باید نسبت به ادعای رسیدن به درجات عالی علمی بسیار احتیاط کرد. محقق نائینی، استاد فقها و مجتهدین می‌نویسد: «پوشیده نیست که اگر غیرمجتهد ادعای اجتهاد کند، آن فسقی است که قابل مقایسه با سایر فسق‌ها نیست». همچنین اعطای عناوین عالی علمی مانند «آیت‌الله» به همه کسانی که درس خارج دارند، صحیح نیست. این عنوان را فقط باید به فردی …
Read More »
شبکه اجتهاد: سال‌هاست که حوزه علمیه بحث معادل سازی مدارک حوزوی و دانشگاهی را در شورای عالی انقلاب فرهنگی پی گرفته است و اکنون طلاب سطح چهار حوزه می‌توانند از برخی مزایای مدرک دکتری مانند جذب به عنوان هیئت علمی و تدریس موقت استفاده کنند. همچنین طلاب با گرفتن سطح دو می‌توانند به عنوان لیسانسه، در کنکور کارشناسی ارشد و …
Read More »
شبکه اجتهاد: چندی است بحث از چالش آیت‌الله دکتر یا حجت‌الاسلام دکتر در محافل حوزوی و دانشگاهی داغ است و رویکردهای موافق و مخالف در مواجه با آن پدید آمده است. در این یادداشت به این پدیده از منظر یک چالش کهن در تاریخ و میراث مسلمین می‌نگرم، به اختصار ابهامات آن را مرور می‌کنم و پژوهش درباره بنیان‌ها و …
Read More »
مدیر موسسه کتاب شناسی شیعه گفت: در عصر ما اجازه روایت جنبه تبرکی دارد؛ چون نسخه‌ها چاپ شده است. از این رو آیت‌الله خرسان در نجف کتابچه‌ای با نام «سلوک مفازه من دون اجازه» نوشته بود، ولی منتشر نکرد و گفته بود که اجازه روایت در این عصر وجهی ندارد. برخی در این زمان هم به دنبال جمع‌کردن اجازه روایت …
Read More »
اختصاصی شبکه اجتهاد: کار «آیت‌الله های خود خوانده» بالا گرفته است. آنها که پیش از این، گاه به شوخی و با طعم لبخند، از خود، با عنوان «آیت‌الله» یاد میکردند و وقتی همان لقب دوست داشتنی را پیش از نامشان می‌‌‌گذاشتی، قدری سرخ و سفید هم می‌‌‌شدند، این بار برای آیت‌الله شدن، سر و صدا می‌‌‌کنند، سیستم طراحی می‌‌‌کنند و …
Read More »
شبکه اجتهاد: برخی از طلبه‌ها -در روزگار ما – علاوه بر تحصیلات حوزوی به دنبال تحصیلات دانشگاهی می‌روند و عنوان حجت‌الاسلام دکتر متولد می‌شود. البته برخی هم بعد از اخذ مدرک دکتری و مهندسی برای تحصیل به حوزه علمیه می‌آیند؛ درباره این برادران چند نکته را عرض می‌کنم. نکته اول: برای تحصیلاتِ دوگانه در حوزه و دانشگاه دو انگیزه اصلی …
Read More »
عناوین حوزوی در طول تاریخ دستخوش تغییرات وسیعی شده‌اند و هرچه می‌گذرد شاهد تولید و استعمال القاب پرطمطراق هستیم. آنچه در این میان جلوه می‌کند اینکه در گذشته، بسیاری از علما از این نام و نشان‌ها فرار میکردند و حتی از مقام مرجعیت نیز اجتناب می‌ورزیدند؛ اما امروز برخی از افراد در رقابت برای کسب عناوین و مقام به سر …
Read More »
ما در نهادهای حوزوی یک اتفاقی را دنبال کرده‌ایم و سبب شده طلبه‌ها را به سمت عناوین دانشگاهی برده و از عناوین حوزوی جدا کنند و آن اینکه آمده‌ایم یکسری سطوح علمی به نام هیئت‌علمی تعریف کرده‌ایم؛ یعنی پژوهشکده و دانشکده درست کرده‌ایم و گفته‌ایم افرادی در آن هیئت‌علمی باشند. هیئت‌علمی هم از مربی شروع می‌شود و بعد می‌رسد به …
Read More »
اصلاً خوب نیست که ما از القاب دانشگاهی و همین‌طور از القاب جدید استفاده کنیم. همان وزانت و جاافتادگی القاب پیشین کفایت می‌کند. نیازی نیست که القاب جدیدی اختراع کنیم که باری از نظر معنا ندارد. اگر قرار شد القاب جدیدی جعل شود از القاب دانشگاهی استفاده کنند، ولی همان القاب قدیم اولویت‌دارند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از آفت‌هایی که …
Read More »
در سابق، علما، فردی را که تشخیص می‌دادند که اسبق یا سید است یا اگر با او مساوی بودند و دیگری را افضل می‌دیدند، خودشان کنار کشیده و آن فرد را به‌عنوان مرجع تقلید قبول میکردند. علت دوم، تقوا و پرهیزکاری است. کسانی که سابقاً بودند می‌دانستند مرجع تقلید بودن مسئولیت دارد و برای فرار از مسئولیت و محکومیت خدایی، …
Read More »
مدیریت حوزه با مشارکت مراکز حوزوی دیگر مثل دفتر تبلیغات اسلامی، جامعه المصطفی و… باید بازتعریفی در این القاب و عناوین و شرایط احراز آنها داشته باشند و بعد هم در قالب یک بخشنامه رسمی به مدارس علمیه ابلاغ شود و کارت شناسایی برای طلاب صادر نمایند. معمولاً هر مدرسه علمیه به فراخور خود، کارت شناسایی را صادر می‌کند اما …
Read More »
اساساً تصدّی منصب فتوا مقوله‌ای متفاوت از قوه اجتهاد است و نباید هر که خویش را مجتهد می‌داند، به تصدّی امر فتوا مبادرت ورزند. چون این منصب بسیار پر مسؤولیت است و تصدّی آن حجّت شرعی ویژه‌ای می‌طلبد. در میراث روایی و اخلاقی ما هشدارهای زیادی در این باره وجود دارد که اهل تقوا را وادار به احتیاط می‌کند. اختصاصی …
Read More »
اکنون با یک مشکلی که در اصلاح عناوین روحانیون مواجه هستیم این است که این عناوین بر روحانیون مدیر و روحانیون سیاسی اطلاق می‌شود. مشکل از اینجا شروع شده است؛ یعنی روحانی که تا قبل هیچ تدریسی در حوزه نداشته و سطوح عالی را تدریس نمی‌کرده صرف اینکه مدیریت حوزوی را بر عهده می‌گیرد، لقب آیت‌الله به او داده می‌شود. …
Read More »
علم و فقه و مرجعیت را در جایگاه خود قرار دهیم و بدانیم منصب پرمخاطره‌ای است. به خاطر اینکه اگر کسی این منصب را داشته باشد در میان مردم می‌تواند با آن فکر و روشی که دارد مردم و دنیا را جذب کند؛ اما اگر شخصی بود که دافعه در میان مردم ایجاد کند و تمام سلایق خود را به …
Read More »
اگر ما به سیره گذشته حوزه بازگردیم مطلوب می‌شود. به مراجع همان لفظ آیت‌الله اطلاق کنیم و به مادون آنها همان لقب حجت‌الاسلام ثقه‌الاسلام دهیم. اصولاً طلبه‌هایی که سال اول طلبگی هستند لزومی ندارد به آنها ثقه‌الاسلام و حجت‌الاسلام گفته شود. آن‌هایی که سی سال در حوزه بوده‌اند حجت‌الاسلام باشند. کسانی که مراجع تقلیدند آیت‌الله باشند. اختصاصی شبکه اجتهاد: درجه‌های …
Read More »
کشش در عنوان‌های دانشگاهی که طلبه‌ها را به سمت خود می‌کشاند علت‌هایی دارد که یکی از این علل، رسمیت جهانی این عناوین است. یعنی عنوان دکتر، مهندس، کارشناس ارشد. این عناوین در کل دنیا رسمیت دارد و در تعاملات و ارائه مقاله رسمیت دارد. به‌علاوه اینکه شهرت اجتماعی هم دارد؛ یعنی در داخل کشور این عناوین را مردم می‌شناسند و …
Read More »
عناوین در جامعه ما چه عناوین حوزوی و چه عناوین دانشگاهی و حتی غیر این‌ها نشان‌دهنده میزان اعتبار اجتماعی افراد است. به همین جهت افراد نسبت به برخی از عناوین اقبال نشان می‌دهند و نسبت به برخی ممکن است علاقه‌مندی نشان ندهند؛ و محدودیت‌های بزرگ اجتماعی که درست می‌شود به‌تناسب این القاب اجتماعی اتفاق می‌افتد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالهای …
Read More »
شبکه اجتهاد: لقب دادن و ملقب شدن در میان ایرانیان، همانند دیگر اقوام سابقه زیادی دارد و گویا در همیشه تاریخ به عنوان یکی از شاخصه‌های شناخت افراد از آن استفاده می‌شد. لقب‌ها گاه وجه سیاسی، گاه دینی، گاه اجتماعی و حتی گاهی اخلاقی داشته و جنبه‌های تفالی آن نیزمورد توجه زیاد برخی از حاکمان و قدرتمداران بود، چنان که …
Read More »
باید القاب حوزوی موجود تعریف شود و در مواردی هم القاب جدید تعریف گردد. اگر از القاب دانشگاهی استفاده شود صحیح نیست؛ چون این القاب چه برای اساتید و چه برای دانش‌پژوهان دانشگاه خیلی متناسب با حوزه نیست. برای حوزه باید یک‌بار معنوی در این القاب وجود داشته باشد. اکنون القابی چون حجت‌الاسلام، ثقه‌الاسلام، آیت‌الله همه یک‌بار معنوی و قداستی …
Read More »
یکی از آفت‌هایی که به ویژه در دهه اخیر گریبان حوزه علمیه را گرفته، رشد «آیت‌الله»هایی است که معلوم نیست با ضابطه علمی و عینی به این مرتبه رسیده‌اند یا خیر؛ القاب حوزوی مسئله‌ای عرفی میان حوزویان است، ولی رقابت برای آن، ولو در بین اندکی از این جامعه باشد، شایسته حوزه و حوزوی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، مسئله …
Read More »
اختصاصی شبکه اجتهاد: سیره و روش بزرگان حوزه کاربرد محتاطانه و دقیق القاب بوده است. فقیهی ملقب به «خاتم الفقهاء و المجتهدین» چون شیخ انصاری در به کاربردن القاب قیراطی عمل می‌کند به طوری که از صاحب جواهر به «بعض المعاصرین» (مکاسب ج۳ ص۲۵) یاد می‌کند و در تمام کتاب گرانسنگ مکاسب، لقب«استاذ» را تنها به شریف‌العلماء (مکاسب ج۳ ص۴۰۷) …
Read More »شبکه اجتهاد: «صاحب کفایه»، «صاحب روضات [الجنات]»، «صاجب عروه». این تعبیرها در سنت حوزوی، تعبیری آشناست. منظور از هر کدام از این عبارات، فردی است که نویسنده کتابی مشهور در سنت حوزوی است. به عنوان نمونه، «صاحب کفایه»، ملامحمد کاظم خراسانی است که کتابی با عنوان «کفایه‌الاصول» نوشته‌است. به همین ترتیب، «صاحب روضات الجنات»، «میرزا محمد باقر چارسوقی اصفهانی» و …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت