بایگانی برچسب: معرفی مقاله

این نوشتار در پی آن است که اجمالاً جایگاه عقل فقهی را در عرصه تمدن‌سازی نوین اسلامی روشن نماید. به نظر می‌رسد برای ورود فقه به عرصه تمدن‌سازی نوین اسلامی، باید عقل، علاوه بر شئونی که در فقه رایج دارد، حداقل به پنج شکل دیگر ایفای نقش می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام محمدحسین متولی امامی، رئیس مؤسسه تحقیقات راهبردی تمدن اسلامی و دکتری دانش اجتماعی مسلمین موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در مقاله‌ای با عنوان «منزلت عقل فقهی در تمدن‌سازی نوین اسلامی» که در شماره دوم دوفصلنامه مطالعات بنیادین تمدن اسلامی منتشر شده است، بیان دارد: فقه اسلامی پایگاه …

این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که انقلاب اسلامی ایران موجب چه تحولاتی در فقه سیاسی شیعه گردیده است؟ این بحث با رویکرد درجه دو و رصدِ تحولِ درونی فقه سیاسی شیعه به انجام رسیده است. در پاسخ، این فرضیه طرح شده است که با توجه به برخی زمینه ‌های سیاسی – اجتماعی پس از انقلاب اسلامی مانند ورود به حوزه قانونگذاری، اجرای حدود الهی و عملیاتی کردن آموزه مشورت، می‌‌توان تحول در فقه سیاسی را در مواردی مانند تلاش برای رسیدن به دانش مستقل فقه سیاسی، ارائه گزینه بدیل قدرت، تلاش برای پویایی فقه سیاسی، توجه …

در نظام خانواده‌ای که بر اساس اسلام طرفین شکل گرفته است، اگر ضمن وجود تمام شرایط لازم حکم ارتداد یکی طرفین ثابت شد، ازدواج وی با طرف مسلمان فسخ و ولایت و حضانت وی از کودک مسلمان سلب می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ارتداد از سنگین‌ترین جرایم در نظام فقه جزایی اسلام، به معنای «رویگردانی فرد مسلمان از آیین خود» است. هرچند مطابق نظام‌های سنتی حقوقی امکان مجازات به‌صرف تغییر اندیشه وجود داشت؛ اما در نظام حقوق کیفری مدرن هیچ جرمی محقق نمی‌شود، مگر آنکه ارکان سه‌گانه آن احراز شود. مرتضی رحیمی، عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکده الهیات و …

این پژوهش در نظر دارد به فضلایی که در آستانه اجتهاد قرار دارند کمک کند که خود را ملتزم به روح حاکم بر فقه بدانند و گره‌های صعوبت را از برخی فتاوا بگشایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام به‌عنوان شریعت جامع و جاودانه در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان(ع) به‌عنوان دینی آسان و همراه با تسهیل معرفی شده است و ادله بسیاری نیز این سمحه و سهله بودن دین را تایید می‌کنند. تردیدی نیست مهم‌ترین بخش دین که مرتبط با افعال مکلفین است، احکامی است که در دوران غیبت توسط مجتهدان از منابع اولیه استنباط شده و در …

دستاورد مقاله نشان می‌دهد، اکثر دانشوران متأخر برای ساختاربندی فقه به گونه‌ای از معیار روابط انسانی بهره برده‌اند و این معیار در میان متأخران و معاصران فقه پژوه، رایج و کاربرد بسیاری دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ساختارهای فقهی را با معیارهای گوناگونی می توان ترسیم کرد. یکی از معیارهای ساختار سازی فقه، روابط انسانی (رابطه با خدا، خود، انسان های دیگر و طبیعت) است. گرچه فقیهان متقدم از این معیار بهره نبردند، اما استفاده از آن در میان متأخران فقها و اندیشوران فقه بسیار است. محمدرضی آصف‌آگاه در مقاله خود در اولین شماره دوفصلنامه علمی ـ تخصصی «مدیریت دانش …

در این نوشته سعی شده نشان داده شود از منظر درون‌دینی و براساس همه قرائت‌های دینی، اجرای این کیفرها، به‌ویژه سنگسار، شرعاً ممکن نیست و اگر قانون‌گذار داعیه شرع دارد باید از این نظر قوانین را با شرع همسو کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مدت‌هاست در کشور ما و دیگر مناطق جهان پژوهشگران مختلف مسلمان در تلاشند تا در مواجهه با پرسش‌های مختلفی که در زمانه کنونی راجع به برخی مجازات‌های مقرر در فقه اسلامی مطرح می‌شود، پاسخ دهند. برخی پاسخ‌ها از سوی علمای طراز اول در سطح مرجعیت دینی در شیعه یا مفتیان معروف اهل سنت ارائه شده و …

پژوهش ﭘﻴﺶرو ﺑﺎ روش توصیفی و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮا ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮرای فقهی، ﺳﻄﺢ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ و ﻛﺎرایی ﺑﺎﻧکﻫﺎی اﺳﻼمی را ارﺗﻘﺎ می‌دﻫﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻬﺎدی ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻧﻄﺒﺎق ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎﻧکﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮازﻳﻦ اﺳﻼمی، ﻓﻀﺎی اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ را ﺑـﺮای ﻛـﺎرﮔﺰاران و ﻓـﻀﺎی اﻃﻤﻴﻨـﺎن را ﺑﺮای ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﻧک ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ، رﻳﺴک ﺷﺮﻳﻌﺖ را ﻛﺎﻫﺶ می‌دﻫﺪ، از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺑﺎ روزآﻣﺪ ﻛﺮدن ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺎنکی و ﻃﺮاحی اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﺎلی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﻛﺎرایی ﺑﺎﻧﻜﺪاری اﺳﻼمی می‌اﻓﺰاﻳﺪ. شبکه اجتهاد: ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺎﻧﻚﻫﺎی اﺳﻼمی ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺣﺬف ﺑﻬﺮه از روشﻫﺎی ﺗﺠﻬﻴﺰ و ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻘﺪﻫﺎی ﺷﺮعی، ﺑﺎﻧﻜﺪاری …

با توجه به معنای قانون، صدور احکام حکومتی توسط، ولی فقیه با مبانی اصل حاکمیت قانون، تعارضی ندارد؛ چرا که منظور از حاکمیت قانون، تحقق عدالت اجتماعی است و احکام حکومتی نیز در همین راستا و بر اساس همین مبنا، تبلور یافته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، «حاکمیت قانون» از مهمترین اصول مطرح و مورد قبول قوانین اساسی همه کشور‌های جهان است و مضمون این اصل، حاکمیت قوانین موجود در یک کشور می‌باشد که در نتیجه آن، همگان در برابر قوانین، مساوی خواهند بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز با تحدید وظایف و اختیارات کارگزاران و برابرشمردن آن‌ها با دیگر …

شبکه اجتهاد: اهمیت قواعد فقه و نقش آن در شناخت بهتر احکام شرع و نیز نظم بخشیدن به آموزه‌های فقهی، بر پژوهشگران عرصه‌ی فقه پوشیده نیست. این قواعد گرچه همچون قواعد اصولی نقش ابزاری در استنباط احکام را ندارد، اما در شناخت تفصیلی احکام و تطبیق موارد جزئی و مصادیق هریک از احکام کلی، نقش بارزی را ایفا‌ می‌نماید. در این میان پرسشی که برای بسیاری از دانش پژوهان این رشته ممکن استبه وجود آمده باشد این است که این قواعد از کجا به وجود آمده و خاستگاه آن کجاست؟ آیا این قواعد، مورد تصریح آیات و روایات است و …

مجموعه مقالات همایش ‌بین‌المللی العملات الافتراضیه فی المیزان (بررسی ارزهای دیجیتال) در بستر وب منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ‌بین‌المللی «العملات الافتراضیه فی المیزان» که در روزهای ۲۷ و ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ در شارجه امارات و به همت دانشکده شریعت و پژوهشهای اسلامی دانشگاه شارجه برگزار شده بود، پژوهشگرانی از کشورهای مختلف عربی، نتایج پژوهش خود را در مورد ارزهای دیجیتال در چهار محور فنی، شرعی، اقتصادی و حقوقی عرضه کردند. مجموعه مقالات این همایش به تازگی بر روی سایت این همایش بارگذاری شده است و پژوهشگران می‌توانند مجموعه مقالات این همایش را از آدرس http://yon.ir/35P6C دانلود نمایند.

نود و هفتمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (بهار ۱۳۹۸) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی منتشر گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، ۷ مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۸۹ صفحه و به قیمت ۱۰ هزار تومان به چاپ رسیده است. «ولیّ اذن در درمان» نوشته رضا پورصدقی و …

پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق اجتهاد چندمرحله‌ای و نظر خبرگان مالی اسلامی و مراجع عظام تقلید شروط جواز استفاده از پول‌های رمزنگاری‌شده را احصا گرده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از سال ۲۰۰۹ شکل نوینی از پول در عرصه اقتصاد دنیا تحت عنوان «پول رمزنگاری شده» به وجود آمد. این وسیله مبادله از دسترس سیستم بانکی و بانک مرکزی خارج است و تنها از طریق فضای مجازی منتقل می‌شود. با فراگیرشدن این نوع پول در رفتارها و روابط اقتصادی، یک تحول جدی در ماهیت و کارکرد اقتصادی پول ایجاد می‌شود. تغییر در ماهیت و کارکرد اقتصادی ممکن است …

شبکه اجتهاد: کلمه‌ها آن قدر توان ندارند که سوگ بزرگ ترین شخصیت هستی را بنمایانند؛ بهترین عبارت در این زمینه جمله‌ای از امام علی (ع) که به مناسبتی در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه که با ترجمه زیبای دکتر شهیدی این گونه می‌فرماید: «الهی دامنه لغت کوتاه است و هیجان ضمیر بی‌پایان؛ دل می‌خروشد وسینه می‌نالد معانی در سراچه صندوق سینه توده و انباشته است، کو واژه‌ای که ترجمان احساس باشد و اسرار دل را بی‌پروا فاش سازد.» به واقع کو واژه‌ای که ترجمان این حقیقت بزرگ باشد.

در این مقاله، ساختار شناسی علم فقه از نگاه نظام سازی اصطلاحات و تاثیر آن در ارائه ساختار منطقی علم فقه، به عنوان راهبردی اساسی، بررسی می‌شود. همچنین، با مروری بر دسته بندی رایج فقه برای تقسیم بندی آن الگویی پیشنهاد می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و چهارمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (تابستان ۱۳۹۷) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی منتشر گردید. در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، مقالات علمی پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از …

در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، شش مقاله علمی پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۱۸۴ صفحه به چاپ رسیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و سومین شماره  فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (بهار ۱۳۹۷) به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مدیر مسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی منتشر گردید. این شماره کاوشی نو در فقه اسلامی، دربردارنده مقالات چون: «تحلیل و ارزیابی قابلیت شرط …

جدیدترین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» به صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدیر مسئولی مجتبی الهی خراسانی و سردبیری حسین ناصری مقدم منتشر  چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «جُستارهای فقهی و اصولی» ویژه زمستان ۹۶ دربردارنده هفت مقاله علمی: «تحلیل جرم سازمان‌یافته از دریچه فقه»، «بررسی ایقاع فضولی با مطالعه موردی طلاق فضولی»، «قاعده انگاری «لاقود لمن لا یقاد منه»»، «بررسی فقهی ـ حقوقی موجدات و مسقطات حق‌حبس در عقود معاوضی»، «ماهیت و قلمرو قاعدۀ «الزّرعُ لِلزّارعِ وَ لَو کانَ غاصِباً»»، «درنگی در قلمروی قاعده فقهی«التّعزیر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول به مانند بسیاری از فلسفه‌های مضاف، عمر چندانی ندارد. نوپا بودن این دانش اما اگرچه به معنای کم ثمره بودن آن نیست، لکن موجب شده است تا نگاشته‌های زیادی در رابطه با آن موجود نباشد. در زیر تلاش شده است تا نمایه کلی از مقالات موجود در رابطه با این دانش نوپدید ارائه گردد. این نمایه در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول، مقالاتی که به صورت کلی به فلسفه علم اصول پرداخته‌اند گزارش‌شده‌اند. بخش دوم اما به مقالاتی پرداخته است که تنها به یک مسئله از مسائل این دانش یا بخشی …

مداخله بشردوستانه جهت تأمین و تضمین رعایت حقوق انسان‌هاست که در حقوق اسلام دارای مبانی قرآنی، روایی، اجماع و عقل‌ می‌باشد و بر اصول اولیه کرامت انسان، تألیف قلوب، تولی و تبری استوار است و دارای مصادیقی از جمله حمایت از مستضعفان و حق طلبان‌ می‌باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجید وزیری استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران و جبار محمدی بلبان آبادی دانشجوی کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران در مقاله «بررسی مداخله بشردوستانه در نظام فقهی اسلام»‌ می‌نویسند: یکی از اهداف اساسی حقوق اسلام و بین الملل …

آنچه بسیاری از متدینین و به خصوص قائلین به حرمت استعمال کراوات، بدان معتقدند، شبیه سازی شدن کراوات از روی صلیب مسیحیان و به تبع، اختصاص این نشانه به ایشان است. تا بدین جای بحث، اگرچه به ظاهر تاریخی صرف است اما وقتی اختصاص آن به مسیحیان، صغرای حرمت تشبه به کفار می‌گردد، بحث، رنگ و بوی فقهی به خود گرفته و اهمیت آن نیز دو چندان می‌گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کراوات، پاپیون و دستمال گردن، میهمانان ناخوانده‌ای بودند که با آغاز ارتباط پادشاهان قاجار با دولت‌های غربی، پا به کشورمان گذاشتند و پس از تغییر ایدئولوژی رضاخان در …

طرفداران نظریه عقلی بودن قاعده امر به معروف و نهی از منکر دلایلی برای اثبات مدعای خود اقامه کرده‌اند که از آن میان می‌توان به قاعده لطف، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل و قاعده وجوب شکر منعم اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از واجبات دینی و فروع دین که در تربیت انسان‌ها اهمیت بسیاری دارد، فریضه امر معروف و نهی از منکر است. پرسش این است که آیا باید آن را فریضه تعبدی محض تلقی کرد که وجوب، شرایط و مراتب آن به شکل تأسیسی از جانب شرع ارائه شده است و علت و فلسفه وضع آن قابل …