دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

رابطه حوزه علمیه نجف و قم تقویت شود/ حوزه نجف نیازمند تشکیلاتی چون جامعه مدرسین است

رابطه حوزه علمیه نجف و قم تقویت شود/ حوزه نجف نیازمند تشکیلاتی چون جامعه مدرسین است

شاگرد شهید صدر گفت: باید کسانی باشند که حوزه علمیه نجف را به نحو صحیح جهت بدهند و علاوه بر تحکیم رابطه حوزه علمیه نجف با حوزه علمیه قم موضع جمهوری اسلامی را در نجف تقویت کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید علی‌اکبر حائری از مدرسان سطح خارج حوزه علمیه نجف، در گفتگویی اظهار داشت: حوزه علمیه نجف خیلی …

Read More »

پاسخ‌های صریح به منتقدان اجرای طرح ساماندهی دروس سطح حوزه

اهانت به مرجعیت هیچ جایگاهی در نظام روحانیت و حوزه‌های علمیه ندارد/ حرکت شومی بود؛ محکوم می‌کنیم

مدیر حوزه علمیه استان قم در تبیین قانون جدید آموزشی حوزه برای سال تحصیلی جدید، حفظ هیمنه علمی حوزه علمیه قم، ایجاد تحرک و پویایی دروس آزاد، ترویج فرهنگ نظم پذیری جهت استفاده بهینه از دوران طلبگی و ترغیب طلاب تحصیل کرده به مهاجرت را از اهداف و آثار این طرح جامع برشمرد. شبکه اجتهاد: همزمان با آغاز سال تحصیلی …

Read More »

رویکرد علما در مقوله‌ی الگوی مصرف / ناصرالدین انصاری قمی

اسراف و مصرف

اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف»(۸) یکی از سؤال‌هایی که ممکن است در مورد سبک زندگی علمای بزرگ شیعه به وجود آید این است که آیا زندگی آنان مبتنی بر قناعت و اکتفا به اقل مصارف بوده یا سعی در تأمین رفاه حداکثری برای خانواده‌ی خود داشته و زهد را در بی اعتنایی به دنیا می‌انگاشته‌اند؟ پیرامون زندگی …

Read More »

چرا تاکنون «فقه‌حکومتی» در حوزه‌های علمیه نهادینه نشده است؟

مراحل چهارگانه تحلیل موضوع در روش فقهی ‌‌آیت‌الله شاهرودی

احمد مبلغی با برشمردن سه معنای مختلف از فقه حکومتی و تبیین آنها، به ارائه راهکارهایی برای نهادینه کردن فقه حکومتی در حوزه علمیه پرداخت و گفت: ساختار موجود فقه کلیشه‌ای است و گنجایش پوشش دادن به مسائل جدید را ندارد لذا باید تغییر یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، در زمینه فقه حکومتی، تعاریف مختلفی ارائه شده که لازم است …

Read More »

ظرفیت «حلقات» شهید صدر در جایگزینی با متون آموزشی اصول فقه

۳ نکته‌ کمتر شنیده شده درباره «حلقات شهید صدر»

در این گزارش، نظر مراجع و بزرگان حوزه در رابطه با کتاب «حلقات» را از نظر می‌گذرانیم تا خبر از تمایل عمومی بسیاری از نخبگان حوزه نسبت به ورود این کتاب به جایگاه رسمی تدریس در حوزه علمیه دهیم. شبکه اجتهاد: تقدیر الهی این بود که همت و تلاش آیت‌ا‌لله شهید سید محمدباقر صدر (رضوان الله علیه) که به گفته …

Read More »

استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست/ موانع دستیابی به اصول فقه حکومتی

در زمینه متون آموزشی و استاد فقه مقارن، فقیریم!

مدیر گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد با بیان اینکه قلمرو فقه حکومتی بسیار وسیع‌ است و استنباط احکام حکومتی تنها کارکرد فقه حکومتی نیست، گفت: استخراج نظام، تبیین چارچوب‌های آن، مسائل محوری مورد نیاز در این سیستم‌ها و بیان موقِف عملی دین در هر مورد بسی فراتر از استنباط حکم حکومتی صرف است. اما مقید کردن مسائل این دانش …

Read More »

امام صادق (ع) را توصیه به زهد نکنید!

اسراف

اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۱): ارتکازات شرعی در موضوعات مختلف، اگر با تلاش و تدقیق فقهی همراه نباشد، گاه نتیجه‌‌ی عکس می‌‌دهد. برای فقه‌‌پژوهان، بارها اتفاق افتاده است که پس از بررسی یک مسأله‌‌ی فقهی، به نتیجه‌‌ای عکسِ مرتکز متشرعی در آن مسأله دست یافته‌‌اند؛ امری که روشن می‌‌کند ارتکاز متشرعه در آن مسأله، ناشی از …

Read More »

امکان سنجی رویکرد متفاوت دینی نسبت به هنرهای تجسمی

منظور از نظام سازی، کشف قانون است نه قانونگذاری/ سهم ورود فقیه و غیر فقیه در مسائل مشخص شود

من نمی‌خواهم کسی را متهم کنم. آیا مثلا در بحث بانکداری آیا واقعاً مشکل بانک ما الآن منشائش نبود فتواست یا برخی ناتوانی‌ها، عدم مدیریت‌ها؟ اگر هنرمند ما ناتوان است، یا نمی‌خواهد، ما نباید این را متوجه بخش فقه بکنیم. اگر کسی بگوید اسلام با هنر مخالف است باید توبه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد …

Read More »

توسعه‌ی فقه‌های‌ مضاف و یک الگوی موفق / مجتبی الهی خراسانی

درس خارج فقه حکومتی

الگوی برگزاری «حلقه فقه حکومتی» علاوه بر ارزش آموزشی و به فعلیت رساندن بخشی از استعدادهای تخصصی حوزه و تأمین منابع انسانی برای نظریه‌پردازی، محصولات و نتایج ارزشمند علمی و پژوهشی خواهد داشت و یافته‌های آن به سرمایه محتوایی فقه حکومتی خواهد افزود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و …

Read More »

نکاتی پیرامون «رؤیت هلال»؛ آیا رؤیت در هر منطقه‌ای از نقاط جهان کافی است یا در این زمینه شرط خاصی وجود دارد؟

درزمینه کیفیت ثبوت اول ماه پرسش‌های متعددی مطرح است: ۱٫ آیا اول ماه با حکم حاکم شرع ثابت می‌شود؟ ۲٫ آیا با پیشگویی منجمان اول ماه ثابت می‌شود؟ ۳٫ اگر تنها با رؤیت هلال اول ماه ثابت می‌شود، رؤیت در محلی که در آن قرار داریم یا شهرهای هم‌افق آن لازم است یا خیر؟ ۴٫ اگر جواب مثبت است، راه شناخت منطقه هم‌افق چیست؟ ۵٫ اگر جواب منفی است آیا رؤیت در هر منطقه‌ای از نقاط جهان کافی است یا در این زمینه شرط خاصی وجود دارد؟ ۶٫ آیا معیار در رؤیت، دیدن با چشم معمولی است یا رؤیت با تجهیزات رصدی هم کافی است؟

Read More »

حل مسائل فقه هنر با نگاه «فقه اکبری»؛ در گفتگو با حسینی‌ژرفا

سیدابوالقاسم حسینی ژرفا

استاد درس فقه هنر بیان کرد: مهم‌ترین غفلتمان از اصل موضوع شناسی در حوزه‌ها است یعنی ما از موضوعات فقهی هنری هیچ شناخت روشن و دقیقی نداریم؛ حوزه‌های علمیه به ویژه در زمینه هنر باید افق نگاه خود را، افق دین‌شناسانه یا فقه اکبری کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابوالقاسم حسینی ژرفا از اساتید مدرسه اسلامی هنر قم …

Read More »

فقها عقود بانک‌ها را با دقت مطالعه کنند/ شورای نگهبان وجه التزام تأخیری را پذیرفته است

نتوانستیم ربا را از نظام بانکداری حذف کنیم/ قانون بانکداری بدون ربا کافی نیست

کسی میلیارد میلیارد گرفته و برده است و سود سرشار و ثروتی هم در روی زمین دارد و به بانک جواب نمی‌دهد؛ بانک به او می‌گوید باید وجه التزام بدهی؛ بعد می‌گویند این شبهه دارد؛ در حالی‌که این شبهه ندارد؛ شورای نگهبان وجه التزام تأخیری را پذیرفته است. شبکه اجتهاد: بانکداری و امور مرتبط با آن از ابتدای پیروزی انقلاب …

Read More »

نقد بررسی روش شناسی احادیث اجتماعی

محمدرضا ضمیری

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا ضمیری عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور قم و رئیس دانشگاه پیام نور واحد جعفریه، طی سخنانی به بررسی روش شناسی احادیث اجتماعی پرداخته است که در ادامه می‌آید. شبکه اجتهاد: احادیث سخنانی هستند که ناظر به فعل، قول و تقریر معصومین علیهم‌السلام هستند. با توجه به این که انسان‌ها دارای حداقل چهار نوع رابطه هستند، …

Read More »

خطاب‌های «شهید صدر» به علوم انسانی

شهید صدر فقیه اضطرار اندیش نبود

شهید صدر معتقد بود نتایجی که عالمان در دانشگاه و حوزه به دست می‌آورند، به صراحت نوشته و به بحث گذاشته شود. شهید صدر به عدم گفت‌وگوی عالمان دینی و دانشگاهیان انتقاد داشت و معتقد بود که باید همدیگر را نقد کنیم و حسادت علمی را کنار بگذاریم. در همین راستا وی معتقد بود باید در متهم کردن نظرات هم …

Read More »

میراث «مقاصد شرعی» و طرح اقتصادی شهید صدر

آیت‌الله تسخیری و نگاه تشکیلاتی به جهان اسلام

به‌گفته آیت‌اللّه تسخیری، شهید صدر معتقد است که مقاصد شریعت راه‌کارهای اقتصادی را به حکومت پیشنهاد داده است و ولی فقیه مباحث اقتصادی را مشروعیت می‌بخشد. به گزارش شبکه اجتهاد، اولین نشست از برنامه‌های هفته بزرگداشت شهید صدر، (۲۱ فروردین) با سخنرانی آیت‌الله محمدعلی تسخیری در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. آیت‌الله در آغاز سخنانش گفت: علم مقاصد شرعی با …

Read More »

جریمه دیرکرد؛ از حرمت فقهی تا ضرورت بانکی

نامه جمعی از «اساتید و فضلای حوزه علمیه قم» در دفاع از ساحت مرجعیت

مسأله حلّیت یا حرمت اخذ جریمه دیرکرد، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در نظام بانکداری اسلامی است؛ از سویی اخذ جریمه دیرکرد با ظواهر فقهی در تضاد است و از سوی دیگر، برداشتن آن سبب اخلال در نهاد بانکداری می‌شود. اما نکته کلیدی دیگر، چرایی بیان این سخنان در سپهر عمومی است. شبکه اجتهاد: آیت‌الله جوادی آملی، ۱۱ فروردین سال جاری …

Read More »

تضمین استقلال حوزه علمیه خراسان، مهم‌ترین دستاورد انتصاب اعضای شورای عالی است

حجت‌الاسلام الهی خراسانی انتصاب اعضای شورای عالی و مدیر حوزه علمیه خراسان را از سوی رهبر معظم انقلاب دارای کارکردها و تأملاتی دانست و از استقبال اساتید، فضلا و علمای حوزه علمیه خراسان از این ابتکار رهبری خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد از خبرگزاری رسا، حجت الاسلام مجتبی الهی خراسانی، از مدرسان سطوح عالی و خارج حوزه علمیه خراسان …

Read More »

حل چالش‌های نظری اقتصاد ایران مبتنی بر نظام اندیشه‌ اقتصادی شهید صدر

جامعه بیش از گذشته به نگاه فقهی حوزویان نیازمند است/ حوزه‌های علمیه مسئله محور عمل کنند

امروزه مشاهده می‌شود که پایه و بخش عمده‌ی مباحث اقتصاد خرد در سطوح کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه‌های معتبر دنیا، دقیقاً به همان مباحثی می‌پردازند و رهیافت‌های روشی و نظری‌ای را پی می‌جویند که «اقتصادنا» بیش از نیم‌قرن پیش مورد توجه قرار داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، به ‌مناسبت سالگرد شهادت آیت‌الله سید محمدباقر صدر، سایت Khamenei.ir مطلبی را …

Read More »

مباحث «ولایت فقیه» در حوزه سبب تقویت روحیه انقلابی می‌شود

هنوز شخصیت علمی امام برای حوزه‌‌ها روشن نشده است/ از ولایت فقیه، کبرویاً و صغرویاً امانت‌داری کنیم

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این‌که بحث ولایت فقیه در حوزه سبب تقویت روحیه انقلابی‌گری می‌شود، گفت: اگر بخواهد بحث ولایت فقیه در حوزه‌ها روز به روز ضعیف‌تر شود، سبب ضعف در روحیه‌ انقلابی‌گری خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) امروز در پایان درس خارج فقه که در …

Read More »

نامه «شهید صدر» به یک عالم پاکستانی درباره اجتهاد پویا

مولّفه‌های «جهش تولید» در مبانی اقتصادی شهید صدر

مجتهد در فقه هر چقدر هم برپا باشد، امّا نظرات او نمی‌تواند اساس مطلق زندگی اسلامی در طول زمان باشد. این بدین معناست، که ما به اجتهادی زنده و پویا و متنوع نیازمند هستیم. شبکه اجتهاد: آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر در نامه‌ای به علامه سید حامدعلی الموسوی النجفی، عالم پاکستانی درباره فقه اسلام و لزوم اجتهاد زنده و پویا …

Read More »

سرمنشأ مشکل رباخواری در سیستم بانکی کجاست؟

شبهات سود معین در مضاربه‌های بانکی

هم اکنون ربا در عملکرد بانک‌ها کتمان کردنی نیست، ولی تعیین مصادیق کار مشکلی است و نمی‌توان گفت، فعالیت‌ها ربوی بوده است. اکنون بسیاری از اقدامات بانکی در شکلی که انجام می‌شود ربوی نیست، ولی در باطن اتفاقاتی می‌افتد که شائبه ربوی بودن را ایجاد کرده است. شبکه اجتهاد: پس از آخرین اظهارنظر آیت‌الله جوادی آملی درباره سیستم ربا در …

Read More »

موسویان: قانون بانکداری بدون ربا نیازمند بروزرسانی مجدد است

فرهنگ خردجمعی، حلقه گمشده بانکداری اسلامی/ مهدی سلحشور

دبیر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس با تاکید بر لزوم بازنگری و بروزرسانی قانون بانکداری بدون ربا، گفت: سرمایه در اسلام در صورت ترکیب شدن در قالب کار انجام شده سهمی از سود را دارا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان دبیر کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: بخش کلی جامعه باید …

Read More »

آرای فقهی «آیت‌الله جوادی‌آملی» در باب نظام بانکداری اسلامی

باید با نشاط مردم را ساکن، نه ساکت کرد!/ نیروی انتظامی نه تنها کشف جرم، بلکه باید دفع جرم کند

حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی‌آملی، با توضیحاتی درباره آرای فقهی آیت‌الله جوادی‌آملی در باب نظام بانکداری اسلامی تصریح کرد: برخی دوستان این‌گونه می‌پندارند که اعاظم فقه و فقاهت فرق بین درهم و دینار را با ریال و دلار نمی‌دانند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر مرتضی جوادی آملی مدرس حوزه و دانشگاه، نیز توضیحاتی درباره آرای فقهی آیت‌الله جوادی آملی در …

Read More »

عید باستانی نوروز، از نگاه فقیه عرب

اما در این میان آیت الله سید عبدالرضا شهرستانی، کتابی با عنوان «النوروز فی الاسلام» در ۱۸ صفر سال ۱۳۷۱ ق نگاشته است که به زیبایی مسئله نوروز را با نگاه تازه فقهی به بحث گذاشته است. با این‌که این کتاب بعد از تقریباً بیست سال، توسط حجت الاسلام علی کاظمی ترجمه شده و در دو هزار نسخه، توسط انتشارات اعلمی تهران در تاریخ ۵/۳/۱۳۵۴ (۱۳۹۴ ق) به چاپ رسیده است، به نظر می‌رسد، در فضای علمی و رسانه‌ای کشور مغفول مانده است. امید است این نوشته در معرفی و احیای دوباره این کتاب مؤثر باشد.

Read More »

پاسخ استاد خسروپناه به شبهه مخالفت فقه با حقوق

خسروپناه

مخالفت فقهای اسلامی و شیعی با نظام‌های حقوقی سکولار است، نه مخالفت با هر نوع نظام حقوقی و به تعبیر اهل منطق، نفی خاص یعنی حقوق سکولار مستلزم نفی عام، یعنی مطلق نظام حقوقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه پژوهشگر فلسفه دین و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، طی یادداشتی پیرامون شبهه مخالفت فقه …

Read More »

بازخوانی مقاله «اصول اساسی حکومت اسلامی» به قلم آیت‌‌الله مکارم

12 فروردین

در زمینه سیاست خارجی، حکومت اسلامی اجازه نمی‌دهد کشور در حوزه سیطره و نفوذ قدرت‌های دیگر قرار گیرد و پاسدار منافع آنها یا وابسته نظامی یا طفیلی اقتصادی و یا عامل اجرای مقاصد آنان گردد، و از جنبش‌های آزادی بخش حمایت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آنچه در این یادداشت می‌خوانید متن کامل مقاله آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی می‌باشد که …

Read More »

حقوق کارمندان بانک‌های ربوی حرام است

جوادی آملی

استاد حوزه علمیه قم گفت: حقوق کارمندان بانک‌های ربوی حرام است زیرا حقوق حلال در برابر کار حلال گرفته می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی‌آملی ظهر امروز در دیدار با شهردار و استاندار قم که در بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا انجام شد، با بیان اینکه همدلی و همزبانی مسئولان استانی نعمت است، اظهار کرد: اگر رهبری همانند …

Read More »

نمایی از اندیشه‌های سیاسی بزرگ مرجع جهان تشیع

بروجردی

اگر در مورد اندیشه وی نتوانیم نظری قطعی بدهیم اما اقدامات سیاسی و عملی آیت‌الله بروجردی(ره) قابل تشکیک نیست. لذا بررسی اقدامات و رویه سیاسی وی و تطبیق آن با نظریه ولایت فقیه می‌‌تواند کمک شایانی در روشن شدن افکار و اندیشه سیاسی‌شان داشته باشد. شبکه اجتهاد: نقش مراجع تقلید در کاهش ظلم و ستم درباریان در دوره‌های مختلف تاریخ …

Read More »

وحدت فعال و منفعل در گفتگو با حجت‌الاسلام زائری

در اجتهاد مصطلح دچار تقلید هستیم/ فقه در نسبت با تحولات اجتماعی عقب مانده است

وحدت منفعلانه، تسلیم است اما وحدت فعالانه مشارکت است. وحدت منفعل حاصلش هضم شدن و گم شدن است اما وحدت فعال نتیجه اش همراهی و نقش آفرینی است. وحدت منفعل از سر ترس و ناچاری و انفعال و بدون برنامه است. یعنی من در شرایطی قرار می‌گیرم که خودم را به رنگ دیگران درمی‌آورم، هویت خودم را فراموش می‌کنم. به …

Read More »

وحدت گرایی را از شهید ثانی یاد بگیریم

شهید صدر فقیه اضطرار اندیش نبود

استاد رحیم پور ازغدی گفت: همان دوران که شهید ثانی بخاطر اختلافات مذهبی کشته شده، نگاه علمای درجه اول اهل سنت و حتی حکومت اهل سنت به شهید ثانی و نگاه ایشان به آنها نگاه مثبتی بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سخنرانی حسن رحیم پور ازغدی با عنوان «وحدت گرایی را از شهید ثانی یاد بگیریم» در پی …

Read More »
Real Time Web Analytics