شبکه اجتهاد: نکته مقدماتی در اسناد در تعریف کودک در خصوص مخاصمات مسلحانه: با مراجعه به اسناد حقوق بشردوستانه مخصوصأ کنوانسیون چهارم ژنو ۱۹۴۹ مستفاد میگردد که سن زیر ۱۵ سال در زمره کودکان قرار میگیرد. بر این اساس میتوان گفت که در حقوق بشردوستانه، اصولا ملاک سنی حمایت خاص از کودکان افراد کمتر از ۱۵ سال هستند؛ علاوه بر آن در پروتکل اول ۱۹۷۷ الحاقی به پیمان نامههای چهارگانه ژنو، در بند ۲ ماده ۷ سخن از ممنوعیت شرکت مستقیم کودکانی است که به سن ۱۵ سال نرسیدهاند و بین سنین ۱۵ تا ۱۸ سالگی اولویت با افرادی است …
توضیحات بیشتر »نظر فقها درباره حضور کودک در مساجد
مرحوم آیتالله لنکرانی میفرماید: اگر ورود کودکان به مسجد سبب زحمت و آزار نمازگزاران نشوند و حضورشان در مسجد باعث علاقمندی آنها به نماز شود، حتی مستحب هم است و برخی فقهای معاصر همچون آیتالله مکارم شیرازی این حضور را با دو شرط عدم ایجاد مزاحمت و سبب علاقمندی به مسجد و نماز، مستحب و حتی واجب هم میدانند. به گزارش شبکه اجتهاد، مسجد به عنوان پایگاه دینی مسلمانان از مکانهای مهم در ساختار اجتماعی جامعه اسلامی بوده و است اینجا سؤال پیش میآید که آیا کودکان برای حضور در مسجد محدودیتی دارند و بین مسجد و کودک چه ارتباطی …
توضیحات بیشتر »حرام بودن آثار نمایشی زیانبار برای کودکان/ از فقه انتظار بیش از حد نداشته باشیم
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در نشست «تولید آثار نمایشی زیان بار برای کودکان از دیدگاه فقه و حقوق»، پخش فیلمهای زیانبار را برای کودکان، حرام دانست و مدیر دانشنامه فقه معاصر نیز بیان کرد که در این موضوع انتظار زیادی از فقه وجود دارد و به جای فقه، باید در مدیریت فرهنگی کشور حل شود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمدمهدی مقدادی، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید، در نشست علمی «تولید آثار نمایشی زیان بار برای کودکان از دیدگاه فقه و حقوق»،که از سوی پژوهشگاه فقه معاصر برگزار شد، گفت: افراد زیادی در جامعه به سمت آثار نمایشی رفتهاند …
توضیحات بیشتر »حریم خصوصی کودک و نوجوانان در برابر مخاطرات فضای مجازی
دکتر مقدادی معتقد است: خانوادهها حق دارند کودک خود را در فضای مجازی کنترل کنند، حق تفتیش و بررسی آن را هم دارند و از این حق برخوردارند که حق حضانت خود را در این خصوص اعمال نمایند. اسلام هم در این خصوص ساکت نیست و آموزههای مختلفی دارد که از آنها این نتیجه حاصل میشود که والدین وظیفه دارند به این امر خطیر ورود پیدا کنند و مراقبتهای لازم را در این زمینه داشته باشند. از این سو دکتر زهروی بیان دارد: نمیتوان به تفتیش و ورود به حریم خصوصی کودک چندان توسل کرد و منع وجود دارد، او …
توضیحات بیشتر »مجله الکترونیکی «جرم و کودک» منتشر شد
این مجله گفتگوهایی با علما و اساتید: گرامی قمی، فاضل مالکی، سید محمدعلی ایازی، محمد قائینی، قدرتالله انصاری، علی شفیعی، مجید شایگانفر، حسام قپانچی و… پیرامون «جرائم و مجازات کودکان» و «جرائم علیه کودکان» ترتیب داده است و چالشیترین موضوعات را به بحث گذاشته است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مباحث فقهی در رابطه با کودکان و حقوق آنها آنقدر زیاد است که نه یک پرونده، بلکه یک سایت فقهی نیز برای پرداختن به همه آنها، کار دشواری را در پیش دارد. با این وصف و با توجه به همین نکته، از همان ابتدا تصمیم بر آن شد تا در این پرونده …
توضیحات بیشتر »نخستین «کلینیک حقوق کودک» در قم افتتاح شد
نخستین «کلینیک حقوق کودک» با حضور معاون وزیر دادگستری و تعدادی از اساتید برجسته حقوقی در دانشگاه مفید قم افتتاح شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین کلینیک حقوق کودک در دانشگاه مفید افتتاح شد. در بخشی از این برنامه، محسن برهان مجرد، مدیر کلینیک حقوق دانشگاه مفید گفت: کلینیک حقوق دانشگاه مفید از سال ۸۶ فعالیت خود را آغاز کرده و یکی از موارد دغدغه این کلینیک حقوق کودک بوده است. او افزود: در حوزه حقوق کودک مشاوره رایگان داشتهایم و شش دوره مدرسه تخصصی حقوق کودک در کلینیک برگزار شده است. برهان مجرد خاطرنشان کرد: نشستهای تخصصی به صورت …
توضیحات بیشتر »برای ازدواج علاوه بر سن و بلوغ، رشد عقلی هم شرط است/ برای رفع مشکلات به قانون سال ۱۳۱۳ بازگردیم!/ راه حل مسأله کودک همسری در اراده و استنباط فقهاست
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد ضمن اشاره به جمله شهید مطهری که میگوید «برای ازدواج رشد عقلی هم شرط است»، افزود: امروز با وجود آنکه افراد در سنین بالا ازدواج میکنند، اما از رشد عقلی کافی برخوردار نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش «کودکی گمشده» با محوریت نقد و بررسی نتایج و ابعاد گوناگون کودک همسری با حضور دکتر عباس شیخ الاسلامی، عضو هیأت علمی حقوق دانشگاه آزاد مشهد، دکتر علیرضا آزاد، عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی، دکتر سکینه سلطانی، عضو هیأت علمی روانشناسی مشاوره و تربیتی دانشگاه فردوسی، و دکتر حسین اکبری، عضو هیأت …
توضیحات بیشتر »در زمینه حقوق کیفری کودکان و نوجوانان پیشرفت داشتهایم/ قوانین باید برآمده از جامعه باشد نه اتاقهای در بسته
بشیریه میگوید: «دانشنامه عدالت کیفری کودکان و نوجوانان» تنوع خوبی دارد. همه قارهها را در برمیگیرد. نظام حقوقی استرالیا، نظام حقوقی آمریکا، در آفریقا نمونههایی مانند نامیبیا، در آسیا از یک سو ایران و از سوی دیگر ژاپن و چین. در اروپا هم تعداد زیادی از کشورها از شرق و غرب و نیز انگلستان را در کتاب مشاهده میکنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، پرداختن به مقوله حقوق کودکان و نوجوانان و نحوه دادرسی و چگونگی تامین عدالت کیفری برای آنان از جمله مباحثی است که اگر چه سابقه دیرینی در محافل اجتماعی و آکادمیک ایران ندارد اما در سالهای اخیر …
توضیحات بیشتر »هیچ دینی مثل اسلام نسبت به کودک توجه و برنامهریزی نکرده است/ تدوین بزرگترین دائره المعارف کودک در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)/ بیماری اوتیسم، مقداری ریشه تربیتی دارد!
طبق تحقیق مفصلی که مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) راجع به احکام کودکان شده است، هشت جلد ۶۰۰ صفحهی از احکام مربوط به کودکان جمع آوری شده که به نوعی بزرگترین دایره المعارف کودک است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مدیرکانونهای زبان استان قم گفت: اسلام اساس تربیت را از کودکی و حتی از قبل از ولادت آغاز میکند. وی افزود: اگر در جهات علمی، در جهات معنوی، اخلاقی، ادب، یک برنامهریزی دقیق روی کودکان داشته باشیم، آینده خیلی محکم و مطمئنی خواهیم داشت. عضو جامعه …
توضیحات بیشتر »حقوق کودکان و زنان؛ حاشیهای بر یک اقدام تحسین برانگیز/ علی شفیعی
شبکه اجتهاد: خبر کوتاه بود اما نشان از عقلانیت و حریت از یک سو و انسانیت و تلاش برای نهادینه کردن حقوق انسانی دختران و زنان از سوی دیگر داشت. سرکار خانم عابدینزاده، معاون محترم دادستان [مرکز] خراسان رضوی، در یک اقدام انسانی و قانونی پس از اطلاع از این که قرار است دختر ۹ سالهای که به گمانم نه درکی از ازدواج دارد و نه اختیاری در انتخاب شریک زندگیاش؛ با اقدام قضایی مانع نهایی شدن مراسم عقد شدند و این دختر مظلوم و معصوم را که نمادی از همه دختران معصوم پیرامونی ماست را تحت مراقبتهای قانونی قرار …
توضیحات بیشتر »برای حل مسئله «ازدواج کودکان» به کمک فقها نیازمندیم
موضوع ازدواج کودکان یک مسئله فقهی، فرهنگی و اقتصادی است. در مورد ابعاد فقهی این موضوع به کمک علما و فقها نیاز داریم چون به هر حال عدهای با اتکا بر مسائل فقهی با بالا بردن سن ازدواج برای دختران مخالف هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، محمدرضا بادامچی نماینده تهران در واکنش به آمار جدیدی که درباره ازدواج دختران زیر ۱۵ سال در تهران منتشر شده است، میگوید: «ما برای تغییر قانون ازدواج دختران به کمک و همراهی علما و مراجع نیاز داریم چون عدهای با این کار مخالف هستند. گزارشهای منتشر شده از سوی سازمان ثبت احوال کشور نشان …
توضیحات بیشتر »در جرایمی که بهنوعی پای دین در میان است، حکومت سختگیری مضاعفی داشته باشد
اقدام خلاف عفت در لباس دینداری ضربه سختی به اعتبار این لباس است و چون موضوع مهم است حتی شائبه جانبداری از متهم به حیثیت حکومت دینی لطمه میزند. در جرائمی که بهنوعی پای دین در میان است و سوءاستفاده از موقعیت مذهبی تلقی میشود حکومت باید سختگیری مضاعفی داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی معتقد است اگر افرادی که مورد آزار جنسی و هتک حرمت قرار گیرند؛ مظلوم واقع شوند، طبق نص قرآن حق دارند که آن ظلم و ستم را افشا کنند. او تأکید میکند که وقتی یک کار خلاف عفت، مصداق ظلم …
توضیحات بیشتر »یک مسلمان هست، آن هم ارمنی است!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: ادله فراوانی از کتاب و سنت و عقل و اجماع بر حرمت اذیت کردن مؤمن دلالت میکند. برخی از این ادلّه همچون حکم عقل، البته از ایذاء مؤمن فراتر رفته و اذیت کردن هر انسانی را قبیح میشمارد. این ادلّه اگرچه در ناحیه فرد اذیت کننده، غیر بالغین را شامل نمیشود؛ زیرا اساساً تکلیفی ندارند تا اذیت کردن فردی توسّط ایشان مصداق حکم حرمت قرار گیرد، امّا در ناحیه فرد «اذیت شونده»، اطلاق (و در مورد برخی ادلّه مانند حکم عقل، عموم) آن، شامل غیر بالغین نیز میشود.[۲] به باور برخی فقها، این حکم حتی شامل غیر …
توضیحات بیشتر »تنها اثر مجازات کودکان زیر ۱۸ سال، افزایش بزهکاری است
اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر مجید شایگانفر، استاد حقوق دانشگاه آزاد مشهد و متخصص حقوق جزا و جرمشناسی است. با او که سالیانی است، مبحث بزهکاری اطفال را در دانشگاه تدریس میکند، تعزیر کودکان نابالغ از منظر فقه و حقوق را به بحث گذاشتیم. به باور وی، عناوینی مثل رشد در حقوق مدنی مبهم است و باید در مورداجرای حدود و تعزیرات بر کودکان دقت کرد تا بزهکار تربیت نکرده باشیم.
توضیحات بیشتر »ارتداد فکری، مستوجب مجازات حد نیست
اختصاصی شبکه اجتهاد: مجازات مرتد، ازجمله احکامی است که در چند سال اخیر، مورد هجوم و نقد جوامع روشنفکری قرار گرفته است. زمانیکه این حکم برای افراد زیر ۱۸ سال صادر میشود (که ازنظر منشور حقوق کودک، کودک محسوب میشوند) مورد اعتراض مدافعین حقوق کودکان نیز قرار میگیرد.
توضیحات بیشتر »«کودک» در فقه اسلامی و حقوق بینالملل/ علیرضا اسدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حداقل در فرهنگ ما، سخن گفتن از «کودک»، تداعیکننده افرادی با سن تقریبی ۳ تا ۷ سال است؛ اما شکلگیری این مفهوم برخاسته از آن چارچوبی است که ساخت مفاهیم و تعیین قلمرو آنها را در حوزه زندگی روزمره را موجه میسازد.
توضیحات بیشتر »«کودک» خواندن فرد ۱۸ ساله، بازی با الفاظ است
اختصاصی شبکه اجتهاد: از نظر نهادهای حقوق بشری، افراد زیر ۱۸ سال کودک محسوب میشوند، اما در فقه اسلامی، ملاک خروج از کودکی، بلوغ جسمی است. همین امر موجب شده تا مجازات و تعزیر کودکان بالغ زیر ۱۸ سال در جوامع اسلامی با اعتراض نهادهای حقوق بشری مواجه شود.
توضیحات بیشتر »نصوص تجویز تنبیه کودکان، فرازمانی نیستند/ علی شفیعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه دفتر تبلیغات مشهد، علاوه بر مسؤولیت حقوقی، به لحاظ شخصی نیز از دغدغهمندان حوزه حقوق کودکان به شمار میرود. این کارشناس فقه تربیت، در یادداشت شفاهی زیر، به بررسی امکان فقهی تنبیه کودکان و محدوده جواز آن پرداخته است.
توضیحات بیشتر »حسام قپانچی: در حقوق غربی، کودکان ۶ ساله هم مسؤولیت کیفری دارند
اشاره: دکتر حسام قپانچی، دارای دکترای حقوق و عضو هیئتعلمی دانشگاه فردوسی مشهد است. تلاشهای علمی و نوشتن چندین مقاله و سالها تدریس فقه و حقوق، او را به یکی از بهترین افرادی بدل کرده که میتواند در مورد تعزیر کودکان بالغ، از منظر فقه و حقوق سخن بگوید. او معتقد است قرار دادن ۱۸ سال بهعنوان سن مسؤولیت تام کیفری، نافی وجود مسؤولیت ناقص برای زیر ۱۸ سالهها نیست.
توضیحات بیشتر »سازوکارهای حمایت از حق کودک بر آموزش در فقه امامیه، اسناد حقوق بشری و قانون اساسی
این مقاله بر آن است که سازوکارهای حمایت از حق کودک بر آموزش را در فقه امامیه و اسناد حقوقی بررسی کند. برخی از مهمترین سازوکارهای فقهی در قالب حمایت اقتصادی، حمایت های روحی و حمایت های معنوی تعریف شده است.
توضیحات بیشتر »نامگذاری فاطمی
در اسلام سفارشهای فراوانی برای نامگذاری صحیح مطرح شده است و به فرموده پیامآور خیر رحمت(ص)، یکی از حقوقی که فرزند دارد این است که نام نیکو و زیبا برای او انتخاب شود. (وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص۱۲۳)
توضیحات بیشتر »