شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
پایاننامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان، در مرکز مدیریت دفاع شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، پایاننامه سطح سه حجت‌الاسلام محمود رمضانی دارابی با عنوان «بررسی آراء فقهی شیخ بهایی در دو کتاب ” الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین” و “مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین”» توسط حجت‌الاسلام والمسلمین سید موسی صدر در مقام استاد داور، بررسی شد.
تدوینگر این پایاننامه با اشاره به اینکه آراء فقها و روش استنباطی ایشان در طول تاریخ فقه از جمله مهمترین پژوهش‌ها در عرصه فقه شیعی می‌باشد که می‌تواند حلقه‌های مفقود در استنباط فقهی را شناسایی و احیا نماید، گفت: یکی از مهمترین فقهایی که بررسی آراء و روش استنباط فقهی او در این امر مؤثر می‌باشد، شیخ بهایی است.
وی بابیان اینکه دو کتاب «الحبل المتین فی إحکام أحکام الدین» و «مشرق الشمسین وإکسیر العبادتین» دو اثر از آثار فقهی شیخ بهایی می‌باشد که دربردارنده مهمترین دیدگاه‌های وی درزمینه‌ی استنباط فقهی است، افزود: در این تحقیق، مهمترین دیدگاه‌های فقهی شیخ بهایی در دو کتاب عنوان‌شده، به همراه مبانی اصولی اعم از ادبی، رجالی، تفسیری شیخ بهایی را استخراج و موارد استناد ایشان به مسائل طبیعی و پزشکی همچنین پرداختن ایشان به فقه مقارن را ارائه کرده است.
رمضانی در مراسم دفاعیه‌ی خود ابراز کرد: با توجه به مبانی و مواردی که از شیخ بهایی موردبحث قرارگرفته می‌توان فقه پژوهی وی را با توجه به شرایط عصر خود او پژوهشی جامع و کامل دانست و اینکه وی در فقه، خود را محدود به اصول و فقه رایج نکرده و با احاطه و جامعیتی که داشته از هر علمی برای رسیدن به مقصود خویش اعم از علوم ادبی، حدیثی، پزشکی و …در فقه بهره برده است.
وی تصریح کرد: در این پژوهش پس از معرفی اجمالی آثار شیخ بهایی، روش‌شناسی استنباط فقهی او در دو کتاب حاضر، میزان بهره‌مندی از نظریات علم دیگر در این کتاب‌ها و نسخه‌شناسی متون فقهی و حدیثی توسط شیخ بهایی در دو اثر مزبور، موردبررسی قرارگرفته است.
گفتنی است، تدوینگر این پایاننامه از هدایت و راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی در مقام استاد راهنما و حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی نوروزی در مقام استاد مشاور، بهره برده است.
بررسی “مَا فَرَضَهُ النَّبی” در فقه امامیه
همچنین، جلسه دفاع پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام مجید آل حسین با عنوان «بررسی “مَا فَرَضَهُ النَّبی” در فقه امامیه» با حضور حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی احمدی نیک در مقام استاد داور، برگزار شد.
تدوینگر این پایان نامه با بیان اینکه در روایات به اعمالى که با دستور مستقیم خداوند واجب شده است، “فریضه” اطلاق می‌شود، گفت: آنچه را پیامبر اکرم(ص) واجب کرده‌اند، “سنّت” می‌گویند که در مقام عمل و انجام وظیفه، هیچ یک از فرایض و سنت‌ها، قابل ترک نیستند.
وی با اشاره به اینکه دین مقدس اسلام، خداوند را قانون گذار حقیقی می‌داند؛ زیرا خالق انسان و جهان هستی به شمار می‌رود و به مصالح و مفاسد بندگان آگاه است، افزود: دانشمندان مسلمان درباره برخورداری پیامبر اکرم(ص) از حق تشریع و قانون گذاری، اتفاق نظر دارند؛ هرچند این حق، هرگز به گونه‌ای مستقل و در عرض حق تشریع خدای متعال نمی‌باشد. این دیدگاه، برگرفته از تصریح آیات قرآن کریم و روایات فریقین است.
آل حسین با بیان اینکه سنت به معنای سخن، رفتار و تقریر معصومین است، ادامه داد: در این نوشتار، ضمن اثبات دیدگاه مُتفَق علیه، از طریق آیات قرآن، روایات معصومین(ع) و نقل قول علمای بزرگ اسلام، به توضیح مصادیق و عناوینی می‌پردازد که به صورت مشخص، تشریعات رسول خدا(ص) در آنها یاد شده باشد.
وی تصریح کرد: موضوع فرض النبی، در احکام شرعی مطرح شده و دارای احکام و دستورات خاص است که اگر با دقت، آن احکامی که از جانب خداوند متعال واجب شده با آن احکامی که از جانب پیامبر خدا(ص) واجب شده است، بررسی شود، حکمت و فوائد هریک مشخص و احکام و قوانینش نیز بیان خواهد شد.
طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه در مورد موضوع فرض النبی، روایات در کتاب‌های فقهی و روایی وجود دارد، لیکن تحقیق مستقل و منحصر بفرد، درباره این موضوع، انجام نشده است، در پایان ابراز کرد: باید یادآور شویم که هیچ یک از احکام و تشریعات خداوند متعال و پیامبر اکرم، ظالمانه و مالایطاق، نیست. بلکه مسیر سعادت، عدالت و خوشبختی دنیا و آخرت را می‌پیماید.
گفتنی است، تدوینگر این پایان نامه از هدایت و راهنمایی حجت الاسلام والمسلمین سیدموسی صدر در مقام استاد راهنما و حجت الاسلام والمسلمین فرحناکی در مقام استاد مشاور، بهره برده است.
