسفه انتخابات در نظام اسلامی بر اساس سه نظریه فقهی رایج شکل گرفته است که پایه عقلانیت دینی درچالش اساسی نخبگان و به تبع آنها توده مردم در چهار دهه گذشته در باب انتخابات در جمهوری اسلامی بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در نوزدهمین نشست «بنیادها و آرمان‌های انقلاب اسلامی» از سلسله نشست‌های دوره‌‌ای کرسی‌های آزاداندیشی که توسط دانشگاه طلوع مهر و مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری در قم به صورت مجازی برگزار می‌شود، گفت: در طول چهار دهه گذشته، فلسفه انتخابات در نظام …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه قلمرو انتخاب و گزینش محدود به انتخاب متولیان و کارگزاران نیست بلکه در عرصه‌ها و جنبه‌ها و لایه‌ها و رویه‌های گوناگونی این روند و این سبک مواجهه، دارای کاربرد‌ها است، اظهار کرد: مسئله انتخابات مهمترین و پر ابتلا‌ترین مساله بشر و مسلمان معاصر است و متأسفانه به آن سان که باید و شاید به آن نپرداخته‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد، مؤسس حوزهٔ علمیهٔ امام رضا و رئیس شورای حوزه‌های علمیهٔ استان تهران در نشستی مجازی با موضوع «بررسی مبانی فقه انتخابات» به سخنرانی پرداخت. آنچه پیش روی شماست …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در نشست «تحلیل مبانی فقهی شرکت در انتخابات» بیان کرد: مبنای انتخابات بیعت نیست، چرا که در منابع فقهی ما چیزی به نام وجوب بیعت در عصر غیبت وجود ندارد و بیعت تنها مختص معصومین(ع) است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی، رئیس شبکه جهانی ولایت و سخنگوی مدیریت حوزه‌های علمیه، در نشست مجازی تحت عنوان، «تحلیل مبانی فقهی شرکت در انتخابات»، اظهار کرد: با توجه به اینکه فقه انتخابات از مسائل نوپدید است، اما پیش از اینکه فقها به آن اشاره داشته باشند، در مباحث اهل‌بیت(ع) نیز مطرح شده و همین …

حجت‌الاسلام هادی مصباح الهدی، مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در نظریه سیاسی امام خمینی، فقیه به اعتبار «علم به احکام شرعی» ولایت انتصابی دارد، گفت: این نظریه، بنیان حکومت دینی در ایران کنونی است و بر عنصر مردمی حکومت از طریق «انتخابات» تأکید دارد. البته دیدگاه دیگری هم وجود دارد که همانند مرحوم شیخ فضل‌الله نوری و سید لاری به انتخاب نمایندگان توسط «مردم»، اصالت نمی‌دهند و انتخابات را از باب دیگری مثل ایجاد نشاط سیاسی در جامعه می‌پذیرند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر هادی مصباح الهدی، پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه در نشست مجازی «نظام …

استاد رضا اسلامی معتقد است به هر تعبیری که ما مردم را به مشارکت در انتخابات دعوت می‌کنیم، باید بازگردیم و مبانی دینی آن را هم بازخوانی کنیم. او بهترین نقطه‌ای که می‌توان روی آن تکیه کرد بحث «بیعت و نصیحت» می‌داند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتگو با «مباحثات» تاکید می‌کند «انتخابات مصداق امر جامعی است که قران آن‌را تکلیف شرعی دانسته ‌است». گفتگو با این نویسنده و پژوهشگر برتر حوزه، پاسخی به نگاه حجت‌الاسلام سروش محلاتی درباره‌ی تکلیف شرعی بودن انتخابات …

حجت‌الاسلام خسروپناه اظهارکرد: اگر مشارکت بیشتر شود به لحاظ جامعه شناختی حکومت کارآمدتر است و مشارکت کمتر باشد کارآمدی حکومت کمتر است؛ اما‌ می‌‌‌شود از مشارکت بیشتر یا کمتر مردم مشروعیت و یا عدم مشروعیت فلسفی را استنتاج کرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه رأی مردم از دیدگاه امام ‌خمینی(ره)» در آستانه سی و دومین سالگرد رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی از سوی دفتر قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره) به صورت مجازی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه نیز در این نشست گفت: مسلما کسی‌ نمی‌‌‌تواند اصل «مشارکت مردم» را در اندیشه امام انکار کند و شاید هیچ عالمی …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به رسانه ملی پیشنهاد داد: قبل از مناظرات به مدت ۱۵ دقیقه مبانی فقهی و اخلاقی انتخابات و مناظرات را برای مردم بیان کنید، اینکه در یک نوشته‌هایی آقایان امضا می‌دهند که این مبانی را رعایت کنند کافی نیست، وقتی برای مردم بیان ‌شود همین مردم وقتی ببینند که این آقا الآن این مبنا را رعایت نکرد! همین کافی است که بگویند این فرد صلاحیت ندارد. این خیلی مهم است هم آگاهی مردم بالا می‌رود و هم مردم می‌فهمند که نظام واقعاً دنبال دین است و انتخابات برای تحکیم دین است و ما نمی‌خواهیم مبانی …

شبکه اجتهاد: انتخاب‌ها یک تصمیم‌گیری هستند و تصمیم‌گیری‌ها تابع برآیند نفع و ضررها هستند؛ این برآیندگیری با دست یابی به «نقطه بهینه» حاصل می‌شود. در دانش‌های مختلف، مدل‌هایی برای چگونگی تصمیم گیری بهینه ارائه شده است که از جمله آنها مدل تصمیم چندمعیاره با معیارهای کِیفی است که دارای طیف و مراتب باشند (فازی باشند). در چنین مدلی، پس از تعریف مساله یا مسائل، و اثر یا آثاری که دقیقا باید ایجاد شود تا مساله حل شود، به تعیین عناصر دخیل در ایجاد اثر مطلوب و عناصر دخیل در ایجاد اثر نامطلوب (هم عناصر دورنی و هم عناصر پیرامونیِ موضوع …

امام خمینی(ره) در سخنرانی نهم اسفند ۶۲ در جمع مدیران می‌فرمایند بعضی‌ها می‌گویند سیاست فقط حق مجتهدین است یعنی در امور سیاسی پانصد نفر دخالت کنند و مردم هم سراغ کارشان بروند و کاری به مسائل اجتماعی نداشته باشند. می‌فرمایند این توطئه از توطئه‌ی جدایی دین از سیاست به‌مراتب بدتر است، یعنی جدایی مردم از علما، جدایی مردم از سیاست، از جدایی دین از سیاست خطرناک‌تر و بدتر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست تخصصی «فقه انتخابات» به همت گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با حضور برخی از اندیشوران و پژوهشگران فقه سیاسی و با ارائه استاد …

یکی از مهم ترین ادله‌ای که برای وجوب شرکت در انتخابات اقامه می‌شود‌، وجوب حفظ نظام است. با این بیان که حفظ نظام اسلامی واجب است و اختلال نظام حرام است. وقتی حفظ نظام واجب باشد هر کاری که حفظ نظام متوقف بر آن باشد نیز از باب مقدمه، واجب خواهد بود و شرکت در انتخابات از امور مؤثر در حفظ نظام است. در نتیجه شرکت در انتخابات واجب است. شبکه اجتهاد: استاد محسن فقیهی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است: شرکت در انتخابات و تأثیر گذاری در تعیین افرادی در رأس حکومت از مصادیق بارز اهتمام به …

اینکه گفته شود حفظ نظام واجب است و انتخابات از لوازم و مقدمات حفظ نظام است و سپس مبتنی بر وجوب مقدمه واجب، به اثبات وجود انتخابات استدلال شود، گرچه امر درستی است، اما نتیجه آن وجوب عقلی و نه مولوی انتخابات است. در حالیکه ما برای اثبات اینکه شرکت در انتخابات وظیفه شرعی است نیازمند اثبات مولوی بودن آن هستیم. مولوی و وظیفه شرعی بودن این مهم نیز از طریق ادله که ذکر شد قابل اثبات است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در اولین نشست تخصصی فقه انتخابات که به همت گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه …

شبکه اجتهاد: انتخابات از جمله مفاهیم جدیدی است که از انقلاب مشروطه فراروی اندیشه دینی قرار گرفته است. از آن زمان تاکنون میان عالمان دینی بحث‌های نسبتاً مفصلی درباره جایگاه انتخابات در دانش‌های اسلامی‌ مطرح شده و نظر هم می‌رسد که به وضعیت روشنی رسیده باشد. هنوز ابهامات زیادی در ترجمان مختصات انتخابات به زبان فقه اسلامی‌ وجود دارد که پاسخ دقیقی به خود نیافته‌اند. این بررسی نشان می‌دهد که انتخابات در اسلام واجد هنجارهای متعددی است که آن را از انتخابات در فضای غربی جدا می‌سازد. این‌که این ارزش‌ها کدامند و چه اصولی را بر انتخابات در منظر اسلامی‌ …