شبکه اجتهاد: مسائل و موضوعات در دنیای مدرن، بخاطر نفوذ مدرنیته تقریبا به همه حوزههای جامعه شناختی، شکل پیچیدهای به خود گرفتند و برای استنباط احکام فقهی مرتبط با آن موضوعات، بدون درنظر گرفتن تاثیرات مدرینته بر موضوع مورد بحث و حیثیتهای مختلف شکل گرفته موضوع، نمیتوان به ادله فقهی مربوطه مراجعه کرد. چهبسا، موضوع در جهان مدرن، بگونهای تغییر …
Read More »Tag Archives: فقه و مدرنیته
مدرنیته بسیاری از عالمان را در تکاپوی بازسازی روش در مطالعات دینی و فقهی قرار داده است/ بسیاری معتقدند با هوش مصنوعی انقلابى در علوم دینی به وقوع میپیوندد
اگرچه از دیرباز فقه به مسائل مستحدثه عطف توجه داشته است؛ اما پس از مدرنیته حجم توجه به مسائل مستحدثه گسترش یافته است و بسیاری از مسائل مستحدثه، موضوعاتی است که در اثر روابط اجتماعی ناشی از مدرنیته شکل گرفتهاند و در برابر فقه خودنمایی و صفآرایی کردهاند و فقها آنها را به عنوان مسائل مستحدثه در دستور کار مطالعاتی …
Read More »برخی فقها در تشخیص مصداق و شناخت کارکردهای ابزارها به خطا رفتهاند!/ فقیه باید کارکردهای اجتماعی و میزان اقبال جامعه به آن ابزار را بداند/ تعیین و تشخیص مصداق، شأن فقیه نیست
عضو هیأت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: شناخت پدیدههای نو مثل فیسبوک به آسانی نیست و فقیه آنگاه که به مبارزه با ابزار میپردازد باید کارکردهای اجتماعی و میزان اقبال جامعه به آن ابزار و نوع استفاده را بداند. این شناخت، نیازمند مشاوره با کارشناسان اجتماعی و متخصصان رسانهای است. اینکه در بسیاری از موارد، فتوا علیه ابزار با …
Read More »فیرحی؛ عالم گمگشته در برزخ دین مدرن/ علیرضا داودی
شبکه اجتهاد: سالگرد دکتر فیرحی فرصت خوبی است تا در باب دست آوردهای فکری این اندیشمند حوزوی به صورت واقعی صحبت کردو نگاهی از بالا به پروژه فکری ایشان انداخت. اخلاق خوب و صبر بالا در برابر نقد و خوب گوش کردن را میتوان از ویژگیهای این شخصیت خوشفکر حوزوی نام برد لیکن بیش از سجایای شخصی برای شناخت این فرد …
Read More »هضم فقه در مدرنیته به عدم اصلاح ضعفهای منطق اجتهاد
رئیس مؤسسه فقاهت و تمدن اسلامی با بیان اینکه قرائتهای عرفی دین و تأثر از فضای مدرنیته و انفعال در برابر آن، از آسیبهای ناکارآمدی منطق اجتهاد در این عصر است، تکید کرد: اگر در این جامعه ضعفهای منطق اجتهاد، اصلاح نشود و تن به تحول داده نشود، فقه در مدرنیته هضم خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین …
Read More »از هر طرف که رفتم جز حیرتم نیفزود/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: نوشتار ذیل نگاهی است که مدلهای مختلف برخورد ما با غرب، و آنچه که کتاب عصر حیرت در این میانه عرضه میکند. ۱- همه ما میدانیم در صد و پنجاه سال گذشته، گیر ما سر مفهوم مدرنیته است. البته که همه چیز تغییر کرده است. زبان عوض شده، مناسبات اجتماعی و سیاسی تغییر کرده و افکار بشدت عوض …
Read More »فقدان نهاد رهبری منتج به فروپاشی جامعه ایران میشود/ اگر جمهوری اسلامی برخلاف ممشای امام(ره) از مردم جدا بشود، خطرش از دولتهای سکولار بیشتر است
معتقدم که باید اولاً به گفتمان حضرت امام(ره) بازگردیم و ثانیاً در این بازگشت، دست به نحوی از تأملات اصلاحی بزنیم؛ بدین معنا که نقاطی از گفتمان امام(ره) را فعال کنیم که ضمن حفظ ولایت عمومی رهبری و نظارت رهبری بر دولت، دولت و فرآیند روی کارآمدنش را به نحوی طراحی کنیم که مردم پذیرفته و متوجه باشند که انتخابها …
Read More »مواجهه سختافزاری و نرمافزاری فقه با مدرنیته
شبکه اجتهاد: مناظره علمی «عقلانیت مدرن و فقه؛ چالشها و راهکارها» با حضور دکتر ابوالقاسم فنایی، مدرس دانشگاه مفید و دکتر حسین واله، عضو هیاتعلمی گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، چندی قبل بههمت پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پژوهشکده ثامن مشهد برگزار شد. دکتر واله در ابتدای ارائه خود برخی فتاوای فقهی را غیرقابل اجرا دانست …
Read More »سه راه حل موجود برای تعریف مناسبات قوانین مدرن و احکام شریعت
یک پژوهشگر حوزه مطالعات اسلامی معتقد است که جامعه ایران از دیدگاه آشتی بین قوانین مدرن و احکام شریعت و تعریف مناسبات میان این دو، هنوز به پایان راه نرسیده و سه راه حل پیش روی خود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی در «همایش تحولات حقوق کیفری در کشورهای اسلامی» که شنبه گذشته در دانشکده …
Read More »نصیری: فقه نظام ساز با دو مانع شوره زار مدرنیته و غیبت معصوم مواجه است/ رهدار: فقه توانایی اداره جامعه در دوره غیبت و تصرف در مدرنیته را دارد
شبکه اجتهاد: چندی پیش بود که آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی از عدم وجود چیزی به نام فقه نظامات سخن گفت و اظهار داشت «امام اجتهاد موجود را کافی نمیدانست ولی فقه را کافی میداند منتهی فقهی که باید در آن فکر بشود، نوآوری بشود. در فقه نیاز به نوآوریهای فراوان داریم، افقهای زیادی در فقه باز میشود منتهی همین فقه …
Read More »تمدن جدید و راههای پیشروی فقه و فقیهان/ مهدی نصیری
شبکه اجتهاد: با اظهارات اخیر یکی از اساتید حوزه درباره فقدان نظام سازی در فقه، دوباره بحث فقه نظام ساز در محافل حوزوی مطرح شده است. بالاخره فقه نظام ساز است یا خیر؟ اولین نکته مهم این است که اساسا مساله و معضله عدم کفایت فقه سنتی و موجود برای اداره جامعه مربوط به یک قرن اخیر است و در …
Read More »گذار معرفتشناسانه از فقه سکولار در عصر مدرنیته به فقه حکومتی/ محمدرضا پیری
«نظامهای مدرن مبتنی بر معرفتشناسی خاصی است؛ فقیه باید از این ساختارهای انحصارگر تجربه، گذار نماید و خودش ساختار جدیدی بر اساس منطق معرفتی اسلام ارائه دهد و سپس بر اساس منطق معرفتی جدید، فتوا صادر نماید؛ در صورت اتکای فقیه به موضوعشناسی یا موضوعسازی پوزیتیویسمی، فقه گرفتار نوعی سکولاریشدن خواهد شد» شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمدرضا پیری، معاون پژوهش مؤسسه …
Read More »ضرورت ورود فقه در تکامل نظام اجتماعی
شبکه اجتهاد: «فقه اجتماعی» از موضوعاتی است که با این عنوان، سابقه تاریخی زیادی ندارد؛ گرچه بسیاری از تعریفهایی که از فقه اجتماعی میشود؛ ناظر به مسائلی است که در حوزه فقهی ما سابقه بیش از هزار ساله دارد، ولی با این عنوان، امر جدیدی است که باید مورد دقت قرار گیرد. من پیش از ورود، به نکاتی اشاره میکنم. …
Read More »دریافت وجوهات شرعیه توسط مراجع در عصر حاکمیت ولی فقیه
شبکه اجتهاد: چندی پیش طی یادداشتی با عنوان «اعلام روز عید فطر و تناقضات دین و دولت در جمهوری اسلامی» با اشاره به تفاوت نظر مراجع در خصوص تعیین روز عید فطر، این مسأله را طرح کردم که اولاً قوانین فقهی بر فرد اعمال میشود؛ ثانیاً بر اساس نظریه نیابت عامه، در فتاوا تکثر دیده میشود؛ ثالثاً قوانین در دولت …
Read More »