شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم با بیان این که برخی فقها اعتقاد به فقه نظامات داشته اما عده دیگر می‌گویند با همان منطق موضوعات جدید می‌توان پاسخ گرفت، گفت: این ادعاها نشان می‌دهد فقه شیعه در آستانه تحول نوین قرار دارد.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، در نشست فقه تمدنی در مدرسه علمیه عالی نواب مشهد با بیان این که هدف اسلام هدایت فردی و اجتماعی بوده که این هدایت اجتماعی موضوع فقه تمدنی است، گفت: فقه تمدنی به دنبال سرپرستی جامعه می‌باشد.
وی با اشاره به مساله فقه مبتنی بر مصلحت، به احکام برگرفته از مصلحت سنجی اجتماعی اشاره و ابراز کرد: در مصلحت سنجی اجتماعی مجاز بر آن هستیم تا بر اساس مصالح تعیین تکلیف کرده و بدانید مرجع اصلی در مصلحت سنجی حاکم اسلامی است.
عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم با بیان این که فقه تمدنی متضمن احکام سرپرستی و تکامل اجتماعی است، خاطر نشان کرد: دین عهده دار سرپرستی فرد و جامعه بوده و اگر اسلام را سرپرست موضوعاتی همچون مصلحت و منطقه الفراغ بدانید، اسلام باید هدایت این امور را بر عهده داشته باشد و حکم آنان را نیز بگوید.
پیروزمند با بیان این که فقه سال‌های قبل در اوائل انقلاب و قبل از انقلاب با پدیده بانک‌های ربوی مواجه شدند که تعطیل کردن آن را موجب فلج شدن اقتصاد می‌دانستند و در این زمینه باید حکمی کلی داده می‌شد که برای صدور حکم نیز الزاماتی را باید در حوزه‌های موضوع شناسی، حکم شناسی و مبانی آن داشته باشید، بیان کرد: بر این اساس فقه تمدنی می‌تواند این مجموعه را پاسخگویی کند و برای آن راهکار بیابد چراکه سرپرستی تکامل جامعه را برعهده دارد.
وی با اشاره به راه‌های موجود برای توسعه فقه، به توسعه منابع فقه اشاره و ابراز کرد: اگر عقل را به عنوان یک منبع فقهی به رسمیت بشناسید، آنگاه از طریق اعتبار بخشی به عقل در صدور حکم در احکام اسلامی می‌توانید توسعه ایجاد کنید که عده‌ای از فقهای معاصر ما عقل را به عنوان یک منبع مستقل مطرح می‌کنند که می‌گویند عقل منزلت ویژه‌ای دارد اما بنا نیست جای دین بنشیند اما به طور کلی عقل مرجعیت مستقلی ندارد تا آنجا که برخی از فضلا این احتمال را تقویت کرده اند که عقل یک راه است و اگر پذیرفته شود راه باز می‌کند اما پذیرش آن ممکن است برای فقه خطرساز باشد.
وی با بیان این که بحث دیگر در توسعه منابع آن است که ارتکازات را به رسمیت شناخته و می‌گویند ارتکازات مسلمین می‌تواند خودش مرجعیت و حکم ساز باشد، به توسعه روشی در فقه تمدنی اشاره و ابراز کرد: عده‌ای بر این مبنا می‌گویند در حوزه توسعه روش، فقه نقلی و فقه ولایی وجود دارد که فقه ولایی فقه بیان احکام موضوعات متغیر است که در آن عمل به ظن عام صورت می‌گیرد اما در فقه نقلی عمل به ظن خاص است که به اعتقاد برخی‌ها ظن عام در فقه نقلی معتبر نیست.
بنابر گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، این عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم با بیان این که راه حل ما در فقه تمدنی ارتقا منطق موضوع شناسی است و می‌طلبد تا موضوع شناسی کل نگر داشت، عنوان کرد: برخی فقها می‌گویند نیاز به فقه نظامات داریم اما عده دیگر می‌گویند با همان منطق موضوعات جدید می‌توان پاسخ گرفت که این ادعاها نشان می‌دهد امروز فقه شیعه در آستانه تحول نوین قرار دارد.
