دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر افرادی تلاش می‌کنند تا هرمناسبتی در تشیع را به تقابل مذهبی بکشانند. با این رویکرد چندسالی است عده‌ای موضوع مسموم و شهید شدن پیامبر اکرم(ص) به دست بعضی از زنان‌شان را مطرح کرده و مطالبی را دراین باره منتشر می‌کنند. در ادامه نقدی بر این مطالب خواهیم داشت: ۱– در تفسیر عیاشی روایتی به این …

علامه سید جعفر مرتضی عاملی می‌گوید: دغدغه من برای درک بهتر از شرایط دوران حیات سیاسی امام رضا(ع) موجب شد تا به دنبال کشف حقیقت جریان‌های روشنفکری شیعه باشم و نهایتا کتاب «حیات سیاسی امام هشتم(ع)» تألیف شد. شبکه اجتهاد: وقایع و رخدادهای زندگی ائمه از آن جهت برای ما اهمیت دارد که تحلیل آن می‌تواند ما را در یافتن  …

شبکه اجتهاد: مرحوم کلینی در اصول کافی که یکی از آثار حدیثی ماندگار شیعی و از منابع اصیل مورد رجوع و توجه بوده است جریانی را به نقل از امام صادق علیه السلام روایت می‌کنند که ایشان فرموده‌اند پیامبر اسلام در اواخر عمرشان آن گاه که خبر رحلت شان را می‌شنوند مردم را در مسجد جمع می‌کنند و چند توصیه …

اگر این قانون پنج سال اجرا شود چه اتفاق خاصی رخ می‌دهد. آیا ربا حذف می‎شود؟ آیا صوری‌سازی و حیل ربا از بین می‌رود؟ آیا عدالت و کارآیی محقق می‎شود و بانک‌ها رقابت‌پذیر می‎شوند؟ قطعاً این افراد در مجلس به قصد قربت کار می‎کنند و شایسته تقدیر هم هستند، اما صرفاً نوشتن قانون جدید کافی نیست. روحانیت به مردم قول …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی از اساتید مطرح اندیشه سیاسی و مولف کتاب‌هایی از جمله قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، نظام سیاسی و دولت در اسلام، دین و دولت در عصر مدرن، فقه و سیاست در ایران معاصر، آستانه تجدد، فقه و حکمرانی حزبی است. متن پیش رو حاصل گفتاری از وی در مورد «نسبت فقه و سیاست» …

دغدغه حضرت آقا افول سطح علمی حوزه علمیه است. به همین خاطر اقدام به تأسیس مدارس فقهی کردند. تمایل ندارند که طلبه‎ها وقت خودشان را به امور روزمره سیاسی تلف کنند. از نظر ایشان طلبه باید ممحض در درس فقه و اصول باشد. بعضی‎ها ایراد می‎گیرند که با دروس حوزه نمی‎توان جامعه را اداره کرد. حضرت آقا می‎گویند ما نمی‎توانیم …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهراب صادق‌نیا استاد دانشگاه ادیان و مذاهب در یادداشتی به ابعاد نامه ‌آیت‌الله مصطفی محقق داماد به پاپ فرانسیس پرداخته و آورده است: روز گذشته آیت‌الله دکتر محقق داماد به زبان فارسی نامه‌ای به پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان نوشته و از ایشان خواسته‌اند که در مسئله‌ی تحریم‌های ظالمانه‌ی آمریکا علیه ایران مداخله کرده و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: از مرحوم آیت‌الله بهجت منقول است: «انسان تا می‌تواند نباید نسبت به فقهایی که فتوای شاذّ و خلاف مشهور دارند، متعرّض شود؛ زیرا آنها بر اساس موازین خود در آن فتوی معذورند، و در عین حال معصوم هم نیستند، لذا ممکن است از بعضی قرائن یا ادلّه غلفت نمایند. البته می‌گویند: اشتباه شخص بزرگ هم بزرگ است.»[۱] …

شبکه اجتهاد: امسال این امکان را داشتم که قدم‌زنان از نجف تا کربلا بروم. مثل همه‌ی راه‌پیمایان، از نذری شیعیانِ مهربانِ عراقی استفاده کردم، در موکب‌هایشان و در میان جمعیّت سوگوار خوابیدم، با آن‌ها هم‌کلام شدم، با غیر ایرانی‌ها سخن گفته و احوال‌شان را پرسیدم، و مثل دیگر زیارت‌کنندگان، تنِ خسته خود را به کرامت بین‌الحرمین سپردم. در همه‌ی این …

شبکه اجتهاد: «حاج آقا موسی!» این نام شخصیتی مشهور در میان حوزویان و به غایت محبوب در میان طلاب علوم دینی و البته کمتر شناخته شده در میان عموم مردم است. آیت‌الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی، متولد ۱۰ اسفند ۱۳۰۶ در قم، فرزند آیت‌الله سید احمد زنجانی است. پدر سید موسی عالمی در اوج تقوا بود که سال‌ها در مدرسه فیضیه …

یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: گزاره‌ها و قضایای اخلاقی عقلایی هستند اما قضایای فقهی ظنی و حداکثر ظن‌آورند؛ با این حساب اگر فقه بخواهد پویا باشد باید به جنبه‌های عقلانی و اخلاقی بیشتر توجه داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه و اخلاق دو دانش در تعلیمات اسلامی هستند که یکی از آن‌ها به‌ عنوان علم اخلاق ناظر بر …

شبکه اجتهاد: حقوقدان، اسلام‌پژوه و استاد فلسفه و سیاست و نوهٔ دختری حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی (بنیان‌گذار حوزهٔ علمیهٔ قم) در یادداشتی با عنوان «عذر تقصیر به پیشگاه مرجعیت» درباره حضرت آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی نوشت: ۱- به‏ تصدیق عموم ارباب معرفت، خبرگان واقعی (و نه رسمی)، دین شناسان و صاحب‌نظران در میدان فقاهت شیعی، حضرت آیت‌الله العظمی …

شبکه اجتهاد: این یادداشت شامل بیست نقد و تأمّل در واکنش به نامه ‌آیت‌الله یزدی است که در دو بخش تنظیم شده است. (بدیهی است، انتشار یادداشت زیر به منزله رد و یا تأیید محتوای آن نمی‌باشد) بخش اول) تأمّلاتی در متن نامه آقای یزدی به ‌آیت‌الله شبیری یک. جناب رییس اسبق دستگاه قضا! شما در آغاز نامه خود نوشته‌اید: …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله سید احمد شبیری زنجانی (۱۳۵۲-۱۲۶۹ش) که فرزندش آیت‌الله‌ سید موسی شبیری زنجانی اکنون از مراجع برجسته شیعه است، از جمله مجتهدینی بود که از لزوم اعتدال فکری سخن می‌گفت و خواهان کمک فقها به آسان‌سازی امور روزمره زندگی مردم بود. وی حتی به پاسخ‌های پیچیده و دشوار برخی فقها به پرسش‌های شرعی مردم اعتراض می‌کرد و …

وقتی حضرت امام را به زندان قیطریه بردند، مرحوم والدم نامه‎ای برای ایشان نوشت. این نامه را چندی پیش یافتم و مجدداً خواندم. تعبیری در آن بود که برای شما نقل می‎کنم: «اخیراً شعری را شنیدم و می‎خواهم آن را به خرج شما بگذارم… . در سینه دلم گم شد و تهمت به که بندم/ غیر از تو در این …

کارشناسان ضمن انتقاد از روند تدوین طرح، تأکید کردند که قانون بانکداری بدون ربا که در سال ۱۳۶۲ تصویب شده در مقایسه با طرح جدید پیشرفته‌تر است و مطلب تازه‌ای در این طرح دیده نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، طرح «قانون جامع بانکداری جمهوری اسلامی ایران» پس از کش‌وقوس‌های فراوان و ادغام چند طرح دیگر در کمیسیون اقتصادی مجلس در …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله موسوی بجنوردی حضور زنان در ورزشگاه بر مبنای «اصالت الحلیه» فتوا به عدم اشکال آن داده و فی نفسه چنین امری را غیرشرعی نمی‌داند اما در ادامه چندین بار تاکید می‌کند که: «این حضور نباید با مسائل غیرشرعی و غیراخلاقی همراه شود. بدون شک اگر این حضور به مسائل غیراخلاقی و غیرشرعی همراه شود، جایز نیست.» ایشان …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله مهدوی کنی بخش عمده‌ای از وقت و فرصت و عمر مفید خود را صرف جوانان دانشجویی کرده که قطعاً برای آن مرحوم به عنوان باقی صالح نوشته خواهد شد و توشه آخرت او خواهد بود؛ زیرا در ایامی که می‌توانست به هر رتبه و مرتبه سیاسی که تمایل داشت برسد و هر مقام و مسئولیتی را به‌راحتی …

شبکه اجتهاد: مهم‌ترین راه رشد علمی طلاب جوان، تدریس است؛ با تدریس است که استعدادهای نهفته‌ی آنان شکوفا‌ می‌شود؛ احساس شخصیت‌ می‌کنند، آزموده‌ می‌گردند، دروسشان برایشان ملکه‌ می‌شود و… اکنون به برکت تضییقات ایجاد شده این راه بر خیل عظیمی از مشتاقان بسته شده است. سابقاً طلاب، با میل خود و به فراخور استعداد و توانشان هر استادی را‌ می‌خواستند …

کسانی که در مقام قانونگذاری هستند، فقه‌شناس و فقیه نیستند. آنچه در بحث تدوین قانون اساسی اتفاق افتاد این بود که برای تدوین آن همه فقها حضور موثر داشتند و برهمین اساس روح قانون اساسی در همه بخش‌ها با فقه سازگار است. ولی اکنون کسانی که در کرسی مجلس به عنوان قانون‌گذار نشسته‌اند، تمام تلاش‌شان این است که آن قوانین …

حجت‌الاسلام مسعودی از روش تناظر گزاره‌ای و روش گفت‌وگوی مشارکتی گام‌به‌گام به عنوان دو روش برای دستیابی به علم دینی از طریق مواجه مسائل روز با متون قرآنی و روایی یاد کرد و بر اهمیت خوانش مسئله‌محور از متون مقدس اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالهادی مسعودی، قائم‌مقام دانشگاه قرآن و حدیث و رئیس انجمن حدیث حوزه، …

شبکه اجتهاد: متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام عباسعلی مشکانی سبزواری، دکتری فقه سیاسی و مدرس دانشگاه باقرالعلوم(ع) در مورد ایجاد تحول در ارتباطات دوجانبه مراجع تقلید و نظام اسلامی می‌باشد که مفتاح آن را منتشر کرده است و در ادامه می‌خوانید: «پیشنهاد مى‌کنم… دادستان کل کشور و دو نفر از قضات عالى‌رتبه که سوابق حوزوى داشته باشند تشریف بیاورند تا …

شبکه اجتهاد: بانکداری اسلامی از چارچوب و اصول خاصی تبعیت دارد؛ از جمله این اصول می‌توان به رعایت موازین شریعت همچون ضوابط فقه اسلامی، اخلاق‌مداری، عدالت‌مداری و حرکت به سوی پیشرفت و توسعه پایدار و همه‌جانبه اقتصادی اشاره کرد. آنچه مدنظر این نوشتار است شناخت جایگاه و کارکرد «عدالت» در نظام بانکداری است. پیش از این در یادداشتی به این …

شبکه اجتهاد: عدالت اجتماعی از موضوعات چالشی تحقیقات پژوهشگران است. حجت‌الاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری در جدیدترین یادداشت خود با عنوان “عدالت، راهبر قانون” به این مقوله پرداخته است که از منظرتان خواهد گذشت: قانون، ضوابط و اصول کلّی معیّنی است که از طرف یک منبع دارای قدرت و اعتبار اجتماعی، مقرر می‌شود و در آن برای همه کسانی که در …

شبکه اجتهاد: فقه از زمان امامان معصوم(ع) به صورت عام و فقه سیاسی به صورت خاص همواره متناسب با تحولات زمانی پیش رفته و به نیاز‌های جامعه پاسخ داده است. هر جامعه‌ای باید نظریاتش را بر اساس هنجار‌های بومی خویش تولید کند، بر این اساس فقه سیاسی، نرم‌افزار اداره جامعه است. در تمام زمان عصر غیبت، فقه سیاسی پاسخ‌گوی نیاز‌های …

قرارداد «جعاله تأمین هزینه‌های ضروری زندگی» که در بانک ملی ایران اجرایی می‌شود، دارای ایرادات فقهی و حقوقی است و این بانک علی‌رغم تذکرات دفتر مقام معظم رهبری نسبت به این مسئله همچنان در حال اجرای این قرارداد است. به گزارش شبکه اجتهاد، براساس اطلاعات واصله، بانک ملی ایران، دست‌کم به مدت یک سال است که قراردادی با عنوان «جعاله …

شبکه اجتهاد: ظرف هفته‌ها‌ی اخیر بحث‌ها‌ی زیادی بین صاحب نظران در مورد حوزه و سکولاریسم مطرح شد. آنچه مسلم است قول به جدایی دین و حوزه‌ها‌ی دینی از سیاست، بر خلاف مسلّمات و الفبای دین و شریعت است و بدون شک همه انبیای الهی تحقق اهداف والای معنوی و اخلاقی و عدالت خواهی و ایجاد قسط را از رهگذر تحقق …

اختصاصی شبکه اجتهاد: محمدتقی شهیدی، شاگرد مبرز مرحوم آیت‌الله میرزا جواد تبریزی، سال‌هاست که یکی از مهم‌ترین کرسی‌های تدریس خارج فقه حوزه علمیه قم را در اختیار دارد. عضو هیئت استفتاء آیت‌الله سیستانی، در خلال مباحث مکاسب محرمه که در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ تدریس کردند، به بحث لهو پرداخته است. در زیر، بخش‌هایی از گفته‌های ایشان در این رابطه می‌آید. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شناخت موضوع، شرط موفقیت در هرگونه فعالیت درباره آن است. جست‌وجو از امری که از آن تصوری نداریم و یا از آن تصور ناقصی داریم، عقیم و ناکام است. تصور ناقص و نارسا سبب می‌شود تا ابزارهای شایسته برگرفته نشود. موفقیت در درس خارج، پیش از آن که محتاج روشها و ابزارهای مناسب باشد، در گرو تصور …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ محمّدجواد فاضل لنکرانی استاد باسابقه حوزه علمیه قم و رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (علیه‌السلام) در بخش اول گفتگوی خود پیرامون «عقد بیمه» اظهار کرد: معاملات شکل‌‌های بسیار جدید پیدا کرده، و اگر فقه بخواهد توقف کند در اینکه این معاملات باید تحت یکی از عناوین رایج درآید در بسیاری از موارد مشکل پیدا می‌‌کنیم، …