شبکه اجتهاد: یک نظام اجتماعی باید دارای ساختاری سازگار با نظامهای دیگر باشد و از پشتیبانی ضروری نظامهای دیگر نیز برخوردار شود تا منزوی نشده و از بین نرود. اگر «ملت» را به عنوان یک واحد سیاسی-جغرافیایی خودبسنده در نظر بگیریم و «امت» را به عنوان یک مجموعهی فراملی بر پایهی عقیده، نادیده گرفتن یکی به معنای انزوای دیگری است: …
Read More »Tag Archives: ابوالحسن حسنی
انسان شناسی فقهی، گزارشی از فقه موجود
با توجه به موضوع فقه، یعنی افعال انسانی، انتظار بجایی است که انسانشناسی فقیه در تأملات فقهی او مؤثر باشد. این پژوهش به بررسی این مسئله پرداخته است که یک فقیه، انسان را با چه ویژگیهایی میشناسد؟ طرح پرسش یادشده و بررسی آن، علاوهبر اینکه در فهم آرای فقها بسیار مفید و لازم است، در سامانبخشی فقه بسیار راهگشا است …
Read More »ضرورتها و اقتضائات گفتگو پیرامون قانون اساسی
اولین جلسه از سلسله نشستهای هم اندیشی پیرامون قانون اساسی با موضوع «ضرورتها و اقتضائات گفتگو پیرامون قانون اساسی» اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار شد. اساتید حججاسلام والمسلمین سید احسان رفیعی علوی، معاون دانشگاه باقرالعلوم (ع)، مجید رجبی رئیس پژوهشگاه فقه نظام، محمد متقیان تبریزی مدیرگروه فقه تقنین مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، …
Read More »مسیر ساختارسازی برای نظام اسلامی، از تجربه نائینی تا امام خمینی
حجتالاسلام ایزدهی با بیان اینکه مدلی که مرحوم نائینی برای نظام ارائه کرد تجربه ناموفقی بود، تصریح کرد: مسالهای که محقق نائینی به آن پرداخته بود درست بود اما ساختار مطلوب ارائه نکرده است و از ظرفیت مردم برای ارائه حکومت استفاده نکرده است درحالیکه امام (ره) موفق بودند چرا که تلاش کرد تا ساختار و نظام را تغییر دهد. …
Read More »لزوم تغییر موضوع علم فقه از فعل مکلف به ساختهای ارادی انسان
حجتالاسلام ابوالحسن حسنی ضمن اشاره به برخی از الزامات کلامی فقه نظامساز تصریح کرد: مهمترین نتیجه که از مبانی کلامی میشود اخذ کرد این است؛ باید در تعریف فقه و موضوع آن تجدیدنظر کنیم. بدین ترتیب موضوع فقه از فعل مکلف به ساختهای ارادی تغییر میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین پیشنشست همایش ملی فقه نظامساز با موضوع «الزامات کلامی …
Read More »مبانی فقهی-حقوقی جرمانگاری انواع هک
در مسئله هک با توجه به شرایطی سایت مورد مطالعه که مورد حمله هکری قرار میگیرد همچون عمومی یا خصوصی بودن، داخلی یا خارجی بودن، قانونی یا غیرقانونی بودن فعالیتهای سایت، مسلمان و یا نامسلمان بودن صاحب سایت و مسائل دیگر میتوان ۸۴ حالت مختلف را متصور شد که هر یک از این حالات باید به صورت تک به تک …
Read More »بررسی فقهی عقلایی مالیت در فضای مجازی
دبیر گروه فقه مرکز دانش بازیهای رایانهای مدبر گفت: عناصر فضای مجازی شبکه و تعامل است؛ عنوان مالیت را نمیتوان بر شبکه نهاد و طبیعتا عنصر تعامل بر یک موضوع در فضای مجازی است که عنوان مالیت بر آن میتواند مورد بحث قرار گیرد. طبیعتا تعامل بر محتوا در قالبهای مختلف آن صورت میگیرد. این محتوا گاهی ارزشمند است و …
Read More »نگاه انتقادی بر نگرش سیستمی به دین/ ابوالحسن حسنی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در این اواخر برخی از پژوهشهای فقهی به مفهوم سیستم نزدیک شدهاند. مفهوم سیستم مفهومی جدید از دنیای مدرن است. بهصورت اجمال، میتوان گفت که نظام، در این معنا، یک کل واحد از روابط فیمابین تعدادی از اشیاء یا اشخاص است که عناصر آن نظام به شمار میآیند. نظریهی سیستمها تمام پدیدههای عالم، اعم از پدیدههای ماشینی، …
Read More »مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی
حجتالاسلام حسنی مالکیت در فضای مجازی را از سنخ «مالکیت تو در تو» دانست و گفت: در فضای مجازی سه نوع مالکیت متصور است؛ مالکیت عرفی، مالکیت فکری و معنوی و مالکیت «تو در تو»؛ این مالکیت در فضای مجازی وجود دارد؛ مثلا شخصی وبلاگی را در یک سرویس دهنده ایجاد میکند که در اینجا مالک وبلاگ یک شخص، و …
Read More »وابستگی شدید علوم سیاسی به نظریه خطابات قانونی
محقق و پژوهشگر حوزوی گفت: اگر خداوند را همچون قانونگذار به حساب بیاوریم و شریعت را همچون قانون، ویژگیهای شریعت همچون قانون خواهد بود. همان طور که قانون خطاب آن به عنوان شهروند است نه به اشخاص، خطابات قانونیه هم به مکلف است چه الان مکلف موجود باشد و چه نباشد ،چه عاجز باشد و چه قادر باشد. شبکه اجتهاد: …
Read More »«انسان سیاسی از منظر فقهی» راهی بازار نشر شد
یکی از موضوعات مهم فقهی که پژوهش اجتهادی درباره آن ارزشمند است؛ انسان سیاسی است. این پژوهش، انسان سیاسی را از سه جهت مورد مطالعه قرار میدهد: انسان سیاسی به عنوان موضوع خطابات شرعی، انسان سیاسی به عنوان مفسر خطابات شرعی، انسان سیاسی در مفاد خطابات شرعی.
Read More »مسئله خطا در «اجتهاد»
شبکه اجتهاد: یکی از مسائل بسیار مهم در فلسفه فقه، خطا در اجتهاد است. از یک سو نمیتوان به طور کامل از خطای اجتهادی پیشگیری کرد و ناگریز پیش خواهد آمد. از سوی دیگر، نمیتوان از هر خطای مجتهد نیز چشم پوشید. مسئله اول در باب این موضوع، تعیین معیار صواب از خطا است که خود در دو مرتبه ثبوت …
Read More »نقدی بر مقالهی «مبانی تئوریکِ داعش در فقهِ سنتی»
شبکه اجتهاد: چندی پیش یکی از دوستان متعهد در تماسی تلفنی با بنده خبر از مقالهای در فضای مجازی داد که مدعای آن هماهنگی فقه شیعه با عمل داعش است. تعجب کردم و خود به مقالهی مربوطه مراجعه کردم. مقالهای بود با عنوان «مبانی تئوریکِ داعش در فقهِ سنتی» از «سیّد محمّد موسوی عقیقی». نویسنده مدعای اساسیاش را در این …
Read More »حکم شرعی محصولات تراریخته با استفاده از «ادله لا ضرر»
حسنی با بیان اینکه در مسأله محصولات تراریخته حکم دولت با حکم مکلف متفاوت است، گفت: نمیتوان گفت که چون مصرف این محصولات جایز است تولید و توزیعش هم جایز است. به گزارش شبکه اجتهاد، ابوالحسن حسنی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شب گذشته در نشست علمی «حکم شرعی محصولات تراریخته با استفاده از ادله لا ضرر» …
Read More »بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه
جایگاه خطابات مقاصدی در فقه شیعه با ارائه ابوالحسن حسنی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سه دیدگاه فقهای شیعه در این زمینه بیان شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی جایگاه خطابات مقاصدی در فقه سیاسی شیعه» با ارائه ابوالحسن حسنی از سوی گروه فقه سیاسی انجمن علمی مطالعات سیاسی حوزه علمیه چندی پیش در ساختمان انجمنهای …
Read More »مسئله خطا در اجتهاد
یکی از مسائل بسیار مهم در فلسفه فقه، خطا در اجتهاد است. از یک سو نمی توان به طور کامل از خطای اجتهادی پیشگیری کرد و ناگریز پیش خواهد آمد. از سوی دیگر، نمی توان از هر خطای مجتهد نیز چشم پوشید. مسئله اول در باب این موضوع، تعیین معیار صواب از خطا است که خود در دو مرتبه ثبوت و اثبات قابل بررسی است. از آنجا که هر خطای اجتهادی قابل پذیرش نیست، مسئله دوم حد پذیرفتنی بودن خطا است. این مسائل، به صورت صریح مورد توجه اصولیان نبوده است. نگارنده در مسئله اول پاسخهای ممکن را ذکر کرده و خود در این میان رایی برگزیده است؛ اما در مسئله دوم معیار نظری نیافته و به پیشنهاد یک راهکار عملی برای جلوگیری از سرریزی اختلافات نظری به حوزه های اجتماعی سیاسی بسنده کرده است.
Read More »