شبکه اجتهاد: اخیراً استاد فیاضی از اساتید مطرح فلسفه در همایشی با موضوع «تأثیر متقابل فلسفه و اجتهاد فقهی» به لزوم فراگیری فلسفه و منطق پرداختند و از تأثیرگذاری آن در فرایند فقه و اصول سخن گفتند. (بخوانید) ایشان در بیانات خود مدعی شدهاند که منطق و فلسفه بهشدت در فقه و اصول تأثیرگذار است و نمیتوان بدون فراگیری علم …
Read More »Tag Archives: فلسفه
به نام علم، به کام جهل/ محمد رضوانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: تقابل موافقان و مخالفان فلسفه، دعوایی جدید و نوظهور نیست. هم دعوا تکراری است و هم ترفندها و شیوههای مجادله. هم اتهام جهل و بیسوادی با گوشها آشناست و هم اتهام کفر و الحاد. به اندازه کافی، کتاب و مقاله و سخنرانی و یادداشت از هر دو طرف دیدهایم که از پیش، میدانیم چگونه استدلال خواهند کرد …
Read More »آیا میشود آدم به عقل استناد کند، اما عقلش ورزیده نباشد!/ اصول موجود را بدون فلسفه نمیشود خواند
عضو هیئت امنای مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار کرد: کفایه آخوند کتاب درسی است. در آنجا راجع به اینکه امر نمیتواند به طبیعت تعلق بگیرد، یک بحث فلسفی آورده است: «طبیعت من حیث هی لیست الا هی». این بهخاطر آن است که آخوند فلسفه را آنطور که باید، نخوانده بوده است. این قاعده هیچ ربطی به آن نتیجهای که ایشان …
Read More »توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست
استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست، گفت: تمام دانشهایی که در علم اصول دخالت دارند با واسطه در فقه نیز دخالت دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مطلبی در شبکههای اجتماعی نشر یافته است که دیدگاه فقیهی را در باب تأثیر فلسفه در فقه منعکس میکند که «فلسفه برای فهم …
Read More »آیا میتوان دانش فلسفه را در دانش اصولفقه دخالت داد؟
گاهی مراد از عقل قوه عاقله انسان است که انسان آن را در فهم امور ازجمله کتاب و سنت به کار میگیرد گاهی مراد از عقل گزارههایی است که از راه بهکارگیری قوه عاقله به دست میآید مثل گزارههای بدیهی عقل نظری یا عقل عملی که در آنجا مراد از عقل، قوه عاقله نیست بلکه گزارههایی است که با بهکارگیری …
Read More »آیا فقها با فلسفه مخالف بودند؟/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: تصوری عمومی در میان شماری از اهالی دانشهای دینی وجود دارد که در تاریخ تشیع فقها با فلسفه مخالف و حتی خواندن و آموختن آن را نادرست و بل حرام میدانستهاند. این تصور افسانهای بیش نیست. من به تاریخ قدیم تشیع کاری ندارم. حتی به زمان علامه حلی و شاگردانش هم کاری ندارم (در هر دو مورد میتوان …
Read More »هم فلسفه در اصول تأثیر گذاشت، هم اصول در فلسفه!
کاری که در حوزه فلسفه زبان صورت گرفت، خاستگاه آن در علم اصول بود و بعداً وارد فلسفه شد. ما در فلسفه و در تفکر فلسفی، یک بحثی غیر از شناخت و معرفت داریم به نام ارزش و ملاک و معیار و منابع شناخت. در فلسفه در گذشته بهعنوان اینکه موضوع آن وجود بماهو وجود بود، بهطورکلی مباحث معرفتی در …
Read More »نظریه تفصیلی امام خمینی در بهرهگیری از قواعد و دقتهای فلسفی در اصول
شبکه اجتهاد: بررسی دامنه بهرهگیری از فلسفه در اصول از پیچیده ترین مباحث است؛ به گونهای که ارایه دیدگاهی دقیق در این زمینه میتواند تا سر حد یک نظریه ارزیابی و اعتبار شود.
Read More »حوزه نجف نمیتواند مبلغ حوزه یونان باشد/ ما سینهزن مبانی عقلی امام صادق هستیم/ دیدگاه مرحوم نائینی را در حکومت اسلامی میپسندم
شبکه اجتهاد: آیتالله شیخ محمد سند بحرانی یازده سال است به عراق مهاجرت کرده است و در حوزه علمیه نجف، فقه و اصول، مباحث کلامی و تفسیر تدریس میکند. او متولد بحرین است و بعد از انقلاب اسلامی وارد حوزه علمیه قم شد و چندین سال دروس حوزوی را در همین حوزه تدریس کرد. آیتالله سند بخشی از ایام تابستان …
Read More »آیا به رویکردهای حدیثمحورانه بازخواهیم گشت؟
شبکه اجتهاد: تاریخ تفکر و اندیشه ورزی در زمینه فلسفه و عرفان همواره نقد و چالشهای مخصوص به خود را همراه داشته است. فقها و متکلمان، مفسران و اهل حدیث، فهم دین را محصول متون و آموزههای دینی میدانند و هرگونه پیرایههای بیرونی را در این مسیر کنار میزنند. بهعنوان مثال تفکیکیان مسیر دینپژوهی را از دالان تنگ و تاریک …
Read More »امام خمینی فلسفه درس نمیداد چون تکفیر میشد/ اکنون فقها روشنفکر شدند
در طول تاریخ فلسفه قدغن بوده و افرادی چون شیخ سهروردی شهید شدند، عین القشات را آتش زدند و ملاصدرا دربه در شده است. حوزه نجف هم به همین شکل بوده و فلسفه و عرفان ممنوع بوده است. بنابراین امام خمینی (ره) قبل از انقلاب فلسفه درس نمیداد چون تکفیر میشد، اما اکنون فقها روشنفکر شدند و درباره این موضوع …
Read More »هیچ تقابلی بین فقه و علوم عقلی نیست/ عالمان علوم عقلی اغلب خود فقیه هستند
گاهی بین علوم عقلی و فقه تقابل مصنوعی ایجاد میکنند و در موضع دفاع از فقه، علوم عقلی را تحقیر میکنند و فتوا به کفر عالمان علوم عقلی میدهند؛ در حالی که هیچ تقابلی بین فقه و علوم عقلی نیست و عالمان علوم عقلی ما اغلب خود فقیه هستند. شبکه اجتهاد: مقام معظم رهبری در دیدار با دست اندرکاران برگزاری …
Read More »ستیز با علوم عقلی در حوزههای علمیه
رویکرد تقابلی افراطگرایان شیعه با علوم عقلی، تشابه کاملی با مواضع جریان وهابیت دارد و هر دو گروه مواضع و حتی بیانهایی مشابه با هم در مخالفت با علوم عقلی دارند. شبکه اجتهاد: هفته گذشته مقام معظم رهبری در دیدار دستاندرکاران همایش ملی حکیم طهران، بر توجّهِ حوزهها به علوم عقلی و بخصوص فلسفه تأکید کردند، اما هماکنون در حوزههای …
Read More »فقه قطعاً علم رکنی حوزه است، اما نمیتوان بدون فلسفه برای جامعه فتوا صادر کرد
رئیس شورای حوزه علمیه تهران گفت: امروز نمیتوان بدون استفاده از فلسفه برای جامعه فتوا صادر کرد. بنا بر این اهتمام به مبانی، موضوعات و مقولات باید در اولویت قرار گیرد. فقه قطعاً علم رکنی حوزه است، اما برای کمک به آن به دیگر علوم نیاز است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، در اجلاسیه سالانه اساتید …
Read More »علوم عقلی در حوزه علمیه قم و تهران رواج پیدا کند/ اگر حوزه علمیه سراغ فلسفه نرود، نااهلان متصدی آن میشوند
آیتالله خامنهای با تاکید بر لزوم شناساندن شخصیت و آراء بزرگان فلسفه تاکید کردند: فلسفه باید در حوزه علمیه قم و همچنین حوزه علمیه تهران که روزگاری مرکز فلسفه بوده است، رواج پیدا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، بیانات حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دستاندرکاران همایش حکیم تهران (نکوداشت مرحوم آقاعلی مدرس زنوزی) که در …
Read More »میخواهم فلسفهالاجتماع و فقهالاجتماع را پیوند بزنم
متاسفانه عدهای گمان میکنند که ما چون روحانی هستیم یا تعلق به نظام جمهوری اسلامی داریم که البته به این تعلق افتخار هم میکنیم، به این دلیل از علم دینی دفاع میکنیم. در حالی که من کاملاً روشمندانه و مستدل از این امر دفاع میکنم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین استاد عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران، …
Read More »پایههای فقه و کلام باید تقویت شود/ اکثر مخالفین فلسفه انقلابی بودند/ مرحوم میرزا مهدی با طرح نظریه ولایت مطلقهی فقیه از انقلاب حمایت کرد
رئیس انجمن کلام حوزه علمیه گفت: اگر ما نتوانیم مشکل بانک و ربا را حل کنیم، انقلاب ما شکست میخورد. بنابراین ما چارهای جز تقویت فقه و کلام و پایههای آنها که قرآن، حدیث و البته عقل است، نداریم؛ لذا اینها در راستای تقویت حوزهی انقلابی است.
Read More »تحول در حوزه قم هم مدیون آیتالله میلانی است/ از سوی انقلابیون و مکتب معارفی خراسان مورد بیمهری قرار گرفت
آیتالله میلانی در مباحث فقهی بسیار مراقب بودند که مسائل فلسفی را دخالت ندهند و مطابق با همان روال سنتی فقه بحث میکردند ـ و در ابتدای حضور ایشان هم کسانی مثل مرحوم آشیخمجتبی قزوینی با ایشان همراهی میکردند ـ اما بالاخره چون بهطور کلی از طرفداران فلسفه محسوب میشدند، شاگردان مکتب میرزا مهدی اصفهانی در مشهد (مکتب معارفی خراسان) با ایشان زاویه پیدا کردند و به نوعی آقای میلانی را در انزوا قرار دادند.
Read More »بنده را در نفی یا اثبات خواندن «فلسفه» قرار ندهید/ یک ریال از وجوهات ایران را قبول نمیکنم
اینکه آیا امروز طلاب فلسفه بخوانند یا خیر؟ بنده را در نفی یا اثبات قرار ندهید؛ ولی خود آقایان و حوزه علمیه قم میدانند که چه مقدار برای طلاب مفید است و چه مقدار را نخوانند./ وجوهات ایران با کمک آقا سید جواد شهرستانی برای امور حوزهها، مشکلات آنان و مستمندان میرسد و بنده به این امور رسیدگی و اهتمام …
Read More »