Tag Archives: تمدن اسلامی

شبکه اجتهاد: در پیام تمدنی رهبر معظم انقلاب به مناسبت یکصدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیۀ قم، کیان و شکل‌گیری حوزه علمیه به مثابه یک پاسخ راهبردی به بحران‌های تمدنی پیرامونی در غرب آسیا و واکنشی ضد استعماری در برابر نظام سلطۀ غرب تعریف و تفسیر شده است. از این منظر، حوزه علمیه یک بازیگر فعال در فرایند احیای تمدن اسلامی …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: یکی از خطاهای ما این است که ما بین حکمرانی و حاکمیت خلط کردیم. حکمرانی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک وجه آن حاکمیتی هست، یعنی نقش آفرینی دستگاه‌ها دولتی و حاکمیتی، وجه دیگر آن بخش غیر رسمی یعنی به  خود مردم باز می‌گردد یعنی به گروه‌های اجتماعی و گروه‌های مردمی باز می‌گردد. …

شبکه اجتهاد: سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۶ را دهه تمدن نگاری اسلامی نامیده‌ام. در این دوره، چندین کتاب و ده‌ها مقاله در باره تمدن اسلامی نوشته شد. در این باره در کتاب گفتمان تمدن اسلامی شرحی آورده‌ام. آنچه ذیلا ملاحظه‌ می‌کنید، گزارشی است از کتاب «دانش مسلمین» از محمدرضا حکیمی که تمدن اسلامی را از دریچه معرفی «دانش مسلمین» تعریف کرده …

شبکه اجتهاد: به بار نشستن نگاه تمدنی به اسلام در میان شیعیان، میوه تلاش‌ها و کوشش‌های چند صدساله امامان معصوم (ع) در جامعه اسلامی است که هر یک به سهم خویش، پرتویی از اسلام ناب محمدی (ص) را با سیره علمی و عملی خود نمایان کرده‌اند. در میان امامان معصوم (ع)، جایگاه امام کاظم (ع) به لحاظ نقش‌آفرینی تمدنی، برجستگی …

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین …

شبکه اجتهاد: چندی پیش حجت‌الاسلام رسول جعفریان در دو متن کوتاه (توئیت) نکاتی پیرامون بحث تمدن‌سازی و نقش حوزه علمیه بیان کرد که در پی بازنشر یادداشت ایشان در یکی از گروه‌های واتساپی و درخواست یکی از اعضای گروه از حجت‌الاسلام محسن الویری برای بیان دیدگاه خود در این زمینه، ایشان هم دیدگاه خود را در قالب یادداشت زیر در …

استاد رسول جعفریان معتقد است ما برای استقرار نظام‌ اسلامی در دراز مدت به فقه و حقوق نیاز داریم نه به تاریخ. این که ما اراده کرده‌ایم برای شرعی نشان دادن کارها به نقل‌های تاریخی استناد کنیم، یک ضرر مهمش آن است که به ازای آن، فقه را از دایره عمل بیرون کرده‌ایم. فقه اهل احتیاط و دقت است، اما …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مردم‌سالاری تنها راه پایایی نظام و انقلاب است، گفت: نظریه ولایت فقیه با اقتضائات بومی نمی‌تواند در سطح جهانی ارائه شود؛ بنابراین باید با رویکرد تمدنی یعنی در قالب «مردم‌سالاری دینی» و حاکمیت شایستگان به ترویج آن بپردازیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیئت علمی …

شبکه اجتهاد: شاید هیچ تمدن‌پژوهی را نتوان یافت که به نقش محوری حکومتها در پیدایش و پایایی تمدنها باور نداشته باشد. در نگاهی تاریخی نیز، بخشی چشمگیر از گزارش تمدنها به معرفی حکومتها در قلمرو آن تمدن اختصاص می‌یابد. انکار نمی‌توان کرد که حکومت یکی از مؤلفه‌های بنیادین در هر تمدنی است، اما یکسان‌انگاری حکومت و تمدن هم پنداره‌ای ناصواب …

استاد میرباقری تأکید کرد: اگر مجلس بخواهد به سمت تمدن اسلامی حرکت کند باید کار به گونه‌ای باشد که فقه در فرآیند تصمیم گیری حضور داشته باشد، نه این‌که صرفاً در خروجی اثر بگذارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری، رئیس فرهنگستان علوم اسلامی در دیدار با دکتر محسن زنگنه نماینده مجلس و رئیس فراکسیون «بیانیه گام …

شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کرده‌اند. این سخن از جنبه‌های مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دهه‌‌ای است که در برابر توجه به جنبه‌های معنوی دین …

حضرت امام با عنایت به واقعیات پیش می‌رفتند، بنابراین به این نتیجه رسیدند برای پیشبرد و تجلی‌بخشی اسلام در شرایط کنونی باید وحدت در عین کثرت را که جمهوری اسلامی یا دموکراسی الهی یا مردم سالاری دینی می‌شود ارائه کرد. به عبارتی ولی فقیه در رأس جامعه قرار گرفته که مشروعیت خود را نه از رأی مردم بلکه از جانب …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روزهای پایانی اسفند ۹۶ جمعی از پژوهشگران جوان حوزوی و دانشگاهی که در زمینه نسبت علم و دین و مساله علم‌دینی فعالیت می‌کردند در نشستی برای هم‌اندیشی گرد هم آمدند. تمامی این جوانان نمایندگانی بودند که از سوی اساتید صاحب ایده و نظریه در زمینه علم‌دینی معرفی شده بودند و در کنار آنها نیز نمایندگان موسسات …

اخیراً گفتگویی مکتوب میان حجت‌الاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری در مورد تمدن سازی شکل گرفت که در آن امکان و امتناع تمدن تراز دین مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر گفتگویی مکتوب میان حجت‌الاسلام رسول جعفریان و مهدی نصیری در مورد تمدن سازی است که در ادامه می‌خوانید؛ چطور می‌شود حمام را اسلامی کرد؟ …

همایش ملی جایگاه علامه حلی در فرهنگ و تمدن اسلامی-ایرانی به همت انجمن ایرانی تاریخ و با مساعدت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه شهید بهشتی، مرکز العلامه الحلی و چند مرکز علمی دیگر، در سالن حکمت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در آغاز این همایش که با …

امروز معضل جامعه جهانی اسلام عدم تفاهم در عرصه سیاست، اقتصاد، فرهنگ، تمدن و توسعه است؛ یعنی تقریب ما تاکنون با رویکرد تاریخی و اشتراک‌گیری از گزاره‌ها و اندیشه‌های تاریخی شکل گرفته است. در صورتی که تقریب و اخوت اسلامی که حضرت امام(ره) بیان کردند اخوت تمدنی است؛ یعنی در جامعه متکثرالمذاهب مسلمانان با جهت‌نما و غایات تمدن امروز و …

شبکه اجتهاد: برخی از دوستان ما که خود را تئوریسین تمدن نوین اسلامی می‌دانند، از تحقق طلیعه‌های آن تمدن سخن می‌گویند. خواستم عرض کنم، تغییر و تحول در جامعه برای رسیدن به نقطه اوج عزت قوانین خاص خود را دارد که اگر رعایت نشود، به جای اوج عزت، در حضیض ذلت فرو خواهد رفت. صد البته، اگر شناخت درست از …

شبکه اجتهاد: فقه از زمان امامان معصوم(ع) به صورت عام و فقه سیاسی به صورت خاص همواره متناسب با تحولات زمانی پیش رفته و به نیاز‌های جامعه پاسخ داده است. هر جامعه‌ای باید نظریاتش را بر اساس هنجار‌های بومی خویش تولید کند، بر این اساس فقه سیاسی، نرم‌افزار اداره جامعه است. در تمام زمان عصر غیبت، فقه سیاسی پاسخ‌گوی نیاز‌های …

شبکه اجتهاد: کودک ما، هم‌اینک، فرصت چهل ساله دیگری در اختیار ندارد. به سرعت و با جدّیت، باید فکری کرد. هم‌اکنون هر یک ساعت بایستی به اندازۀ یک سال پیش رفت!؛ که: الفرصه تمّر مرّ السحاب. پرده اول: چهل ساله چهار ساله! انسان چهل ساله‌ای را تصور کنید که به اندازه سن تقویمی خود رشد نکرده و اگرچه چهل سال …

درباره انگیزه مخالفت و اعتراض امام حسین(ع) چندین نظریه بیان شده است و همه نظریات در یک امر مشترک هستند که امام برای اثبات حقانیت شیعه وارد عمل شده است و تمام هویت و حرکت به این خاطر بوده است که امام می‌خواسته است که شیعه را سرافراز کند و حق شیعه را بگیرد اما حرکت امام حسین(ع) فراتر از …

شبکه اجتهاد: مهدی نصیری کتابی با عنوان «عصر حیرت» با عنوان فرعی «بحثی پیرامون امکان یا امتناع تحقق تمدن اسلامی در عصر غیبت و روزگار سیطره مدرنیته» در دست نگارش دارد. مباحثات از وی خواست چکیده‌ای از محتوا و فصول کتاب را در اختیار این سایت بگذارد. آن‌چه در زیر از نظر  می‌گذرانید، گزارشی مختصر از کتاب جدید مهدی نصیری …

موسی نجفی گفت: اشتراک تمدن غرب با سلفی‌‌ها آن است که هر دو مخالف اسلام حداکثری هستند، این نگاهی است که شامل انجمن حجتیه هم‌‌ می‌شود اما بررسی مولفه‌‌های تمدن ساز در مکتب سیاسی امام رضا علیه السلام چنین نگاهی را رد‌‌ می‌کند و بر تمدن سازی و اسلام حداکثری تاکید دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و …

شبکه اجتهاد: سیره‌پژوهی و سیره‌نگاری را می‌توان یکی از سه شکل پرداختن به تاریخ زندگی ائمه معصوم علیهم السلام دانست: گاه‌‌‌‌نگاری chronography / تراجم‌‌‌‌نگاری Prosopography / سیره‌‌‌‌نگاری Biography، اگر در گاه‌نگاری توالی رویدادهای زندگی فردی و اجتماعی معصوم ‌‌علیه‌السلام مد نظر باشد، در تراجم‌نگاری ارائه گزارشی یکپارچه از ابعاد مختلف زندگی و افکار و آثار محور قرار می‌گیرد ولی در …

بنیان حرکت انبیاء (ع) که همان توحید است، بر اساس اتحاد و انسجام می‌باشد. توحید یعنی همه کثرات حول یک محور به وحدت برسد. شبکه اجتهاد: در باب اتحاد و انسجام اسلامی و اهمیت آن با حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر مصطفی جمالی از اعضای هیأت‌ علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، گفت‌وگویی صورت پذیرفته که در ادامه متن آن را به نقل …

حجت‌‌‌‌الاسلام رهدار گفت: یکی از استلزامات فقه تمدن ساز نظامات فقهی است. فقه موجود ما اساسا ناظر به نظام سازی نیست بلکه ناظر به احکام خرد است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «شاخصه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتهاد تمدن ساز» با ارائه احمد رهدار و نقادی محسن الویری و محمد حسین ملک زاده سه شنبه ۲۸ فروردین در دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم برگزار شد. …

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان روش نظریه پردازی در علوم اجتماعی برگرفته از دیدگاه شهید صدر گفت: در نخستین مرحله، مسئله شناسی حائز اهمیت است که مدل مفهومی مسئله شناسی، محورهای شناخت مسائل کلان، گزینش مسئله‌ای راهبردی، پیامدشناسی مسئله، احراز اهمیت راهبردی مسئله و تبیین مسئله است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌‌‌‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، …

شبکه اجتهاد: ‌تمدن عبارت از منظومه‌ای از معرفت بشری متکثر و تعین‌یافته‌ای است که در اثر بر قراری نسبتی خاص با هستی پدید می‌آید. جوهره تمدن بر مدنیت آن است. آغاز شکل‌گیری تمدن با بحث از مدنیت است و آغاز فرو‌پاشی تمدن با انحطاط مدنیت است. برای همین است که در نام‌گذاری منظومه بشری (‌تمدن) از میان جمیع مولفه‌های تمدن، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر قاسم ترخان، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چندی پیش در همایش «حوزه‌ انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی» که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، مقاله خود تحت عنوان «حوزه و علوم انسانی (ضرورت و گام‌های تحول)» را ارائه کرد. بخش‌هایی از ارائه ایشان از این مقاله، …

شبکه اجتهاد: این که ما تمدن اسلامی داشته باشیم، از کجا درآمد؟ گاهی مفروضاتی هست که چون فراوان تکرار شده و می‌شود، ما در باره اصل و نسبش صحبت نمی‌کنیم و آن را مسلم می‌گیریم. چیزی به نام تمدن اسلامی داشته باشیم، فکر تازه‌ای ‌است که خودش برخاسته از نگاه‌های تازه فرنگی‌ها به تمدن است. به متون خودمان برگردیم، عنوان …

ما امروز در یک مرحله‌ی سرگشتگی بین این دوگانه‌ها قرارگرفته‌ایم که برزخی بین نور و ظلمت یا خلأ و امتلاء هستیم و همه‌چیز در برزخ است و چهارچوب روشن واضحی ندارد و این ابهام معنایی و مفهومی در همه‌چیز وجود دارد. مفاهیم هم دچار این سرگشتگی شده‌اند. حال در این مرحله چه نقشی می‌توان ایفا کرد؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، …