شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استفاده اشتراکی از دوره‌های آموزش مجازی، دریافت مبلغ اضافی از اعضای صندوق قرض الحسنه، گریه کردن در حال نماز و وظیفه مأموم در صورت قرائت اشتباه امام؛ از استفتائاتی است که در مردادماه سال جاری به آن پاسخ داده شده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (مرداد ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۱۰ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
استفاده اشتراکی از دوره‌های آموزش مجازی
سؤال ۱: برخی مجموعه‌ها، دوره‌های آموزشی خود را ضبط کرده و به افراد می‌فروشند و از فروش اشتراکی خودداری می‌کنند، آیا جایز است پول‌هایمان را به یک نفر بدهیم تا آن را تهیه کرده و به ما هدیه دهد؟
جواب: در هر حال خریدار یک نفر است و اگر فروشنده شرط کند که فقط خریدار حق استفاده از دوره آموزشی را دارد یا معامله مبنی بر این شرط واقع شود، ارائه به دیگران ـ بدون رضایت فروشنده ـ جایز نیست (البته استفاده بدون رضایت صاحب آن نیز گرچه بدون شرط باشد محل اشکال است).
خواندن قران و ادعیه در زمان عادت ماهانه
سؤال ۲: آیا خواندن قرآن وادعیه درطول عادت ماهانه اشکال دارد؟
جواب: در ایام عادت ماهانه خواندن چهار آیه‌‌‌ای که سجدۀ واجب* دارند، حرام است، اما خواندن سایر آیات قرآن اشکال ندارد، هر چند مکروه است، ولی خواندن ادعیه اشکال ندارد.
* سجده‌های واجب در سوره (سجده) آیه پانزدهم، سوره (فصلت) آیه سی وهفتم و سوره (نجم) آیه شصت و دوم و سوره (علق) آیه نوزدهم می‌باشد.
نماز خواندن با غسل باطل
سؤال ۳: غسل جنابت به عهده من بود و بعد از انجام غسل و نماز متوجه اندک چسبی شدم که از پانسمان شب قبل روی دستم باقی مانده بود، آیا لازم است غسل و نماز خوانده شده اعاده شود؟
جواب: غسل و نماز باید اعاده شود، اگر مانع سمت چپ بدن بوده است، کافی است پس از برطرف کردن مانع فقط همان قسمت را به نیت غسل بشوئید و اگر سمت راست بوده است، پس از رفع مانع و شستن آن به نیت غسل، بنابر احتیاط واجب تمام سمت چپ بدن مجددا به نیت غسل شسته شود.
نماز افراد مسلوس
سؤال ۴: کسی که بیمار است و نمی‌تواند از خروج ادرار جلوگیری کند برای طهارت و وضو و نماز چه وظیفه‌‌‌ای دارد؟
جواب: اگر می‌داند که از اوّل وقت نماز تا آخر آن، به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن با وضو، مهلت پیدا می‌کند ، باید نماز را در همان وقت بخواند، در غیر این صورت، اگر در بین نماز چند دفعه بول از او خارج می‌شود می‌تواند با هر وضویی یک نماز بخواند یعنی برای هر نماز به یک وضو اکتفا کند، هر چند وضوی او در بین نماز باطل شود، اما اگر به صورت متصل، بول از او خارج می‌شود به صورتی که اگر بخواهد برای هر بار خارج شدن، وضو بگیرد به حرج می‌افتد، می‌تواند با یک وضو، نمازهای متعدد بخواند، به شرط آن که بین دو نماز، بول از او خارج نشود.
چنین شخصی باید در حال نماز، به هر وسیله ای، از سرایت نجاست به لباس و بدن، جلوگیری کند و احتیاط واجب آن است که پیش از هر نماز مخرج ادرار را که نجس شده است، ـ اگر حرجی نباشد ـ تطهیر کند.
گریه کردن در حال نماز
سؤال ۵: حکم گریه کردن در حال نماز چیست؟
جواب: گریۀ با صدا برای امور دنیوی، مثلا به یاد مردگان نماز را باطل می‌کند، ولی گریه از ترس خداوند یا برای امور اخروی یا برای خواستن حاجت دنیوی از خدا، از روی تذلّل در پیشگاه او و همچنین گریه بی صدا اشکال ندارد.
زکات طلا
سؤال ۶: آیا به طلای زینتی زنان و یا سکه طلا زکات تعلق می‌گیرد؟
جواب: به طور کلی طلای مسکوک اگر به شکل سکه در معاملات رایج باشد، زکات دارد و البته باید یک سال در ملک انسان بوده و به حدّ نصاب رسیده باشد؛ بدین جهت سکه طلا در زمان ما که سکه رایج معاملی محسوب نمی‌شود، زکات ندارد.
وظیفه مأموم در صورت قرائت اشتباه امام
سوال ۷: اگر امام جماعت در نمازی سهوا قرائت را غلط بخواند و در همین حال به نمازش ادامه دهد، آیا برای نمازهای بعدی می‌توان نمازش را صحیح دانست و به او اقتدا کرد یا اینکه باید احراز شود که نمازهای بعدی اش را درست و صحیح می‌خواند؟
جواب: در نمازهای بعدی می‌توان به او اقتدا کرد؛ البته اگر مأموم، اشتباه امام در قرائت را متوجه شود، می‌تواند (به صورتی که موجب بطلان نمازش نگردد)، امام را متوجه کند تا امام، اشتباه را تصحیح نماید؛ وگرنه باید قصد فرادا کند و قرائت را خودش بخواند.
عارض شدن حدث هنگام غسل
سؤال ۸: اگر هنگام غسل کردن، کاری که صرفا وضو را باطل می‌کند (حدث اصغر) پیش آید، آیا غسل هم باطل می‌شود؟
جواب: غسل باطل نمی‌شود، اما برای نماز باید وضو بگیرد.
صندوق‌های قرض الحسنه خانگی
سؤال ۹: آیا فعالیت صندوق‌های فامیلی، محله، همکاران و… که اعضا، ماهانه مبالغی به آن پرداخت می‌کنند و به قید قرعه به یکی از اعضا قرض داده می‌شود، اشکال دارد؟ اگر مسئول صندوق شرط کند اولین دریافت (بدون قرعه_کشی)، متعلق به او باشد، اشکال ندارد؟
جواب: فعالیت صندوق‌های قرض الحسنه مذکور که عده‌‌‌ای به شخصی وکالت می‌دهند تا ماهانه مبالغی را از اعضا، دریافت کرده و به قید قرعه به یکی از آنها پرداخت کند، اشکال ندارد؛ همچنین اگر متصدی صندوق که در انجام امور آن از طرف اعضا، وکالت دارد، شرط کند اولین نوبت دریافت، متعلق به او باشد، اشکال ندارد.
دریافت مبلغ اضافی از اعضای صندوق قرض الحسنه
سوال ۱۰: در بین همکاران صندوق قرض الحسنه راه اندازی کردیم که هر ماه با قرعه کشی به یک نفر وام می‌رسد. بعد از ماه پنجم هر نفر مبلغ اضافی پرداخت می‌کند تا نفرات بعدی که زمان بیشتری طول می‌کشد مبلغ بیشتری دریافت کنند و به همین منوال؛ با توجه به رضایت همه اعضا آیا این کار ما مصداق ربا می‌باشد؟
جواب: اگر مبلغ اضافی از مقدار تورم بیشتر نبوده و توسط کسانی پرداخت شود که قبلاً وام را دریافت کرده اند، اشکال ندارد.
