شبکه اجتهاد: جریانی اخیراً در لباس روحانیت و فعال در عرصۀ شبکههای اجتماعی و فضای مجازی، ایدۀ حکومت دینی منهای روحانیت را طرح میکند. البته حرفهایی که در این باره نوشته شده غالبا در قالب یاد داشتهای تلگرامی و توییتری است با طعم سیاسی است! در نتیجه سخنی علمی و با استدلال و برهان نیست که به آن پاسخی داده شود. با توجه به حساسیت امر چند مطلب قابل ذکر است: تعلیق رابطه دین و سیاست از آفات قابل توجه این جریان است. نه دلشان به دین در عرصه سیاسی آنقدر قرص و محکم است که به دین نقش اساسی …
توضیحات بیشتر »کشف، استنباط و تبیین همه ابعاد شریعت بر عهده فقیه است
تلقی ما این است که همیشه بین فقه موجود و فقه مطلوب فاصله قابل توجهی است و قلمرو فقه صرفا آن ابوابی نیست که تاکنون بحث شده، قلمرو فقه، مجموعه قلمرو شریعت است و ماموریت فقها کشف مجموعه شریعت است، نه فقط آن بخشی از شریعت که قبلا هم کشف شده و فقهای قبلی به آن توجه کردهاند؛ لذا همه ابعاد شریعت، کشف و استنباط و تبیینش بر عهده فقیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رئیس میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی و عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی در …
توضیحات بیشتر »فقاهت مقارن در کشاکش ضرورت و انکار/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: پرسش این است آیا باید فقاهت ما با تراث اهل سنت مقارنه بشود یا نه؟ عدهای به شدت منکر این مقارنه هستند. در حوزه قم، برخی میگویند اصولاً پرداختن به اینها پرداختن به باطل و ضایع کردن وقت طلاب است. البته میگویند چون ما در تراث دینیمان روایت داریم که روایات مخالف عامه را بر روایت موافق عامه ترجیح بدهید، مجتهدان ما باید به این قضیه بپردازند، اما اینکه بخواهد جزء مواد درسی شود یا پای طلاب به این بحث کشیده شوند، درست نیست. در مقابل، کسانی داریم که معتقدند ما بدون فهم و درک درست از مبانی و …
توضیحات بیشتر »مراحل سهگانه نسبت فقه و سیاست/ ولایتفقیه مهمترین تئوری فقه ناظر بر سیاست
از صفویه تا انقلاب اسلامی است که فقه ما تئوری سیاسی تولید کرده است؛ مهمترین تئوری که فقه ما ناظر به سیاست از دوران صفویه تا به امروز تولید کرده است، تئوری ولایت فقیه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، موضوع نظام سیاسی در اسلام و فقه نظام سیاسی یکی از مهمترین مسائلی است که در عرصه حاکمیتی به ویژه در جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت است، ابواب و مسائل مختلفی در این زمینه مطرح است و قطعا نظام فکری و فقهی ما نیازمند بازخوانی سابقه خود در عرصه نظام سیاسی است تا بتواند راهبردها و راهکارهای دستیابی و تدوین …
توضیحات بیشتر »تفاسیری از «نظام» در دین، فقه و فقاهت
شبکه اجتهاد: به نظر میرسد، آنچه محل اختلاف نظر و منشاء سوء برداشتهایی در رابطه با فقه نظام ساز شده است، تفاسیر و تعاریف مختلف از نظام در دین و شریعت و فقه است که با تبیین مراتب و تفکیک ساحات و تمایز ساختار آنها، چه بسا بتوان غلبه وجوه اشتراک را بر وجوه افتراق و اختلاف در بین همه نظرات صاحبنظران نشان داد. گاهی شخصی از یک مرتبه از نظام در ساحت و ساختاری سخن میگوید و شخص دیگر در مرتبه و ساحت و ساختاری دیگر کلام او را قضاوت مینماید و اینگونه خلط مفاهیم سبب سوء تفاهم میشود، …
توضیحات بیشتر »مخاطرات و آسیبهای انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیبهای معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کردهایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه میبریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان میتازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشههای خویش را به خاطر «حقانیت ثبوتی» آن میستاییم و “آن دیگری” را به خاطر مفاسد و ضعفهای عینی و اثباتیاش محکوم میکنیم. این البته نوعی مغالطه و «خلل منطقی» است. اجازه میخواهم آن را «مغالطه خلط ثبوت و اثبات» یا «مغالطه چند معیارگرایی» بنامم. …
توضیحات بیشتر »