شهید صدر در «مدرسه قرآنیه» تصریح میکند که اگر کسی بخواهد فقه را خوب بفهمد باید حتما نظریه اجتماعی را بفهمد تا نظام اجتماعی برخواسته از این نظریه را به دست آورد و بتواند در اجزاء فقه کار کند. تمام فقههای تخصصی، منهای این نظام اجتماعی آسیب دارد چرا که بدون آن که به مبانی پرداخته شود، مسئله از خواستگاهش برش داده میشود و جداگانه بحث میشود و این یک آسیب فنی جدی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سید منذر حکیم، رئیس پژوهشکده الذریّه النبویّ و نویسنده کتاب «جامعه ما» چندی قبل با حضور در مدرسه عالی فقاهت عالم …
توضیحات بیشتر »ظرفیت فقه استکشافی برای تولید نظامات اجتماعی
خسروپناه ضمن تبیین مفهوم نظامات اجتماعی و سیر تطور فقه، تصریح کرد: وقتی میخواهیم فقه ساختاری بسازیم و نهاد، ساختار و سازمان ایجاد کنیم، به فقه استکشافی نیاز داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه دانش فقه در شکلگیری نظامات اجتماعی» با حضور حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی به صورت مجازی از سوی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. وی در این نشست اظهار کرد: باید قبل از هر چیز دیدگاه خودم را نسبت به مفاهیم این عنوان روشن کنم. مقصود ما از فقه، دانش روشمند و مدلّل احکام شرعی است. وقتی …
توضیحات بیشتر »«رویکردهای فقهی» به قلم احمد واعظی منتشر شد
مراد نگارنده از رویکردهای فقهی نوع نگاه و تصوری است که از کلیت فقه و رسالت و وظیفه فقه و فقها وجود دارد و اختصاص به باب یا مسئله خاص ندارد و در واقع از سنخ نظریهپردازی کلان درباره فقه است. این سه رویکرد اصلی، به لحاظ سابقه و قدمت تاریخی، یکسان نیستند. برخی از آنها جدید و فاقد سابقه روشن تاریخی در فقه شیعه است و محصول بازاندیشی در ماهیت فقه و اجتهاد سنتی از یکسو و اقتضائات دنیای جدید و تحولات محتوایی جدی در عرصه مناسبات و روابط اجتماعی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «رویکردهای فقهی (فقه …
توضیحات بیشتر »فقه نظامات/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: پرونده مباحث «فقه حکومتی» در حوزه به اقتضای نوپدید بودن آن، شامل مجموعهای از دیدگاهها و رویکردهای متنوع است که تحت عناوینی همچون «فقه حکومتی»، «فقه اجتماعی»، «فقه ولائی»، «فقه تمدنی» و «فقه نظامات»، «فقه سرپرستی» از آنها یاد میشود، پیش برد وضعیت موجود به منظور تنقیح دیدگاهها و رسیدن به ذهنیت مشترک و کاستن از اختلافها و گسستها نیازمند شکلگیری فضای گفتگو و نقد و ارزیابی نخبگانی است، چنانچه میراث گرانبهای فقاهت موجود نیز از بستر نقد و تضارب آراء، مستحکم گردیده است؛ مباحث پیرامون «فقه نظامات» با نقدهای آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی، شور و …
توضیحات بیشتر »تدوین زبان اختصاصی فقه حکومتی زمینهساز ایجاد نظامات اجتماعی است
شبکه اجتهاد: ما هنوز نتوانسته ایم زبان اختصاصی منسجم شکل گرفته فقه حکومتی را تدوین کنیم، شما الان می خواهید بگویید ضرر، یک ملاکی برای منع و تجویز است، تا زمانی که ما در اجتماع تأثیرگذار نبودیم و اجتماع در ما نقشی نداشت و ما مفرد زندگی می کردیم، در خیلی از مسائل اصلا به ذهن ما نمی رفت که این رفتار ما به جامعه ضرر می زند یا نمی زند و دایره ضررهای ما محدود و نهایت در حد خانواده و محله بود؛ اما امروز خیلی از ضررها را باید ملی ببینید. همه ابعاد نظام اجتماعی دارای حکم است …
توضیحات بیشتر »نمی توانیم ژاپن اسلامی بشویم/ در شهربازی، نمازخانه میگذارند و فکر میکنند اسلامی شده است/ تمدن غرب، اتومبیل را با ۴ سرنشین میسازد!/ دانش آموختگان غرب، مشکل نظام هستند!
نظام اجتماعی مرکب از بخشهای متعددی است که این بخشها، هر یک علت شکلگیری بخش دوم است. این را باید ما بامطالعه بیشتر و با بررسی نظامهای اجتماعی غربی بفهمیم که وقتی میگوییم ساختارها و سازمانهای غربی متناسب با مکتب و ارزشها و هنجارهای حاکم بر جوامع غربی است، به چه معناست؟ به اعتقاد ما نظام اجتماعی غرب یک ارتباط تنگاتنگ با ارزشها و هنجارهای برخاسته از زندگی مادی دارد؛ یعنی شما در ریزترین اتفاقاتی که در جامعهی غربی رخ میدهد، اگر تأملکنید ردپای آن مکتب و ارزشهای کلان را میتوانید مشاهده کنید. مثلاً در شهرسازی، در معماری، در سازمانهای …
توضیحات بیشتر »پاسخ تفصیلی به دیدگاه «نفی فقه نظامات»/ عبدالحسین خسروپناه
شبکه اجتهاد: در پی اظهارات اخیر آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در نفی فقه نظامات، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران پاسخی داده است که مشروح آن از منظرتان میگذرد. «آیا اسلام نظام اجتماعی دارد یا نه؟» این سؤال را آقای شیخ جواد فاضل لنکرانی در یک سخنرانی که در تاریخ ۹۷/۹/۸ در دانشگاه مفید به مناسبت سالگرد مرحوم حاج آقای موسوی اردبیلی با عنوان دیدگاههای حقوقی قضایی مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی داشتهاند، مطرح کردهاند. ایشان میگوید که به نظرم رسید چون این شخصیت از استوانههای حوزه و نظام اجرایی و قضایی کشور بوده …
توضیحات بیشتر »«فقه سرپرستی» در نگاه استاد میرباقری
شبکه اجتهاد: ششمین نشست «هماندیشی فقه حکومتی» به همت دبیرخانه هماندیشی فقه حکومتی و با همکاری جامعه المصطفی العالمیه، با ارائه نظریه حجتالاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم در مدرسه علمیه حجتیه، برگزار شد. در این نشست استاد میرباقری در ابتدا جلسه به مدت ۹۰ دقیقه مختصات نظریه خود را در قالب سه عنوان «ضرورت ورود فقه به عرصه فقه سرپرستی»، «بازخوانی برخی زوایای فقه سرپرستی در فضای فلسفه فقه» و در نهایت «بازخوانی برخی زوایای فقه سرپرستی در فضای فلسفه اصول» مطرح کرد. که با پرسش و پاسخ مقررین و …
توضیحات بیشتر »استنباط نظامات اجتماعی وظیفه حوزه و اجرای آن با دولت است/ فقه نظام برخواسته از مبنای ولایت است
حوزه باید نظام فرهنگ و نظام اقتصادی را در همه شاخهها استنباط کند و بعد از دولتها مطالبه که این نظام را پیاده کند. امیدواریم کنگره «فقیه فقه نظام» بستر مناسبی فراهم کند و یک موج گسترده فکری در حوزه به پرسشهای نظام بماهو نظام راه بیفتد.
توضیحات بیشتر »فقه و ماهیت دولت اسلامی/ چالشهای پیش روی نظاموارگی چیست؟
ما ابتدا باید ابعاد نظام اجتماعی را کشف کنیم که آنها ابواب فقه اجتماعی ما خواهند بود، حال دولت مسئولیت اقامه این ابعاد را بر عهده دارد، اما این به معنای آن نیست که باید مباشرتا همه این ابعاد را خودش پیاده بکند. برخی را باید مباشرتاً و برخی را از طریق سیاستگذاری و برخی موارد را هدایت کند.
توضیحات بیشتر »اصول فقه غنای طراحی فقه نظامات اجتماعی را دارد
معاون علمی کنگره بینالمللی «فقیه فقه نظام» با تأکید بر اینکه اصول فقه میتواند اصول نظامات اجتماعی را نیز ترسیم کند، گفت: باید توجه داشت که ساحتها و ابعاد فقه نظامات اجتماعی در غنای علمی فقهی به خوبی قابل بررسی است.
توضیحات بیشتر »فقه نظامات اجتماعی مستلزم و صورت بندی اصول
لازمه نیل به نظامات جامع و غیر قابل تشکیک، آن است که در درجه اول، رابطه هر یک از این اصول با یکدیگر مشخص شود و ویژگیهای متمایزکننده آنها نشان داده شود. در این صورت، میتوان به حلّ بسیاری از موارد تزاحم این اصول با یکدیگر دست یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین کرسی ترویجی پژوهشگاه پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «فقه نظامات اجتماعی مستلزم و صورت بندی اصول (با تأکید بر نظام سیاسی)» در مکان این پژوهشگاه برگزار گردید. دراین جلسه حجتالاسلام دکتر قاسم شبان نیا به ارائه نظریه خود در موضوع مذکور پرداخته و حججالاسلام دکتر سید سجاد …
توضیحات بیشتر »