دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

داعش محصول پلشتی‎‎های انسانِ دوران حاضر است؛ محصول استفراغ همه دیکتاتور‎های مدرن و مرتجع زمانه و به زبان صریح‎تر، چکیده تمام اراذلی است که از همه سوی جهان آمدند و دست بر گردنه‎‎های خاورمیانه کشیدند و هر یک نوع خاصی از کروموزوم خشونت را بر زمین حاصل‎خیز آن کاشتند. داعش موجود قدرتمندی است چون همه زشتی‎‎ها و البته بد‎ترین‎‎های جهان …

امکان وحدت فقهی اصلاً بحث مطلوبی نیست، چون شدنی نیست؛ حتی در شیعه یا در خود اهل سنت نیز وحدت فقهی به صورت دقیق امکان‌پذیر نیست. به هر حال فقهایی هستند که اجتهادهای مختلف دارند؛ اما اگر وحدت فقهی به این معنا باشد که ما وحدتی را بر پایه تعالیم و دستورات فقه بنا کنیم یک امر شدنی است. شبکه …

در قسمت پایانی یادداشت «چند نکته در باب نظم نوین فقهی» گفته شد: زندگی بشر چهار ساحت اصلی مختلف دارد؛ ساحت الهی یا عبادی، ساحت فردی، ساحت اجتماعی و ساحت طبیعی که هرکدام به زیرشاخه‌های بسیار متنوع و گسترده‌ای تقسیم‌شده و بررسی و تتبع فقهی در آن زمینه را می‌طلبد. در نوشتار پیشِ‌رو، علاوه بر ارائه نمودار پیشنهادی برای بازچینی …

قبلاً می‌گفتیم که موضوع شناسی را دیگری انجام دهد و حکمش را فقیه بدهد، الان توجه می‌کنیم که نگرش فقیهانه در موضوع شناسی مؤثر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند، قائم‌مقام فرهنگستان علوم اسلامی در قسمت اول گفتگوی خود تصریح کرد: بخش عمده‌ای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است؛ این حرف یعنی چه که فقه …

استدلالی که این نوشتار می‌خواهد بیان کند این است که فقه عزاداری از جمله مباحثی است که باید اصل را در آن بر احتیاط گذاشت و با آن مواجهه‌ای سخت‌گیرانه داشت. این اصل هم باید در مقام افتاء رعایت شود و هم در مقام عمل. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام محمدغفوری نژاد، استادیار گروه شیعه شناسی …

بررسی دانش فقه بدون در نظر آوردن تاریخ تحولات آن‌که همسو با تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رخ می‌دهد، امکان پذیر نیست. با این همه نگاه تاریخی به فقه و فقاهت در میان دانش پژوهان چنان که شاید و باید مورد توجه نبوده است، در حالی که پژوهشگران غربی سال‌هاست به این مقوله توجه کرده‌اند. شبکه اجتهاد: دانش …

مدیر مؤسسه لوح و قلم با اشاره به لزوم فرهنگ سازی مباحث فقه حکومتی در حوزه گفت: پرداختن به مبانی، تبویب و موسوعه نگاری فقه حکومتی سه سرفصل ورود به عرصه پژوهش‌های فقه حکومتی است تا در نتیجه نیاز حکومت در زمینه مسائل مبتلابه پاسخ داده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در سالهای اخیر، ایجاد کرسی‌های تدریس فقه الحکومه یکی …

بخش عمده‌ای از فقه سلف صالح ناظر به اجتماعیات است و موضوعاتی که در فقه اجتماعی درباره آن صحبت می‌کنیم وصل به جامعه است، در مواردی، محصول جامعه است همانند بانک، فنآوری‌های نو یا رسانه و در مواردی همانند سیاست و امنیت، وصف جامعه است. شبکه اجتهاد: بـر هـیچ یک از فقیهان اسلامى‌ پوشیده نیست که شریعت اسلام به جز …

فرآیند توسعه بی‌مهار دیوان‌سالاری یکی از عوارضی است که این روزها در گفتار بزرگان حوزه بدان اشاره می‌شود. چنان‌چه مرکز مدیریت، برنامه‌ریزی برای نهاد حوزه را از طریق رسمیت‌بخشی روزافزون ساختار‌های حوزه و توسعه قوانین رسمی آن پی‌گیری نماید، به جهت ناسازگاری با ماهیت نهادی حوزه، بدون دست‌یابی به نتایج مورد انتظار، تخریب آداب و هنجارهای سنتی حوزه‌های علمیه را …

تحولات اخیر جهانی شدن به پیدایش شهرهای جدیدی انجامیده که از میزان نفوذ و اثرگذاری شگرفی برخوردار هستند. هرچند درباره چیستی و خصوصیت‌های این «جهان‌شهرها» اختلاف نظر وجود دارد، همگی چند ویژگی را مشخصه این شهرها می‌شمارند: جمعیت زیاد که در دل خود تخصص‌ها و مهارت‌های زیادی را جا داده است و به همین دلیل نیز جهان‌شهر باید بتواند نیازها …

سیستم فقهی امروزی چه آنچه در رساله‌های عملیه وجود دارد و چه آنچه در کتب متداولِ فقهی نگاشته شده یا در درس‌های خارج به بحث گذاشته می‌شود نه‌تنها از جامعیت لازم برخوردار نیست، بلکه بسیاری از موضوعات مطروحه و مورد مباحثه آقایان از اولویت و ضرورت لازم برای بحث و بررسی برخوردار نیست و به‌هیچ‌وجه جوابگوی پرسش‌های فقهی عصر جدید …

فقه کاربردی که محصول دغدغه‌های معاصر است ظرفیتی است که می‌تواند ضمن آن که فقه را از عقب‌ماندگی نجات دهد از ایجاد گسست بین آن و جامعه پیرامونی‌اش نیز جلوگیری کند.   شبکه اجتهاد: تحولات شگرف و لحظه‌ای در جهان جدید همه دانش‌ها و معرفت‌های بشری را دچار سیّالیتّی مدام کرده است و هر یک از معارف بشری که نتواند …

عضو جامعه مدرسین با تأکید بر اینکه علما و روحانیون و متدینان، مخالف خوشی و شادی مردم نیستند تأکید کرد: مسئولان باید زمینه شادی مشروع را فراهم ‌کنند، آیا تعریف شادی، زیر پا گذاشتن ضوابط شرعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی برگزاری کنسرتی پرحاشیه در شهر مقدس قم آیت‌الله سید احمد خاتمی، اظهار داشت: حوادثی که این روزها …

در قرآن کریم کسانی را که مال ربوی می‌خورند به جنگ با خداوند و رسولش فرا خوانده است و همچنین در روایات، با تعابیری خاص از آن نهی شده است. در کنار این تشدیدات، روایاتی وجود دارند که برای حل شدن مشکل ربا در موارد مختلف راه حل‌هایی ارائه داده‌اند که در لسان فقها از آنها به حیل ربا تعبیر …

همانگونه که استفاده از شمشیر برای متقاعد کردن نظر مخالف منطق صحیحی نیست استفاده از بیانیه برای خروج فرقه‌ای از اسلام و یا ورود فرقه‌ای در اسلام بدون پشتوانه علمی رفتار عقلانی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش بود که کنفرانسی در گروزنی با عنوان «دایره اهل سنت و جماعت» برگزار شد و با رای اکثریت اهل سنت حاضر …

مصلحت سکولار به معنای فرصت طلبی و مصلحت اهل سنت به معنای مصالح مرسله، استحسان و سد ذرایع با مصلحت در فقه شیعه متفاوت است، بنابراین باید مشخص شود که مصلحت شیعی در گرو چه ضوابطی است و گستره و قلمرو مصلحت در فقه شیعه تا کجاست؟ شبکه اجتهاد: قاعده مصلحت در فقه شیعه، مبتنی بر نظریه فقهی احکام حکومتی …

فقه یعنی دستاوردهای علمی فقیهان. دستاوردهای علمی فقیهان در حال تکامل است و کامل نیست. آنچه کامل است «منابع» فقه یعنی کتاب، سنت و عقل است. لذا اینکه فقه موجود دارای خلأ است به معنای نارسایی فقه شیعه نیست. باید بین «فقه» و «منابع فقه» تفکیک کرد. ما باید از این فقه موجود به سمت فقه مطلوب حرکت کنیم. شبکه …

رسالت متن آموزشی طرح معما نیست و طرح معما الزاماً خروجی‌اش ملاشدن نیست. چه اشکال دارد که بتوانیم با بهره‌گیری از فناوری آموزشی هم دقت‌های متنی را اعمال کنیم و هم زجر آموزشی به یادگیرنده تحمیل نکنیم. نباید فکر کنیم که زجر آموزشی و سخت یاددادن همواره با باسوادشدن و ملاشدن ملازمه دارد یا برعکس، یادگیری باسهولت با بی‌سوادی ملازم …

چندی است زمزمه‌های نقادانه‌ای نسبت به برنامه‌های آموزشی حوزه و کتاب‌های درسی موجود، از گوشه و کنار شنیده می‌‌شود. اگرچه افعال و اغراضشان را سعی می‌کنم حمل بر صحت و احسن الوجوه کنم، اما بیان این سطور را خالی از لطف نمی‌دانم. شبکه اجتهاد: زیاد روشن نیست چرا طلاب جوان اجتهاد را این قدر امری بعید می‌شمارند و از اعتماد …

آیت‌الله فاضل لنکرانی اظهار کرد: اگر چارچوب را عوض کنیم و متون فقهی خود را کنار بگذاریم همانند برخی از مذاهب اهل سنت خواهیم شد که در برهه‌ای متون خود را کنار گذاشتند و پس از آن بود که فتواهایی عجیب و دور از انتظار از فقها و بزرگان آنها صادر می‌شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مراسم افتتاحیه مرکز فقهی …

همه فقه اسلام، فقه ساختاری است یعنی ریشه‌ها و بستر احکام فردی اسلام یک نظام اجتماعی است. یکی از کارهایی شهید صدر انجام داد این بود که از احکام فقه فردی یک نظریه استخراج کرد و فقه را به ساختارهای روبنایی و ساختارهای زیربنایی تقسیم کرد و خیلی از احکام فقهی را روبنا دانسته و از آن‌ها عبور کرده و …

مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: در پرتو نگاه اجتهاد اصیل و روشمند و همچنین شناخت عرصه‌های جدید و سؤالات نو باید به تعمیق ابواب موجود فقهی پرداخت و در این راه باید ابواب فقهی موجود را در پرتو سؤالات نو و مسائل مستحدثه روز گسترش داد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی امروز در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی مرکز …

حجت‌الاسلام ملک‌زاده با انتقاد از طولانی بودن دوره تحصیل اصول فقه این درس را مقدمه و ابزار شناخت فقه دانست و تأکید کرد: آیا باید یک عمری روی اصول به عنوان مقدمه کار کنیم که روزی به ذی المقدمه برسیم؟ و وقتی زیاد کار کردیم از ذی المقدمه هم بازبمانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده در سخنرانی …

رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، علت عدم پاسخ‌گویی علوم انسانی، به نیازهای جامعه را، عدم تحول آن دانست و افزود: بعضی از طلبه‌ها فقه و اصول را جدی نمی‌گیرند و می‌گویند دغدغه ما تحول علوم انسانی است. باید توجه داشت که بدون فقه و اصول نمی‌توان تحول ایجاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، در …

ما با این شیوه که این کتاب را حتماً تا فلان مدت بخوانید مخالفیم. درس محدودیت بردار نیست، گاهی باید روی یک عبارت مدت‌ها مطالعه و تفکر داشت. حوزه اداره نیست که درس زود یا دیر تمام شود. با این شیوه دیگر نمی‌توان انتظار داشت امثال شیخ طوسی و شیخ مرتضی انصاری از حوزه بیرون بیایند. شبکه اجتهاد: دیدگاه‌های متفاوتی …

مبلغی با تاکید بر نقش تعیین کننده نیازهای بشری، لزوم توسعه ابعاد مختلف فقه را مورد توجه قرار داد و گفت: کارشناسان فقه و فعالان حوزه باید در توسعه فقه کوشا باشند و با بهره‌گیری از منابع مختلفی که در اختیار است خصوصاً قرآن و سنت، از انزوای فقه جلوگیری کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در …

همزمان با آغاز سال تحصیلی ۹۶-۹۵ حوزه علمیه خراسان، چهارمین شماره «راه اجتهاد» ویژه‌نامه تحول و افق‌های پیش‌روی، با محوریت برنامه‌های شورای عالی حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره نشریه الکترونیکی «راه اجتهاد»، با محوریت برنامه‌های شورای عالی حوزه علمیه خراسان از سوی روابط عمومی این مرکز منتشر گردید. بنابراین گزارش، در این شماره، مصاحبه‌هایی …

اختصاصی اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۱۳)  اسراف؛ مفهومی عقلی است یا شرعی؟ نکته‌ی اول این‌که بحث اسراف یا چیزهایی از این قبیل، مفاهیم عقلایی است، یعنی مفهومی نیست که دین آورده باشد و ما بخواهیم آن را بکاویم . مثلاً ما مفهوم اسراف را از طریق روایت دریافت نکرده‌ایم. یعنی وقتی که قرآن می‌فرماید: ان الله لایحب المسرفین؛ …

عضو جامعه مدرسین با تأکید بر اینکه دوران ما بهترین زمان برای شکوفایی اجتهاد و توسعه فقه و فقاهت است، گفت: در این دوران، ارزش فقه مشهود و ملموس بوده است و شاهد کارایی و اثر آن در جامعه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی شامگاه پنجشنبه در مراسم افتتاحیه آغاز سال تحصیلی مرکز فقهی امام علی(ع) …

اگر فقیه یا عالم دین معتقد باشد که هنر نقش تمدن‌ساز دارد آن وقت همچنان که درباره عبادت انسان‌های مکلف و مؤمنین حکم می‌دهد و تلاش می‌کند، برای یافتن حکم شرعی درباره هنر و فعالیت‌های هنری هم به همان اندازه تلاش می‌کند. شبکه اجتهاد: با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر پیگیری موضوع فقه هنر در دیدار با دست‌اندرکاران …