قالب وردپرس افزونه وردپرس
Home / Tag Archives: محمدعلی میرزایی

Tag Archives: محمدعلی میرزایی

جریان‌شناسی نسبت دین و سیاست در جهان اسلام؛ پنج کلان نظریه درباره رابطه دین و سیاست

جریان‌شناسی نسبت دین و سیاست در جهان اسلام؛ پنج کلان نظریه درباره رابطه دین و سیاست

مسأله مناسبات دین و سیاست موضوع بحث ماست که به نظر می‌رسد امروز بخش زیادی از مشکلات مسلمانان نتیجه ابهام‌ها و آسیب‌های این مناسبات است. شبکه اجتهاد: طیف‌های گسترده‌ای در ذیل این مناسبات قابل تصور هستند و این طیف‌ها گاهی تا مرز نزاع و درگیری با هم پیش ‌می‌روند. به تعبیر بهتر ما امروز یک واقعیت بیرونی داریم که تفسیری که طیف‌های اسلام گرا از مناسبات دین و سیاست می‌کنند با این واقعیات بیرونی هماهنگی و سازگاری کافی ندارد. منظورم این نیست که این‌ها متفاوت فکر می‌کنند. منظورم این است که این‌ها غالبا غیرواقع‌گرا و نامعطوف به این وضعیت بیرونی …

Read More »

آیت‌الله سیدکاظم حائری و گام‌ تاریخی کناره‌گیری از مرجعیت/ محمدعلی میرزایی

آیت‌الله سیدکاظم حائری و گام‌ تاریخی کناره‌گیری از مرجعیت/ محمدعلی میرزایی

شبکه اجتهاد: کناره‌گیری از مرجعیت که اوج قله قدرت و اقتدار و موقعیت اجتماعی، سیاسی و حتی اقتصادی است به زبان، ساده ولی در عمل یک کارستان است. تقریبا هیچ مرجعی به چنین اقدامی دست نمی‌زند و تقریبا تمام مراجع وقتی به شرایط ضعف و سستی و بیماری و کهولت می‌رسند و قوای طبیعی خود را از دست می‌دهند اخلاقا و شرعا لازم است از این پست و مسولیت کنار بروند. مراجعی که در حضیض توانایی قرار می‌گیرند و به تعبیر قرآن به مرحله «أَرْذَلِ الْعُمُر»ِ می‌رسند، اگر از مرجعیت کنار نروند و کار و بار و ساز و برگ …

Read More »

از نجف تا قم؛ بایسته‌های گسترش مناسبات اسلامی شیعی و جهان مسیحیت

از نجف تا قم؛ بایسته‌های گسترش مناسبات اسلامی شیعی و جهان مسیحیت

متأسفانه جناح شیعی اسلامی برخلاف جناح غیرشیعی، دارای ارتباطات تأثیرگذار و عمیقی با مسیحیت و به‌ویژه با واتیکان نیست. دیدارهای بسیار کوتاه و غالباً تشریفاتی، فاقد روند ثابت از تعاملات بین ادیان و به‌ویژه بین تشیع و واتیکان است؛ در نتیجه ارتباط رسمی‌تر و جدی‌تری بین عالمان و یا نمایندگان حوزه علمیه قم با پاپ یک ضرورت بوده است و این دیدار می‌تواند آغاز پرکردن یک خلأ جدی در این رابطه تلقی شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در راستای گسترش و تعمیق تعامل با واتیکان، برای دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان به همراه …

Read More »

مسأله ثبوت هلال ماه؛ جدال حکم واقعی و ظاهری

مسأله ثبوت هلال ماه؛ جدال حکم واقعی و ظاهری

اختصاصی شبکه اجتهاد: همیشه در آغاز و پایان ماه مبارک رمضان بحث امکان و عدم امکان رؤیت هلال ماه نو و آغاز ماه جدید داغ می‌شود. امسال با توجه به پیش‌بینی‌ها، هلال ماه شوال با چشم مسلح و غیرمسلح در روز یک‌شنبه در ایران رؤیت نشد و به‌نوعی به وحدت آراء علما منجر گشت؛ ولی بنابر مبانی فقهی برخی از مراجع و علما در عراق و ایران – با نظر به گزارش‌هایی از رؤیت هلال ماه شوال (مبنای «لزوم رؤیت هلال با چشم عادی» و «کفایت رؤیت در نقاطی که در بخشی از شب با هم مشترک‌اند»)- روز دوشنبه را …

Read More »

حکومت دینی منهای روحانیت و فقاهت!/ محمدعلی میرزایی

حکومت دینی منهای روحانیت و فقاهت!/ محمدعلی میرزایی

شبکه اجتهاد: جریانی اخیراً در لباس روحانیت و فعال در عرصۀ شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، ایدۀ حکومت دینی منهای روحانیت را طرح‌ می‌کند. البته حرف‌هایی که در این باره نوشته شده غالبا در قالب یاد داشت‌های تلگرامی و توییتری است با طعم سیاسی است! در نتیجه سخنی علمی و با استدلال و برهان نیست که به آن پاسخی داده شود. با توجه به حساسیت امر چند مطلب قابل ذکر است: تعلیق رابطه دین و سیاست از آفات قابل توجه این جریان است. نه دلشان به دین در عرصه سیاسی آنقدر قرص و محکم است که به دین نقش اساسی …

Read More »

مروری بر راه‌های ورود به فقه عینیت‌ساز و جامعه‌گرا

حکومت دینی منهای روحانیت و فقاهت!/ محمدعلی میرزایی

شبکه اجتهاد: فقه حکومتی و حاکمیتی در مکتب تشیع به دلایل تاریخی کاملا روشنی و به طور مشخص به خاطر سیاست‌های کلان امویان، عباسیان و دیگر سلسله‌های سیاسی اهل سنت که شیعه‌ستیزی و مبارزه با مکتب اهل البیت (ع) در آن‌ها نهادینه شده بود به عنوان عاملی بیرونی و بر اثر تأثیرگذاری این فشارها بر رهیافت‌های درونی شیعیان و به حاشیه رفتن نقش‌ها و کارکردهای اجتماعی و سیاسی در فقه و فقاهت شیعی و دور شدن تدریجی از فلسفه‌های بنیادین اجتماعی – تمدنی فقه امامتی، به عنوان عاملی درونی، به محاق رفته بود. امام خمینی (ره) در قامت یک فقیه …

Read More »

جامعه المصطفی صلح آمیزترین نهاد علمی جهان اسلام است/ با کمک حقوق‌دانان مسلمان می‌شود مقابل تحریم ایستاد

جامعه المصطفی صلح آمیزترین نهاد علمی جهان اسلام است/ با کمک حقوق‌دانان مسلمان می‌شود مقابل تحریم ایستاد

برخورد آمریکا با فضای توسعه در تمام رشته‌ها بسیار خشن و از قدیم تحت محاصره و مجازات بوده است. یعنی از بعد از سید جمال الدین اسد آبادی که جهان اسلام به خود آمد و به دنبال این رفت که جهان اسلام را در تمام عرصه ها به توسعه و پیشرفت برساند بزرگترین تهدید و زنگ خطر برای غربی‌ها شد. آمریکایی‌ها خوب خبر دارند که این دانشگاه به جز حوزه‌های حرفه‌ای آکادمی کرد تعریف شده خود در هیچ حوزه‌ای ورود نکرده و نخواهد کرد. اصلا ما وظیفه‌ای در بخش نظامی نداریم!  در جمهوری اسلامی و دیگر کشورهای اسلامی برای تمام …

Read More »

تابو شدن نقد فقها، مهمترین عامل تهمت‌ها به دین است/ فقه به جای مواجهه منطقی با مدرنیته به منازعه روی آورده است!/

تابو شدن نقد فقها، مهمترین عامل تهمت‌ها به دین است/ فقه به جای مواجهه منطقی با مدرنیته به منازعه روی آورده است!/

از لحاظ منطقی، گسست میان دین و پیشرفت ممکن نیست؛ آنچه سبب عقب‌ماندگی جوامع اسلامی است، عقب‌ماندگی در دین است که نمونه آن در داعش کنونی متجلی است؛ همان طور که نمی‌توانیم دین را به خاطر وجود داعش، جنایتکارانه بدانیم، نمی‌توانیم همه فتاوای فقها را هم به دین نسبت دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد ساجدی، رئیس انجمن علمی هم‌اندیشی پیشرفت، در دومین کنفرانس قرآن‌پژوهی پیشرفت در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) قم با اشاره به نظام برنامه این انجمن گفت: نظام برنامه این انجمن دارای هشت گام است که رصد و ساماندهی مستمر نظام مسائل پیشرفت نخستین …

Read More »

امت، به‌مثابه نهاد امر به معروف و نهی از منکر/ محمدعلی میرزایی

امت، به‌مثابه نهاد امر به معروف و نهی از منکر/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: بدون تردید، امر به معروف و نهی از منکر از اصول قطعی فقه اسلامی است. بلکه فراتر از فقه، این مسأله تضمین کننده حیات اجتماعی بشریت است. تصور این که بدون رسالت عمومی تمام مردم و مسئولیت و مقاومت همه نسبت به گسترش فساد، با قانون و حکومت می‌توان از اضمحلال انسان و حکومت پیشگیری شود تصوری باطل است. ازاین‌رو پایه امر به معروف و نهی از منکر مقوله‌ای فرافقه است. بدون آن هیچ حکم دیگری باقی نمی‌ماند. منظور این قلم از سرنوشت‌ساز بودن آن همین است که بود و نبود اصل اجتماعیت انسانی در گرو وضعیت …

Read More »

قربانی‌های آیینی و ضرورت بازنگری در فقه آیینی/ محمدعلی میرزایی

از حجاب واجب تا حجاب معروف؛ چرا امربه‌معروف در حوزه حجاب کم‌اثر است؟/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی اجتهاد: شعائر وبزرگداشت‌ها با رسالت‌ها وحقیقت‌ها نسبت معنا داری دارند. آن‌ها در راستای تحقق غایت‌های بیانی و تبلیغی، تکریم نمادها و نمونه ها و الگوها، ایجاد حماسه و هیجان مثبت و پیشران، تمرین نمادین برخی از سیرها و سلوک‌ها وامثال آن‌ها تعریف شده‌اند. در نتیجه در اهمیت آن‌ها تردیدی نیست. شعائر حج، شعائر حسینی و آیین‌های شبیه آن‌ها در تعمیق و تحکیم ایمان و هدایت کنش‌های مؤمنانه اثر شگرفی دارند. اما این شعائر به دلایلی چند با ریشه‌های درونی و بیرونی، اختیاری و غیراختیاری، خیرخواهانه و دشمنانه، آگاهانه و غیرآگاهانه در معرض تحریف و تشویه قرار دارند. ابعاد قداستی …

Read More »

مرزهای تسامح و سختگیری در برخورد با فساد و افساد/ محمدعلی میرزایی

فقیه در مقوله نخست دستورالعمل‌ها و احکامی دارد که به نجات فاسد از این بیماری بینجامد. کار و رسالت دیگری نداریم؛ اما در فقه افساد هدف اصلی نجات کسان و اندیشه‌ها و چیزهایی است که در معرض تهدید امر یا شخص مفسد قرار گرفته‌اند. این فرایند مواجهه با افساد و مفسد یک طیف از نرمش تا مجازات سخت را در درون فقه و منطق خود دارد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: گرچه فساد و افساد و نیز فاسد و مفسد را معمولاً در کنار هم به کار می‌بریم و این امر غیرمستقیم دلالت بر تعامل همانندی با آن دو دارد اما در عرصه تربیتی و حقوقی و قانونی بین آن‌ها فاصله بسیار است. فساد حاکی از وضعیت تباه‌شده کارکرد و نقش‌ها و عملکردهای یک شخص، یک نهاد و حتی یک فرایند و هر چیز دیگر است صرف نظر از تأثیر آن بر محیط انسانی یا سازمانی و یا طبیعی. انسان فاسد شخصی است که از مسیر طبیعی کارآمدی و اهداف منطقی انسانی‌اش به دلیلی خارج شده است. فساد …

Read More »

از حجاب واجب تا حجاب معروف؛ چرا امربه‌معروف در حوزه حجاب کم‌اثر است؟/ محمدعلی میرزایی

از حجاب واجب تا حجاب معروف؛ چرا امربه‌معروف در حوزه حجاب کم‌اثر است؟/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: به نظر می‌رسد که مفهوم معروف با واجب تفاوت دارد. گویا معروف به مفهوم عرف نزدیک است یعنی آن واجب‌ها و حرام‌هایی قابل امر و نهی کردن است و مشمول امربه‌معروف و نهی از منکر است که مردم عرفا قبول کرده باشند. قبح و حسن آن‌ها برای غالب جامعه مبرهن باشد. با این حساب هر حلال یا واجبی معروف نیستند. سال ۷۲ در کشور نیجریه مهمان یک لبنانی بودم. مهمان‌های دیگری هم بودند از جمله خانم محترم و محجبه‌ای که در کنارش دختر جوانی ولی با موهای باز حضور داشت. خانم محجبه رو به من کرد و …

Read More »

انحراف زیانبار دست‌کشیدن از اخبار ظنی/ محمدعلی میرزایی

امت، به‌مثابه نهاد امر به معروف و نهی از منکر/ محمدعلی میرزایی

شبکه اجتهاد: یک حدیث و خبر ظنی هر قدر هم با اعتبار و نافع و استفاده از آن اجتناب‌ناپذیر باشد اما با روش معهود و معمول فعلی که به آن مستقلا حجیت و اعتبار داده شود و صرف نظر از شواهد یقین‌آور دیگر و ضمیمه آن با دیگر قراین و مؤیدات مقالی و مقامی و امثال آن برای تحصیل یقین به صدور حکمی از خدای متعال برای دلیلیت بر یک حکم شرعی به آن بسنده شود این امر بویژه در موارد غیر اضطراری امری است که به علمیت و قطعیت و اعتبار علم دینی خدشه می‌زند. چنین ادله گمانی صرفا …

Read More »

قیاس مع‌الفارق بی‌حجابی اجباری و حجاب اجباری/ محمدعلی میرزایی

از حجاب واجب تا حجاب معروف؛ چرا امربه‌معروف در حوزه حجاب کم‌اثر است؟/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: هیچ وحدت و اشتراک و ملازمه‌ای بین حکم بی‌حجابی و حجاب اجباری نیست. اگر بی‌حجابی اجباری در دوره رضاخان یا در اروپای قرن بیست‌ویکم خلاف آزادی و کرامت و اراده آزاد انسان در پوشش بوده به معنای جریان این تقبیح در حجاب اجباری نیست. از حکم بی‌حجابی اجباری برای حجاب اجباری قیاس نمی‌توان کرد. شرایط قیاس صحیح در آن‌ها نیست. مسلمانانی با اعتقادات اسلامی آنان و اوامر شرع و فقهی که پیروی می‌کنند نوعی پوشش را واجب و لازم‌الاطاعت می‌دانند. از سویی، التزام و تقید به این حکم آنان هیچ‌گونه تجاوز به‌حق دیگران و باعث تضییع حقوق …

Read More »

صور پنج‌گانه حضور و غیاب فقه و فقیه در صحنه/ محمدعلی میرزایی

امت، به‌مثابه نهاد امر به معروف و نهی از منکر/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: بی‌وقفه بر اعتقادم به امکان و ضرورت تولید فقه حکومتی تأکید می‌کنم. این تکرار و تأکید برای این است که ذهنیت‌‌های قبلی و معمولاً منفی مانعی در فهم درست نوشته‌‌ها نباشد. سخن اصلی این نوشته در اصل فقه حکومتی یا حکومت و حاکمیت فقهی و فقاهتی و فقیه محور نیست. کسی که به رسالت‌‌های حداکثری اندیشه دینی در دنیا باور دارد به‌طور یقین به فقه سیاسی و فقه سیاست هم لاجرم معتقد است؛ اما سخن در منطق و مسیر درست حرکت به این سمت است. امروزه به روال دهه‌‌های سابق عده‌ای از ما مدام از فقه و …

Read More »

فساد و افساد‌های نوپدید و رسالت‌های بزرگ فقهای اسلام/ محمدعلی میرزایی

از حجاب واجب تا حجاب معروف؛ چرا امربه‌معروف در حوزه حجاب کم‌اثر است؟/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: چرا فکر می‌کنیم که فقه و فقیه و حوزه علمیه در برابر مسائلی مانند تولید محصولات صنعتی خوراکی ویرانگر برای کودکان و نیز روش عمل سودجویانه و مافیایی رسانه‌ها و ترویج این خوراکی‌های مضر برای نسل کودک و نوجوان یک ملت باید همین‌طور خنثی عمل کنند و به سکوت بگذرانند و در عوض، صبح تا شب از بی‌حجابی و ضعف ایمان مردم گله کنند؟ مگر آثار ویرانگر صنعت تولید خوراکی‌های زیانبار و عامل فساد و تباهی در سلامت و بهداشت مردم از اولویات‌های عقلانیت دینی و احکام فقهی نیست؟ اگر به تأکید آنان، هیچ مکلفی به‌عنوان یک …

Read More »

به‌عقل جامعه متشرع و متدین احترام و اعتماد کنیم/ محمدعلی میرزایی

فقیه در مقوله نخست دستورالعمل‌ها و احکامی دارد که به نجات فاسد از این بیماری بینجامد. کار و رسالت دیگری نداریم؛ اما در فقه افساد هدف اصلی نجات کسان و اندیشه‌ها و چیزهایی است که در معرض تهدید امر یا شخص مفسد قرار گرفته‌اند. این فرایند مواجهه با افساد و مفسد یک طیف از نرمش تا مجازات سخت را در درون فقه و منطق خود دارد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: وصف پدیده‌های طبیعی اصولاً مساله فقه و فقها نیست به‌استثنای برخی عناوین طبیعی – شرعی اغلب حوادث و وضعیت‌های طبیعی یا شرایط عینی و تبیین مصادیق کار عرف و عقل است. ورود به آنها کار فقه و فقیهان نیست. دستگاه فقاهت فاقد سازوکارها و روش‌های مواجهه درست با آن‌هاست. دو نمونه عینی این موارد که ارتباطی با فقه و فقاهت ندارد راه و روش کشف میلاد هلال ماه و مقدار عینی کفاره‌ها و امثال آن‌هاست. در مثال نخست، بهترین روش کشف ولادت هلال است. هر ابزاری که دقیق‌تر و اطمینان آور‌تر باشد اولویت بیشتری دارد. دست‌کم دو …

Read More »

اصلِ تشکیکیّت و مرتبه‌مندی مفاهیم پایه اسلامی با تأکید بر مفهوم امامت و نقد رویکرد عمل اضطراری در دوران غیبت/ محمدعلی میرزایی

فساد و افساد‌های نوپدید و رسالت‌های بزرگ فقهای اسلام/ محمدعلی میرزایی

تصور می‌کنید امام خمینی دسترسی‌اش به امام و امامت به عنوان علم و تراث و حکم و…از مالک اشتر در مصر کمتر بوده است؟ معتقدم دسترسی امام خمینی در عصر ما به امامت (محتوا و علوم و تراث) از دسترسی بسیاری از عالمان دور از محل اقامت و شهر و موطن امام حی معصوم آن زمان، بیشتر بوده است. این راه انسداد پنداری دسترسی به اسلام و منوط کردن فهم و تمسک به قرآن و امامت و نبوت به حضور امام و همه تاریخ مشعشع هزار و چهارصدساله متراکم در دسترس و با وجود میزانیت و فرقانیت معرفتی قرآن کریم …

Read More »

امامت عقل و عدل و فضیلت‌های بزرگ فراموش شده/ محمدعلی میرزایی

فقیه در مقوله نخست دستورالعمل‌ها و احکامی دارد که به نجات فاسد از این بیماری بینجامد. کار و رسالت دیگری نداریم؛ اما در فقه افساد هدف اصلی نجات کسان و اندیشه‌ها و چیزهایی است که در معرض تهدید امر یا شخص مفسد قرار گرفته‌اند. این فرایند مواجهه با افساد و مفسد یک طیف از نرمش تا مجازات سخت را در درون فقه و منطق خود دارد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: سخن از عذاب بودن سیل‌های اخیر و همه مصایب طبیعی و ربط دادن ابتلاهای مناطقِ مستضعف و بخش‌های ستم دیده و بینوا به گناه و نسیان حق و یا فراموشی امام زمان و هر نوع تفسیر مشابه، هیچ اساس منطقی وقرآنی وشرعی ندارد. با دقت در اطراف وابعاد این حوادث شاهدی بر عذاب انگاری آن‌ نمی‌توان یافت. در این باره و با توجه به معارف بنیادین دینی و ب ویژه قرآنی هر گونه تصور عذاب بودن آن‌ها محل شک است. اگر سیل‌های اخیر ایران و زلزله‌های سابق و لاحق از مصادیق عذاب الهی بود (به هر دلیل …

Read More »

ویژگی‌‌ها و شاخص‌‌های بیانیه گام دوم انقلاب/ تمدن‌‌ها بدون وجود کانون تفکر کارآمد در عرصه مدیریت، پا نمی‌گیرند/ فقه تمدنی نیازمند مختصات خاصی است که نمی‌توان آن را صرفاً با شعار ایجاد کرد

فقیه در مقوله نخست دستورالعمل‌ها و احکامی دارد که به نجات فاسد از این بیماری بینجامد. کار و رسالت دیگری نداریم؛ اما در فقه افساد هدف اصلی نجات کسان و اندیشه‌ها و چیزهایی است که در معرض تهدید امر یا شخص مفسد قرار گرفته‌اند. این فرایند مواجهه با افساد و مفسد یک طیف از نرمش تا مجازات سخت را در درون فقه و منطق خود دارد.

رئیس اتاق فکر جامعهالمصطفی العالمیه، زمان شناسی را از ملزومات برخورداری از قدرت تولید علم و دانش تمدن ساز عنوان کرد و یادآور شد: همانطور که رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب فرمودند؛ فقه تمدنی نیازمند مختصات خاصی است که آن را نمی‌توان صرفاً با شعار ایجاد کرد؛ بایستی فقیه آگاه به زمان و زمانه و نیز آشنا به انسان عصر، فقه تمدنی از درون چنین اندیشه و روشی بجوشاند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی، رئیس اتاق فکر جامعهالمصطفی العالمیه در نشست علمی «بررسی ابعاد بیانیه گام دوم انقلاب و نقش جامعه المصطفی العالمیه در …

Read More »

مقارنات متعصبانه غیرعلمی! نقدی بر سخنان آیت‌الله سند/ محمدعلی میرزایی

مقارنات متعصبانه غیرعلمی! نقدی بر سخنان آیت‌الله سند/ محمدعلی میرزایی

چرا باید فکر کنیم در حوزه علمیه قم اصالت اجتهادی کمتر است و فضای آن بیشتر سیاسی و سطحی و اجتماعی است؟ این حرف نه دقیق است و نه حکیمانه. شرایط پیچیده جهانی علیه بحرین، عراق و تمام جهان اسلام اقتضا دارد از این ادبیات پرهیز کنیم و به نگرش همگرایانه روی آوریم و از مقایسه‌‌ها و مفاضله‌‌ها بپرهیزیم. قم و نجف هر دو نقش‌های با اهمیتی دارند؛ نقش هر دو کاملاً تکاملی و تکمیلی است. اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ محمد سند بحرانی چندی قبل و برای چندمین‌بار در مصاحبه‌ای (اینجا و اینجا بخوانید) با یک منطق برتری اظهار …

Read More »

مخاطرات و آسیب‌های انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی

مخاطرات و آسیب‌های انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیب‌های معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کرده‌ایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه می‌بریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان می‌تازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشه‌های خویش را به خاطر «حقانیت ثبوتی» آن می‌ستاییم و “آن دیگری” را به خاطر مفاسد و ضعف‌های عینی و اثباتی‌اش محکوم می‌کنیم. این البته نوعی مغالطه و «خلل منطقی» است. اجازه می‌خواهم آن را «مغالطه خلط ثبوت و اثبات» یا «مغالطه چند معیارگرایی» بنامم. …

Read More »

از تزریق رویکردهای تمدنی به جهان اسلام تا گفتمان‌سازی به جای الگوهای سنتی تقریبی

مرزهای تسامح و سختگیری در برخورد با فساد و افساد/ محمدعلی میرزایی

امروز معضل جامعه جهانی اسلام عدم تفاهم در عرصه سیاست، اقتصاد، فرهنگ، تمدن و توسعه است؛ یعنی تقریب ما تاکنون با رویکرد تاریخی و اشتراک‌گیری از گزاره‌ها و اندیشه‌های تاریخی شکل گرفته است. در صورتی که تقریب و اخوت اسلامی که حضرت امام(ره) بیان کردند اخوت تمدنی است؛ یعنی در جامعه متکثرالمذاهب مسلمانان با جهت‌نما و غایات تمدن امروز و نوین ایجاد همگرایی کنیم. این مسئله فضا را بسیار تغییر خواهد داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی، عضو هیئت علمی و مشاور عالی رئیس دانشگاه جامعهالمصطفی(ص) العالمیه، به ارائه توضیحاتی درباره وحدت در جوامع اسلامی پرداخت و …

Read More »

منطق فتوا در شرایط اضطراری کجاست؟/ محمدعلی میرزایی

فقیه در مقوله نخست دستورالعمل‌ها و احکامی دارد که به نجات فاسد از این بیماری بینجامد. کار و رسالت دیگری نداریم؛ اما در فقه افساد هدف اصلی نجات کسان و اندیشه‌ها و چیزهایی است که در معرض تهدید امر یا شخص مفسد قرار گرفته‌اند. این فرایند مواجهه با افساد و مفسد یک طیف از نرمش تا مجازات سخت را در درون فقه و منطق خود دارد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر حوزه‌‌های علمیه غیر سکولار باور دارند که اندیشه‌‌های دینی باعث شکوفایی و رشد اقتصاد سالم است. اگر باور دارند که اسلام و تحقق آن نه تنها منافاتی با کار و تولید و درآمدزایی ندارد بلکه کار و تولید و عقل اقتصادی داشتن بخش با اهمیت و تعیین کننده زندگی دیندارانه است، ای‌کاش به جای شنیدن این حرف‌ها از بالاترین مقامات حوزوی در نگرش بزرگان و اعاظم فقاهت به مقوله اقتصاد تحولی رخ می‌داد. درس‌‌های اصلی حوزه با تعادل و منطق عقلانی بین اقامه الصلاه و ایتاء الزکات با مفهوم شامل و جامع نماز (پیوند جامع و …

Read More »

بازسازی نسبت‌های عقل و شریعت در حوزه‌های اجتماعی فساد/ محمدعلی میرزایی

بازسازی نسبت‌های عقل و شریعت در حوزه‌های اجتماعی فساد/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: مقدمه اول: اگر نگوییم تمام مصادیق فساد با اعمال عقل و خرد انسان قابل شناخت و درک و دریافت است بی‌تردید بیشترین مصادیق فساد این گونه است. به تعبیر روشن‌تری باید گفت انسان‌ها برای این که بفهمند چه چیزی و چه کسی فاسد و و یا فسادآور و صالح و اصلاح‌گر است بر مبنای عقل عمل‌ می‌کنند. انسان با عقلی که دارد‌ می‌فهمد در عرصه اقتصاد و سیاست و فرهنگ و اخلاق و زندگی حالت فساد چگونه است. فساد‌های هر عرصه با منطقی عقلانی قابل فهم و تفسیر است. از نظر دینی هم این گونه است که …

Read More »

نقد مفهوم اقل و اکثر در گفتمان‌ سکولاریستی از نقش دین/ محمدعلی میرزایی

نقد مفهوم اقل و اکثر در گفتمان‌ سکولاریستی از نقش دین/ محمدعلی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: اقل و اکثر عناوین گویایی برای بیان نوع حضور و تواجد دین در دنیا و اندیشه و عمل نیست زیرا این دو واژه دست کم در ادبیات روشنفکرمآبان به ظاهر دینی بیانگر کیفیت‌ها نیستند بلکه حکایت‌گر کمیت‌اند. برای مثال اگر هر کدام از موارد و مصادیق زیر از احکام شرع باشد: ۱- لزوم و ضرورت و البته بالتبع حجیت و اعتبار اعمال عقل در زندگی. ۲- وجوب و ضرورت التزام به اخلاق مانند تعهد عملی به عدل ‌و عدالت وح سن خلق در تمام رفتارها. ۳- محکم کاری و اِتقان و درست کار کردن در تمام رفتارها‌ …

Read More »

تصحیح یک برداشت از سکولاریسم حوزوی/ محمدعلی میرزایی

تصحیح یک برداشت از سکولاریسم حوزوی/ محمد علی میرزایی

اختصاصی شبکه اجتهاد: تقلیل چهارگانه فرد، اجتماع، حکومت، امت به فردیت و حکومتی باعث بسیاری از بدفهمی‌ها شده است. اگر فقهی حکومتی نبود به معنای این نیست که سکولار است. اندیشه و فقه و نظریه سکولار در واقع معرفت و یا فقه غیر سیستماتیک و غیر اجتماعی است. اهداف اجتماعی و حوزه‌های سرنوشت جوامع در این اندیشه سکولاریستی مبنا و مناط نیست. دین به رابطه‌ای شخصی بین متدین و مبادی متعالی و قدسی او تنزل می‌یابد. از آن طرف، فقه غیر سکولار می‌تواند غیر حکومتی باشد. در عین اجتماعی بودن و عام بودن و واجد دغدغه‌های جامعه و سطوح بالاتر …

Read More »

امامت صغری در غیبت کبری/ محمدعلی میرزایی

فقیه در مقوله نخست دستورالعمل‌ها و احکامی دارد که به نجات فاسد از این بیماری بینجامد. کار و رسالت دیگری نداریم؛ اما در فقه افساد هدف اصلی نجات کسان و اندیشه‌ها و چیزهایی است که در معرض تهدید امر یا شخص مفسد قرار گرفته‌اند. این فرایند مواجهه با افساد و مفسد یک طیف از نرمش تا مجازات سخت را در درون فقه و منطق خود دارد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: آسیبی که انقلاب اسلامی ایران از طرف تضعیف مرجعیت‌ می‌بیند با هیچ آسیب دیگر قابل مقایسه نیست. مشروعیت و اعتبار این انقلاب به تأیید مرجعیت است. حمله به این پایگاه در حکم زدن ریشه‌های انقلاب اسلامی است. حضرت امام خمینی یک مرجع بود و بلکه از موضع عقلانیت و اخلاق و عصری بودن پدیده مرجعیت و تفقه شیعی وارد معرکه تحقق عدالت در عرصه سیاسی اسلامی شد. آری امام خمینی عارف و فیلسوف و شاعر و متکلم هم بود اما براستی کدام عارف شیعی رهبر یک نهضت بوده است؟ کدام فیلسوف شیعی از موضع فیلسوفیتش جلودار یک …

Read More »

بدیل‌های راهبرد تقریب؛ از «رویکردی تمدنی اتحاد جهان اسلام» تا «نظریه امتناع اتحاد راهبردی با اسلامگرایان اهل سنت»

بدیل‌های راهبرد تقریب؛ از «رویکردی تمدنی اتحاد جهان اسلام» تا «نظریه امتناع اتحاد راهبردی با اسلامگرایان اهل سنت»

سلسله نشست‌های «نقد و بررسی ایده‌های بدیل در حوزه تقریب مذاهب» به همت اندیشکده مرصاد و با همکاری مجمع جهانی تقریب مذاهب با حضور کارشناسان در محل پژوهشگاه مطالعات تقریبی قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در اولین نشست، آقایان محمدعلی میرزایی و محسن حسام مظاهری به ارائه نظریات خود پرداخته و آقایان دکتر مهدی فرمانیان و دکتر امداد توران نظریات آنان را نقد و بررسی کردند. حجت‌الاسلام محمدعلی میرزایی در این نشست با بیان اینکه باید با اتخاذ رویکردی تمدنی «اتحاد جهان اسلام» را جایگزین ایده «تقریب مذاهب» کنیم، روندهای جاری در حوزه تقریب مذاهب را ناقص و …

Read More »

در روش اجتهاد موجود جایی برای معیشت مردم نیست/ وارث ۱۴۰۰ سال فقه خارج از صحنه هستیم

تصحیح یک برداشت از سکولاریسم حوزوی/ محمد علی میرزایی

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی مدیر عامل سابق خانه کتاب ایران و رایزن اسبق فرهنگی ایران در لبنان بوده است. وی بنیان‌گذار مؤسسهٔ توسعهٔ تحقیقات تمدن اسلامی در لبنان است؛ مؤسسه‌ای که یکصد و پنجاه اثر تحقیقاتی در حوزهٔ ایران‌شناسی، شیعه‌شناسی، تمدن‌پژوهی، قرآن‌پژوهی و توسعه روابط ایران و جهان عرب در کارنامه‌ی آن به چشم می‌خورد. از حجت‌الاسلام میرزایی کتاب «فرهنگ اصطلاحات عربی به فارسی» از سوی انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شده‌است. رهبر انقلاب اسلامی از این فرهنگ به نیکی و تکریم یاد کرده است. با وی که از شخصیت‌های باسابقه در حوزه گفت‌وگوهای اسلامی در شبکه‌های تلویزیونی جهان …

Read More »
Real Time Web Analytics