شبکه اجتهاد: در علم فقه «مال» عبارت است از آنچه مورد رغبت عقلا و تقاضای آنان است و در ازای آن بهایی پرداخت میکنند. همچنین «کمیابی» و «منحصر به فرد بودن» در صورتی که مورد تقاضای زیاد باشد از عوامل تشخیص مالیت است. مالیت در نگاه فقها با دو شرط محقق میشود: یکی اینکه قابل انتفاع بوده و نزد عقلا …
Read More »دیدگاه و گزارش
«زکات پولهای رایج»؛ تقریرات دروس خارج آیتالله اشرفی کتاب شد
برخلاف مشهور فقهای معاصر که با انقراض پول طلا و نقره، موضوع زکات نقدین را منتفی دانستهاند، آیتالله اشرفی شاهرودی با استناد به ادله، درهم و دینار را مصداقی از پول معرفی کرده و لذا زکات را در پول اعتباری مدرن که مصداقی جدید برای همان عنوان است، ثابت میداند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «زکات پولهای رایج» تقریرات دروس …
Read More »بانکداری بدون ربا، با وجود شورای فقهی در بانک مرکزی محقق شد؟
رئیس شورای فقهی بانک مرکزی میگوید: به صورت نسبی تا به اینجا در اصلاح بعضی از رویهها موفق بودهایم. یکی از رویههایی که در بانکها جریان داشت، در مورد جرائم بود. چنانچه فردی در بازپرداخت تاخیر داشت، وجه التزام را باید پرداخت میکرد و در صورتیکه مجددا این تاخیر تکرار میشد، باز وجه التزام، جریمه بعدی و جریمه بعدی و …
Read More »راهکار رهایی از قرض ربوی در وام بانکی
انسان چیزی را که میفروشد اول خودش باید مالک بشود و بعد به مشتری بفروشد، اگر شما پول میدهید به زید که برود ماشین بخرد و نسیه بردارد، اول باید ماشین را برای شما بخرد نقدا و بعد به خودش نسیه بفروشد نه اینکه برود اول ماشین را برای خودش بخرد که در حقیقت میشود قرض ربوی، پول را از …
Read More »فقه و تحلیلهای علمی اقتصاد؛ نقد و بررسی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل به درخواست رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و موافقت رئیسجمهور، نشست منتخبی از اساتید اقتصاد اسلامی در محل ریاست جمهوری برگزار شد و صاحبنظران با حجتالاسلام دکتر سید ابراهیم رئیسی دیدار و در مورد مهمترین مسائل اقتصادی و راهکارهای بهبود وضع موجود بحث و گفتوگو کردند.(اینجا بخوانید) پس از برگزاری نشست و …
Read More »مبانی فقهی و اقتصادی معینی برای تعاونی وجود ندارد/ چالشها و اشکالات فقهی وارد بر تعاونیها
متأسفانه تعاونیها از حیث مبانی و ماهیت با ابهامات و چالشهای زیاد فقهی و اقتصادی مواجه هستند و عملکرد ضعیف و ناموفق این شرکتها در این چهلساله بعد از انقلاب نیز نشانهای است که تعاونیها قرین موفقیت نبودهاند و حتی تعاونیهای موفق هم در نهایت به شرکتهای سهامی مبدل شدهاند! به گزارش خبرنگار اجتهاد، مرکز تحقیقات اسلامی مشهد تحت اشراف …
Read More »اساتید اقتصاد اسلامی به رئیس جمهور چه گفتند؟
۳۰ تن از اساتید و محققان اقتصاد اسلامی در نهاد ریاستجمهوری با سید ابراهیم رئیسی دیدار و در مورد مهمترین مسائل اقتصادی و راهکارهای بهبود وضع موجود بحث و گفتوگو کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، به درخواست رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و موافقت رئیس جمهور، نشست منتخبی از اساتید اقتصاد اسلامی در تاریخ شنبه ۲۰ فروردین …
Read More »مکتب اقتصاد اسلامی شهید صدر و چالشهای اقتصاد جهانی
دکتر پیغامی در تبیین «مکتب اقتصاد اسلامی شهید صدر و چالشهای اقتصاد جهانی» گفت: شهید صدر بر خلاف دیگر علمای اسلامی در عرصه اقتصاد به سؤالات بنیادین اقتصاد پاسخ داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عادل پیغامی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی سخنران سومین جلسه از سلسله نشستهای علمی «اندیشه صدر» …
Read More »شروط مخالف مقتضای عقد در عقود مستحدثه چه تاثیری دارد؟
استاد قائینی گفت: در رابطه با عقودی که مستحدثه هستند بنا بر قول برخی فقها اگر شرطی مخالف با مقتضای عقد باشد کل عقد را به هم میریزد یعنی کانه منعقد نشده است و حداکثر در بعضی از موارد باعث خیار میشود که در این صورت عقد فاسد نمیشود و طرفین اگر خواستند معامله را ادامه میدهند و اگر نه …
Read More »از نظام اقتصادی حوزه تا شفافیت مالی بیوت مراجع
کتاب «نظام اقتصادی سازمان روحانیت» توسط موسسه مطالعاتی صراط مبین و با قلم حجتالاسلام وحید نجفی چاپ و منتشر شد است. در بخشی از معرفی کتاب آمده است: «وقتی ما سازمان روحانیت داریم، سازمان یک بخش مالی، یک بخش تعلیم و تربیت، یک بخش تبلیغ و… دارد. این بخش مالی سازمان روحانیت نیروی محرکه باقی اجزاست؛ یعنی ما با این …
Read More »نظارت شرعی بدون سلب قدرت خلق پول صرفاً سرپوشی بر عملکرد بانکهاست
عضو انجمن اقتصاد اسلامی ایران گفت: تا زمانیکه ماهیت بانک در ایران تغییر نکند و قدرت خلق پول از بانکها سلب نشود، نظارت شرعی سرپوشی بر عملکرد بانکها خواهد بود، البته نمیتوان تأثیرات مثبت نظارت شرعی را نفی کرد، اما باید ابتدا ماهیت نظام بانکی در ایران به کل تغییر کند و فرقی هم میان بانک خصوصی یا بانک دولتی …
Read More »معامله رمزارزها طبق دیدگاه رهبر انقلاب؛ جواز یا احتیاط؟
اخیرا استفتایی در مورد رمزارزها از دفتر مقام معظم رهبری منتشر شده است. مفاد این استفتا این است که: «به طور کلی حکم خرید و فروش و تولید ارزهای دیجیتال تابع قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران است». با توجه به این که قوانین کشور فعلا نسبت به این موضوع اثباتا و نفیا سکوت کردهاند، آیا تا مشخص شدن …
Read More »ایرادات طرح حوزه برای اصلاح نظام بانکداری/ طرح با عدالت همراه نیست!
معاون اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی به ایرادات طرح حوزه برای اصلاح نظام بانکداری اشاره کرد و گفت: این طرح با عدالت همراه نیست و اساتیدی عضو این کارگروه هستند که نه فقیه کامل هستند و نه اقتصاد اسلامی را کامل میدانند. به گزارش شبکه اجتهاد، ایرج توتونچیان، معاون اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی و استاد بازنشسته دانشگاه …
Read More »حوزه آماده ارائه مدل مطلوب اصلاح نظام بانکی است/ طرح حوزه سایه به سایه طرح مجلس
حجتالاسلام معصومینیا، عضو شورای فقهی سازمان بورس و استاد حوزه به تشریح تفاوتها و تمایزهای پیشنویس طرح حوزه در رابطه با اصلاح نظام بانکداری با طرح مجلس پرداخت و گفت: حوزه حاضر است مدلی مطلوب را برای اصلاح تمام نظام بانکی ارائه دهد و راهکار اساسی هم این است که خود مجلس حمایت کند و سازوکاری را درنظر بگیرد. به …
Read More »برداشتی از مفهوم ربا بر اساس آیات و تجربه دو سده اخیر در نظامهای مالی
عضو دپارتمان فاینانس دانشگاه برکلی آمریکا گفت: اگر میخواهیم بحث ربا را متوجه شویم، باید اکوسیستم آن را متوجه شویم و اگر بخواهیم بحث ربا را از یک اقتصادی بزداییم باید اکوسیستمش را متحول کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «برداشتی از مفهوم ربا بر اساس آیات و روایات و تجربه دو سده اخیر در نظامهای مالی» با حضور …
Read More »جزئیات پیشنویس لایحه اصلاح نظام بانکداری در حوزه علمیه
دانشیار گروه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: پیشنویس لایحه اصلاح نظام بانکداری طبق نظر اسلام و مراجع عظام تقلید از سوی حوزه علمیه قم تدوین شده و طبق آن قرار است تغییرات اساسی در نظام بانکداری کشور اتفاق بیفتد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، عضو هیات علمی و مدیر گروه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ …
Read More »فهمیدن حکم شرعی در گرو فهم مسئله است/ در بستر حکومت اسلامی ضرورتِ پرداختن به مسئلهشناسی تشدید میشود/ موضوعشناسی شرکتهای چند ملیتی در اقتصاد بینالملل
اگر درست بنگریم میبینیم وظیفه فقیه اظهارنظر و ارائه حکم در مسائل پیشرو جامعه و عصر خودش است و فهمیدن حکم شرعی نیز در گرو فهم مسئله میباشد؛ پس بحث ما فراتر از موضوعشناسی است و مربوط به مسئلهشناسی است. فقیه برای حل یک مسئله، میخواهد حکمی را استخراج نماید و تا آن مسئله را بهدرستی شناسایی نکند نمیتواند بگوید …
Read More »بررسی فقهی ارز دیجیتال؛ استفتائاتی از مراجع/ عباس کنتراتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: با توجه به پیشرفت چشمگیر و هر روزه دنیای مادی، دادوستد و کسب درآمد بهعنوان یکی از مهمترین امور که با مسائل دیگر بهگونهای مرتبط است نیز دچار تغییر و تحول شده است و راههای کسب درآمد که سابقاً افراد میتوانستند از آن طریق بهای کالا را دریافت یا پرداخت کنند، بهکلی دستخوش تغییر شده است. از …
Read More »«نظام بانکی» زیر ذرهبین انتقاد مراجع تقلید
«گرفتن دیرکرد از سوی بانکها»، «فرصتطلبی از ذخایر بانک مرکزی»، «تعدد بانک در شهرها»؛ «کاهش ارزش پول ملی کشور»، «تسهیلات با سود ۲۵درصد!» از جمله انتقاداتی بود که مراجع در دیدار با رئیسکل بانک مرکزی مطرح کردند. همچنین «ثبات کافی ارز و قیمتها در بازار»، «رونق بخشی به صنعت و تولید»، «گسترش ابزارهای مبتنی بر عقود اسلامی به تسهیل کسبوکارها»، …
Read More »«مجموعه مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی» منتشر شد
مصوبات شورای فقهی لازمالرعایه بوده و رئیس کل بانک مرکزی اجرای مصوبات شورا را پیگیری و بر حسن اجرای آنها نظارت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی؛ «مجموعه مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی» بر روی وب سایت بانک مرکزی و در ذیل قسمت «قوانین و مقررات» در دسترس عموم قرار گرفته است. شورای فقهی …
Read More »سخنان منتشر نشده مرحوم سیدعباس موسویان درباره ابزارهای مالی
نوشتار زیر مشروح سخنرانی مرحوم حجتالاسلام سید عباس موسویان در خصوص ابزارهای مالی و تأثیر آنها بر مبادلات اقتصادی کشورمان است که تاکنون در رسانهها منتشر نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، از نظریهپردازان اقتصاد اسلامی و رئیس سابق پژوهشکده نظامهای اسلامی، چندین سال سابقه عضویت هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عضویت کمیته فقهی …
Read More »حضور کارشناس اقتصادی در کنار فقیه یک نظریه شکستْخورده است
مدیر هیئت اندیشه ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان؛ اقتصاد را، حیات و ممات و پاشنه آشیلِ ماندگاری نظام جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: اقتصاد تبدیل به خطکشِ اندازهگیری کارآمدی نظام شده است و باید طلاب فاضل برای تقویت اقتصادی نظام، مسئولیت خود را بازشناسند لذا حضور کارشناس در کنار فقیه یک نظریه شکست خورده و نیازمند ترمیم میباشد. …
Read More »توقع نداریم مدرس فقه فردی و یا یک محقق تاریخ درک درستی از اقتصاد اسلامی داشته باشد!/ جامعه تحمل جراحی اقتصادی را ندارد
افرادی نظیر آقای جعفریان که در مباحث تاریخی غرق هستند فکر میکنند حوزه علمیه در مباحث اقتصادی وارد نشده است، ما انتظار نداریم یک محقق تاریخ از اقتصاد آگاهی داشته و بتواند تحلیل و ارزیابی صحیحی نسبت به مباحث اقتصادی داشته باشد اما نباید زحمات دهها محقق اقتصاد اسلامی که مشغول تلاش شبانه روزی جهادی در حوزه اقتصاد هستند را …
Read More »ماهیت، احکام و مصادیق مفسد اقتصادی از منظر فقه
مفسدهای که در بحث قتل و زنا و گناهان جنسی وجود دارد و اسلام در این موارد قتل و اعدام را تجویز کرده، این مفسده در افساد فی الارض بیشتر است مثلا کسی کتب ضاله منتشر کند یا ویروسی در جامعه بیندازد که زندگی مردم را مختل کند. البته باید تحت تأثیر روزنامهها و شبکهها قرار نگیریم و برای حکم …
Read More »هشدار مشترک فقه و اقتصاد درباره رمزارزهای فاقد پشتوانه
در حالی که اغلب قدرتهای اقتصادی دنیا با اتخاذ تدابیر نظارتی ویژه در پی محدودسازی معاملات رمزارزها هستند، برخی فقهای اسلامی نیز با اشاره به عدم برخورداری رمزارزها از پشتوانه لازم، اینگونه معاملات را باطل میدانند. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از شهرت بیتکوین، روند فزآینده پیدایش و توسعه رمزارزهای مختلف، شتاب قابل توجهی داشته است. امروزه ادعا میشود بیش …
Read More »اقتصاددانان اسلامی به وزیر اقتصاد چه گفتند؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی در سفر استانی هیئت دولت به قم، در جمع اساتید و صاحبنظران اقتصاد اسلامی در دانشگاه قم حاضر شد و در جریان دیدگاهها، انتقادات و پیشنهادهای علمی و عملیاتی آنها برای مشکلات اقتصادی کشور قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشست که در دانشگاه قم برگزار شد، اقتصاددانان اسلامی با تأکید بر لزوم پایبندی …
Read More »رمزارزها نمیتوانند بهعنوان پول پذیرفته بشوند/ تعاملات مالی جامعه مسلمانان از طریق رمزارز، محل اشکال است/ چیستی حکم فروش زمینهای مجازی در متاورس
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در پاسخ به سوالی مبنی بر «چیستی حکم پدیده جدید متاورس که فروش زمینهای مجازی است» گفت: حکم این مسئله عدم جواز است چون شَیءْ را با لاشَیءْ و مال را با لا مال نمیتوان مبادله کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه نشستهای علمی پژوهشی دین و فضای مجازی هفته پژوهش پنجشنبه …
Read More »بانکداری اسلامی یا عقود اسلامی صوری؟
شبکه اجتهاد: براساس تعالیم متعالی اسلامی ربا حرام است. حرمت ربا موجب شد قانون عملیات بانکداری بدون ربا در سال ۱۳۶۳ تصویب و جهت اجرا به نظام بانکی ابلاغ شود. نهاد بانک برای اجرای این قانون درنظر گرفته و مقرر شد نظام بانکی با اجرای این قانون ربا را از نظام مالی کشور حذف کند. براساس این قانون نرخ سود …
Read More »راهکاری برای قرض دادن پول و کسب سود حلال
حجتالاسلام عباس نیکان کازرونی از پژوهشگران عرصه بانکداری اسلامی در نوشتاری به موضوع معامله سلف طلا پرداخته و راهکاری برای قرض دادن پول و حفظ ارزش آن ارائه داده است که میخوانید؛ شبکه اجتهاد: نظر به تقاضای مکرر بازاریان، فرهنگیان و عموم مردم متدین مبنی بر ارائه راهکاری شرعی برای اینکه مردم بتوانند بدون ربا از پولهای پس انداز خود …
Read More »تعریف و روش مذهب اقتصادی اسلام از منظر شهید صدر
حجتالاسلام سیدحسین میرمعزی در کرسی علمی ترویجی «تعریف و روش کشف مذهب اقتصادی اسلام» گفت: اخلاق باید زیربنای تولید اصول در مذهب اقتصادی اسلام باشد که البته در نظریه شهید صدر مغفول است، اما حججاسلام مصباحی مقدم و رضایی به عنوان ناقدان این کرسی معتقدند که شهید صدر آن را لحاظ کرده است و با وجود فقه چه ضرورتی برای …
Read More »
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت