اگر مراد فقهی است که بخواهد به تعبیر بعضیها، «تمدّن ساز» باشد؛ یعنی معادلات دنیوی را آنچنان رقم بزند که موجب ارتقای جایگاه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی امّت اسلام در بین سایر امم گردد و با بهبود همهجانبه زندگی ایندنیایی مؤمنین، درمقابل تمدن های رقیب قدرت عرض اندام داشته باشد، ساز وکار فعلی در مقابل این امر، …
Read More »Tag Archives: انتخاب سردبیر
کاربرد عرف در فقه و استنباط احکام شرع
همان قدر که سهم عرف و عادت در شریعت و دخالت فهم آن در استنباط احکام امری مسلم روشن و مقبول همگان است، تعیین دقیق این دخالت و فهم صحیح آن امری مبهم و بحثدار است؛ از این رو بسیاری از اظهار نظرهایی که دربارهی نقش و تاثیر عرف در این زمینه شده خالی از افراط و تفریط نیست. اختصاصی …
Read More »درخواست شهید حکیم برای تعطیلی «دفتر صدر دوم» در قم خلاف واقع است/ دکتر فراتی برای اثبات مدعی مستندات را ارائه بدهد
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و از پژوهشگران سرشناس حوزوی که در سالهای اخیر مشغول پژوهش درباره جریانهای سیاسی حوزه نجف بوده است، در گفتگو با مجله تقریرات (اینجا بخوانید) به جریان شناسی حوزه نجف پرداخته و در بخشی از آن به بررسی اختلاف بین شهید حکیم و جریان صدر دوم …
Read More »آیتالله سیستانی اندیشه سیاسی میرزای نائینی را یک گام به جلو برد/ نگاهی نو به جریان شناسی حوزه نجف
دکتر عبدالوهاب فراتی بر این باور است که حوزه معاصر نجف چیزی جز قرائت آیتالله خویی از تشیع نیست و آیتالله سیستانی نیز تکرار میرزای نائینی در دوره جدید همراه با برخی ابهامزداییهاست. شبکه اجتهاد: دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و از پژوهشگران سرشناس حوزوی است که به مطالعات و پژوهشهای سیاسی درباره روحانیت …
Read More »مراجع به مدیر حوزههای علمیه چه گفتند؟
«عمقبخشی بیشتر در متون حوزوی»، «انگیزه تحصیل»، «توجه به اخلاق و تبلیغ»، «چارهاندیشی و توجه به مشکلات درمان، مسکن و معیشت طلاب»، «نظارت علمی در حوزههای شهرستانها»، «هجرت طلاب به شهر خود» و «تقدیر از فعالیتهای جهادی طلاب»؛ بخشی از مسائلی است که مراجع از آیتالله اعرافی خواستار شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی پس از انتخاب مجدد …
Read More »ویژگیها و ابداعات روشی و اندیشهای شهید صدر در علوم اسلامی/ ایشان نظریه فقه را به استنباط رایج و سنتی اضافه کرد
مرد قهار و نیرومند و مهم و قهرمان میدان تناظر و به کشاکش آوردن اندیشهها، شهید سید محمدباقر صدر است. وقتی ما اصول، فقه، اقتصاد، فلسفه، اندیشههای اجتماعی و اندیشههای فلسفه علمی ایشان را میبینیم متوجه میشویم که ایشان چه قدر اندیشههای دیگران به مصاف هم میآورده است و این کشاکش و تناظر را ادامه میداده است تا ابداع و …
Read More »نامه موافقت آیتالله خوئی با تشکیل «نظام جمهوری اسلامی» منتشر شد
مرکز اسناد نجف اشرف، متن نامهای از آیتالله سید ابوالقاسم خوئی را منتشر کرد که ایشان در این نامه نظر خود را در مورد تشکیل نظام جمهوری اسلامی بدون هیچ اضافهای و مراعات مذهب اثنیعشری اعلام میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن نامه که به زبان فارسی نوشته شده بدین شرح است: «شکر و سپاس بی حد خداوند متعال را …
Read More »اعتراض شدید مراجع، علما و شخصیتهای دینی در پی اهانت به آیتالله سیستانی
روزنامه الشرق الاوسط عربستان جمعه گذشته، در اقدامی گستاخانه کاریکاتوری اهانتآمیز در مورد حضرت آیتالله سیدعلی سیستانی، از مراجع شیعی مقیم عراق، منتشر کرد. این اقدام هتاکانه اعتراض و محکومیت شدید مراجع، علما، شخصیتهای شیعه و اهل سنت و مراکز اسلامی را برانگیخت. لکن این اقدام نابخردانه، تلافیجویانه و کینه ورزانه نور پرفروغ مرجعیت را خاموش نخواهد کرد. به گزارش …
Read More »الزامات حل مسئله در اجتهاد کلان از موضوع هنر/ دو راه عملی در اجتهاد هنر
نخستین الزام؛ «شناخت نسبت هنر و حکومت» است؛ یعنی ما چیستی و چگونگی ارتباطات حکومت و هنر و اضلاع این نسبت را مورد شناسایی قرار دهیم. در ضمن یک بحث کاملاً نظری میتوان در خصوص این «نسبت» تأمّل کرد و این پرسش را پاسخ گفت که حکومتها شأناً به چه میزان وابسته به هنرها هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، در …
Read More »نگاه جزیرهای به مسائل دینی موجب میشود در زمین غربیها بازی کنیم/ لزوم توسعه اصول فقه با توجه مقاصد الشریعه، مذاق شارع و حکمت/ فقیه باید در موضوعشناسی دخالت کند
حجتالاسلام دکتر ارسطا معتقد است: فقیه باید در موضوعشناسی الزاماً خود دخالت کند. به دلیل اینکه فهمی که فقیه از موضوع به دست میآورد، در تشخیص حکم دخالت دارد. لازمه حرف من تخصصی کردن حوزه فقاهت است. دیگر نمیتوان از فقیهی صحبت کینم که در همه مسائل اعلم است. بنابراین گروهی از فقها باید به فقه اجتماعی بپردازند. اختصاصی شبکه …
Read More »خط مبارزه سیاسی ائمه، تشکیل حکومت اسلامی بوده است + فیلم
ائمّه از لحظهى وفات رسول الله تا سال ۲۶۰ در صدد بودند که حکومت الهى را در جامعهى اسلامى به وجود بیاورند؛ این، اصلِ مدّعا است… آیندههاى میانمدّت و بلندمدّت و در مواردى هم نزدیکمدّت وجود داشت. همهى کارهاى ائمّه (علیهمالسّلام) یعنى درس، حدیث، علم، کلام، محاجّه با خصوم علمى، با خصوم سیاسى، تبعید، حمایت از یک گروه و ردّ …
Read More »واکنشها به نامه موسوی خوئینیها/ پرسشهایی که باید پاسخ بدهد
سید محمد موسوی خوئینیها، دبیرکل مجمع روحانیون مبارز اخیراٌ در نامهای انتقادی و سرگشاده به رهبر معظم انقلاب، به جای نقد همفکرانش در دولتهای مختلف و طیفهای وابسته، معظمله را مسئول تمامی مشکلات کشور خوانده و با دادن آدرس غلط و فرار رو به جلو، انگشت اتهام را به سوی ایشان نشانه رفته است؛ اما این فرافکنیها با اعتراضات گسترده …
Read More »فقه رسانه در دو دیدگاه فقه فتوایی و فقه حکمرانی
وقتی از منظر «فقه فتوایی» به «فقه ارتباطات» مینگریم، باید آنرا به فقه احکام کلی فرعی، در مقوله ارتباطات انسانی تعریف کرد. این احکام کلی، دو دسته هستند: دسته اول فقط در حیطه پیام قرار دارند، مانند غیبت، کذب، بهتان و… . دسته دوم احکامی هستند که یکی از مصادیق آن در حیطه پیام تعریف میشود، مانند جهاد که یک …
Read More »مبارزه با فساد بدون ملاحظه و تعدی و فقط بر مدار حق، عدل و قانون/ برای نظارتهای مردمی زیرساختهای حقوقی تنظیم کنید
یکی از کارهای لازم در مبارزهی با فساد نظارتهای مردمی است؛ برای نظارتها و گزارشهای مردمی زیرساخت حقوقی در داخل قوه لازم است، یعنی شما باید جایگاه این را در داخل قوه مشخص کنید که این گزارشها کجا برود، چه جوری بررسی بشود، و صحت و سقم این گزارشها شناخته بشود، چگونه دنبال بشود؛ آن گزارشگر هم امنیتش چگونه محفوظ …
Read More »سخنرانی منتشر نشده شهید بهشتی در جمع طلاب و اساتید مدرسه حقانی
آیتالله شهید بهشتی – در سخنانی که برای نخستینبار منتشر شده – گفته است: اگر امکاناتی داریم، میگذاریم در اختیار آن عاشقها، نه در اختیار آن نِقنِقزنها! عاشق که اینقدر نق نمیزند. عاشق که اینقدر آفتاب و سایه نمیکند. عاشق که اینقدر پرتوقع نمیشود. گفته میشود چرا کتابهای درسی اصلاح نشده است؟ چه کسی باید این کار را بکند؟ میگویید …
Read More »اندیشه امام خمینی؛ در گفتوگو با فیرحی، لکزایی، جوادیآملی و غرویان
شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی حاصل مجاهدتهای فراوان زنان و مردان پاکباختهای است که امام خمینی را به رهبری و اندیشه او را به راهبری این نهضت پذیرفته بودند. چه انقلابیونی که از ابتدای نهضت در لوای قیادت و پیشوایی او، مبارزات خود را سامان دادند و چه آنانکه در ایام منتهی به بهمن ۱۳۵۷ او را به رهبری و امامت …
Read More »قوه قضائیه؛ عیار سلامت جامعه
شبکه اجتهاد: رهبرانقلاب درباره اهمیت قوه قضائیه فرمودند: «قضا در یک کشور، معیار سلامت آن کشور است. اگر دستگاه قضایی سالم بود، میتوان نتیجه گرفت که وضع عمومی جامعه و کشور از جهت برخورداری از عدالت و دوری از تبعیض و ستم و اجحاف و تجاوز واین غصههای بزرگ بشری، سالم است.» به مناسبت سالروز شهادت شهید بهشتی و هفته …
Read More »بیانیه مشترک بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت در مورد حج تمتع ۹۹
انتظار میرفت که دولت عربستان سعودی، در تعاملی شایسته، نقطه نظرات سایر کشورهای مسلمان را جویا میشد و از هماندیشی و همراهی آنها برای حل این مشکل که در حال حاضر بر کل جهان سایه افکنده است بهره میگرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت با اشاره به اعلام وزارت حج و عمره …
Read More »دفاع از ولایت فقیه، جزو دین من است/ امام فرمود: اگر انقلاب آسیب ببیند، اسلام ۵۰۰ سال به عقب برمیگردد/ حفظ نظام به این نیست که بگوییم همه چیز خوب است
اینکه حوزه باید انقلابی باشد بدان معناست که از ولایت فقیه دفاع کند؛ بنده دفاع از ولایت فقیه را نه به عنوان یک موضوع خاص، بلکه جزء دین خود میدانم. شبکه اجتهاد: پیشگامی آیتالله حسین نوری همدانی، در مبارزات نهضت اسلامی و استقامت و پایداری قاطعشان در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی، مقام برجستهای را برای ایشان در تاریخ انقلاب اسلامی …
Read More »الزامات ورود فقها در موضوعات مستنبطه عرفی ناظر بر هنر
بحث هنر باید زمینه آشتی و تعامل هنرمندان و اصحاب رسانه را با مجتهدان و فقیهان فراهم سازد. حکم، نیازمند شناخت موضوع است و دستیابی به حکم گاهی هم نیازمند کارشناس است که میتواند کمککارو همیار فقیه باشد و همین باعث میشود که هنرمندان و مجتهدان از نزدیک صحبت و تعامل کنند. چه بسا طراحی و تأسیس نهادی تحت عنوان …
Read More »خاطرات آیتالله سلطانی طباطبایی از امام خمینی و آیتالله بروجردی
آیتالله سلطانی طباطبایی (ره) در مورد ارتباط آیتالله بروجردی و امام خمینی گفت: نسبت به ارتباط این دو بزرگوار باید بگویم: ارتباط طرفینی بود. هم امام به آیتالله بروجردی بسیار احترام میگذاشتند و علاقه مند به ایشان بودند و هم آیتالله بروجردی نسبت به امام اهمیت فوق العادهای قائل بودند و به وی علاقه شدید داشتند. ماموریتهای مهمی را به …
Read More »فقیه تنها شخصی است که میتواند جلوی استبداد و بیعدالتی را بگیرد/ ارزش اجتهاد را نمیدانیم/ بخشی از روشنفکران امامت را نفهمیدهاند
یکی از آثار اجتهاد تشخیص بدعتها، انحرافها است. تنها کسی که میتواند تشخیص بدهد فلان کار بدعت است یا خیر، فقیه است. این پدری که با قساوت قلب دختر خودش را به قتل رسانده، همه را جریحهدار کرد، یعنی انسان نمیتواند این خبر را بشنود و اشکش جاری نشود، انگشت اشکال را به سمت این میآورند که فقیه گفته پدر …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ذیقعده ۱۴۴۱ قمری در ایران و جهان
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »کسوف یا خورشیدگرفتگی جزئی یکشنبه ۱ تیر ۱۳۹۹ شمسی در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: در چهارچوب سنّتهای تکوینیِ جاری به قدرتِ الهی، اِنشاءالله، یکشنبه ۱ تیر ۱۳۹۹ شمسی، در بخشهایی از قارّههای آفریقا و آسیا، خورشیدگرفتگی (کسوف) حلقوی رخ میدهد که در ایران، بهصورت خورشیدگرفتگی جزئی قابل رؤیت است و «نماز آیات واجب میشود». خورشیدگرفتگی در ایران، صبح یکشنبه رخ میدهد و میزان گرفتگی جزئی خورشید در مناطق گوناگون، متفاوت است؛ …
Read More »استاد «محیالدین آموزگار» یار دیرین شهید صدر درگذشت + زندگینامه و فعالیتها
استاد شیخ محی الدین آموزگار مازندرانی از شاگردان و معتمدین شهید صدر و از قضات عالی رتبه کشور در سالروز شهادت امام صادق (ع) درگذشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محی الدین آموزگار مازندرانی از شاگردان و همراهان دیرین شهید صدر و داماد ارشد آیتالله سید حسن مرتضوی مرتضوی (از علمای مقیم مشهد) روز گذشته در تهران و در …
Read More »چیستی و جایگاه فقه السیره/ متأسفانه ما در مباحث فقه السیره بسیار فقیریم
رئیس دانشکده علوم و معارف حدیث میگوید: ما در مباحث فقه السیره بسیار فقیریم. فقیر کسی است که نانِ بخور و نمیر دارد. ما هیچی نداریم. متأسفانه قواعد و ضوابط استنتاج هم موجود نیست و این کارِ ما را دشوارتر میکند، خصوصاً اینکه تاریخ را گزارش حوادث در نظر میگیرند که چندان فایده ندارد. آنچه باید رونق یابد تحلیل تاریخی …
Read More »در شکلگیری فتوای مشهور، عوامل اجتماعی هم تأثیرگذارند/ چیزی به نام حقوق بینالملل نداریم!
گزارههای فقهی ما حاصل فهم فقیه از متون دینی است. بر این اساس این فهم یعنی فهم فقیه به خودی خود فاقد اعتبار است، یعنی فهم فقیه بما هو فهم فقیه، یک جایگاه خاصی ندارد آنچه که مهم است آن متن دینی است که فقیه میخواهد از آن استنباط کند، اما این متن دینی که فقیه می خواهد از آن …
Read More »اجتهاد دفاعی و ابتدائی در فقهِ فضای مجازی
حقیقت آن است که در اجتهاد دفاعی با نوعی انفعال در قبال حادثهسازیها و مسألهآفرینیهای دیگران مواجهیم؛ گویا فقیه در صحنه و زمینی که دیگران طراحی کردهاند ایفای نقش میکند. این دیگران هم میتوانند عبارت باشند از مکاتب، علوم، فرهنگها، سبکهای زندگی و تمدنهای غیر اسلامی. اما در اجتهاد ابتدائی، فقه و فقیه، خود، صحنهگردان و حادثهساز، بلکه طراح زمین …
Read More »متأسفانه تا سهدهه بین فتوای اجتماعی و حکم حکومتی خلط کردیم/ چهار گام برای پویایی فقه حکومتی
حکم میرزای شیرازی یک حکم حکومتی نبود، بلکه یک فتوای اجتماعی بود. فتوا و حکم هرکدام لوازم خاص خودشان را دارد. در ارتباط با همین مباحث، مسئلهی ورود فقیه در تشخیص مصداق مطرح میشود. اینکه تشخیص مصداق توسط فقیه چه وضعیتی دارد، برخی مخالف آن هستند و برخی موافقند. شبکه اجتهاد: ایجاد کرسیهای آزاد بحث فقهی، یکی از مطالبات رهبر …
Read More »پاسخ به شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در پاسخ به سخنان یکی از استادان حوزه در مورد شبهه عدم سرایت ایمان و کفر به حقوق شهروندی، تأکید کرد: این سخنان مخالف آیه ۱۴ سوره مبارکه حجرات است. شبکه اجتهاد: استاد سیدمصطفی محقق داماد چندی قبل در سخنانی بیان کرد که برداشت غیرواقعی از برخی نهادهای دینی مانند امر به معروف، جهاد با …
Read More »